Άρθρα

Ξημέρωνε η 14η Μαρτίου 1957. Στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας η αγχόνη των Αγγλων αποικιοκρατών έκοβε το νήμα της σύντομης ζωής του δεκαοκτάχρονου μαθητή και ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Ο Βαγορής, όπως τον φώναζαν, από την Πάφο είχε ενταχθεί στο απελευθερωτικό κίνημα της ΕΟΚΑ για την Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Οταν αποφάσισε να ανέβει στο βουνό για να αποτινάξει τη βρετανική κυριαρχία, ο νεαρός μαθητής άφησε ένα ποίημα στους δασκάλους και τους συμμαθητές του:
«Θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια, να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Κόρη πανώρια, θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ…»

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και άλλοι οκτώ Ελληνες της Κύπρου απαγχονίσθηκαν για την Ενωση με την Ελλάδα. Πολλοί άλλοι συναγωνιστές τους έπεσαν μαχόμενοι εναντίον πολλαπλασίων δυνάμεων. Στα Φυλακισμένα Μνήματα των Κεντρικών Φυλακών οι τάφοι τους αποτελούν αιώνιο προσκύνημα του Ελληνισμού και δίπλα τους ως ακοίμητος φρουρός στέκεται μία λήκυθος με χώμα από τον Παρθενώνα. Με το αίμα τους, με την αγωνία τους, με τον αγώνα τους, με τα ποιήματά τους, με τις μαθητικές διαδηλώσεις οι έφηβοι και τα κορίτσια της Κύπρου έδωσαν κατά την τετραετία 1955-1959 το μήνυμα ότι ήταν, είναι και θα παραμείνουν υπερήφανοι Ελληνες!

Και τώρα τι θα έλεγε ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης αν τον είχαμε μπροστά μας; Φοβούμαι ότι θα έκλαιγε βλέποντας τα διάφορα σχέδια τύπου Ανάν και Μπαν Κι Μουν να προσπαθούν να νομιμοποιήσουν τα τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής και να προωθούν έναν σταδιακό αφελληνισμό της Μεγαλονήσου. Θα φώναζε σήμερα ο Παλληκαρίδης ότι η θυσία του δεν πρέπει να πάει χαμένη. Οτι για άλλα ιδανικά αγωνίσθηκε σύσσωμος ο Κυπριακός Ελληνισμός -πλην της ηγεσίας του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ- κατά της αποικιοκρατίας. Θα μας θύμιζε τους προαιώνιους δεσμούς της Κύπρου με τον Ελληνισμό από την εποχή που ο βασιλεύς Κινύρας έστειλε μία ασπίδα ως συμβολική συμμετοχή στην Πανελλήνια εκστρατεία κατά της Τροίας. Θα εξέφραζε την πικρία του για την ανοχή που επιδεικνύουν ορισμένοι σύγχρονοι Ελληνοκύπριοι στα διχοτομικά σχέδια με τα παραπλανητικά περιτυλίγματα.

Ο Παλληκαρίδης θυσιάσθηκε για μία Κύπρο ελεύθερη και ελληνική!

Από την εποχή του κομμουνιστικού αθεϊστικού καθεστώτος στην Αλβανία η γείτων χώρα επιχειρεί με προπαγανδιστικό τρόπο να διεκδικήσει τους υπερήφανους Έλληνες Αρβανίτες, ή ορθότερα τους Αρβανιτόφωνους συμπατριώτες μας. Επειδή στην εποχή μας είναι απαραίτητο να ξέρουμε την ιστορία μας και επειδή οι προπαγάνδες και οι σκοπιμότητες καθίστανται έντονες και διαβρωτικές θεωρώ πολύ χρήσιμο το πρόσφατο βιβλίο του Κώστα Καραστάθη με τίτλο: « Έλληνες από το Άρβανον» και υπότιτλο « Η αλήθεια για την ταυτότητα των Αρβανιτών εποίκων μας». Η ιστορική μελέτη του διακεκριμένου και πολυβραβευμένου συγγραφέως και εκπαιδευτικού έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις ΑΘΩΣ το 2014, μόλις προ ολίγων ημερών, και δίνει την δυνατότητα σε όλους μας, ειδικούς και μη, να μάθουμε περισσότερα για την καταγωγή, την συνείδηση και το γλωσσικό ιδίωμα των Αρβανιτοφώνων.

