Άρθρα

Ο Μακεδονικός Αγώνας παραμένει πάντα επίκαιρος  λόγω των εθνικιστικών εξάρσεων όλων των γειτόνων μας. Η αξιοποίηση μηνυμάτων με διαχρονική αξία είναι απαραίτητη σε μία εποχή κατά την οποία η Ελληνική Ιστορία διαστρεβλώνεται έξωθεν  και έσωθεν. Η 7^η Ιουνίου μάς δίνει την αφορμή να θυμηθούμε δύο αγωνιστές που απαγχονίσθηκαν από τους Βουλγάρους κομιταζήδες το 1907 στο αποκορύφωμα του Αγώνα. Πρόκειται για τον Μεσσήνιο Ανθυπολοχαγό Σαράντο Αγαπηνό, γνωστό με το πολεμικό ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας, και τον Ναουσαίο συνεργάτη του Αντώνη (Τώνη) Μίγγα.

Ο Άγρας έγινε γνωστός στο Πανελλήνιο από το βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα «Στα Μυστικά του Βάλτου». Η δράση του στη βαλτώδη λίμνη των Γιαννιτσών, η οποία σήμερα πλέον έχει αποξηρανθεί, ήταν δύσκολη αλλά και επιτυχής. Αντιμετώπισε τις βουλγαρικές ένοπλες ομάδες κρυμμένες μέσα στα καλάμια και την ομίχλη και ταυτόχρονα ταλαιπωρήθηκε από την ελονοσία. Κατόρθωσε, σε συνεργασία με εθελοντές από την Ελεύθερη Ελλάδα και εντόπιους αγωνιστές, να καθαρίσει τον δρόμο που ένωνε τη Θεσσαλονίκη με τη Δυτική Μακεδονία. Συνελήφθη μετά από παρασπονδία του Βουλγάρου Ζλατάν έξω από τη Νάουσα και απαγχονίσθηκε σε μια καρυδιά ανάμεσα στα χωριά Τέχοβο και Βλάντοβο, που μετονομάσθηκαν σε Καρυδιά και Άγρας. Δίπλα του κρεμάσθηκε και ο έγγαμος ράφτης Τώνης Μίγγας που τον ακολούθησε με συγκινητική προσήλωση. Ένα παλληκάρι από τη Νότιο Ελλάδα, Ανθυπολοχαγός του Πεζικού, έρχεται εθελοντικά να βοηθήσει τον Ελληνισμό στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Και ένας εντόπιος αγωνιστής τον ακολουθεί γνωρίζοντας τους κινδύνους.

Αυτό ήταν το μυστικό της επιτυχίας της δεύτερης φάσης του Μακεδονικού Αγώνα: 1904- 1908. Η ενότητα του Ελληνισμού. (Είχε προηγηθεί η πρώτη φάση το 1878 κατά των ρωσικών σχεδίων για τη Μεγάλη Βουλγαρία). Οι διπλωμάτες Ίων Δραγούμης και Λάμπρος Κορομηλάς κατέστρωσαν το σχέδιο με λεπτομέρειες. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Μητροπολίτες επέδειξαν ευφυΐα και πατριωτισμό. Οι Αξιωματικοί ήλθαν από την Αθήνα να εκπαιδεύσουν τους εντοπίους Μακεδόνες. Παράδειγμα ο ηρωικός  Παύλος Μελάς. Οι εθελοντές Μανιάτες, Κρητικοί, Κύπριοι κ.α. ήσαν παρόντες. Οι  δασκάλες τολμούσαν να μιλούν για Χριστό και Ελλάδα παρά τον κίνδυνο να φονευθούν από τους κομιτατζήδες της ΕΜΕΟ (VMRO). Οι μειξίγλωσοι Έλληνες, Σλαβόφωνοι, Αρβανιτόφωνοι, Βλαχόφωνοι κατά συντριπτική πλειοψηφία επέδειξαν αφοσίωση στο Πατριαρχείο και στον Ελληνισμό. Η τρομοκρατία νικήθηκε. Ο Ελληνισμός ανάσανε και προετοίμασε το έδαφος για την απελευθέρωση του 1912-13.

Για τη σύγχρονη εποχή υπάρχουν ενδιαφέροντα μηνύματα:

1. Ενωμένοι κερδίσαμε τη Μακεδονία. Σε λίγα χρόνια διχασθήκαμε και χάσαμε τη Μικρά Ασία.
2. Οι επιτυχίες του Ελληνισμού οφείλονται κατά πολύ στην εθνική δράση της Εκκλησίας. Είναι ανιστόρητοι όσοι το αποσιωπούν.
3. Κακώς οι προπαγάνδες των γειτονικών λαών προσπαθούν να ανακινήσουν μειονοτικά ζητήματα τονίζοντας τα διάφορα γλωσσικά ιδιώματα ελληνικών πληθυσμών. Το ανάμεικτο γλωσσικό ιδίωμα δεν σημαίνει διαφορετική εθνική συνείδηση.
4. Στις αναφορές των δυτικών διπλωματών και στις Οθωμανικές απογραφές της εποχής εκείνης δεν υπάρχει καμία ένδειξη για «Μακεδονικό Έθνος».
5. Οι Έλληνες που κέρδισαν τον Μακεδονικό Αγώνα είχαν  περάσει από τη χρεωκοπία του 1893, τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και την επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898. Το μυστικό ήταν το αξιακό υπόβαθρο. Πίστευαν στον Θεό και στη διαχρονική ιστορική πορεία του Έθνους μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 8.6.2024

