Άρθρα

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ο Άγιος Δημήτριος βρίσκει πάντα τρόπους να θυμίζει την παρουσία του στην πατρίδα του, τη Θεσσαλονίκη. Την ημέρα εορτής του Αγίου, στις 26 Οκτωβρίου 1912, απελευθερώθηκε η πόλη μετά από 5 αιώνες τουρκοκρατίας. Στις 26 Οκτωβρίου 1944, ανήμερα της εορτής του, έφυγε από την πόλη ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης. Και τον Ιούνιο 1978, λίγες ημέρες μετά τον φονικό σεισμό της 20.6.1978, ανακοινώθηκε στην Ακαδημία Αθηνών ότι η αρχαιολόγος Μαρία Θεοχάρη εντόπισε τα λείψανα του Αγίου στο ιταλικό χωριό San Lorenzo di Campo, όπου τα είχαν μεταφέρει τον 13^ο αιώνα οι Σταυροφόροι. Έτσι ξεκίνησε η προσπάθεια του μακαριστού Μητροπολίτου Παντελεήμονος Χρυσοφάκη, ο οποίος τελικά επέτυχε να φέρει τα αγιασμένα λείψανα στον περικαλλή Ναό του Αγίου Δημητρίου, στη Θεσσαλονίκη.

Στην εποχή μας ο Άγιος βρήκε πάλι τρόπο να μάς θυμίσει ότι προστατεύει την πόλη του. Τα πρόσφατα ευρήματα, που προέκυψαν από τα έργα του Μετρό Θεσσαλονίκης, συνδέονται με τον μεγαλοπρεπή εορτασμό των Βυζαντινών Δημητρίων και με την πομπή, η οποία άρχιζε και τελείωνε στον Ναό του Μεγαλομάρτυρος. Η ανταπόκριση του ΑΠΕ-ΜΠΕ της 22.6.2017 μάς μεταφέρει την ανακοίνωση του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ και τα σχετικά σχόλια των ειδικών:

«Οι πρόσφατες έρευνες έφεραν στο φως τμήματα του κεντρικού πολεοδομικού ιστού στις οικοδομικές νησίδες που διαρθρώνονται βόρεια και νότια της Λεωφόρου, στη συμβολή της με τον κάθετο άξονα που συμπίπτει με τη σημερινή οδό Αγίας Σοφίας: Μία εντυπωσιακή ημικυκλική πλατεία με μνημειακή κρήνη στο βορρά και τμήμα άλλης μεγάλης μαρμαρόστρωτης πλατείας με ελλειψοειδείς στοές στη νότια πλευρά του αρχαίου οδικού άξονα».

Προκύπτει λοιπόν ότι στη Θεσσαλονίκη ανοικτοί δημόσιοι χώροι με στοές και μνημειακά οικοδομήματα διαμόρφωναν το σημείο συνάντησης της κεντρικής Λεωφόρου (σημερινή Εγνατία) με τον κάθετο άξονα (σημερινή Αγίας Σοφίας). Οι διαμορφώσεις αυτές είναι αντίστοιχες με αυτές που μαρτυρούνται στην Κωνσταντινούπολη και κατατάσσουν τη Θεσσαλονίκη ανάμεσα στα μεγάλα αρχαία αστικά κέντρα. Εξυπηρετούσαν τη δημόσια – θρησκευτική λειτουργία της πόλης και εικονογραφούν τις μεταλλαγές του αστικού χώρου στο πέρασμα από την αρχαιότητα στο μεσαίωνα.

Σύμφωνα πάντως με τους επιστήμονες μελετητές των ευρημάτων και ειδικά αυτών πέριξ της μνημειακής decumanus maximus (της μνημειακής μαρμαρόστρωτης βυζαντινής λεωφόρου), προκύπτουν νέα στοιχεία για τη διαχρονία της βυζαντινής ζωής στη Θεσσαλονίκη, ακόμα πιο πρώιμα απ’ αυτά που αναφέρουν οι πηγές (πριν ακόμα και τον 10ο αιώνα), τις μορφές λατρείας του πολιούχου Αγίου Δημητρίου και των πομπών προς τιμήν του (μέσω της decumanus, αλλά και της καθέτου της, σημερινής οδού Αγίας Σοφίας, με στάσεις στον ναό της Παναγίας Χαλκέων ή Καταφυγής, τον ομώνυμο ναό της Αγίας Σοφίας, σ’ αυτόν της Αχειροποιήτου και στη συνέχεια διά της ανόδου της στον Άγιο Δημήτριο), που ανάγονται ακόμη και στον 6ο -7μ.Χ αιώνα….».