Ο Κώστας Καραστάθης, με τεκμηριωμένο και κατανοητό λόγο, κατορθώνει να παρουσιάσει τα κυριώτερα συμπεράσματα των μελετών ειδικών ιστορικών και βαλκανιολόγων για το θέμα αυτό. Αφορμή έλαβε από τα αρβανίτικα τοπωνύμια του χωριού της, της Μαλεσίνας Λοκρίδος. Μας δίνει με πειστικότητα τις απαντήσεις και μας πείθει ότι άλλο πράγμα είναι οι Αλβανοί και άλλο οι Αρβανίτες. Οι Αλβανοί αποκαλούν τη φυλή τους Σκιπετάρ και τη χώρα τους Σκιπερία, χώρα των αετών. Ενώ ο όρος Αρβανίτης σημαίνει τον Έλληνα από το Άρβανον ή Άρβωνα, δηλαδή την Βόρειο Ήπειρο. Βυζαντινοί συγγραφείς, όπως η Άννα η Κομνηνή, προσδιορίζουν το Άρβανον ως περιοχή της Ηπείρου, από την οποία κατέβηκαν κατά τον 13ο και 14ο αιώνα Έλληνες Βορειοηπειρώτες προς την Αττική και την Πελοπόννησο. Γιατί έφυγαν από τον τόπο τους; Άλλοι διότι κυνηγήθηκαν από τους Σέρβους του Στεφάνου Δουσάν και άλλοι διότι εκλήθησαν ως ικανοί στρατιώτες (μισθοφόροι) από τους αυτοκράτορες της ύστερης Βυζαντινής περιόδου. Μετά την Άλωση οι Αρβανίτες αυτοί, δηλαδή οι Έλληνες που μιλούσαν και ελληνικά και αρβανίτικα, έφυγαν κυρίως προς την Ιταλία και μάλιστα στρατολογήθηκαν ως μισθοφόροι (stradioti) από τους Δόγηδες της Βενετίας. Στα Βενετικά αρχεία σώζονται έγγραφα που καταγράφουν την ελληνική συνείδηση των Αρβανιτών. Οι ίδιοι δηλώνουν την ελληνική εθνικότητά τους και οι Βενετοί δημόσιοι λειτουργοί την καταγράφουν.

Σήμερα ορισμένοι ανιστόρητοι ή προπαγανδιστές επιχειρούν να ταυτίσουν το διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα με μία δήθεν διαφορετική εθνική ταυτότητα. Όμως οι Αρβανιτόφωνοι Έλληνες με τη συμμετοχή τους στους εθνικούς αγώνες και με κάθε άλλη εκδήλωση δηλώνουν ότι ουδεμία σχέση έχουν με τους Αλβανούς, τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. Ο Κ. Καραστάθης παρουσιάζει μαρτυρίες Αρβανιτών Ελλήνων, οι οποίοι πολέμησαν το 1940 και ομολογούν ότι όταν μπήκαν με τον στρατό μας στην Αλβανία δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Τα αλβανικά έχουν μεγάλες διαφορές από τα αρβανίτικά και η διγλωσσία των Αρβανιτών δεν υποδηλώνει διαφορετική εθνική συνείδηση.

Στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία έχουμε παρατηρήσει και άλλα φαινόμενα όπου η διάλεκτος διαφέρει από την πραγματική εθνική ταυτότητα. Έχουμε δει Έλληνες να μιλούν ελληνοβουλγαρικές διαλέκτους στη Μακεδονία, τουρκικά στην Καππαδοκία, Βλαχικά στη Θεσσαλία και στην Ήπειρο, παραμένοντας ταυτόχρονα πιστοί στην ελληνική πατρίδα και στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αντιθέτως έχουμε δει Τουρκοκρητικούς και Τουρκοκύπριους να μιλούν ελληνικά αλλά να έχουν ανθελληνικό φρόνημα και να σφάζουν Έλληνες. Οι σοβαροί μελετητές παραδέχονται ότι κατά τους προηγούμενους αιώνες στα εδάφη όπου έζησε ο Ελληνισμός η Ορθοδοξία και όχι το γλωσσικό ιδίωμα ήταν το κύριο στοιχείο διατηρήσεως της ελληνικότητος. Η γλώσσα μας είναι βεβαίως σημαντικότατο στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπείας, αλλά οι αρβανιτόφωνοι., σλαβόφωνοι και γενικά αλλόγλωσσοι και δίγλωσσοι αδελφοί μας είναι εξ ίσου Έλληνες.

Το βιβλίο του Κώστα Καραστάθη « Οι Έλληνες από το Άρβανον» απαντά στους αμφισβητίες.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία αναζωπύρωσαν τις συζητήσεις για τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι άλλο πράγμα είναι ο ρωσικός λαός, ο οποίος διακατέχεται από σεβασμό προς την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο και την Ορθοδοξία, και άλλο πράγμα είναι τα κρατικά συμφέροντα της Ρωσίας, που συνδέονται με ιστορικές, στρατηγικές και ενεργειακές παραμέτρους. Οι σχέσεις των δύο λαών είναι και πρέπει να παραμείνουν φιλικές και η κοινή ορθόδοξη πίστη αποτελεί αναμφιβόλως σημαντικό παράγοντα προσεγγίσεως και αλληλοκατανοήσεως. Πέραν τούτου, όμως, υπάρχουν και άλλα στοιχεία τα οποία πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν για να διαμορφώσει η ελληνική εξωτερική πολιτική μια ισορροπημένη στάση χωρίς να συγκρουστεί με τους δυτικούς εταίρους της και ταυτοχρόνως χωρίς να υπονομεύσει τις καλές ελληνορωσικές σχέσεις.

Προσωπικά διαφωνώ με τους φανατικά ρωσόφιλους, οι οποίοι πανηγυρίζουν κάθε φορά που εμφανίζεται στο Αιγαίο ένα ρωσικό πολεμικό πλοίο, σαν να πρόκειται να λυθούν αυτομάτως όλα τα εθνικά ζητήματά μας. Θυμίζω ότι οι Ρώσοι μάς πίκραναν κατά καιρούς σε κρίσιμα θέματα. Στο δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα μάς χρησιμοποίησαν κατά της Τουρκίας και τελικά μας άφησαν να σφαζόμαστε από τους Τουρκαλβανούς. Ηταν τα περίφημα Ορλωφικά, όταν η αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη με τους αδελφούς Ορλώφ ετοίμαζαν την προέλαση της Ρωσίας προς τα οθωμανικά εδάφη. Ο ρωσικός εθνικισμός ήθελε από τότε την Κωνσταντινούπολη (Τσάριγκραντ στα ρωσικά). Η Πόλη των ονείρων του Ελληνισμού πάντα βρισκόταν στο επίκεντρο των πανσλαβιστικών επιδιώξεων. Αλλωστε, και ο σπουδαίος Ντοστογιέφσκι ονειρευόταν την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης για να λειτουργήσουν Ρώσοι ιερείς στην Αγία Σοφία.

