Kωνσταντίνος Χολέβας

Στις 22 Νοεμβρίου η ιστορική μνήμη φέρνει στον νου μας την Κορυτσά και τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Τέτοια ημέρα του 1940 ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε θριαμβευτής στην Κορυτσά και οι καμπάνες χτυπούσαν πανηγυρικά σε όλη την Ελλάδα. Οι κάτοικοι της πόλης υποδέχθηκαν τον Στρατό μας με πολυάριθμες ελληνικές σημαίες. Σήμερα οι αλβανικές κυβερνήσεις αρνούνται την ύπαρξη Ελλήνων στην Κορυτσά.

Η απογραφή πληθυσμού, εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, που διοργανώνει από τις 14 Σεπτεμβρίου η αλβανική κυβέρνηση έχει καταγγελθεί από την οργάνωση ΟΜΟΝΟΙΑ της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας ως διαβλητή. Οι απογραφείς ρωτούν την εθνική καταγωγή μόνο στις περιοχές, τις οποίες και τώρα και επί κομμουνιστικού καθεστώτος οι Αλβανοί ιθύνοντες χαρακτηρίζουν ως «μειονοτικές». Αυτός ο αυθαίρετος προσδιορισμός πρέπει να καταργηθεί. Οι  Βορειοηπειρώτες που έλαβαν ήδη ελληνική υπηκοότητα -παράλληλα με την αλβανική – πλησιάζουν τις 300.000. Η διαβλητή απογραφή προφανώς θα δείξει πολύ μικρότερο αριθμό Ελλήνων. Είναι σκόπιμη ενέργεια για να διατηρείται ο αριθμός των 60.000, τον οποίο είχε καθορίσει ως αποδεκτό το καθεστώς των κομμουνιστών Χότζα και Αλία.

Η φυλάκιση του εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρρας Φρέντυ Μπελέρη είναι  μία διάσταση του προβλήματος. Σημαντική βεβαίως με πολιτικές, νομικές και ανθρωπιστικές προεκτάσεις. Αλλά η μεγάλη εικόνα περιλαμβάνει και άλλα προβλήματα. Την πλαστή απογραφή, την καταπάτηση περιουσιών, την προπαγάνδα για τα δικαιώματα των Τσάμηδων – απογόνων των συνεργατών των Ναζί, τις θεωρίες περί Μεγάλης Αλβανίας κ.ά.

Με αφορμή  την κράτηση του Μπελέρη και τη δίωξη κατά του συνεργάτη του Π. Κοκκαβέση η Ελληνική Κυβέρνηση προχώρησε σε ένα μέτρο πίεσης, το οποίο αξίζει να σχολιασθεί ως θετικό. Συγκεκριμένα η Αθήνα αρνήθηκε να υπογράψει την κοινή επιστολή των 27 κρατών – μελών της Ε.Ε. προς την Αλβανία για το άνοιγμα της πρώτης δέσμης προενταξιακών κεφαλαίων.

Η πρώτη δέσμη για τα ζητήματα που πρέπει να επιλύσει κάθε υποψήφια χώρα περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια, τα οποία αφορούν:

Πρώτον, τη δικαστική εξουσία και τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Δεύτερον, το κράτος δικαίου, την ελευθερία και την ασφάλεια.

Τρίτον, τις δημόσιες προμήθειες.

Τέταρτον, τις στατιστικές.

Πέμπτον, τον οικονομικό έλεγχο.

Επί πλέον πρέπει να πιέσουμε για την εκ νέου διενέργεια της απογραφής στις περιοχές της μειονότητας με τάμπλετ, τα οποία θα λειτουργούν σωστά και θα καταγράφουν εθνική και θρησκευτική ταυτότητα σε όλες τις περιοχές. Μέχρι τώρα οι καταγγελίες αναφέρουν ότι τα τάμπλετ δεν περιλάμβαναν  κρίσιμες ερωτήσεις σε περιοχές όπως η πόλη του Αργυροκάστρου, η Κορυτσά κ.ά. Ας σταματήσουν τα παιγνίδια εις βάρος του Ελληνισμού. Η Κυβέρνηση μπορεί και πρέπει  να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση προς τα Τίρανα.