Για τα Βυζαντινά Δημήτρια, δηλαδή την πολυήμερη και μεγαλοπρεπή πανήγυρη προς τιμήν του Πολιούχου της Θεσσαλονίκης, μάς πληροφορεί η Ελένη- Γλύκατζη- Αρβελέρ: «Αυτή ήταν η κατάσταση την εποχή που βρίσκει τη Θεσσαλονίκη στη κορυφή της εξέλιξής της, όταν, όπως διαβάζουμε στον Τιμαρίωνα (κείμενο του 12^ου αιώνα), συνέρρεαν στα Δημήτρια, τη δεκαήμερη δηλαδή εμποροπανήγυρη που γινόταν στο τέλος του Οκτώβρη μαζί με τη γιορτή του Αγίου, «ου μόνον αυτόχθων όχλος και ιθαγενής, αλλά πάντοτε και παντοίως Ελλήνων των απανταχού (είναι η πρώτη φορά που ο όρος Έλλην δεν σημαίνει ειδωλολάτρης), Μυσών (δηλαδή των Βουλγάρων) των παροικούντων, γένη παντοδαπά Ίστρου μέχρι και Σκυθικής, (δηλαδή Ρωσίας), Καμπανών, Ιταλών, Ιβήρων, Λυσιτανών και Κελτών των επέκεινα των Άλπεων» ….Η αγορά, λοιπόν, αυτής της πόλης συνδυασμένη με τη χάρη του Μεγαλομάρτυρα προσελκύει προσκυνητές εμπόρους από όλο τον κόσμο» (Γιατί το Βυζάντιο, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2009, σελ. 109- 110).

Οι προσκυνητές, οι οποίοι συνέρρεαν στα Δημήτρια, έπαιρναν μαζί τους γυάλινα φιαλίδια με το μύρο που ανέβλυζε από τον Τάφο του Αγίου, τα περίφημα «Κουτρούβια». Προ ολίγων ετών, όταν έγινε στον Λευκό Πύργο μία έκθεση αντικειμένων από τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, είδα με τα μάτια μου ορισμένα διασωθέντα Κουτρούβια. ‘Οπως γίνεται αντιληπτό η φήμη του Αγίου είχε υπερβεί τα όρια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ρωμανίας. Η Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο μετατρεπόταν σε Πανελλήνιο και Πανορθόδοξο προσκύνημα. Παραλλήλως δινόταν η ευκαιρία σε εμπόρους από όλη την τότε γνωστή Οικουμένη να ανταλλάξουν τα εμπορεύματά τους με τους Θεσσαλονικείς. Αυτή την παράδοση συνεχίζει στις ημέρες μας η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Οι εργασίες, λοιπόν, του Μετρό έφεραν στο φως τους δρόμους, τους οποίους ακολουθούσε η βυζαντινή λιτανεία προς τιμήν του Αγίου. Ο αείμνηστος Καθηγητής της Λειτουργικής Ιωάννης Φουντούλης γράφει ότι η υμνογραφία ομοίαζε προς εκείνη του Πάσχα. Τα Δημήτρια ονομάζονταν και Πάσχα του Αγίου Δημητρίου και η λιτάνευση της εικόνος, μέσω των οδών που ήλθαν προσφάτως στο φως, θύμιζε τις βυζαντινές λιτανείες που τιμούσαν την Ανάσταση του Κυρίου (βλέπε το σχετικό κείμενο του Ι. Φουντούλη στο βιβλίο «Μυρίπνοος Ευχαριστία», έκδοσις Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου του ομωνύμου Δήμου).

Ας ευχηθούμε να προστατευθούν και να αναδειχθούν σωστά όλα αυτά τα βυζαντινά αρχαιολογικά ευρήματα, που συνδέονται με τον Μυροβλήτη Άγιο Δημήτριο.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, Τετάρτη 28 Ιουνίου 2017

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ευτυχώς υπάρχει  ελπίδα για την ταλαίπωρη παιδεία μας. Η προσπάθεια του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής να αποδομήσει την Ιστορία, προτείνοντας μεγάλες αλλαγές στη σχολική ύλη, συναντά σοβαρές αντιδράσεις. Καθημερινά  διαβάζουμε ανακοινώσεις επιστημονικών φορέων που απορρίπτουν το Σχέδιο Προγραμμάτων Σπουδών για την Ιστορία στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση.

Επισημαίνω την τεκμηριωμένη κριτική και την επισήμανση των αρνητικών σημείων που κάνουν ομοφώνως οι διδάσκοντες στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (ανακοίνωση της 31.5.2017).