Το μακεδονικό ζήτημα στα τέλη του 19ου αιώνα προκλήθηκε από τον Πανσλαβισμό, τον οποίο υποκινούσε η Ρωσία μέσω του κόμητος Ιγνάτιεφ, πρέσβεως στην Κωνσταντινούπολη. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες εξυπηρετούσαν, μεταξύ άλλων, και τον ρωσικό στόχο της καθόδου στις θερμές θάλασσες.
Αλλά και στον εκκλησιαστικό τομέα η ορθόδοξη αλληλεγγύη δεν είναι πάντοτε δεδομένη. Τον 19ο αιώνα ο ρωσικός εθνικισμός κινήθηκε στην Παλαιστίνη κατά του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, ενώ και σήμερα βλέπουμε το Πατριαρχείο της Μόσχας να αμφισβητεί τον ρόλο και τα δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οσον αφορά δε τις προφητείες για το ξανθό γένος επί Τουρκοκρατίας, αυτές δεν ελέχθησαν από αγίους της Ορθοδοξίας, αλλά από τον λόγιο Θεόκλητο Πολυειδή, με στόχο τη διατήρηση της ελπίδας.

Αυτές οι επιφυλάξεις ας είναι πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας. Δεν πρέπει, όμως, να φτάνουμε σε επίπεδα ρωσοφοβίας, τα οποία εμφανίζονται σε ορισμένες κυβερνήσεις ή ΜΜΕ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Η Ελλάς πρέπει πρωτίστως να διασφαλίσει τα δικά της εθνικά συμφέροντα και εν όψει νέων σχεδίων στο Κυπριακό ή άλλων πιέσεων στα εθνικά θέματα οφείλει να υπολογίζει τον ρόλο της Ρωσίας ως μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Δικαιούται επίσης η χώρα μας να αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με τη Ρωσία στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού, του πολιτισμού και να αξιοποιήσει την κοινή ορθόδοξη βυζαντινή κληρονομιά. Σήμερα η χώρα μας οφείλει να λάβει υπ’ όψιν την ευαισθησία και τα συμφέροντα της Μόσχας στην Ουκρανία, της οποίας η πρωτεύουσα υπήρξε το λίκνο της ρωσικής Ορθοδοξίας. Οι Βυζαντινοί συγγραφείς, όταν μιλούν για τον λαό των Ρως, όπως ελέγοντο, αναφέρονται κυρίως στο Κίεβο. Οταν η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε στην Οδησσό, δεν γινόταν λόγος για Ουκρανία, αλλά για Μικρά Ρωσία.

Ας μην επηρεαζόμαστε από τη ρωσοφοβία ορισμένων κυβερνήσεων, όπως π.χ. η Πολωνία, η οποία όμως κατείχε επί αιώνες ουκρανικά εδάφη. Απαιτούνται λεπτές ισορροπίες. Τα σύνορα πρέπει να παραμείνουν αμετάβλητα χωρίς αποσχίσεις εδαφών, με ταυτόχρονη διασφάλιση των ρωσικών συμφερόντων και πληθυσμών στην Κριμαία.

Ο δυτικός κόσμος, κυρίως οι ΗΠΑ και η δυτική Ευρώπη, πληρώνει τη στάση του στο Κοσσυφοπέδιο – Κόσοβο και το Κυπριακό. Οι Δυτικοί ενθάρρυναν τους Αλβανούς εθνικιστές να αποσχισθούν από τη Σερβία και να δημιουργήσουν το ανεξάρτητο Κόσοβο, εκδιώκοντας τους Σέρβους από το λίκνο της εθνικής και της θρησκευτικής Ιστορίας τους. Παράλληλα, η Δύση ανέχεται την παρουσία των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων στην Κύπρο και προσπαθεί να νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα του 1974 με διάφορα σχέδια τύπου Ανάν (2004) και Μπαν Κι Μουν (2014). Αυτά εκμεταλλεύεται ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν λέγοντας ότι με την ίδια λογική της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δικαιούνται να αποσχισθούν από την Ουκρανία οι κατά πλειοψηφία Ρώσοι κάτοικοι της Κριμαίας.