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα εθνικιστικά ιδεολογήματα της Τουρκίας εντάσσονται στην ύλη των σχολικών βιβλίων. Σήμερα έχουμε τη θεωρία του Τουρκικού Αιώνα και τη Γαλάζια Πατρίδα. Για πολλές δεκαετίες, πριν από το 2012, η Τουρκική Εκπαίδευση έδινε ρόλο δασκάλου σε αξιωματικούς με στολή, οι οποίοι δίδασκαν στο Λύκειο το μάθημα της «Εθνικής Ασφάλειας». Το μάθημα  καταργήθηκε από τον Ερντογάν τον Ιανουάριο 2012 κατόπιν σχετικών συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Οι αξιωματικοί που δίδασκαν επί δεκαετίες την Εθνική Ασφάλεια στους μαθητές και στις μαθήτριες του Λυκείου εξηγούσαν ότι τα σημερινά σύνορα της Ελλάδος είναι παράνομα και ότι η Τουρκία έχει αδικηθεί. Δίδασκαν ότι η Ελλάς θα έπρεπε να φτάνει μέχρι τον Όλυμπο, διότι το 1912-13 συνασπίσθηκαν οι Χριστιανικοί λαοί των Βαλκανίων και επιτέθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία  είχε εσωτερικά προβλήματα. Δίδασκαν και άλλα πολλά. Άφηναν βεβαίως εκτός ύλης τη Γενοκτονία των Χριστιανικών πληθυσμών, Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυρίων κ.ά., η οποία άρχισε το 1894 και αποκορυφώθηκε κατά την περίοδο 1913- 1923.

Η διδασκαλία των εθνικών διεκδικήσεων είναι διαχρονική και υπερκομματική γραμμή. Αν φύγει ο Ερντογάν και έλθει στην εξουσία το CHP λίγα πράγματα θα αλλάξουν. Τέτοια μαθήματα πάντα θα υπάρχουν στα σχολεία της γείτονος. Η άρνηση της Γενοκτονίας των Χριστιανών είναι η επίσημη πολιτική όλων των κυβερνήσεων, πολιτικών και στρατιωτικών, συντηρητικών και κεντροαριστερών, επί 100 χρόνια τουλάχιστον.

Ο Γάλλος συγγραφέας και διευθυντής μεγάλου εκδοτικού οίκου (και Ορθόδοξος θεολόγος) Ζαν Φρανσουά Κολοζιμό στο βιβλίο του «Το ξίφος και το σαρίκι»  (στα ελληνικά από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις) επισημαίνει:

«Μέσα σε εκατό χρόνια το τουρκικό κράτος….. εξεδίωξε 2.000.000 Έλληνες, υποχρέωσε 100.000 Εβραίους να αποχωρήσουν, έδιωξε 90.000 Ασσυρίους, κυνήγησε 80.000 Γεζίντι, απέκλεισε 60.000 Ντονμέδες, απαγόρευσε τη νόμιμη ύπαρξη 15.000.000 Αλεβιτών, καθώς και 20.000.000 Κούρδων, τρομοκράτησε 3.000.000 Ζάζα και 200.000 Λαζούς. Έκλεισε στη φυλακή 300.000 έως 400.000 Τούρκους που ξεσηκώθηκαν ενάντια στη μία ή στην άλλη δικτατορία…».

Η Ελλάς είναι  χώρα δημοκρατική και ευρωπαϊκή και δεν θα ακολουθήσει τα ακραία παραδείγματα φανατισμού και διαστρεβλώσεως που βλέπουμε στη γειτονική χώρα. Αυτό, όμως,  δεν σημαίνει ότι θα φτάσουμε στο άλλο άκρο και θα διαγράψουμε τους ήρωές μας ή ότι θα ξεχάσουμε τη Γενοκτονία των Μικρασιατών, των Ποντίων και των Ανατολικοθρακιωτών (και των άλλων χριστιανικών κοινοτήτων). Η απάντηση στον νεο-οθωμανισμό της Άγκυρας δεν είναι η αποδόμηση της Ιστορίας μας, αλλά η τεκμηριωμένη και νηφάλια καταγραφή των ιστορικών δεδομένων και η καλλιέργεια του πατριωτικού φρονήματος στους μαθητές και στις μαθήτριες.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια είχαμε στη χώρα μας ορισμένα  φαινόμενα αποδόμησης, όπως το βιβλίο του «συνωστισμού», η μαρξίζουσα και διεθνιστική ύλη της Ιστορίας Δημοτικού και Γυμνασίου, την οποία προσπάθησε να επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ψευδολογίες εις βάρος αγωνιστών του 1821 κ.ά.