Σαφής είναι και η καταδίκη από την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων. Στις 12.5.2017 η ΠΕΦ «εκφράζει τη συνολική της αντίθεση στο προτεινόμενο σχέδιο, το οποίο μεταβάλλει ριζικά τον χαρακτήρα του μαθήματος της Ιστορίας εκτρέποντάς το προς κατευθύνσεις που δεν πληρούν τους επιστημονικούς και παιδαγωγικούς του στόχους».

Καταδικαστική είναι και η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων.  Η σχετική ανακοίνωσή της αρχίζει ως εξής: «Μετά την υποβάθμιση του μαθήματος της Ιστορίας στο Λύκειο, όπου διδάσκονται συνοπτικά και επιφανειακά σημαντικότατα κεφάλαια, όπως ο Κυκλαδικός, Μινωικός και Μυκηναϊκός Πολιτισμός, ο Α΄ και Β΄ Αποικισμός, η σημασία των Περσικών Πολέμων, ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ο Φίλιππος ο Β΄ και το οικουμενικό κράτος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι προτάσεις της Επιτροπής που συνέστησε το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για το μάθημα της Ιστορίας στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση, αν τελικά εφαρμοσθούν, θα επιφέρουν τη χαριστική βολή στο μορφωτικό υπόβαθρο των Ελλήνων  μαθητών».

Το Σχέδιο  μελετήθηκε διεξοδικά και από ένα γνωστό επιστημονικό σωματείο, το οποίο έχει μέχρι τώρα πραγματοποιήσει ουσιαστικές παρεμβάσεις σε θέματα Γλώσσας και Παιδείας. Αναφέρομαι στην «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά», η οποία εξέδωσε σχετική ανακοίνωση υπογεγραμμένη από τον Πρόεδρο, Ομότιμο Καθηγητή Βασίλη Φίλια, και τη Γενική Γραμματέα, Ομότιμη Καθηγήτρια Αριστέα Τόλια.

Στην ανακοίνωση μεταξύ άλλων επισημαίνονται τα εξής: «Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη διδασκαλία της ιστορίας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, διαπιστώνουμε μία νέα απόπειρα να επιβληθεί ένας τρόπος και ένα περιεχόμενο διδασκαλίας  της ιστορίας που υπονομεύουν καίρια την Ελληνική εθνική ιστορία, την ιδέα του έθνους και τη διαμόρφωση εθνικής συνειδήσεως από τους μαθητές. Ο στόχος αυτός συγκαλύπτεται επιτηδείως με αναφορές στις δημοκρατικές αρχές και στα ανθρωπιστικά ιδεώδη. Από πότε όμως η Ελληνική παιδεία βρίσκεται σε αντίφαση με τις αρχές και τα ιδεώδη αυτά; Η Ελλάδα είναι το λίκνο της δημοκρατίας και των ανθρωπιστικών ιδεωδών και δεν μπορούν αυτά να χρησιμοποιούνται ως σοφιστικό επιχείρημα για την αποδόμηση της Ελληνικής παιδείας και της Ελληνικής ιστορίας».

Τα παιδιά μας πρέπει να γνωρίζουν πώς επιβίωσε σε δύσκολες περιόδους ο Ελληνισμός: Με την Ορθόδοξη Πίστη, την αγωνιστικότητα, τη συνείδηση της ιστορικής συνέχειας του Έθνους. Αυτά τα στοιχεία απουσιάζουν από το νέο Σχέδιο για την Ιστορία!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 25 Ιουνίου 2017

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Προσφάτως οι απόψεις της Εκκλησίας και των Ορθοδόξων Χριστιανών Επιστημόνων ακούσθηκαν δυναμικά και με τεκμηριωμένο λόγο για δύο θέματα που βρίσκονται στην επικαιρότητα: Την «Ταυτότητα Φύλου» και τις Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας εν όψει της Αναθεωρήσεως του Συντάγματος.

Συγκεκριμένα: Ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου μία ομάδα Χριστιανικών Σωματείων διοργάνωσε Ημερίδα στο Πολεμικό Μουσείο (28.5.2017) με θέμα: «Ταυτότητα Φύλου- Μία Διεπιστημονική προσέγγιση». Η Ημερίδα είχε ως θέμα το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου, με το οποίο ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να αλλάζει φύλο με απλή εμπιστευτική δήλωση ενώπιον Δικαστηρίου χωρίς να απαιτείται πιστοποιητικό ιατρού ή ψυχολόγου. Με συντονιστή τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαο τέσσερις εισηγητές ανέλαβαν να παρουσιάσουν τις αντιρρήσεις τους έναντι του Σχεδίου Νόμου. Ο Καθηγητής Νευρολογίας του ΑΠΘ Σταύρος Μπαλογιάννης, η Ψυχίατρος Παιδιών και Εφήβων Καλλιόπη Προκοπάκη, η Καθηγήτρια Αστικού Δικαίου του ΔΠΘ Καλλιόπη Παντελίδου και ο Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Απόστολος Νικολαΐδης απέδειξαν ότι οι συντάκτες  του Σχέδιο Νόμου δεν έχουν λάβει υπ΄όψιν τις σοβαρές συνέπειες που θα προκληθούν. Στην Ημερίδα ανεγνώσθη μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.