Μιλώντας για την απελευθέρωση της Κορυτσάς καλό είναι να θυμόμαστε και τη σημαντική παρουσία Βλαχοφώνων Ελλήνων στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή. Η Μοσχόπολη, νυν Βοσκοπόγιε, υπήρξε κατά τον 18^ο αιώνα η πνευματική και εκπαιδευτική Ακρόπολη του υποδούλου Ελληνισμού με σχολεία, ναούς, τυπογραφεία. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι ήσαν Βλάχοι με ελληνική συνείδηση και Ορθόδοξη πίστη. Ας ενθαρρύνουμε και σήμερα τους Βλάχους της Βορείου Ηπείρου να αναδείξουν την ιστορία τους και τη ελληνικότητά τους.

Η κυβέρνηση έδωσε ήδη ένα εύγλωττο μήνυμα προς τα Τίρανα. Ελπίζω η πίεση να συνεχισθεί.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.11.2023

Το Μεταναστευτικό απασχολεί όλη την Ευρώπη και βεβαίως τη χώρα μας λόγω της γεωγραφικής θέσης της. Είναι πλέον ώρα να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα και να μην ζούμε με αυταπάτες περί εύκολης ενσωμάτωσης ή με ιδεοληψίες για ανοιχτά σύνορα.

Θυμίζω ορισμένα πρόσφατα γεγονότα:

Στον Έβρο διεξήχθη η στρατιωτική άσκηση ΑΙΣΙΟΣ ΟΙΩΝΟΣ και το σενάριο προέβλεπε την πιθανότητα εργαλειοποίησης και αποστολής  νέων κυμάτων παράτυπων μεταναστών από την Τουρκία.

Η κ. Άννα Διαμαντοπούλου, πρώην Επίτροπος της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δήλωσε στο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ενσωματώσει ισλαμικά ρεύματα και ότι το δημογραφικό δεν μπορεί να λυθεί με την “ενσωμάτωση” μεταναστών. Υπενθύμισε μάλιστα τα επεισόδια στη Σουηδία και είπε  ότι στη Δανία ήταν η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση που αναγνώρισε την αδυναμία ενσωμάτωσης των μεταναστών όταν έχουν θρησκευτικό φανατισμό.

Σε δομές υποδοχής παράτυπων μεταναστών σε νησιά του Αιγαίου ακούσθηκαν πανηγυρισμοί υπέρ της Χαμάς.

Η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Μελόνι συμφώνησε με τον Αλβανό Πρωθυπουργό Ράμα ότι η Αλβανία θα υποδεχθεί έναν αριθμό μεταναστών που βρίσκονται σήμερα στην Ιταλία.

Στη Γερμανία και στη Γαλλία θα ψηφισθούν νόμοι για αυστηρότερη διαδικασία παροχής ασύλου και για περισσότερες απελάσεις παρανομούντων μεταναστών.

Θυμίζω επίσης ότι πριν από ένα μήνα δύο επιφανή στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Κεντροδεξιάς) , οι κ.κ. Μάρτιν Βέμπερ και Ευάγγελος Μεϊμαράκης, δημοσίευσαν κοινό άρθρο τους, με το οποίο προτείνουν την αυστηροποίηση της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής έναντι της παράτυπης μετανάστευσης. Έγραψαν μεταξύ άλλων τα εξής:

“Η πραγματικότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που κάνουν το πέρασμα είναι οικονομικοί μετανάστες, δεν είναι πρόσφυγες, οι οποίοι έχουν ελάχιστες ή καθόλου πιθανότητες να λάβουν διεθνή προστασία στην Ευρώπη. Αλλά οι διακινητές γνωρίζουν επίσης ότι η πολιτική επιστροφών της Ευρώπης δεν λειτουργεί. Μόλις κάποιος εισέλθει, οι διαδικασίες είναι τόσο περίπλοκες και δαπανηρές που είναι σχεδόν αδύνατο να σταλεί κάποιος πίσω. Παρ’ όλα αυτά, η Αριστερά στην Ευρώπη θέλει να κάνει τη νομοθεσία ακόμη πιο περιοριστική από ό,τι είναι ήδη. Αντί να προσπαθούμε να διανείμουμε τους οικονομικούς μετανάστες σε ολόκληρη την Ε.Ε., θα πρέπει να τους στέλνουμε πίσω σύντομα και με συνέπεια”.

Βεβαίως υπάρχουν οι ανθρωπιστικές  παράμετροι και δεν πρέπει να αγνοηθούν. Όμως αυτοί που θα μπορούσαν να ενσωματωθούν πιο εύκολα φεύγουν από τη χώρα μας. Όσοι παραμένουν έχουν τελείως διαφορετικά ήθη και έθιμα. Είναι σεβαστή η θρησκευτική και πολιτιστική ταυτότητά τους, αλλά δεν μπορούμε να προσδοκούμε την ενσωμάτωσή τους.

Η πολυπολιτισμικότητα έχει καταντήσει σύνθημα κενό περιεχομένου. Στη Δυτική Ευρώπη πολιτικοί και διανοούμενοι δηλώνουν καθημερινά ότι η πολυπολιτισμικότητα απέτυχε. Ας προσπαθήσουμε να σταματήσουμε με κάθε νόμιμο τρόπο τις μεταναστευτικές ροές και ας διαφυλάξουμε την εθνική και πολιτιστική ταυτότητα του λαού μας.

Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να δεχθούμε Αρμενίους πρόσφυγες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πρόσφυγες από τα πολεμικά μέτωπα της Μέσης Ανατολής.

Απορρίπτουμε τον ρατσισμό,  απορρίπτουμε και τις ανεύθυνες θεωρίες περί “ανοιχτών συνόρων”. Το μεταναστευτικό θα αντιμετωπισθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με σεβασμό στους δημοκρατικούς θεσμούς και με επίγνωση των γεωπολιτικών απειλών που περιβάλλουν την πατρίδα μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 11.11.2023

Στις 29 Οκτωβρίου η γείτων Τουρκία γιόρτασε τα εκατοστά γενέθλιά της. Πριν από 100 χρόνια η Τουρκική Δημοκρατία πήρε τη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ηττημένης στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και ο Κεμάλ Ατατούρκ πήρε τη θέση του Σουλτάνου καταργώντας το θεσμό της μοναρχίας.

Ο Ταγίπ Ερντογάν ως Πρόεδρος της Τουρκίας γιόρτασε τα γενέθλια με τρία χαρακτηριστικά στοιχεία:

Αρνήθηκε για πολλοστή φορά να καταδικάσει την Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.

Προβλήθηκε ως ο προστάτης όλων των Σουνιτών Μουσουλμάνων.

Θυμήθηκε τα παλαιότερα Οθωμανικά εδάφη και σ’ αυτά περιέλαβε τη Θεσσαλονίκη.

Πού αποσκοπεί αυτό το μείγμα Ισλαμισμού, Οθωμανισμού και αντιδυτικισμού;

Πιστεύω ότι ο πρώτος στόχος του είναι να ταυτίσει  με το όνομά του τον νέο αιώνα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Δεν αμφισβητεί επισήμως τον Κεμάλ, όμως υπονομεύει ορισμένες από τις αρχές του π.χ. το κοσμικό- μη θρησκευτικά χρωματισμένο- κράτος. Στη θέση του Laik φέρνει αργά αλλά σταθερά την ισλαμοποίηση της κοινωνίας.

Θυμάται τα Οθωμανικά εδάφη για να νομιμοποιεί τις επεμβάσεις του στρατού του εκτός συνόρων, αλλά και για να περνά το μήνυμα ότι είναι ο ισχυρός και εμείς οι αδύναμοι. Τονίζει τη Θεσσαλονίκη, όχι τυχαία. Εκεί θα συναντήσει στις αρχές Δεκεμβρίου τον Έλληνα Πρωθυπουργό και δημιουργεί κλίμα.

