Kωνσταντίνος Χολέβας

Δεν γνωρίζω ποιος ή ποιοι είναι θαμμένοι στον τύμβο της Αμφιπόλεως, ούτε προτίθεμαι να εμπλουτίσω τη σεναριολογία. Σε λίγες ημέρες οι αρχαιολόγοι θα ανακαλύψουν το μυστικό. Οποιο κι αν είναι το περιεχόμενο, ελπίζω να αξιοποιηθεί για την προβολή της αληθινής ταυτότητας και της Ιστορίας της Μακεδονίας. Βεβαίως έχουμε ήδη πάμπολλες και σοβαρές μαρτυρίες από το παρελθόν, τις οποίες αποδέχονται έγκυροι ιστορικοί εντός και εκτός Ελλάδος. Δεδομένης, όμως, της σκοπιανής προκλητικότητας και της βιασύνης ορισμένων εταίρων μας να «λυθεί» το ζήτημα του ονόματος, θα ήταν χρήσιμο να βρούμε ελληνικές επιγραφές και άλλα ακλόνητα στοιχεία από την περίοδο του Αλεξάνδρου και των επιγόνων του.

Τα ευρήματα της Αμφιπόλεως και άλλα πιθανά ευρήματα σε ανεξερεύνητους μακεδονικούς τάφους αποτελούν βαριά και πολύτιμη κληρονομιά για τη νέα γενιά. Για να επιτύχουμε, όμως, την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση τέτοιων ευρημάτων, πρέπει να έχουμε συγκροτημένη, ελληνοκεντρική και μακροπρόθεσμη πολιτική σε πολλούς τομείς. Αναφέρω τους κυριότερους.

Για να αξιοποιηθεί η αρχαιολογική έρευνα, η σχετική με τη Μακεδονία μας, οφείλουμε να επανέλθουμε το συντομότερο στην αρχική μας διπλωματική θέση, ότι δηλαδή δεν παραχωρούμε το όνομα της Μακεδονίας ούτε ως σύνθετο ούτε ως παράγωγο. Οι Σκοπιανοί ξέρουν κατά βάθος ότι εμείς είμαστε οι νόμιμοι ιδιοκτήτες και τη δική μας υπογραφή θέλουν να πάρουν για να νομιμοποιήσουν τα κλοπιμαία! Δεν τους βοηθά η αναγνώριση από ξένες χώρες, αν δεν έχουν την υπογραφή του νόμιμου κληρονόμου του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, δηλαδή του Ελληνισμού. Αν παραχωρήσουμε το όνομα ακόμη και με γεωγραφικό προσδιορισμό, σε λίγα χρόνια οι λέξεις «βόρεια» ή «άνω» θα φύγουν και θα μείνει ως κτήμα των Σκοπίων ο όρος Μακεδονία.

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα είναι σκληρός για τη γενιά μας. Θα γράψει ότι παραχωρήσαμε την Ιστορία μας και τον πολιτισμό μας, την ώρα μάλιστα που οι τάφοι, οι λίθοι και τα μνημεία αποκαλύπτουν την αλήθεια. Τι να την κάνουμε, λοιπόν, τη Βεργίνα και την Αμφίπολη χωρίς δυναμική εξωτερική πολιτική;

Πώς θα αξιοποιήσουμε τα ευρήματα και τους πολιτιστικούς θησαυρούς του πλούσιου παρελθόντος μας, αν δεν αποφασίσουμε ως έθνος να διδάξουμε σωστά την Ιστορία μας και να μεταδώσουμε συγκρατημένη υπερηφάνεια, χωρίς φυσικά αδικαιολόγητες εξάρσεις, στη νέα γενιά: Με σχολικά βιβλία τα οποία διδάσκουν την πολυπολιτισμικότητα, την ηττοπάθεια, την περιφρόνηση προς τους ήρωες και τους αγίους, την ιστορική αγραμματοσύνη, την υποβάθμιση των εθνικών θεμάτων, πώς θα μπορέσει το Ελληνόπουλο να εκτιμήσει και να προβάλει διεθνώς την ελληνική κληρονομιά της Μακεδονίας και άλλων περιοχών; Ποια θα είναι η παιδεία και η εθνική αξιοπρέπεια των μελλοντικών διπλωματών και πανεπιστημιακών μας, που θα κληθούν αύριο μεθαύριο να αξιοποιήσουν οικουμενικά τη Βεργίνα και την Αμφίπολη, όταν ήδη πολλά σχολικά βιβλία Γλώσσας, Ιστορίας, Λογοτεχνίας και άλλων μαθημάτων αποκόπτουν τα Ελληνόπουλα από τις ρίζες και την παράδοσή μας;