Στις 7.6.2017 η Αρχιεπισκοπή Αθηνών διοργάνωσε στον ίδιο χώρο (Πολεμικό Μουσείο) και με εντυπωσιακή συμμετοχή Ημερίδα δημοσίου διαλόγου σχετικά με την επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση. Με παρόντα και πρώτο ομιλητή τον Αρχιεπίσκοπο και με συντονιστή τον Πρωτοσύγκελλο Αρχιμ. Συμεών Βολιώτη, τρεις έγκριτοι νομικοί κατέθεσαν τις απόψεις τους για τις Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας: Ο  Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας επί τιμή Σωτήριος Ρίζος,  Διευθυντής του Νομικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, εξήγησε ότι ενδεχόμενη αλλαγή των σχετικών διατάξεων του Συντάγματος θα επιφέρει απορρύθμιση των σχέσεων με την Εκκλησία και  θα αποβεί εις βάρος της Πολιτείας. Ο Επ. Καθηγητής της Νομικής Σχολής Θράκης Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου παρουσίασε το νομικό καθεστώς που διέπει τη σχέση του Κράτους με τον χώρο των θρησκευτικών κοινοτήτων στις  χώρες της Ευρ. Ενώσεως. Τέλος ο Θεόδωρος Παπαγεωργίου,  Νομικός Σύμβουλος της Εκκλησίας της Ελλάδος, εξήγησε ποιες είναι οι συνήθεις παρανοήσεις για το νομικό και φορολογικό καθεστώς της Εκκλησίας της Ελλάδος και κατέδειξε ποια είναι η πραγματικότητα.

Ο κ. Θ. Παπαγεωργίου τόνισε ότι δεν πρέπει να αφαιρεθεί το Προοίμιο του Συντάγματος με την επίκληση της Αγίας Τριάδος, διότι παραπέμπει στους αγωνιστές και στις Εθνοσυνελεύσεις του 1821 και αποδεικνύει ότι υπήρχε Έθνος πριν δημιουργηθεί το κράτος. Αξιοπρόσεκτη παρατήρηση σε μία εποχή κατά την οποία οι αποδομητές ισχυρίζονται ότι το Έθνος είναι δημιούργημα του κράτους.

Τριπλή, λοιπόν, είναι η δύναμη της Εκκλησίας μας. Πρώτον, βασίζεται στην Πίστη και στην προσευχή. Δεύτερον, έχει πολυάριθμο ποίμνιο. Τρίτον, έχει σοβαρότητα επιχειρημάτων απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 17.6.2017

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 25 Ιουνίου διεξάγονται οι βουλευτικές εκλογές στην Αλβανία. Δυστυχώς δεν θα υπάρξει αυτόνομη πολιτική εκπροσώπηση της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Το Κόμμα της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ) εντάχθηκε στο κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα και ελπίζει να εκλέξει στον Αυλώνα τον Ευάγγελο Ντούλε, ενώ το Κόμμα ΜΕΓΚΑ θα αναζητήσει την πιθανότητα εκλογής στελεχών του μέσα από το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα. Ένας άλλος συνήθης εκπρόσωπος των Βορειοηπειρωτών, ο Βαγγέλης Τάβος, αναμένεται να εκλεγεί με το κεντρώο κόμμα του Ιλίρ Μέτα.

Η Δημοκρατική Ένωση της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, η γνωστή μας ΟΜΟΝΟΙΑ, ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1991 και αμέσως κατόρθωσε να εκλέξει 5 βουλευτές στις εκλογές της ίδιας χρονιάς. Όταν απαγορεύθηκε η ίδρυση κομμάτων με βάση μία εθνική ομάδα, η ΟΜΟΝΟΙΑ δημιούργησε και στήριξε το προαναφερθέν ΚΕΑΔ, το οποίο μπόρεσε τότε να εκφράσει τους Έλληνες αλλά και άλλους Χριστιανούς της Αλβανίας, όπως  οι Σερβο-μαυροβούνιοι της Σκόδρας. Το ΚΕΑΔ εξέλεξε 2 βουλευτές το 1992 και μετά τα επεισόδια των «πυραμίδων» και την ανατροπή του Μπερίσα έφτασε να έχει εκπροσώπηση με 3 βουλευτές.