Η Ουκρανία, όπως έχω ξαναγράψει, παρουσιάζει διαλυτικά φαινόμενα λόγω της πολυεθνικής, πολυθρησκευτικής και πολυπολιτισμικής συνθέσεως του πληθυσμού της σε συνδυασμό με τις γεωστρατηγικές και ενεργειακές επιδιώξεις της Δύσης και της Ρωσίας. Φαίνεται ότι η κρίση θα μεταφερθεί και στη γειτονική Μολδαβία, πρώην Σοβιετική Δημοκρατία της Μόλντοβα. Στη χώρα αυτή άλλοι αισθάνονται Ρουμάνοι, άλλοι Μολδαβοί αλλά μιλούν ρουμανικά, άλλοι Ρώσοι, άλλοι Γκαγκαούζοι και άλλοι είναι απόγονοι γερμανικών φύλων. Η Ρουμανία θεωρεί τους Μολδαβούς τμήμα του ρουμανικού έθνους, το οποίο απέκοψε βιαίως ο Στάλιν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Ρώσοι εξάλλου ενδιαφέρονται να ελέγχουν μονίμως τη μολδαβική περιοχή της Υπερδνειστερίας όπου οι κάτοικοι έχουν ρωσική συνείδηση.

Οι Γκαγκαούζοι έχουν αναγνωρισμένη δική τους αυτόνομη περιοχή με τοπικό Κοινοβούλιο και θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν για εθνικούς λόγους. Είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, πιθανότατα μικρασιατικής ελληνικής καταγωγής. Σήμερα μιλούν τουρκικά και η Τουρκία τούς προσεγγίζει για να δημιουργήσει τουρκορθόδοξη Εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη στα πρότυπα του μακαρίτη παπα-Ευτύμ που προξένησε προβλήματα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σε πρόσφατο δημοψήφισμα οι Γκαγκαούζοι κατά συντριπτική πλειοψηφία απέρριψαν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, προτιμώντας την Ευρασιατική Κοινή Αγορά, την οποία προωθούν η Ρωσία και η Λευκορωσία. Δεν το εύχομαι, αλλά προβλέπω ότι η μισή Μολδαβία θα ενωθεί με τη Ρουμανία και η άλλη μισή (Γκαγκαουζία και Υπερδνειστερία) θα ενταχθεί στη ρωσική ζώνη πολιτικοοικονομικής επιρροής.

Η Ελλάς θα έπρεπε να ενδιαφερθεί περισσότερο για τους Γκαγκαούζους, για να μην καταστούν υποχείρια της Τουρκίας.

Με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι οι λεγόμενοι φιλοευρωπαίοι και αντικυβερνητικοί διαδηλωτές στην Ουκρανία προέβησαν σε ανατροπή του νομίμως εκλεγέντος προέδρου και ανέβασαν στην εξουσία πρόσωπα με ακραίες και επικίνδυνες αντιλήψεις. Τα νεοναζιστικά κόμματα ελέγχουν το Κίεβο, οι Ελληνες και άλλες μειονότητες στην Ουκρανία νιώθουν άμεσο κίνδυνο και τα ελληνικά απαγορεύονται ως γλώσσα στη δημόσια διοίκηση. Η μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι αυτή η ακροδεξιά πραξικοπηματική κυβέρνηση έχει τις ευλογίες των ΗΠΑ και ορισμένων χωρών της Ευ. Ενώσεως. Στο όνομα του αντιρωσισμού και με δικαιολογία την αυταρχική πολιτική του προηγούμενου προέδρου ο δυτικός κόσμος ανέχεται τους εχθρούς της δημοκρατίας. Τα γεωπολιτικά συμφέροντα και η χάραξη των ενεργειακών δρόμων υπερτερούν των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των πραγματικά φιλελεύθερων δημοκρατικών αξιών.