Αναμένουμε με αγωνία να βρούμε επιγραφές στα ελληνικά, όπως βρίσκουν οι αρχαιολόγοι σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Η κλασική, η ελληνιστική και η βυζαντινή κληρονομιά του διαχρονικού Ελληνισμού ακτινοβολούν κυρίως μέσω της γλώσσας μας. Πόσα Ελληνόπουλα μπορούν σήμερα να διαβάσουν και να ερμηνεύσουν τις επιγραφές των γνωστών αρχαίων μνημείων μας; Ο γλωσσικός «εκσυγχρονισμός» από το 1982 και μετά έχει προκαλέσει γλωσσική πενία. Αν δεν σταματήσουμε τον κατήφορο της γλωσσικής παιδείας μας, θα καλούμε σε λίγα χρόνια ξένους ελληνιστές να διαβάζουν τα ευρήματα του ελλαδικού χώρου.

Το πιο σημαντικό είναι να διατηρήσουμε ως κράτος τη συνείδηση της συνέχειας του Ελληνισμού και να την καλλιεργούμε σε κάθε δημόσια εκδήλωση. Η Αμφίπολη αποδυναμώνεται όταν οι δήθεν προοδευτικοί αμφισβητούν τη συνέχεια του Ελληνισμού.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

Αν ήμουν Σκωτσέζος –ή Σκώτος κατά τα παλαιότερα ελληνικά- θα ψήφιζα ΝΑΙ στο δημοψήφισμα της 18ης Σεπτεμβρίου. Θα υπερασπιζόμουν την ανεξαρτησία της Σκωτίας από τη Μ. Βρετανία, διότι ιστορικά, εθνολογικά και πολιτιστικά ο Σκωτικός λαός είναι διαφορετικός. Αγωνίζεται για ανεξάρτητο κράτος από το 1297-1305 όταν είχε αρχηγό τον περίφημο Ουιίλλιαμ Ουάλλας, τον Braveheart, που ενσάρκωσε στη βραβευμένη ταινία ο Μελ Γκίμπσον. Οι Σκωτσέζοι έχουν δική τους σημαία, δική τους εθνική ομάδα ποδοσφαίρου που μετέχει σε όλες τις διεθνείς οργανώσεις και δεν αισθάνονται Άγγλοι. Αλλά και ως Έλληνας θα χαρώ αν υπερψηφισθεί το ΝΑΙ. Προτιμώ τα εθνικά κράτη και όχι τις πολυεθνικές μικρές αυτοκρατορίες που διαιωνίζουν ιδεολογίες του παρελθόντος. Όπως οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι χώρισαν ειρηνικά, έτσι δικαιούται και η Σκωτία να χαράξει ανεξάρτητη πορεία.

Τα εθνικά κράτη είναι το μέλλον, οι πολυεθνικές οντότητες ανήκουν στο παρελθόν. Οι Άγγλοι δυσαρεστούνται με την πιθανότητα να χάσουν εδάφη, πληθυσμό και πετρέλαια που θα ανήκουν πλέον στη Σκωτία. Όμως σε βάθος χρόνου και οι Άγγλοι θα ωφεληθούν από μία πιθανή Σκωτική ανεξαρτησία. Θα προσγειωθούν στην πραγματικότητα και ως λαός και ως πολιτική ηγεσία και θα κατανοήσουν ότι η εποχή των Αυτοκρατοριών παρήλθε οριστικά. Κάποτε οι Άγγλοι διέτασσαν και οι Ινδοί ή οι Αυστραλοί εφονεύοντο στον πόλεμο για λογαριασμό του Βρετανικού Στέμματος. Τώρα ο κάθε λαός πρέπει να αποφασίζει μόνος του αν και πότε θα μετάσχει σε πόλεμο.

Ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Πατ Κοξ έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του ότι μία ανεξάρτητη Σκωτία μπορεί να γίνει μέλος της Ευρ. Ενώσεως με απλές διαπραγματεύσεις και χωρίς δυσκολία. Η τελική ανεξαρτητοποίηση προβλέπεται για τον Μάρτιο του 2016, δηλαδή 18 μήνες μετά το δημοψήφισμα, και μέχρι τότε η Ευρ. Ένωση είναι σε θέση να λύσει τα προβλήματα της εντάξεως -ουσιαστικά παραμονής-του νέου 29ου μέλους.

Ορισμένοι φοβούνται το φαινόμενο του «ντόμινο». Αν αποσχισθεί η Σκωτία από το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποσχισθούν οι Καταλανοί από την Ισπανία, οι Κορσικανοί από τη Γαλλία κ.ά. Όμως δεν πρόκειται για παρόμοιες περιπτώσεις. Το δημοψήφισμα της Σκωτίας διενεργείται στο πλαίσιο της Βρετανικής νομοθεσίας και προετοιμάζεται επί 40 χρόνια. Προς το παρόν ας περιμένουμε το αποτέλεσμα!

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

150 χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την Ένωση των Επτανήσων (Ιονίων Νήσων) με την Ελλάδα και είναι αξιέπαινοι όλοι  οι φορείς που τιμούν το γεγονός. Συνήθως παρουσιάζεται η Ένωση ως μία παραχώρηση των Βρετανών, οι οποίοι κατείχαν μέχρι το 1864 τα νησιά, προς τον πρίγκηπα Γουλιέλμο της Δανίας, ο οποίος ενθρονίσθηκε  στην Ελλάδα με τον τίτλο Βασιλεύς Γεώργιος Α΄. Η αλήθεια είναι ότι η Ένωση ήλθε ως αποτέλεσμα σκληρών αγώνων των Επτανησίων, οι οποίοι επί αιώνες δουλείας επέδειξαν θάρρος και ελληνορθόδοξο φρόνημα.

Επί Βρετανικής κατοχής, στη διάρκεια του 19^ου αιώνος, οι κάτοικοι της Κέρκυρας, των Παξών, της Λευκάδας, της Ιθάκης, της Κεφαλληνίας, της Ζακύνθου και των Κυθήρων είχαν ως μόνιμο αίτημα την Ένωση με την Ελλάδα. Η Μεγάλη Ιδέα ενθουσίαζε όλους τους Έλληνες, στο Βασίλειο της Ελλάδος και στον αλύτρωτο Ελληνισμό και της οφείλουμε πολλά. Αν δεν υπήρχε αυτό το όραμα , αυτή  η Ιδέα, θα είχαμε μείνει υπόδουλοι στους Τούρκους ή θα είχαμε αρκεσθεί στη μικράν και έντιμον Ελλάδα του 1830. Κακώς οι ψευδοπροοδευτικοί κατηγορούν τη Μεγάλη Ιδέα και τον υγιή εθνισμό της εποχής εκείνης. Μακάρι και σήμερα να βρούμε μία νέα Μεγάλη Ιδέα, αυτή τη φορά με περιεχόμενο πολιτιστικό και όχι εδαφικό.

Το Κόμμα που διαδραμάτισε τον κυριώτερο ρόλο υπέρ της Ενώσεως ήταν των Ριζοσπαστών. Συνδύαζαν την Ορθόδοξη Πίστη, τον πατριωτισμό και την ευαισθησία προς την κοινωνική δικαιοσύνη. Στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας το εθνικό με το κοινωνικό μπορούν να συνυπάρξουν. Αυτό δεν μπορούν να το κατανοήσουν οι οπαδοί των ξενόφερτων θεωριών, όπως είναι ο μαρξισμός και τα παρακλάδια του.