Η ΟΜΟΝΟΙΑ με απογραφή που διεξήγαγε η ίδια το 2012 –διότι θεώρησε  μη αντικειμενική την αλβανική απογραφή- κατέγραψε 286.000  υπηκόους Αλβανίας, οι οποίοι δηλώνουν ότι έχουν ελληνική εθνική καταγωγή. Εξ αυτών οι μισοί παραμένουν εντός Αλβανίας και οι άλλοι μισοί διαμένουν εκτός. Όσοι κατοικούν στην Ελλάδα μετακινούνται για να ψηφίσουν στις εκλογές. Δεδομένου ότι ο συνολικός πληθυσμός της Αλβανίας είναι 2,9 εκατομμύρια, οι Έλληνες αποτελούν περίπου το 10% του πληθυσμού. Αν ήσαν ενωμένοι θα μπορούσαν να έχουν μία δυνατή φωνή με δικό τους κόμμα στο αλβανικό κοινοβούλιο. Θα μπορούσαν ακόμη και να επηρεάζουν τον σχηματισμό κυβερνήσεως, όπως έκανε επί δεκαετίες η μουσουλμανική μειονότητα στη Βουλγαρία. Οι Μουσουλμάνοι της Βουλγαρίας αποτελούν το 8% του συνολικού πληθυσμού και το κόμμα τους, το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, υπήρξε πολλές φορές ο ρυθμιστής της πολιτικής ζωής στη γείτονα χώρα.

Υπό μορφήν πολιτικού μνημοσύνου του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη κρίνω σκόπιμο να θυμίσω την πρότασή του για μία μορφή Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου:  «Η Ελληνική κυβέρνηση δεν θα δεχθεί να ισχύσουν για την Ελληνική μειονότητα που ζει στην Αλβανία, άλλα μέτρα από εκείνα που θα ισχύσουν για τις αλβανικές κοινότητες εκτός Αλβανίας. Η κυβέρνηση της Ελλάδας απαιτεί τα ίδια δικαιώματα που ζητεί η αλβανική κυβέρνηση για τις αλβανικές κοινότητες στην τέως Γιουγκοσλαβία».  (Δηλώσεις του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κ. Μητσοτάκη στις 14-07-93).

Ως απάντηση στις προκλήσεις των Τσάμηδων και του Έντι Ράμα μήπως πρέπει να επαναφέρουμε το αίτημα της Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου εντός της αλβανικής επικράτειας;

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 11.6.2017

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 24 Μαΐου οι Σλαβικοί λαοί, επηρεασμένοι από το παλαιό ημερολόγιο, τιμούν τη μνήμη των Θεσσαλονικέων αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου. Οι Έλληνες Ορθόδοξοι τους τιμούμε στις 11 Μαΐου. Φέτος στις 24 Μαΐου δόθηκε η αφορμή για την ψύχρανση των σχέσεων της Βουλγαρίας με τα Σκόπια και –αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον-με τη Ρωσία. Ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν υποδέχθηκε τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ Γκεόργκι Ιβάνοφ και τού δήλωσε ότι η σλαβική γραφή ήλθε στη Ρωσία από τη μακεδονική γη.

Δεν γνωρίζω τί ακριβώς εννοούσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά η διπλωματική έκφρασή του περί μακεδονικής γης, όταν λέγεται ως προσφώνηση προς τον Πρόεδρο των Σκοπίων, προκαλεί ερωτηματικά. Εκείνοι πάντως που αντέδρασαν ποικιλοτρόπως είναι οι Βούλγαροι, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τους δύο Βυζαντινούς ιεραποστόλους «Βουλγάρους».

Το βουλγαρικό κρατικό ραδιόφωνο μετέδωσε ότι η δήλωση του Πούτιν ίσως έχει σκοπό την πρόκληση διεθνούς σκανδάλου. Ο Πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ τόνισε ότι μία τέτοια δήλωση, που έγινε τη συγκεκριμένη ημέρα, προκαλεί έντονες αντιδράσεις στη Βουλγαρία.

Από γεωπολιτικής πλευράς η πιθανή ερμηνεία είναι ότι η Ρωσία βλέπει την αμερικανική και ευρωπαϊκή στήριξη προς την ισχυρή παρουσία των Αλβανών στην κυβέρνηση των Σκοπίων και για εξισορρόπηση αποφασίζει να στηρίξει το εθνικιστικό ΒΜΡΟ των Ιβάνοφ και Γκρούεφσκι.