Προσπαθεί να φανεί ως ο προστάτης όλων των Σουιτών, αλλά είμαι βέβαιος ότι η πλειοψηφία των Αράβων δεν πείθεται. Η Τουρκία έχει κακό παρελθόν ως κατακτητική και καταπιεστική δύναμη. Στη Συρία και στην Ιορδανία μία συνήθης φράση είναι: «Από όλους τους κατακτητές που πέρασαν οι Τούρκοι ήταν οι χειρότεροι. Το μόνο καλό που άφησαν είναι ο καφές τους» !

Με το Ισραήλ η ρήξη είναι οριστική. Προφανώς δεν τον ενδιαφέρει η απώλεια. Αλλά με τον Δυτικό κόσμο θα προσπαθήσει να κρατήσει ισορροπίες. Δεν θέλει να αποκοπεί πλήρως. Δεν συμφωνώ ότι τώρα είναι έτοιμος να ενταχθεί σε άλλο στρατόπεδο πχ με τη Ρωσία ή με το Ιράν. Θα παίξει το παιχνίδι του Επιτήδειου Ουδέτερου, όπως το βλέπουμε στην περίπτωση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Η γείτων Τουρκία έχει εμπειρία από τέτοια παίγνια. Επιτήδειος Ουδέτερος ονομάσθηκε απο τον Αμερικανό συγγραφέα Φρανκ Βέμπερ για τον ρόλο της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έκανε ανατολίτικα παζάρια και με τις δύο πλευρές: Βρετανία και Χιτλερική Γερμανία. Ζητούσε ανταλλάγματα κυρίως εις βάρος της Ελλάδος: Νησιά Αιγαίου, Θράκη, Μακεδονία. Είναι δύσκολο και τώρα να επιτύχει σ’ αυτόν τον ρόλο. Κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσει αν ανήκει στη συμμαχία ΗΠΑ- Ευρώπης ή αν θα αλλάξει στρατόπεδο.

Προβλέπω ότι δεν θα κρατήσει πολύ η φαινομενική νηνεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για μία νέα εργαλειοποίηση των μεταναστών είτε μέσω Έβρου (όπως το 2020) είτε μέσω Αιγαίου. Θα ξανακούσουμε ενστάσεις για την αμυντική οχύρωση των νησιών μας. Και βεβαίως θα δούμε μία ακόμη πιο επίμονη στάση υπέρ των δύο κρατών στην Κύπρο.

Για τα γενέθλια των γειτόνων ευχόμαστε να προκόψουν στο εσωτερικό τους. Και τους συνιστούμε να προσγειωθούν και να εγκαταλείψουν τα νεο-οθωμανικά όνειρα, διότι μπορεί να εξελιχθούν σε εφιάλτες. Ο Ελληνισμός Ελλάδος και Κύπρου θωρακίζεται αμυντικά και διπλωματικά.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 4.11.2023

Το ελληνικό έπος του 1940 έχει πολλά να θυμίσει στην σύγχρονη κοινωνία μας. Έχει άμεση σύνδεση με σημερινά προβλήματα. Η τιμή στους πεσόντες έχει μεγαλύτερη αξία όταν αξιοποιούμε τα διδάγματα του παρελθόντος για να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο αύριο.

Η επέτειος συνδέεται ποικιλοτρόπως με τις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Δεν είναι σωστό να μιλούμε για «αλβανικό έπος». Η Αλβανία τότε ήταν σύμμαχος του Μουσολίνι και δορυφόρος της Ιταλίας. Οι μάχες των στρατιωτών μας δόθηκαν στα βουνά της Ηπείρου, νότιας και βόρειας. Βορειοηπειρωτικό έπος ίσως θα ήταν η σωστή ορολογία. Η αναγνώριση της συμβολής των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου στον αγώνα του 1940 είναι χρέος μας. Και μας θυμίζει ότι ακόμη και σήμερα αυτοί οι άνθρωποι  ταλαιπωρούνται.