Απορρίπτουμε τον τουρκικό εθνικισμό, απορρίπτουμε όμως και τους αποδομητές με τις ιδεοληψίες τους. Πρέπει να δώσουμε στα παιδιά μας πρότυπα από τη διαχρονική πορεία του Ελληνισμού. Η Αρχαιότητα, το Βυζάντιο, η Ελληνική Επανάσταση, τα Εθνικά  μας Θέματα, μαζί με την Παγκόσμια Ιστορία, είναι απαραίτητα εφόδια για να προετοιμάσουμε  πολίτες με εθνική και δημοκρατική συνείδηση.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 1.6.2024

Κάθε Έλληνας πολίτης έχει δικαίωμα και υποχρέωση  να τιμά τη μνήμη των πεσόντων κατά την 29η Μαΐου 1453 στα τείχη της Βασιλεύουσας και να ενδιαφέρεται για την τύχη της Αγίας Σοφίας και άλλων Χριστιανικών ναών που μετετράπησαν σε ισλαμικά τεμένη.

Όπως εξηγεί η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ το Βυζαντινό κράτος (η Ρωμανία όπως ήταν το πραγματικό όνομά του) είχε τρία συστατικά: Ελληνική γλώσσα και Ελληνικό Πολιτισμό. Ρωμαϊκό Δίκαιο και πολιτειακή συγκρότηση. Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη. Και τα τρία αποτελούν και σήμερα θεμελιώδη στοιχεία της εθνικής μας ταυτότητας. Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί κατά συντριπτική πλειοψηφία και ως ενδιαφερόμενοι για τον διαχρονικό Ελληνικό Πολιτισμό είμαστε μέτοχοι της Βυζαντινής κληρονομιάς. Αλλά και το Ρωμαϊκό Δίκαιο, βελτιωμένο με την επίδραση του Χριστιανισμού και του Βυζαντίου, εφαρμόσθηκε στη Νεώτερη Ελλάδα, όπως φαίνεται και από τις αποφάσεις των Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος το αποκαλεί  ορθότερα: Βυζαντινορρωμαϊκό Δίκαιο.

Η Αγία Σοφία του Ιουστινιανού σχεδιάσθηκε από Έλληνες Μικρασιάτες αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο. Λειτούργησε επί αιώνες ως Ορθόδοξος Ναός και η Θεία Λειτουργία ετελείτο στα ελληνικά. Οι εικόνες που διασώθηκαν είναι Ορθόδοξες και οι επιγραφές είναι ελληνικές. Βεβαίως αποτελεί μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Αλλά η οικουμενικότητα δεν αναιρεί την ελληνικότητα.

Ο Ελληνισμός της Κύπρου διατηρεί έντονη τη μνήμη του Βυζαντινού Πολιτισμού. Η Ρωμανία, το όνομα της Αυτοκρατορίας, διασώζεται σε σημαντικά κείμενα της Κυπριακής Ορθόδοξης γραμματείας, όπως πχ στο ιστορικό κείμενο του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου: «Περί τῶν κατά χώραν Κύπρον σκαιῶν». Ο Άγιος, που έζησε στα τέλη του 12^ου και στις αρχές του 13^ου αιώνος, περιγράφει την εισβολή των Άγγλων Σταυροφόρων στη Μεγαλόνησο (εποχή Ριχάρδου Λεοντόκαρδου) μετρώντας τις αποστάσεις όχι από την Κύπρο, αλλά από τη Ρωμανία: «Χώρα ἐστίν Ἰγκλιτέρρα, πόρρω τῆς Ρωμανίας κατά βορρᾶν». (Βλέπε τον Ε΄ τόμο των έργων του Αγίου που εξέδωσε η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίου Νεοφύτου, σελ. 406). Ένας μοναχός που ζει σε μία σπηλιά κοντά στην Πάφο δηλώνει πολίτης της Ρωμανίας, αισθάνεται Βυζαντινός Έλληνας. Σε άλλο κείμενό του παρακαλεί τον Άγιο Δημήτριο τον Θεσσαλονικέα να βοηθήσει τον στρατό της Ρωμανίας.

Εκτός από την Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη είναι ένα Ορθόδοξο μνημείο που μετατράπηκε σε τζαμί. Ο ανακαινιστής της τον 14ο αιώνα, ο Θεόδωρος Μετοχίτης, έγραψε ότι οι Βυζαντινοί της εποχής του ήσαν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και μετείχαν στο γένος και στη γλώσσα των Ελλήνων.

Η Κωνσταντινούπολη και η Ρωμανία παρέμεινε πάντα επίκαιρη για τους Έλληνες. Η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ τον Πορθητή κράτησε όρθιο τον Ελληνισμό επί Τουρκοκρατίας. Το ΟΧΙ του τελευταίου Αυτοκράτορα έδωσε ηθική δύναμη στην αντίσταση των κλεφτών και αρματολών. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απήντησε στον Άγγλο Πλοίαρχο Χάμιλτον ότι δεν δέχεται να υπογράψει συνθήκη με τους Τούρκους, διότι ο τελευταίος βασιλέας των Ελλήνων δεν συνθηκολόγησε. Εννοούσε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.