Η εμμονή των Επτανησίων στην Ορθόδοξη Πίστη είναι εντυπωσιακή δεδομένου ότι επί αιώνες Ενετοκρατίας, η οποία προηγήθηκε της  Βρετανικής Κατοχής, οι Βενετοί προσπάθησαν με ήπιο αλλά ύπουλο τρόπο να καταπιέσουν την Ορθόδοξη συνείδηση των κατοίκων. Ένα  κορυφαίο τέκνο των Επτανήσων, ο εκ Ζακύνθου Εθνικός μας Ποιητής Διονύσιος Σολωμός, στα μεγάλα έργα του τονίζει τη σύνδεση της Πίστης με την Πατρίδα. Ίσως γι’ αυτό τον λόγο δεν προβάλλεται όσο θα έπρεπε στα σχολικά μας βιβλία!

Μακάρι μετά τα Επτάνησα να είχε ενωθεί και η Κύπρος με την Ελλάδα. Δυστυχώς η Μεγαλόνησος ακόμη αιμορραγεί.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 6 Ιουλίου 2014

Μία από τις πολλές επετείους του 2014 είναι και η συμπλήρωση εκατό ετών από την εκδημία του Κωνσταντίνου Σάθα, ιστορικού ερευνητού με ειδίκευση στην εποχή της Φραγκοκρατίας και Τουρκοκρατίας. Ο Σάθας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842 (ή το 1840;) και έζησε από την ηλικία των δύο ετών στο Γαλαξείδι. Σ’ αυτή την   πόλη, που έγινε διάσημη για τη ναυτική της τέχνη,  διασώζεται το σπίτι του και στο δημοτικό Κοιμητήριο βρίσκεται  ο τάφος του. Απεβίωσε το 1914 στο Παρίσι. Η προτομή του κοσμεί μία από τις πλατείες του Γαλαξειδίου.

Ο Σάθας   εργάσθηκε για την ανόρθωση του Έθνους μας μετά την απελευθέρωση. Οι ξένες προπαγάνδες οργίαζαν και οι Έλληνες αναζητούσαν τεκμήρια της διαχρονικής συνέχειας τους. Ο Κωνσταντίνος Σάθας βρήκε, μελέτησε και εξέδωσε σε επτά τόμους τη «Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη» με πρωτότυπα κείμενα από συγγραφείς της Βυζαντινής περιόδου και από τα χρόνια της πολλαπλής δουλείας σε Φράγκους και Τούρκους. Κείμενα όπως το Χρονικό του Λεοντίου Μαχαιρά αποδεικνύουν το ελληνορθόδοξο φρόνημα της Κύπρου μας  διαμέσου των αιώνων, ενώ τα κείμενα του Καισαρίου Δαπόντε καταγράφουν την ελληνική συνείδηση των Βλαχοφώνων της Μοσχόπολης στη Βόρειο Ήπειρο. Η εύρεση, έκδοση και ο σχολιασμός τέτοιων κειμένων από τον Σάθα ήταν απαραίτητη  κατά τον 19^ο αιώνα και βοήθησε τους ιστορικούς να τεκμηριώσουν με πηγές αδιαμφισβήτητες την ιστορική πορεία και συνέχεια του Ελληνισμού.