Αργυρόκαστρο, Κορυτσά, Πρεμετή, Άγιοι Σαράντα και τόσα άλλα τοπωνύμια συνδέονται άρρηκτα με νίκες του Ελληνικού Στρατού και με κοιμητήρια πεσόντων. Ακόμη δεν έχουν περισυλλεγεί τα οστά όλων των Ελλήνων στρατιωτών που έχουν εντοπισθεί. Στην Κορυτσά οι κάτοικοι περίμεναν  τον Στρατό μας με ελληνικές σημαίες, αλλά σήμερα οι αλβανικές κυβερνήσεις   δεν θεωρούν την περιοχή αυτή «μειονοτική». Οι γυναίκες της Βορείου Ηπείρου μετέφεραν και αυτές τρόφιμα και πυρομαχικά όπως και οι γυναίκες στη νότια πλευρά των συνόρων. Σήμερα οι απόγονοί τους δεν απολαμβάνουν των ελευθεριών που δικαιούται μία πολυάριθμη μειονότητα.

Τιμή στους αγωνιστές του 1940 σημαίνει να αποδεικνύουμε εμπράκτως τη συμπαράστασή μας στον Ελληνισμό της Αλβανίας. Να ασκήσουμε κάθε δυνατή πίεση για να ολοκληρωθεί αντικειμενικά η απογραφή του πληθυσμού και των εθνικών κοινοτήτων στην γειτονική χώρα. Να απαιτήσουμε την άμεση απελευθέρωση του Φρέντι Μπελέρη και την παύση της δίωξης κατά του συνεργάτη του Παντελή Κοκκαβέση.

Τιμή στους πεσόντες και στους τραυματίες σημαίνει να φροντίσουμε να διδάσκεται σοβαρά, τεκμηριωμένα και χωρίς ιδεολογικές διαστρεβλώσεις η Ιστορία στα σχολεία. Αναμένουμε με ενδιαφέρον τα νέα σχολικά βιβλία και προγράμματα, τα οποία θα ισχύσουν από τον Σεπτέμβριο του 2024. Να απομακρύνουμε τα παιδιά μας από κάθε ακρότητα. Να απαλλάξουμε τη διδασκαλία από τις μαρξιστικές ιδεοληψίες παλαιοτέρων εποχών και  να δώσουμε πρότυπα στα παιδιά μας. Να μιλήσουμε για τα εγκλήματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων του προηγουμένου αιώνος, όλων των αποχρώσεων. Να μάθουμε στους νέους μας να σέβονται τη δημοκρατία και να μην επηρεάζονται από τους εκφραστές των δύο άκρων.

Τιμή στους αγωνιστές του 1940 σημαίνει να συνεχίσουμε  τα ωραία έθιμα που διαφυλάσσουν την εθνική μνήμη. Να μην καταργηθούν οι μαθητικές παρελάσεις. Δίνουν χαρά στα νέα αγόρια και κορίτσια, διότι τους προσφέρουν ευκαιρία συμμετοχής στον πανεθνικό εορτασμό. Είναι λανθασμένο το επιχείρημα ότι οι παρελάσεις μαθητών και μαθητριών καθιερώθηκαν από αυταρχικά καθεστώτα. Υπάρχουν φωτογραφίες του 1919 από την Αδριανούπολη και του 1920 από τη Σμύρνη, που δείχνουν τα ελληνόπουλα των Αλησμόνητων Πατρίδων να παρελαύνουν με το σχολείο τους και με την ελληνική σημαία. Όποιοι ζητούν κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων λησμονούν τη συμμετοχή νεαρών αγοριών και κοριτσιών στον αγώνα του 1940 και στην Εθνική Αντίσταση.