Αλλά και ευρύτερα, πέραν του Ελληνισμού, ο Βυζαντινός Πολιτισμός τιμάται και θαυμάζεται από πολιτικούς και διανοητές. Ο αείμνηστος Ιταλός συγγραφέας και πολιτικός φιλόσοφος Ουμπέρτο Έκο στο βιβλίο του “Μπαουντολίνο” εκφράζει θαυμασμό για την ελληνική παιδεία των Βυζαντινών και για τον ελληνικό πολιτισμό της Κωνσταντινούπολης του 1204. Ήρωας του βιβλίου του είναι ο Νικήτας Χωνιάτης, ιστορικός συγγραφέας και πολιτικός, ο οποίος κατέγραψε  σε θαυμάσια αττική γλώσσα την καταστροφή της Κωνσταντινουπόλεως από τους Δυτικούς Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας το 1204.

Ο Ντιμίτρι Ομπολένσκι, που δίδαξε σε βρετανικά πανεπιστήμια, στο βιβλίο του «Βυζαντινή Κοινοπολιτεία»  γράφει ότι μέσω της Ορθόδοξης Θείας Λατρείας, της υμνογραφίας, της αγιογραφίας, της ναοδομίας, όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αποτελούν σήμερα μία Βυζαντινή Κοινοπολιτεία.

Εκατομμύρια Ορθοδόξων Χριστιανών στην Ανατολική Ευρώπη χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο, το οποίο ονομάσθηκε έτσι για να τιμήσει τη μνήμη του Κωνσταντίνου / Κυρίλλου. Μαζί με τον αδελφό του Μιχαήλ/ Μεθόδιο ο Κύριλλος εστάλη τον 9^ο αιώνα σε ιεραποστολή προς τους σλαβικούς λαούς της Μεγάλης Μοραβίας (Τσεχίας) από τον Αυτοκράτορα και τον Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως. Οι δύο Έλληνες Θεσσαλονικείς αδελφοί μετέδωσαν το ελληνικό αλφάβητο και μάλιστα τη βυζαντινή μεγαλογράμματη γραφή στους σλαβικούς λαούς. Έτσι σήμερα όλοι αυτοί γράφουν ελληνικά, αλλά ομιλούν ρωσικά, σερβικά, βουλγαρικά κ.λπ.!

Στη Μέση Ανατολή οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αποτελούν σήμερα μειοψηφία μέσα σε μία πλειοψηφία μουσουλμανική. Επιβιώνουν με πίστη στον Θεό και διατηρούν τη μνήμη του Βυζαντίου/ Ρωμανίας μέσω του ονόματός τους. Οι ίδιοι αποκαλούνται Ρουμ Ορτοντόξ, δηλαδή Ρωμηοί- Βυζαντινοί Ορθόδοξοι. Έχουν συνείδηση ότι συνεχίζουν τη βυζαντινή κληρονομιά μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Ο πρόσφατος καταστροφικός σεισμός στη ΝΑ Τουρκία και στη Συρία μάς θύμισε τον αγώνα επιβιώσεως που κάνουν. Είδαμε Ορθοδόξους Ναούς να γκρεμίζονται στην Αλεξανδρέττα, στο Χαλέπι κ.α.. Αλλά το φρόνημά τους δεν γκρεμίζεται. Διαφυλάσσουν τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό του Βυζαντίου.

Η Αγία Σοφία και η Ρωμανία/Βυζάντιο εκφράζουν έναν πολιτισμό Ορθόδοξο, Ελληνικό και ταυτοχρόνως Οικουμενικό. Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τη «Δόξα των Ελλήνων», όπως χαρακτηρίζει αυτόν τον πολιτισμό ο Γάλλος σύγχρονος βυζαντινολόγος Συλβαίν Γκουγκενέμ (στο ομώνυμο βιβλίο του από τις Εκδόσεις Ενάλιος, Αθήνα 2019). Ας αντλήσουμε ελπίδα από τον καημό της Ρωμηοσύνης, όπως περιγράφει την ελληνορθόδοξη αγωνιστικότητα των Βυζαντινών ο Νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης (βλέπε το ποίημά του: Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά-). Ας διατηρήσουμε στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντός μας το ζήτημα της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως και της Μονής της Χώρας.

Σκόπιμη διαστρέβλωση της Ιστορίας προδίδει η καινοφανής άποψη που ακούγεται από Αλβανούς ιστορικούς και πολιτικούς ότι, δηλαδή, σημαντικοί ήρωες του 1821 και των μετέπειτα εθνικών αγώνων υπήρξαν Αλβανοί.