Ο Κωνσταντίνος Σάθας απέδειξε ότι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν έγιναν μόνον δυο -τρεις εξεγέρσεις των Ελλήνων, όπως γράφουν σήμερα μερικά σχολικά βιβλία. Το αδούλωτο φρόνημα των Ορθοδόξων Ελλήνων ( ή Ρωμηών ή Γραικών όπως ελέγοντο τότε) οδήγησε σε ογδόντα τουλάχιστον επαναστάσεις, με τοπικό κυρίως χαρακτήρα. Από τη Χειμάρρα της Ηπείρου μέχρι την Κρήτη και από την Ρούμελη μέχρι την Κύπρο, ο Ελληνισμός καθοδηγούμενος από τον Ορθόδοξο κλήρο βρισκόταν σε συνεχή επανάσταση. Τούτο καταγράφεται στο ογκώδες έργο του Σάθα «Τουκοκρατουμένη Ελλάς», στο οποίο καταγράφει μαρτυρίες για γνωστές και άγνωστες εξεγέρσεις. Συνήθως οι Έλληνες περίμεναν βοήθεια από τους Ρώσους ή τους Βενετούς, αλλά πλήρωναν με εκτελέσεις και εξισλαμισμούς την εγκατάλειψη από τους «συμμάχους». Πόσοι γνωρίζουν σήμερα ότι επί είκοσι χρόνια στα τέλη του 17^ου αιώνος η Ανατολική Στερεά ήταν ελεύθερη μετά από την εξέγερση των Επισκόπων, του Θηβών Ιεροθέου και του Σαλώνων (Αμφίσσης) Φιλοθέου; Αυτό ειδικά το βιβλίο του Σάθα, η «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς» θα έπρεπε να μελετηθεί από ορισμένους ανιστόρητους ερευνητές της εποχής μας, οι οποίοι προσπαθούν να παρουσιάσουν την Τουρκοκρατία σαν μία περίοδο ευημερίας για τον Ελληνισμό!

Ο Κωνσταντίνος Σάθας τίμησε το Γαλαξείδι, στο οποίο έζησε, εκδίδοντας και καθιστώντας γνωστό για πρώτη φορά το «Χρονικό του Γαλαξειδίου», το οποίο συνέγραψε ο μοναχός Ευθύμιος. Επίσης ο σπουδαίος αυτός ιστοριοδίφης μάς έδωσε σημαντικά στοιχεία για τους Έλληνες Αρβανίτες πολεμιστές, οι οποίοι μετά την Άλωση κατέφυγαν στη Βενετία και στρατολογήθηκαν ως μισθοφόροι. Στο έργο του «Έλληνες Στρατιώται εν τη Δύσει και η αναγέννηση της ελληνικής τακτικής»  καταγράφει τον θαυμασμό των Βενετών για τη γενναιότητα των Ελλήνων. Επίσης δίνει μαρτυρίες για την ελληνική συνείδηση και Ορθόδοξη Πίστη των Αρβανιτών (ορθότερα Αρβανιτοφώνων), οι οποίοι παρουσιάσθηκαν στη Γερουσία της Βενετίας, δήλωσαν Έλληνες και Ορθόδοξοι και ζήτησαν να έχουν δικό τους Ναό και δικό τους Κοιμητήριο. Από την επιμονή τους γεννήθηκε η Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας, η οποία έλαμψε επί μακρόν.

Το Έθνος και η Επιστήμη οφείλουν πολλά στον Κωνσταντίνο Σάθα, ο οποίος με την προβολή ντοκουμέντων βοήθησε την εθνική μας αυτογνωσία και έδωσε έτοιμο υλικό στους μεγάλους ιστορικούς της εποχής του. Ιστορία είναι η μελέτη των πηγών και όχι τα ιδεολογήματα των ψευδοπροοδευτικών.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 1 Ιουλίου 2014.

Στις 28 Ιουνίου θυμόμαστε δύο ιστορικές επετείους που σχετίζονται με την πυρίκαυστη ζώνη των Βαλκανίων. Πρώτη επέτειος είναι εκείνη της 28^ης Ιουνίου 1389, όταν οι Σέρβοι ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους στην πεδιάδα των κοτσυφιών (Κοσσυφοπέδιο) και εισήλθαν στη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η δεύτερη επέτειος είναι εκείνη της 28^ης Ιουνίου 1914, όταν δολοφονήθηκε από Σέρβο εθνικιστή ο Διάδοχος της Αυστρουγγαρίας Φερδινάνδος στο Σεράγεβο και έτσι άναψε η πρώτη σπίθα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η μάχη του Κοσσυφοπεδίου έδωσε έναν Άγιο και ήρωα στο Ορθόδοξο σερβικό έθνος. Τον πρίγκηπα Λάζαρο, ο οποίος τιμάται  μέχρι σήμερα. Η ανάμνηση προκαλεί διπλή θλίψη στους συγχρόνους Σέρβους διότι ξαναέχασαν προσφάτως το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο οι Αλβανοί ανακήρυξαν ανεξάρτητο κράτος με το όνομα Κόσσοβο. Τα Ορθόδοξα μοναστήρια της περιοχής, αγιογραφημένα κατά κύριο λόγο από Θεσσαλονικείς αγιογράφους της υστεροβυζαντινής περιόδου (14^ος αιώνας), έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές από φανατικούς Αλβανούς Μουσουλμάνους.