Ας είμαστε και σήμερα έτοιμοι να απαντήσουμε:  ΟΧΙ στον νέο Οθωμανισμό του Ερντογάν, ΟΧΙ στις επικίνδυνες θεωρίες περί «ανοιχτών συνόρων», ΟΧΙ στον εθνομηδενισμό, ΟΧΙ στην αποδόμηση της ελληνορθόδοξης ταυτότητάς μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 27.10.2023

Στις 13 Οκτωβρίου 1904 σκοτώθηκε από τουρκικό βόλι στη Στάτιστα Καστοριάς ο Παύλος Μελάς.  Ο Ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού άφησε την τελευταία του πνοή στην αγαπημένη του Μακεδονία, όπου είχε έλθει ως εθελοντής. Η Μακεδονία ήταν τότε Οθωμανική επαρχία, αλλά την διεκδικούσε ο βουλγαρικός εθνικισμός.

Ο Ίων Δραγούμης ξεσήκωσε τον Παύλο. Και ο θάνατος του Παύλου Μελά αφύπνισε την ελληνική κυβέρνηση και τον απανταχού Ελληνισμό. Όλοι έμαθαν ότι στη Μακεδονία η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού είναι ελληνική, αλλά οι Βούλγαροι εθνικιστές σχεδίαζαν να διαδεχθούν τους Οθωμανούς Τούρκους. Η ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν, στις 20.7.1903, είχε δείξει ξεκάθαρα τους στόχους της βουλγαρικής ΕΜΕΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση). Με τα ίδια ακριβώς αρχικά, ΒΜΡΟ  στις σλαβικές γλώσσες, ονομάζεται σήμερα το κόμμα που  αποτελεί τη μείζονα αντιπολίτευση στα Σκόπια.

Ο Μακεδονικός Αγώνας ήταν διμέτωπος, εναντίον Οθωμανών και Βουλγάρων, και ο Ελληνισμός αναδείχθηκε νικητής.  Ο Αγώνας παραμένει επίκαιρος και μας δίνει χρήσιμα μηνύματα.

• Ο Ελληνισμός κατά τη δεύτερη ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα (η πρώτη διεξήχθη το 1878) απέδειξε ότι μπορεί να οργανωθεί και να επιτύχει τον στόχο του. Και τούτο παρά την πτώχευση του 1893, τον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898. Το ψυχολογικό κλίμα βελτιώθηκε διότι υπήρχε η Μεγάλη Ιδέα.Υπήρχε το όραμα και η επιθυμία για την απελευθέρωση όλων των υποδούλων ελληνικών πληθυσμών. Σήμερα λείπει μία νέα Μεγάλη Ιδέα. Προφανώς με περιεχόμενο πνευματικό και πολιτιστικό, όχι εδαφικό.
• Όταν υπάρχει εθνική ενότητα και ομόνοια μπορούμε να δράσουμε συντονισμένα. Τότε όλοι συντονίσθηκαν σωστά και επέτυχαν να ενθαρρύνουν τους εντοπίους Μακεδόνες και να αποτρέψουν τη βουλγαρική κατάκτηση της Μακεδονίας. Το Πατριαρχείο, οι Επίσκοποι, οι απλοί κληρικοί, οι γηγενείς Έλληνες (έστω και αν κάποιοι από αυτούς μιλούσαν τα ελληνικά ανάμεικτα με σλαβικές λέξεις), οι εθελοντές αξιωματικοί και απλοί πολίτες από τη Νότιο Ελλάδα, οι δάσκαλοι και οι δασκάλες, τα Μακεδονικά Κομιτάτα και οι Φιλεκπαιδευτικές Αδελφότητες στην Αθήνα, στη Λάρισα, στην Κωνσταντινούπολη. Όλοι αγωνίσθηκαν με ομοψυχία και θάρρος. Οι κυριώτεροι, όμως, πρωταγωνιστές ήσαν οι απλοί άνθρωποι της Μακεδονίας, άνδρες, γυναίκες, παιδιά. Στήριξαν τον Αγώνα και έδωσαν στις Μεγάλες Δυνάμεις το μήνυμα ότι οι κάτοικοι της Μακεδονίας εμπνέονται από την Ορθοδοξία και την Ελληνική Ιστορία.
• Σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα η διαμάχη ήταν μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων με παρεμβαίνοντες κατά καιρούς τους Τούρκους στρατιώτες. Σε κανένα επίσημο ή ανεπίσημο έγγραφο, ελληνικό, οθωμανικό ή ξένων διπλωματών, δεν υπάρχει αναφορά σε «μακεδονικό έθνος».