Τον μύθο αυτό αναπαρήγαγε κατά την πρόσφατη ομιλία του στην Αθήνα ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα χαρακτηρίζοντας Αλβανίδα την Μπουμπουλίνα. Είναι προφανές ότι πρόκειται για προσχεδιασμένη ενέργεια αντιπερισπασμού. Για να μην μιλούμε εμείς για την υπαρκτή Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία, μας χρεώνουν οι Αλβανοί εθνικιστές  με μία ανύπαρκτη μειονότητα.

Γίνεται σύγχυση με τους Αρβανίτες, τους αρβανιτόφωνους Έλληνες. Άλλοι, όμως, είναι οι  Αλβανοί και άλλοι οι Αρβανίτες. Υπάρχει μεγάλη διαφορά: Ο Μάρκος Μπότσαρης, στη μνήμη του οποίου ασεβούν πολλοί, ήταν Έλλην αρβανιτόφωνος, όπως όλοι οι Σουλιώτες. Η ελληνική του συνείδηση φαίνεται και από την περίφημη φράση που είπε όταν πάτησε το πόδι του στα Επτάνησα: “Ο Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρετανική σημαία”. Το δε Λεξικό που έγραψε ήταν της αρβανίτικης – όχι αλβανικής – και ρωμαίικης απλής (νεοελληνικής).

Ο όρος Αρβανίτης, που αφορά τους Σουλιώτες, τους Υδραίους, τους Σπετσιώτες κ.ά., προέρχεται από τη λέξη “Άρβανον”, τοπωνύμιο της  Ηπείρου, το οποίο βρίσκουμε ήδη από τον 11ο αιώνα στην “Αλεξιάδα” της Άννας Κομνηνής. Από το Άρβανον ή Άρβωνα, δηλαδή από μία περιοχή στο βόρειο τμήμα της Ηπείρου κατέβηκαν στη Νότιο Ελλάδα -και μετά την Άλωση έφτασαν μέχρι τη Βενετία-  ελληνικοί πληθυσμοί που μιλούσαν αρβανίτικα. Δηλαδή μία διάλεκτο ανάμεικτη με αρχαία ελληνικά, λατινικά, εντόπια βαλκανικά γλωσσικά στοιχεία  και (αργότερα) με τουρκικά.

Η σύγχυση μεταξύ των λέξεων Αλβανός και Αρβανίτης δημιουργείται μόνον στην ελληνική γλώσσα, διότι φαίνονται να μοιάζουν οι δύο όροι ηχητικά. Η ομοιότητα είναι επιφανειακή. Στην ουσία διαφέρουν κατά πολύ. Άλλωστε οι ίδιοι οι Αλβανοί αποκαλούν εαυτούς Σκιπετάρ και την χώρα τους Σκιπερία: χώρα των Αετών. Ούτε είναι ορθή η άποψη ότι το λ και το ρ αντιμετατίθενται και ο Αλβανός γίνεται Αρβανίτης. Θυμίζω ότι τελείως διαφορετική έννοια έχουν το Άργος (= φωτεινός τόπος) και το άλγος (=πόνος).

Τις ελληνικές ρίζες των Αρβανιτών κατέδειξαν πολλοί ιστορικοί και προσφάτως οι αείμνηστοι Αχιλλέας Λαζάρου (βλέπε το τετράτομο έργο του: Ελληνισμός και λαοί της Νοτιοανατολικής Ευρώπης) και Κώστας Καραστάθης (στο βιβλίο του: Οι Έλληνες από το Άρβανον). Την ελληνική συνείδησή τους απέδειξαν οι ίδιοι οι Αρβανίτες μαχόμενοι υπέρ Ορθοδοξίας και Ελληνισμού σε κάθε κρίσιμη περίσταση.

Πρέπει να διαδώσουμε με κάθε τρόπο, πάντα νηφάλια και επιστημονικά, τα σοβαρά ιστορικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι το 1821 αγωνίσθηκαν πολλοί αρβανιτόφωνοι Έλληνες και βοήθησαν στην απελευθέρωση. Από την άλλη πλευρά οι Μουσουλμανικές φυλές, που έμειναν στην Ιστορία ως Τουρκαλβανοί, έδρασαν εναντίον των Ελλήνων ως τμήμα του Οθωμανικού στρατού.

Παραλλήλως έχουμε υποχρέωση να αγωνιζόμαστε για να παραμείνουν στη γη των προγόνων τους οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες, τους οποίους όλες οι αλβανικές κυβερνήσεις επιχείρησαν και επιχειρούν να τρομοκρατήσουν και να ξεριζώσουν. Η φυλάκιση του Φρέντυ Μπελέρη δεν είναι το μόνο περιστατικό. Είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα των ανθελληνικών ενεργειών.

Θέλουμε την ειρήνη και τη φιλία με όλους τους γείτονες, αλλά δεν επιτρέπουμε τη διαστρέβλωση της Ιστορίας μας και την καταπίεση των ομοεθνών μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 25.5.2024

Δεν εκπλήσσομαι από τις επίσημες αναφορές της νέας Προέδρου των Σκοπίων σε “Μακεδονία”χωρίς τον όρο: Βόρεια. Το VMRO- DPMNE που κέρδισε τις Προεδρικές και Βουλευτικές εκλογές είχε ήδη προαναγγείλει ότι θα χρησιμοποιεί μόνο το όνομα Μακεδονία χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό.