Η δολοφονία του Φερδινάνδου από τον Γκαμπρίλο Πρίντσιπ, μέλος της οργανώσεως «Μαύρη Χειρ» η οποία ήθελε να διώξει τους Αυστριακούς από τη Βοσνία και να δημιουργήσει τη Μεγάλη Σερβία, οδήγησε την τότε κραταιά Αυτοκρατορία των Αψβούργων να εισβάλει στη Σερβία. Οι εξελίξεις ήσαν ραγδαίες με τους Γερμανούς, Βουλγάρους και Τούρκους να συμπαρατάσσονται με τους Αυστριακούς και με τους Άγγλους, τους Γάλλους κ.α. να δημιουργούν την Εγκάρδιο Συνεννόηση, γνωστή και ως Αντάντ (EntenteCordiale). Ο Μεγάλος Πόλεμος, όπως αρχικά ονομάσθηκε, εξελίχθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο με τις ΗΠΑ να εισέρχονται αργότερα υπέρ των Αγγλογάλλων και να συντελούν στην τελική νίκη και τη Ρωσία να μετέχει  στην ίδια συμμαχία, μέχρι την ανατροπή του Τσάρου από τους Κομμουνιστές.

Η Ελλάς γνώρισε εξ αιτίας του Πολέμου τον πρώτο Εθνικό Διχασμό και τελικά μετέσχε στο Βαλκανικό Μέτωπο στο πλευρό της Αντάντ. Η μάχη του Σκρα και ο πόλεμος των χαρακωμάτων δεν είναι γεγονότα οικεία στις νεώτερες γενιές. Κλασσική είναι η περιγραφή της ελληνικής συμμετοχής με τη Μεραρχία Αρχιπελάγους στο βιβλίο «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβήλη.

Ο επεκτατισμός ορισμένων λαών επί αιώνες αιματοκύλισε τα Βαλκάνια. Ο νέος Οθωμανισμός της Άγκυρας  απειλεί σήμερα τη σταθερότητα της περιοχής. Χρειαζόμαστε ισχυρή αμυντική και διπλωματική θωράκιση.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 29 Ιουνίου 2014.

Ήταν το δειλινό του Σαββάτου 21 Ιουνίου. Το ημερολόγιο κατέγραφε τη μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου. Στο ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στη Μαύρη Ράχη των Ψαρών μία πομπή ανέβαινε αργά και ευλαβικά. Ο Μητροπολίτης, οι ιερείς, οι στρατιώτες του φυλακίου, οι ναύτες της φρεγάτας «Νικηφόρος Φωκάς», εκπρόσωποι της Κυβερνήσεως και των τοπικών Αρχών, λίγοι προσκεκλημένοι και οι τριακόσιοι κάτοικοι του ηρωικού νησιού. Στον χώρο όπου ο Αντώνης Βρατσάνος ανατινάχθηκε μαζί με Ψαριανούς και Τούρκους τον Ιούνιο του 1824 τελέσθηκε Εσπερινός και επιμνημόσυνη δέηση. Η ολόμαυρη ράχη που ύμνησε ο Σολωμός μένει έτσι όπως την άφησαν οι Οθωμανοί καταστροφείς. Την ώρα που ο Σεβασμιώτατος Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος μιλούσε για το Ολοκαύτωμα των Ψαρών όλοι ατενίζαμε δακρυσμένοι το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου μας και προσπαθούσαμε να αναπαραστήσουμε με τη φαντασία μας τα γεγονότα. Στο τέλος όλο το νησί σείστηκε από τη βροντώδη φωνή των στρατιωτών και ναυτών που έψαλαν μαζί με τον Μητροπολίτη τον Εθνικό  Ύμνο.