Ενώ οι γείτονες αμφισβητούν την  ελληνική καταγωγή των δύο Θεσσαλονικέων αδελφών, το ελληνικό Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχει δώσει οδηγία να μην διδάσκεται στη Β’ Λυκείου το σχετικό κεφάλαιο! Γι’ αυτό καταφεύγω στη σοφία του Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Μιχαήλ Τρίτου, ο οποίος αποδεικνύει με επιχειρήματα την καταγωγή των Αγίων. (Από το Περιοδικό ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΑΝΩΡ, Μαΐου 2010):

«1. Καμιά ιστορική πηγή δεν μαρτυρεί άμεσα ή έμμεσα ότι οι δύο αδελφοί είχαν σλαβική καταγωγή. Αντίθετοι οι πηγές της εποχής τούς διαστέλλουν από τους Σλάβους.

2. Οι δύο αδελφοί δεν ήταν οι μόνοι πού γνώριζαν σλαβικά στο Βυζάντιο. Όπως παρατηρεί ο αείμνηστος καθηγητής Παν. Χρήστου, αν ο τόπος αποστολής τους ήταν δείγμα καταγωγής, τότε θα έπρεπε να ήταν και Άραβες, αφού ό Κύριλλος είχε αποσταλεί και στο χαλιφάτο, ή και Χάζαροι, γιατί και οι δύο τους εργάσθηκαν μεταξύ των Χαζάρων.

3. Ο Κύριλλος στο διάλογο του με τους μωαμεθανούς υπογραμμίζει ότι «εξ ημών προήλθον πάσαι αι επιστήμαι» και εννοεί φυσικά τους βυζαντινούς και τη βυζαντινή ελληνική παιδεία. Βλέπουμε δηλ. ότι έχει συνείδηση πώς ανήκει στη βυζαντινή κοινωνία και έχει επίγνωση του υψηλού πολιτιστικού επιπέδου της πατρίδος του.

4. Ο Αρχιεπίσκοπος Σάλτσμπουργκ Αλβίνος, σύγχρονος του Μεθοδίου, σε επιστολή του στον Πάπα Ιωάννη Η’ ονομάζει τον Μεθόδιο Έλληνα: «Graecus Methodius nomine».»

Κύριλλος και Μεθόδιος: Οικουμενικοί αλλά και Έλληνες!

Άρθρο στην εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, Σάββατο 3 – Κυριακή 4/6/2017

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ο Δημήτριος Παπάζης, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, συνέγραψε μία εμπεριστατωμένη, γλαφυρή και διαφωτιστική μελέτη για τον Εθνομάρτυρα Επίσκοπο Λαρίσης- Τρίκκης Διονύσιο, τον οποίο οι θαυμαστές του ονόμαζαν Φιλόσοφο και οι επικριτές του «Σκυλόσοφο». Το βιβλίο εξεδόθη το 2016 από την Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου. Αποτελείται από 490 σελίδες και εντυπωσιάζει για την πλούσια βιβλιογραφία και τις 1383 υποσημειώσεις. Το βιβλίο προλογίζει ο Σεβ. Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος.

Ο Διονύσιος γενννήθηκε μάλλον το 1541 στην Ήπειρο (Παραμυθιά;) και θανατώθηκε μαρτυρικά από τυς Τούρκους το 1611 μετά από την αποτυχία της δεύτερης εξεγέρσεώς του. Έλαβε σημαντική παιδεία στην Ιταλία και στην Κωνσταντινούπολη, γι’ αυτό ονομάστηκε και Φιλόσοφος. Το χλευαστικό προσωνύμιο «Σκυλόσοφος». με το οποίο κατεγράφη στην ιστορική μνήμη, τού το απέδωσαν οι κατήγοροί του. Θεωρήθηκε υπαίτιος για δύο αποτυχημένες εξεγέρσεις των Ελλήνων κατά των Οθωμανών και για τη συνεπακόλουθη σκληρή τιμωρία, την οποία επέβαλαν οι κατακτητές στους Έλληνες.