Προσωπικά προτιμώ την ειλικρίνεια των νέων κυβερνητών παρά τη διπροσωπία των προηγουμένων. Η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών Ζάεφ (αρχικά) και Κοβάτσεφσκι (στη συνέχεια) παραβίαζε συστηματικά τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δημοσίως δήλωνε ότι την τηρεί. Ας μην ζούμε με αυταπάτες.

Δεν πρόκειται για μία προσωπική απόφαση μιας “πολιτικά άπειρης καθηγήτριας”, όπως έγραψαν κάποιοι για την Πρόεδρο κ. Σιλιάνοφσκα. Άλλωστε την ίδια γραμμή τηρεί και ο αρχηγός του κόμματος Χρίστιαν Μίτσκοσκι, όπως είδαμε. Οι κυβερνήσεις των Σκοπίων απολαμβάνουν τα δώρα που τούς χάρισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με την απαράδεκτη Συμφωνία. Στα ουσιώδη δεν έκαναν τα σωστά βήματα. Ούτε τα σχολικά βιβλία άλλαξαν, ούτε στην Μεικτή Επιτροπή για τα εμπορικά σήματα έλαβαν μέρος, ούτε άλλαξαν τις φανέλες των εθνικών ομάδων στα ομαδικά αθλήματα, ούτε άλλαξαν το όνομα της “Μακεδονικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών”.

Προτείνω να αναλάβουμε ορισμένες πρωτοβουλίες για να μην φαινόμαστε απλοί παρατηρητές των αυθαιρεσιών.

1. Να ανακοινωθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών ότι λειτουργεί Παρατηρητήριο παραβιάσεων της Συμφωνίας και να ανακοινώνονται κάθε μήνα οι παραβιάσεις που έχουν καταγραφεί.
2. Να ζητηθεί η γνώμη καθηγητών του Διεθνούς Δικαίου για τους τρόπους πιθανής απαγκίστρωσής μας από τη Συμφωνία σε περίπτωση που συνεχισθεί η κακοπιστία των γειτόνων. Με νομικά μέσα και χωρίς να υποστούμε αρνητικές συνέπειες ως χώρα.
3. Να θέσουμε θέμα αναγνώρισης της ελληνικής μειονότητας, η οποία ζει στις νότιες περιοχές του κράτους των Σκοπίων, αλλά δεν έχει επισήμως καταμετρηθεί. Ο αείμνηστος πρώην Υπουργός Αμύνης της Κύπρου Τάσος Μητσόπουλος αποκάλυψε στις 17/7/2008 στη «ΣΗΜΕΡΙΝΗ» της Λευκωσίας τα εξής:

«Την περίοδο 1989-1993, όταν υπηρετούσα ως ειδικός σύμβουλος στο ελληνικό ΥΠΕΞ, είχα λάβει ρητές οδηγίες από την προϊσταμένη μου υφυπουργό Βιργινία Τσουδερού να ασχοληθώ με το θέμα της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Έχοντας πολύτιμους συμπαραστάτες στην αποστολή μου αυτή επιφανείς καθηγητές και επιστήμονες, αλλά και θερμούς και συνετούς πατριώτες, ταξίδεψα αρκετές φορές στην ΠΓΔΜ και κυρίως στην περιοχή του Μοναστηρίου. Ήρθα σε επαφή, λαμβάνοντας πάντα τις σχετικές προφυλάξεις, με δεκάδες Έλληνες των Σκοπίων, οι οποίοι με δάκρυα στα μάτια και πόνο ψυχής μού εξιστορούσαν τις διώξεις που υπέστησαν, την αφόρητη πνευματική τρομοκρατία που γνώρισαν προκειμένου να απαρνηθούν τις ρίζες, την ταυτότητα, την πίστη τους και να γίνουν δηλωσίες· να αποδεχθούν δηλαδή ότι δεν υπήρξαν ποτέ Έλληνες, αλλά Σλαβομακεδόνες. Συγκέντρωσα υλικό που κατέγραφε τη συστηματική προσπάθεια αλλοίωσης των φυλετικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών των Ελλήνων μειονοτικών…

Πίσω από κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία κρύβονταν απίστευτες προσωπικές περιπέτειες και ανείπωτες δοκιμασίες, που γράφτηκαν με πολύ πόνο, αίμα και δάκρυ. Οικογένειες που ξεκληρίστηκαν, άνδρες που βιαίως εκτοπίστηκαν, ονόματα που εκσλαβίστηκαν, ακόμη και κοιμητήρια ολόκληρα που ισοπεδώθηκαν … και όλα τούτα σε μια προσπάθεια να εμπεδωθεί παντί τρόπω η θέση ότι οι Μακεδόνες είναι Σλάβοι και όχι Έλληνες»!

4. Να ενισχυθεί στα σχολεία μας η ιστορική γνώση σχετικά με τον Φίλιππο, τον Μέγα Αλέξανδρο, τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο και τον Μακεδονικό Αγώνα.