Και σε άλλες περιπτώσεις οι δημοκρατικές χώρες του δυτικού κόσμου μάς εξέπληξαν με τα λάθη τους στην επιλογή συμμάχων. Θυμίζω την αμερικανική απόφαση να ενισχύσουν τους Αφγανούς ισλαμιστές αντάρτες Ταλιμπάν εναντίον του σοβιετικού στρατού στη δεκαετία του 1980-1990. Με τα χρήματα και τα όπλα των ΗΠΑ οι Ταλιμπάν ανδρώθηκαν, αποθρασύνθηκαν και κατέληξαν σε μάστιγα για την περιοχή. Οι ΗΠΑ εξέθρεψαν ένα φίδι στον κόρφο τους, το οποίο τώρα τις δαγκώνει και αγωνίζονται να το εξολοθρεύσουν. Για τη συνεργασία ΗΠΑ και Ταλιμπάν είδαμε προ ολίγων ετών και μια ενδιαφέρουσα ταινία με τον Τομ Χανκς και τον προσφάτως αποβιώσαντα Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν.

Αλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εσωτερική διαμάχη στη Συρία. Με πρόσχημα την ανάγκη ανατροπής του Ασαντ οι δυτικές δημοκρατίες στηρίζουν την ένοπλη αντιπολίτευση, στην οποία κυριαρχούν ακραίοι ισλαμιστές. Χριστιανοί φονεύονται μαζικά από τους ισλαμιστές και οι δημοκράτες της Δύσης σιωπούν. Οταν στην Ελλάδα διαμαρτυρηθεί για ψύλλου πήδημα ένας αντιρρησίας συνειδήσεως, τότε βλέπουμε διάφορες εκθέσεις διεθνών οργανισμών ή δυτικών κυβερνήσεων να καταγγέλλουν την Ελλάδα για δήθεν καταπίεση της θρησκευτικής ελευθερίας. Για την εξόντωση των χριστιανών -κυρίως ορθοδόξων- στη Συρία από τους αντικυβερνητικούς αντάρτες οι εν λόγω οργανισμοί τηρούν αιδήμονα σιωπή. Οι ΗΠΑ κυνηγούν ακόμη τους υπευθύνους της 11/9/2001, αλλά ανέχονται τη δράση των ακραίων ισλαμιστών στη Συρία.

Ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση των Αλβανών εθνικιστών του ΟΥΤΣΕΚΑ. Οι δυτικές δυνάμεις τούς στήριξαν εναντίον των Σέρβων και τους ενθάρρυναν να ιδρύσουν το ανεξάρτητο Κόσοβο – Κοσσυφοπέδιο. Τώρα όμως μετανιώνουν, διότι εξέθρεψαν ένα θηρίο που βγήκε από το κλουβί του και δεν ελέγχεται. Παρακλάδια του ΟΥΤΣΕΚΑ είναι έτοιμα να πάρουν και πάλι τα όπλα στα Σκόπια διχοτομώντας στα δύο το ψευδομακεδονικό κρατίδιο, ενώ κινούνται επικινδύνως και στη νότια Σερβία.

Η Ελλάς ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρ. Ενώσεως οφείλει αφενός μεν να κατανοεί τα συμφέροντα των συμμάχων και εταίρων της και να τα μελετά σε ειδικά ινστιτούτα και πανεπιστημιακά κέντρα διεθνών σχέσεων, αλλά παραλλήλως οφείλει και δικαιούται να προβάλλει τις ενστάσεις της και τις τυχόν διαφωνίες της για το καλό του δυτικού κόσμου και για το δικό της συμφέρον. Η χώρα μας διαθέτει μακρόχρονη διπλωματική εμπειρία, κομβική γεωπολιτική θέση και ένα σπουδαίο ιστορικό και πολιτιστικό παρελθόν, στοιχεία ικανά να οδηγήσουν την ελληνική πολιτική σκέψη σε προτάσεις διπλά ωφέλιμες· και για την αποφυγή λαθών εκ μέρους των εταίρων μας και για την προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων χωρίς να συγκρούονται με εκείνα της Δύσης.