Ο Διονύσιος εξελέγη Επίσκοπος Λαρίσης το 1593, αλλά μετέφερε επί ένα διάστημα την έδρα του στα Τρίκαλα. Γι’ αυτό προσέθεσε στον τίτλο του και τον όρο «Τρίκκης». Διατηρούσε επαφή με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ακόμη και μετά την πρώτη εξέγερσή του, η οποία εκδηλώθηκε τον Νοέμβριο του 1600 στη Θεσσαλία. Ο Πατριάρχης Νεόφυτος Β΄ έστελνε επιστολές στους ηγεμόνες της Δύσεως περί το έτος 1607 καλώντας τους να βοηθήσουν την επανάσταση των Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους. Μάλιστα επεκαλείτο το επιχείρημα ότι οι Δυτικοί οφείλουν στον Μέγα Κωνσταντίνο τον εκχριστιανισμό των ειδωλολατρών, άρα πρέπει τώρα να βοηθήσουν το Χριστιανικό Γένος των Ελλήνων, που είναι οι πνευματικοί κληρονόμοι του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Στο βιβλίο του κ. Παπάζη δημοσιεύονται πολλές επιστολές Πατριαρχών και Επισκόπων της περιόδου 1600- 1611, με τις οποίες καλούνται οι ηγεμόνες των Δυτικών κρατών (Ισπανίας, Αυστρίας, Ιταλικών κρατιδίων κ.α) να υποστηρίξουν εμπράκτως μία μεγάλη ελληνική εξέγερση κατά των Οθωμανών. Τούτο αποδεικνύει πόσο λάθος έχουν οι μαρξιστές και αποδομητές ιστορικοί, οι οποίο αρνούνται τη συμμετοχή του «ανωτέρου κλήρου» στις εξεγέρσεις των υποδούλων. Άλλωστε μετά την πρώτη εξέγερση του Διονυσίου το 1600 το επιφανέστερο θύμα υπήρξε ο Επίσκοπος Φαναρίου της Θεσσαλίας Σεραφείμ ο Νεομάρτυς. Θανατώθηκε αρνούμενος να εξισλαμισθεί. Τον κατηγόρησαν ως συνδιοργανωτή και συνένοχο μαζί με τον Διονύσιο, ο οποίος όμως διέφυγε.

Κατά την περίοδο 1601-1611 ο Διονύσιος έζησε διωκόμενος και κρυπτόμενος είτε στη Δύση είτε σε μοναστήρια της Ηπείρου. Θεωρείται πιθανότατο ότι για να εξασφαλίσει τη βοήθεια του Πάπα υπέγραψε ομολογία πίστεως προς το Ρωμαιοκαθολικό δόγμα. Παρά τη σοβαρωτάτη αυτή παραχώρηση στραιωτική βοήθεια από τη Δύση δεν ήλθε. Τον Σεπτέμβριο του 1611 ο Διονύσιος οδήγησε ένα κακώς εξοπλισμένο πλήθος Ελλήνων κατά των Τούρκων που κατείχαν τα Ιωάννινα. Μετά από μία πρόσκαιρη υποχώρηση οι Τούρκοι ανασυντάχθηκαν και κατέσφαξαν τους οπαδούς του Επισκόπου Διονυσίου. Ο ίδιος κρύφτηκε σε μία σπηλιά κοντά στη λίμνη των Ιωαννίνων. Τελικά εντοπίσθηκε ή καταδόθηκε και τον έγδαραν ζωντανό. Το δέρμα του εστάλη ως λάφυρο στον Σουλτάνο, στην Κωνσταντινούπολη.

Οι συνέπειες της ατυχούς εξεγέρσεως υπήρξαν τραγικές για τον Ελληνισμό. Θανατώσεις, βσανιστήρια, εξισλαμισμοί, εκτοπίσεις. Η περιοχή Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι τότε εξισλαμίσθηκαν για να σώσουν τη ζωή τους πολλοί Χριστιανοί της Θεσπρωτίας, οι οποίοι ονομάσθηκαν Τσάμηδες από το όνομα του ποταμού Θυάμιδος (Καλαμά). Οι απόγονοί τους το 1941-44 συνεργάσθηκαν με τους Ιταλούς και Γερμνούς κατακτητές εις βάρος των Ελλήνων της Θεσπρωτίας.

Στα κείμενα του 17^ου αιώνος, τα οποία παραθέτει ο κ. Παπάζης, φαίνεται σαφώς η διαμορφωμένη εθνική συνείδηση των υποδούλων. Δηλώνουν ότι ανήκουν στο Γένος των Ελλήνων και πολλές φορές χρησιμοποιούν τον όρο « Έθνος». Τα υπομνήματα του Διονυσίου προς τους Δυτικούς υπογράφονται εκ μέρους των «Χριστιανών της Ελλάδος». Αυτά τα στοιχεία διαψεύδουν τους αρνητές της συνέχειας του Ελληνισμού, οι οποίοι προσπαθούν να μάς πείσουν ότι οι υπόδουλοι δεν είχαν εθνική συνείδηση και ότι δήθεν ήλθε ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός του 18^ου αιώνος να μας θυμίσει ότι είμαστε Έλληνες. Οι εξεγέρσεις του Διονυσίου το 1600 και το 1611 καταδεικνύουν ότι υπήρχε ζώσα εθνική συνείδηση στους Έλληνες επί Τουρκοκρατίας και ότι ο πόθος για την Ελευθερία παρέμενε άσβεστος.