Ας προστατεύσουμε την εθνική αξιοπρέπειά μας!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.5.2024

πηγή φωτογραφίας: EPA, GEORGI LICOVSKI

Στη συνείδηση των Ορθοδόξων Ελλήνων η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη (ορθότερα: Η Μονή του Σωτήρος εν τη Χώρα) δεν είναι μουσείο ούτε τζαμί. Ο Ναός της και το παρεκκλήσιό της είναι και παραμένουν Ορθόδοξοι Ναοί. Ό,τι κι αν κάνουν οι νεο-οθωμανοί, ο Χριστός πάντα θα είναι Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ  όπως αγιογραφείται στην ιστορική αυτή Μονή.

Ορθώς διαμαρτυρόμαστε για την απόφαση του Ερντογάν να λειτουργήσει  η Μονή ως ισλαμικό τέμενος. Η απόφαση για τη μετατροπή ελήφθη τον Ιούλιο του 2020, αλλά καθυστέρησε η υλοποίηση λόγω έργων. Τώρα η απόφαση είναι οριστική.

Απευθυνόμαστε στη διεθνή κοινότητα, διότι η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας προστατεύονται από την ΟΥΝΕΣΚΟ. Όμως τί γνωρίζουμε εμείς οι Νεοέλληνες για τον Ελληνικό και Ορθόδοξο Πολιτισμό του Βυζαντίου/Ρωμανίας; Τι διδάσκονται οι μαθητές στα σχολεία μας για τη Βυζαντινή αγιογραφία, ναοδομία και τέχνη; Πόσα γνωρίζουμε για την ελληνική συνείδηση και την ελληνική παιδεία κορυφαίων εκφραστών του Βυζαντινού πολιτισμού; Ευτυχώς υπάρχουν ξένοι που μελέτησαν αυτή την περίοδο και κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ο Άγγλος Πάτρικ Λή Φέρμορ έγινε γνωστός ως στρατιωτικός, όταν έδρασε στην Κρήτη επί Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετείχε στην απαγωγή του Γερμανού Στρατηγού Κράιπε. Μελέτησε την ελληνική ιστορία σε όλη τη διαχρονία της και τα κυριώτερα συμπεράσματά του τα καταθέτει στο βιβλίο του με τίτλο «Μάνη». Εκδόθηκε στα ελληνικά από τον ΚΕΔΡΟ το 1972 και επανεκδόθηκε το 2007. Η μετάφραση είναι του πρώην Πρωθυπουργού Τζαννή Τζαννετάκη. Ο Φέρμορ αφιερώνει ένα εκτενέστατο κεφάλαιο στην Ορθόδοξη Βυζαντινή αγιογραφία και εκφράζει τη βεβαιότητα  ότι ο Βυζαντινός πολιτισμός είναι  σύνθεση της Χριστιανικής Ορθοδοξίας με το ελληνικό πνεύμα. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ επιβεβαιώνει με παραδείγματα την αδιάκοπη πολιτιστική συνέχεια του Ελληνισμού. Για τη Μονή της Χώρας και τις εκπληκτικές αγιογραφίες της εκφράζεται με θαυμασμό και συγκίνηση. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον ανακαινιστή της Μονής, τον λόγιο και πολιτικό Θεόδωρο Μετοχίτη (1270- 1332).

Ο Γάλλος ιστορικός Συλβαίν Γκουγκενέμ μάς έδωσε το 2019 τα αποτελέσματα των ερευνών του για τον Βυζαντινό Ελληνισμό στο δεύτερο σχετικό βιβλίο  του με τίτλο: «Η Δόξα των Ελλήνων» (εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ). Ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι οι Βυζαντινοί αγαπούσαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα, τα αντέγραφαν, διέσωσαν πολλά από αυτά και έτσι μεταδόθηκε στη Δύση  η μελέτη των Αρχαίων. Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του ο Γκουγκενέμ παραθέτει μία χαρακτηριστική φράση του Θεοδώρου Μετοχίτη, του ανακαινιστή της Μονής της Χώρας. Έγραφε ο Βυζαντινός αρχαιομαθής λόγιος και πρωθυπουργός (Μέγας Λογοθέτης): «Περί Ελλήνων Έλληνες …. οί και του γένους εσμέν και της γλώττης αυτοίς  κοινωνοί και διάδοχοι». Δηλαδή : «Μετέχουμε του λαού και της γλώσσας των αρχαίων Ελλήνων και είμαστε οι διάδοχοί τους». Ο Μετοχίτης στις αρχές του ΙΔ΄ αιώνα απαντά σε εκείνους που αμφισβητούν τη συνέχεια του Ελληνισμού!