Ήμουν κι εγώ εκεί. Και ευγνωμονώ τον Θεό που μού έδωσε την ευκαιρία να ομιλήσω την επομένη ημέρα, Κυριακή, μετά τη Δοξολογία για να εκφράσω με τα πενιχρά εκφραστικά μου μέσα τον θαυμασμό του Έθνους μας προς τα ηρωικά Ψαρά και τους Ψαριανούς. Όσοι βρεθήκαμε εκεί ως ταπεινοί προσκυνητές συγκινηθήκαμε,  αισθανθήκαμε υπερηφάνεια, θαυμάσαμε τη δύναμη ψυχής που κρύβει αυτός ο θαλασσοφίλητος βράχος καταμεσής του Αιγαίου. Γονατίσαμε στα ερείπια του σπιτιού όπου γεννήθηκε ο Κωνσταντής Κανάρης, πυρπολητής, ναυμάχος και Πρωθυπουργός. Εντυπωσιασθήκαμε από τη δημιουργικότητα των αγοριών και κοριτσιών του σχολείου, που χόρεψαν δημοτικούς χορούς φορώντας παραδοσιακές στολές. Δώσαμε συγχαρητήρια στον Δήμαρχο Κώστα Βρατσάνο που αγωνίζεται να αναπτύξει το νησί παρά τις ελλείψεις και το αίσθημα απομόνωσης. Και υποσχεθήκαμε να αγωνισθούμε ο καθένας με τον τρόπο του ώστε η Πολιτεία να αναγνωρίσει επισήμως τα Ψαρά ως «ηρωική νήσο». Όπως καθιερώθηκε το Μεσολόγγι να ονομάζεται Ιερά Πόλις έτσι και τα Ψαρά δικαιούνται τη νομοθετημένη ονομασία «ηρωική νήσος». Άξιον και δίκαιον.

Όσοι είχαμε την ευλογία να μετάσχουμε στη μυσταγωγία του διημέρου εορτασμού και να διδαχθούμε από την αυτοθυσία και αγωνιστικότητα των Ψαριανών, παλιότερων και νεώτερων, θα ήμασταν περισσότερο ευτυχείς αν ο εορτασμός αυτός είχε προσλάβει Πανελλήνια εμβέλεια. Θα ήταν όφελος για την κοινωνία μας,  την παιδεία μας και τη νεολαία μας αν η συμμετοχή των Ψαρών στους εθνικούς αγώνες γινόταν πιο γνωστή και διδασκόταν σωστά στα σύγχρονα ελληνόπουλα. Θα αποκτούσαν νόημα και ουσιαστικό περιεχόμενο οι σχολικές πενθήμερες -και όχι πενταήμερες-εκδρομές των Λυκείων μας, αν βρισκόταν τρόπος να επιδοτηθούν από το Κράτος ορισμένες επισκέψεις μαθητών από όλη την Ελλάδα στων Ψαρών την ολόμαυρη Ράχη.

Αυτός ο τόπος ο μικρός, ο μέγας έδωσε στο Έθνος μας ένα ετοιμοπόλεμο στόλο όταν ακούστηκε το σάλπισμα της Εθνεγερσίας. Έδωσε λαμπρά παλληκάρια που πίστευαν στον Θεό και στην Πατρίδα. Τον Κωνσταντή Κανάρη, τον Δημήτριο Παπανικολή, τον Κωνσταντίνο Νικόδημο (τον τιμούμε με την ονομασία οδού κοντά στο Σύνταγμα), τον Νικόλαο Αποστόλη ( το όνομά του φέρει δρόμος του Πειραιά), τον Εθνικό Ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Ψαριανοί στήριξαν την ανοικοδόμηση της Νέας Ελλάδος όπου κι αν βρέθηκαν πρόσφυγες μετά τη σφαγή και την ερήμωση από τον τουρκικό στόλο τον Ιούνιο του 1824. Στην Μονεμβασία, στην Ερμούπολη, στην Ερέτρια- Νέα Ψαρά, στην Αίγινα, παντού έδειξαν την αγάπη τους στην Πατρίδα, τη σεμνότητά τους, την εργατικότητά τους.