Κλείνω με μία καίρια επισήμανση του συγγραφέως: «Στο ερώτημα εάν ο Διονύσιος υπήρξε μάρτυρας του έθνους ή νεομάρτυρας, με συγκεκριμένα επιχειρήματα, όπως α) την αξιολόγηση του τρόπου δράσης του κατά τον οποίο i) φέρεται, όταν επισκέφτηκε τον πάπα για την εξασφάλιση της βοήθειάς του, να δήλωσε ομολογία πίστεως στη Καθολική Εκκλησία, ii) επανειλημμένως προσπάθησε να σώσει τη ζωή του (την πρώτη φορά δραπέτευσε και τη δεύυερη διέφυγε και κρύφτηκε για να αποφύγει τη σύλληψη) και β) την κρίση των τελευταίων στιγμών του μαρτυρίου (δεν αναφέρεται πως του ζητήθηκε να αρνηθεί την πίστη του), καταδεικνύεται ότι εικασίες απορρέουσες από ευσεβή πόθο και από ανεπιβεβαίωτες προφορικές παραδόσεις δεν αρκούν για να αιτιολογήσουν την ένταξη ενός μάρτυρα στο τοπικό Αγιολόγιο της Εκκλησίας».

Ο κ. Παπάζης είναι αξιέπαινος για την έρευνά του και για τη χρήση του παραδοσιακού τονισμού.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, Τετάρτη 31.5.2017

Ο δικέφαλος Αετός στον Άγιο Δημήτριο του Μυστρά

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 29 Μαΐου τιμούμε όλους όσοι  έπεσαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος στα τείχη της Βασιλεύουσας το 1453. Παραλλήλως διδασκόμαστε ότι παρά την Οθωμανική καταπίεση ο Ελληνισμός επιβίωσε χάρις στην Εκκλησία του και στο όραμα της Μεγάλης Ιδέας. Θυμίζω τί απαντά ο Θ. Κολοκοτρώνης στον Άγγλο Ναύαρχο Χάμιλτον.

«Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ’ όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον της διοικήσεώς των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος, ήτον με ένα λαόν όπου ποτέ δεν ηθέλησε να αναγνωρισθή ως τοιούτος, ούτε να ορκισθή παρά μόνον ό,τι έκαμνεν η βία. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε να θεωρήσει τον Ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ΄ ως σκλάβους. Μίαν φοράν όταν επήραμεν το Ναύπλιον ήλθε ο Άμιλτον να με ιδή. Μου είπε ότι πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν, και η Αγγλία να μεσιτεύση. Εγώ τού αποκρίθηκα, ότι αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς Καπετάν Άμιλτον ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους. Άλλους έκοψε, άλλους σκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γεννεά εις γεννεά. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτεινό πόλεμον με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα. – Με είπε, ποία είναι η βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια.- Η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά. Έτζι δεν με ωμίλησε πλέον».

Ο Θ. Κολοκοτρώνης, λοιπόν, ένας εκ των πρωτεργατών της Ελληνικής Επαναστάσεως, αποσαφηνίζει ότι το 1821 ήταν εθνική επανάσταση και δεν έχει ιδεολογική σχέση με τη Γαλλική Επανάσταση. Επί πλέον τα λόγια του Κολοκοτρώνη υπογραμμίζουν και τη σπουδαιότητα της Μεγάλης Ιδέας ως του πνευματικού και πολιτικού προσανατολισμού των Ελλήνων. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θεωρείται ακόμη (370 χρόνια μετά τη θυσία του) ως ο βασιλεύς των Ελλήνων, οι κλέφτες και οι αρματολοί συνεχίζουν την απροσκύνητη στάση του. Το Έθνος έχει συνείδηση συνέχειας, η απελευθέρωση της Κωνσταντινουπόλεως και των εδαφών της Ρωμανίας/Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι το ιδανικό που τούς  ξεσηκώνει.

Για τη Μεγάλη Ιδέα γράφει ο Γεώργιος Γαζής, ο γραμματικός του Καραϊσκάκη: «Στις ψυχές όλων των απλών Χριστιανών, που ήταν υποτελείς στο κράτος της Τουρκίας εδώ και τέσσερις αιώνες… διαφυλασσόταν η ιδέα και η ελπίδα της απελευθέρωσης και ανάκτησης της βυζαντινής αυτοκρατορίας με το όνομα «ρωμαίικον»!

Η Ορθοδοξία και η πίστη στη διαχρονική συνέχεια του Έθνους ας γίνουν τα πνευματικά εφόδια για μία σύγχρονη πνευματική αναγέννηση.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 24.5.2017