Για να προστατεύσουμε από τον φανατισμό των Νεο-οθωμανών τους Βυζαντινούς Ναούς πρέπει και εμείς να γνωρίσουμε καλύτερα και να αναδείξουμε τα κείμενα, την τέχνη το Δίκαιο, τη διπλωματία των Βυζαντινών προγόνων μας. Ας διδάξουμε στα παιδιά μας τον πολιτισμό ενός κράτους που έζησε επί 1100 χρόνια!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 11.5.2024

Ανάσταση σημαίνει φως,  ελπίδα, αισιοδοξία! Αυτή την ελπίδα πρέπει να μεταδώσουμε στα παιδιά μας. Τους λείπει η αισιόδοξη προοπτική, τους λείπει το όραμα. Γι αυτό καταφεύγουν στην εφηβική βία ή στην απομόνωση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή.

Οι νέοι μας και οι νέες μας χρειάζονται μία παιδεία πραγματικά Αναστάσιμη. Παιδεία που θα δια-μορφώνει Άνθρωπο. Μία Παιδεία που δεν θα αρκείται απλώς στη μετάδοση τεχνικών γνώσεων, αλλά θα ενδιαφέρεται για το ήθος και για τον χαρακτήρα. Η εφηβική βία αυξήθηκε στην κοινωνία μας από τότε που άρχισε η συρρίκνωση των Ανθρωπιστικών Σπουδών.

Παράλληλα με τα σύγχρονα εφόδια, που είναι απαραίτητα για την εξεύρεση επαγγέλματος ας φροντίσουμε να φέρουμε τα παιδιά μας σε επαφή με το Αναστάσιμο μήνυμα της Ορθοδοξίας.  Μόνο ένα μάθημα Θρησκευτικών επικαιροποιημένο και βασισμένο στην Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση μπορεί να καλλιεργήσει την ελπίδα, την αλληλεγγύη, τη φιλανθρωπία, την πρόταξη του εμείς και όχι του εγώ.

Μία Παιδεία Αναστάσιμη μπορεί και πρέπει να οδηγήσει τα παιδιά μας να γνωρίσουν τα απαράμιλλης αξίας κείμενα του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου. Όχι μόνον ως γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα, αλλά ως οικουμενικά μηνύματα πατριωτισμού, δημοκρατίας, αυτοθυσίας. Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν, δηλώνει η Αντιγόνη του Σοφοκλέους. Δηλαδή δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ. Και στον λόγο Λυκούργου κατά Λεωκράτους διδασκόμασταν παλαιότερα τον όρκο των Αθηναίων Εφήβων: Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω. Την πατρίδα δεν θα την παραδώσω μικρότερη από όση την παρέλαβα.

Μία Παιδεία με μήνυμα Αναστάσεως θα προβάλλει πρότυπα από τις ιστορικές περιόδους της Ελληνικής Διάρκειας. Τη διαχρονική πορεία του Ελληνισμού από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μία πορεία πτώσεων ,αλλά και θριάμβων, υποδουλώσεων, αλλά και λαμπρών αγώνων για την Ελευθερία. Μία  πορεία Σταυροαναστάσιμη. Η Πίστη μας, και η Ιστορία μας έχουν περιεχόμενο Σταυροαναστάσιμο: Μετά τη Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση. Αρκεί να το πιστέψουμε.

Παιδεία Αναστάσιμη περιέχουν και τα κλασικά αριστουργήματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ας ξαναδώσουμε στα παιδιά μας τα πρωτότυπα κείμενα των μεγάλων μορφών του Νεοέλληνος Λόγου και ας μην τα ταλαιπωρούμε με απαισιόδοξα κείμενα αμφιβόλου ποιότητος.

Μια Αναστάσιμη Παιδεία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τον σεβασμό προς τη δημοκρατία και την απόρριψη των φανατισμών και των πάσης φύσεως ολοκληρωτισμών. Δεν είναι τυχαίο ότι το Αναστάσιμα μήνυμα του Χριστιανισμού καταδιώχθηκε από τους νεοπαγανιστές Ναζί, από το Σοβιετικό καθεστώς  και από άλλα απολυταρχικά συστήματα. Αντιθέτως τα πρώτα Συντάγματα των Ελλήνων Επαναστατών του 1821 συνδύαζαν την Ορθοδοξία με τη δημοκρατική διακυβέρνηση, την Ελευθερία του Έθνους με τα ουσιαστικά Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Η Ορθόδοξη Πίστη και η ελπίδα κράτησαν τον Ελληνισμό στις δύσκολες περιόδους. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Πασχαλινοί πυροβολισμοί των Ελλήνων έδιναν το διπλό μήνυμα: Χριστός Ανέστη! Και η Ελλάς θα αναστηθεί! Ενώ κατά την περίοδο του σκληρού κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία ο αοίδιμος Μητροπολίτης της Κόνιτσας Σεβαστιανός τελούσε την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία στο συνοριακό χωριό Μαυρόπουλο της Ηπείρου  και έβαζε μεγάφωνα ώστε να ακούν οι Έλληνες πίσω από τα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα.

Καλή Ανάσταση σε όλους τους Έλληνες στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Βόρειο Ήπειρο, στην Ομογένεια. Με ελπίδα για ειρήνη και για ένα καλύτερο μέλλον!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, Μ. Σάββατο 4.5.2024