Ο δαυλός του Αντώνη Βρατσάνου που ανατινάχθηκε επάνω στη Μαύρη Ράχη  μάς φωτίζει εσαεί και διαλύει τα σκοτάδια. Εμπνεόμενοι από το ελληνορθόδοξο φρόνημα των Ψαριανών θα αντιμετωπίσουμε με θάρρος τη σύγχρονη κρίση!

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 24 Ιουνίου 2014.

Όταν εσείς θα  διαβάζετε αυτές τις γραμμές, φίλες και φίλοι, θα βρίσκομαι, πρώτα ο Θεός, στα ηρωικά Ψαρά. Είμαι προσκεκλημένος από τον Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκο και από τον Δήμαρχο Ψαρών κ. Βρατσάνο ως ομιλητής για την επέτειο της καταστροφής των Ψαρών από τον τουρκικό στόλο το 1824. Ως ελάχιστο φόρο τιμής στην εθνική δράση των Ψαριανών καταθέτω τις ακόλουθες σκέψεις:

Τιμούμε τα Ψαρά για τους γενναίους ναυτικούς και πυρπολητές κατά την Ελληνική Επανάσταση. Θυμόμαστε με συγκίνηση τον Κωνσταντή Κανάρη, τον Αποστόλη, τον Νικόδημο κ. α. Η ανδρεία τους μάς εντυπωσίαζε από τα παιδικά μας χρόνια. Άραγε σήμερα τα σχολικά βιβλία πόσο τιμούν τον ρόλο των Ψαριανών;

Διδασκόμαστε από την Ορθόδοξη Πίστη και ευλάβειά τους. Η επαναστατική σημαία τους έφερε το σημείο του Σταυρού, ο οποίος υποτάσσει την ημισέληνο. Και ο  Κανάρης, πριν από την πυρπόληση της αρμάδας έξω από την Χίο, προσευχήθηκε για τη νίκη στην Παναγία και στον Άγιο Νικόλαο.

Θαυμάζουμε τον πατριωτισμό και την αυτοθυσία τους. Όταν εμφανίσθηκε ο τουρκικός στόλος με τον Χοσρέφ πασά, οι Ψαριανοί δεν δείλιασαν ούτε  έφυγαν. Έμειναν εκεί στο βραχώδες νησί τους και αγωνίσθηκαν μέχρι τελικής πτώσεως. Ο Αντώνιος Βρατσάνος ανατινάχθηκε στο Παλιόκαστρο μαζί  με πολλούς Ψαριανούς και Τούρκους. Μας θυμίζει τις αντίστοιχες πράξεις αυτοθυσίας των Σουλιωτών, των Μεσολογγιτών κ.α.

Εντυπωσιαζόμαστε από την ενότητα του Ελληνισμού. Στο πλευρό των Ψαριανών βρέθηκαν και 1000 Θεσσαλοί και Μακεδόνες, οι οποίοι μετέβησαν στο νησί μετά την ατυχή εξέγερση της Βορείου Ελλάδος. Οι εθνικοί αγώνες πρέπει και σήμερα να  ενώνουν τους απανταχού Έλληνες της Ελλάδος, της Κύπρου, της Β. Ηπείρου, της Ομογενείας.

Αγανακτούμε με την σκληρότητα των Τούρκων, οι οποίοι διέπρατταν παντού και πάντοτε αγριότητες. Ο Διονύσιος Σολωμός περιέγραψε με τον απαράμιλλο τρόπο του την ολόμαυρη ράχη των Ψαρών μετά τη σφαγή και τον όλεθρο. Δυστυχώς η Τουρκία δεν έχει ζητήσει συγγνώμη για τις βαρβαρότητες αιώνων εις βάρος του Ελληνισμού και άλλων Χριστιανικών λαών.

Μαζί με τα Ψαρά τιμούμε και την Ύδρα, τις Σπέτσες, το Γαλαξείδι και γενικά την ελληνική ναυτοσύνη. Το «μέγα το της θαλάσσης κράτος» του Θουκυδίδη μας έσωσε και θα μας ξανασώσει εάν χρειαστεί.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 22 Ιουνίου 2014.