Οι λεγόμενοι ισχυροί της γης δεν έχουν πάντα δίκιο ούτε τα ξέρουν όλα, πολύ δε περισσότερο δεν μπορούν να τα προβλέψουν όλα σωστά. Ας τους βοηθήσουμε να κάνουν καλύτερες επιλογές συμμάχων και ας έχουμε το θάρρος να επισημαίνουμε τα σφάλματά τους. Αυτή θα είναι μια ουσιαστική βοήθεια.

Ποια πλευρά έχει δίκιο στην Ουκρανία; Ούτε ο απερχόμενος πρόεδρος Γιανουκόβιτς είχε μεγάλη σχέση με τη δημοκρατία ούτε οι διαδηλωτές που τον εκθρόνισαν είναι θαυμαστές του ευρωπαϊκού δημοκρατικού προτύπου. Η Ουκρανία δεν έμαθε ποτέ να κυβερνάται δημοκρατικά, διότι έζησε επί αιώνες υπό το τσαρικό καθεστώς και στη συνέχεια κυβερνήθηκε από τον απάνθρωπο κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό. Τα διαλυτικά φαινόμενα που παρουσιάζει σήμερα οφείλονται πρωτίστως στην πολυπολιτισμική δομή της.

Η ουκρανική εθνική συνείδηση είναι μεν υπαρκτή, αλλά δεν εκφράζει μεγάλο μέρος των πολιτών της σημερινής Ουκρανίας. Αλλοι νιώθουν Ρώσοι, άλλοι μόνο Ουκρανοί, άλλοι και τα δύο, άλλοι τίποτε από αυτά, άλλοι θυμούνται τις γερμανικές ή πολωνικές ρίζες τους και άλλοι ψάχνονται. Αλλοι είναι πιστοί Ορθόδοξοι και άλλοι Ουνίτες. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ουκρανικής Ιστορίας είναι η ύπαρξη των Ουνιτών ή Ελληνοκαθολικών στις δυτικές επαρχίες της. Από το 1219 ο παπισμός πειραματίστηκε στη μέθοδο αυτή του προσηλυτισμού ορθοδόξων. Αφηνε τους ιερείς και τους πιστούς να τηρούν επιφανειακά τα ορθόδοξα έθιμα, αλλά τους υποχρέωνε να υπακούουν στον Πάπα. Η λανθασμένη αυτή μορφή ενώσεως των εκκλησιών ονομάζεται Ουνία (στα λατινικά σημαίνει ένωση) και απορρίπτεται κατηγορηματικά από την Ορθοδοξία.

Πολλοί Ουνίτες της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου πολέμησαν στο πλευρό των Γερμανών ναζί και μετά τον πόλεμο τιμωρήθηκαν από τον Στάλιν ως συνεργάτες του κατακτητή. Συνεχιστές της φιλοναζιστικής ιδεολογίας είναι οι οπαδοί του κινήματος Σβόμποντα, το οποίο εμφανίζεται ως φιλοευρωπαϊκό και πρωτοστατεί στις διαδηλώσεις. Η Ουκρανία κινδυνεύει να διασπαστεί λόγω της πολυπολιτισμικής συνθέσεώς της .

Τα πολυπολιτισμικά κράτη, στα οποία άνωθεν επεβλήθησαν τεχνητές εθνικές συνειδήσεις, εύκολα διαλύονται ή οδηγούνται σε εσωτερικές αιματηρές συγκρούσεις. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γάλλοι δημιούργησαν το κράτος του Λιβάνου κόβοντας μία λωρίδα από τη Συρία. Μοίρασαν τις εξουσίες αυθαίρετα σε Μαρωνίτες, Ορθοδόξους, Αρμενίους, Σουνίτες, Σιίτες και Δρούζους, και τελικά το οικοδόμημα κατέρρευσε. Από το 1975 μέχρι σήμερα οι θρησκευτικές κοινότητες του Λιβάνου συγκρούονται με κάθε τρόπο. Θυμίζω και την προσπάθεια του κομμουνιστή δικτάτορα Τίτο να επιβάλει τη γιουγκοσλαβική συνείδηση σε Σέρβους και Κροάτες. Μετά τον θάνατό του η Γιουγκοσλαβία διελύθη με οδυνηρό τρόπο.