Δυστυχώς η Συμφωνία των Πρεσπών, χωρίς την έγκριση του ελληνικού λαού, παραχώρησε στα γειτονικά Σκόπια “μακεδονική” γλώσσα, εθνότητα και ταυτότητα. Η Βουλγαρία από την πλευρά της αμφισβητεί τον μακεδονισμό των Σκοπίων. Εμείς θα συνεχίσουμε να διδάσκουμε στα παιδιά μας την ιστορική αλήθεια, έτσι όπως προκύπτει από τα ντοκουμέντα της εποχής  και όπως την περιγράφει γλαφυρά η Πηνελόπη Δέλτα στα “Μυστικά του Βάλτου”.

Υ.Γ. Η επικαιρότητα επιβάλλει ένα σύντομο σχόλιο: Τα σύνορα πρέπει να είναι απαραβίαστα. Όπως κάθε χώρα έτσι και το Ισραήλ έχει δικαίωμα να επιβιώσει και να προστατεύσει τους πολίτες του απέναντι στην επιθετικότητα των ακραίων Ισλαμιστών.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 14.10.2023῾

Στις 13 Οκτωβρίου 1904 σκοτώθηκε το παλληκάρι. Ο θάνατός του αφύπνισε τον Ελληνισμό.  Ο Μακεδονομάχος Παύλος Μελάς με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας (από τα ονόματα των παιδιών του Μιχαήλ και Ζωής) φονεύθηκε από τουρκικό βόλι στο χωριό Στάτιστα της Καστοριάς. Το χωριό σήμερα λέγεται Μελάς και δεν πρέπει να συγχέεται με την Σιάτιστα της Κοζάνης.

Ο Παύλος ήταν γεννημένος στη Μασσαλία από οικογένεια με καταγωγή από την Ήπειρο. Ζούσε στην Αθήνα και αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων ως Ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού. Το 1904 μπήκε τρεις φορές ως εθελοντής στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία για να βοηθήσει τον εντόπιο Ελληνικό πληθυσμό στον διμέτωπο αγώνα εναντίον των Οθωμανών κατακτητών και των Βουλγάρων κομιτατζήδων, οι οποίοι επιδίωκαν να διαδεχθούν τους Οθωμανούς.

Ο Παύλος Μελάς έλαβε ελληνορθόδοξη ανατροφή από τους γονείς του. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη ήταν το μυστικό όπλο του. Οι σπουδαίοι άνθρωποι και στον πόλεμο και στην ειρήνη βασίζονται κυρίως στα πνευματικά όπλα. Ο Παύλος δείχνει τη Χριστιανική φλόγα της καρδιάς του στις επιστολές που στέλνει στη γυναίκα του Ναταλία Δραγούμη. Ο πατέρας της Στέφανος έγινε Πρωθυπουργός και ο αδελφός της Ίων υπήρξε ο ιθύνων νους όλου του Μακεδονικού Αγώνος ως διπλωμάτης και συγγραφέας.

Θα παραθέσω ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τις επιστολές του Παύλου προς τη Νάτα (Ναταλία), όπως δημοσιεύονται στο βιβλίο της Ναταλίας Μελά «Παύλος Μελάς», εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα – Γιάννενα 2002.