Χρήσιμα διδάγματα για όσους θέλουν να μετατρέψουν την Ελλάδα σε πολυπολιτισμική κοινωνία.

Δεν συμφωνώ με την άποψη ότι οι θρησκευτικές πεποιθήσεις των πολιτικών προσώπων αποτελούν ιδιωτική τους υπόθεση. Ιδιαιτέρως για μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία απελευθερώθηκε και ιδρύθηκε από αγωνιστές που πρόβαλλαν και τιμούσαν την ορθόδοξη χριστιανική τους πίστη και παράδοση. Και για έναν λαό όπως ο ελληνικός, ο οποίος αναγνωρίζει με πολλούς τρόπους την Ορθοδοξία ως συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητάς του.

Πρέπει ο ψηφοφόρος να γνωρίζει «σε τι Θεό πιστεύει» και αν πιστεύει ο α ή ο β πολιτικός ηγέτης, διότι αυτές οι πεποιθήσεις επηρεάζουν μία σειρά πολιτικών αποφάσεων. Νομοθετήματα σχετικά με την παιδεία, την οικογένεια, τη μισθοδοσία του κλήρου, την πολιτιστική συνέχειά μας και άλλα θέματα ψηφίζονται ή καταψηφίζονται με κριτήριο -συν τοις άλλοις- τη στάση των πολιτικών απέναντι στον Θεό και στην Εκκλησία.

Ανέκαθεν ο Ελληνισμός θεωρούσε βασικό κριτήριο επιλογής αρχόντων τον σεβασμό στην πατροπαράδοτη θρησκεία. Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Αθηναίων Πολιτεία» (Κεφ. LV) γράφει ότι στην αθηναϊκή δημοκρατία, την οποία σήμερα όλοι θαυμάζουμε, η Βουλή και το δικαστήριο επέλεγαν τους εννέα άρχοντες (υπουργοί) με τις εξής ερωτήσεις: Αν οι γονείς τους κατάγονται από την Αθήνα, αν οι ίδιοι λατρεύουν τους πατρώους θεούς και σε ποιους ναούς, αν υπηρέτησαν την πατρίδα ως στρατιώτες, αν σέβονται τους γονείς τους και αν πληρώνουν τους φόρους. Μάλιστα οι υποψήφιοι καλούνταν να προσκομίσουν μάρτυρες ότι ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.

Στη δημοκρατική Γαλλία, παρά τον πλήρη χωρισμό θρησκευτικού και δημόσιου τομέα, οι υποψήφιοι για την προεδρία δηλώνουν συχνά τα θρησκευτικά πιστεύω τους και τις απόψεις τους για τη θρησκευτική αγωγή των νέων. Κατά τις προεδρικές εκλογές του 2007 ο δεξιός Σαρκοζί, ο κεντρώος Μπαϊρού, η σοσιαλίστρια Σεγκολέν Ρουαγιάλ και η κομμουνίστρια Μαρί Ζορζ Μπιφέ εξήγησαν στην εφημερίδα «Le Figaro» τις απόψεις τους. Με έκπληξη μάθαμε ότι όλοι τους είχαν αποφοιτήσει από ιδιωτικά σχολεία ρωμαιοκαθολικών αδελφοτήτων. Μάλιστα όλοι τόνισαν ότι τους έκανε καλό η διδασκαλία του χριστιανικού θρησκευτικού μαθήματος.

Αλλά και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενώσεως θυμούμαι τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ να δηλώνει ότι ασκεί κάθε Κυριακή τα καθήκοντά του ως πιστός καθολικός.

Σέβομαι τον άθεο, αλλά δεν τον ψηφίζω.