Το 1897 ο Παύλος Μελάς έλαβε μέρος ως νεαρός αξιωματικός στον λεγόμενο «ατυχή»  ελληνοτουρκικό πόλεμο. Πράγματι υποχωρήσαμε στο πεδίο της μάχης, αλλά στο διπλωματικό πεδίο κερδίσαμε την Αυτονομία της Κρήτης. Γράφει ο ήρωας από τη Λάρισα, την Κυριακή 6 Απριλίου 1897:

« Ειπέ εις την μητέρα μου ότι μετάλαβα και ότι η συνειδησίς μου είναι ήσυχη. Τι τα θέλεις; Η θρησκεία μας δίδει πολλήν παρηγορίαν και θάρρος. Άλλωστε χάρις εις αυτήν ελυτρώθη και θα λυτρωθή καθ’ ολοκληρίαν ο τόπος μας» (σελ. 97).

Μετά τη συνθηκολόγηση ο Παύλος παρέμεινε τη Θεσσαλία μαζί με μία συνεργάτιδα της βασίλισσας Όλγας για να καταγράψουν πόσοι ναοί καταστράφηκαν από τους Τούρκους στον πόλεμο και πόσοι μπορούν να επιδιορθωθούν. Γράφει στη σύζυγό του τον Ιούλιο του 1898:

« Εν πρώτοις όλαι αι εκκλησίαι του Τυρνάβου (16) πλην δύο φέρουν τα ιχνη της βαρβαρότητος και αγριότητος των Τούρκων. Όλαι σχεδόν αι εικόνες είναι κατεστραμμέναι. Επίσης και οι επιτάφιοι και αι κολυμβήθραι και τα βιβλία. Δεν υπάρχει καμμία εικών του Χριστού με τους οφθαλμους αβλαβείς…. Φαντάσου την Μεγάλην Πέμπτην τί θα αισθανθούν οι Χριστιανοί όταν ιδούν τον Εσταυρωμένον χωρίς μάτια;» (σελ. 162).

Τον Ιούλιο του 1904 ο Παύλος έχει πλέον στρατευθεί εθελοντικά στον αγώνα για τη στήριξη του Ελληνισμού της Μακεδονίας. Κρύβεται από τους Τούρκους και από τους Βουλγάρους επί αρκετές ημέρες στο Επισκοπείο της Κοζάνης, το οποίο υπάρχει και σήμερα ανακαινισμένο. Εκει συναντά πολιτικούς και οικονομικούς υποστηρικτές του Αγώνος από την Κοζανη, τη Σιάτιστα, τα Γρεβενά, το Βογατσικό (πατρίδα του πεθερού του), την Εράτυρα (Σέλιτσα) κ.α. Τους μιλά ως εξής:

«Επειδή πάντοτε κατά τους αγώνες του Έθνους μας προΐστατο η Εκκλησία, έτσι τώρα, προ πάντων όταν κατ’ αυτής στρέφονται κυρίως αι επιθέσεις των εχθρών μας, πρέπει και πάλι η Εκκλησία να προστατεύη τον αγώνα δια την συνεννόησιν προς αλλήλους και την αλληλοβοήθειαν» (σελ. 290- 291). Πράγματι ο αγώνας τότε είχε και εκκλησιαστικό χαρακτήρα, διότι οι Βούλγαροι είχαν αποσχισθεί αντικανονικώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και δημιούργησαν τη σχισματικη Εξαρχία.

Στις 28 Αυγούστου 1904, λίγο πριν εισέλθει στη Μακεδονία μαζί με τους ενόπλους συναγωνιστές του για τρίτη και τελευταία φορά, γράφει στη Ναταλία από τη θέση Μακροβούνι (μεταξύ Καλαμπάκας και Γρεβενών) τα εξής:

« Ακούσαμε τον εσπερινόν πρώτα και κατόπιν μας μετέλαβεν ο γέρων χωρικός ιερεύς της μονής. Ουδέποτε με τόσην κατάνυξιν μετέλαβα. Ο νους μου διαρκώς εστρέφετο προς Εκείνον, ο οποίος χάριν ημών και της θείας θρησκείας Του υπέστη το μαρτύριον. … Τον ελάτρευσα δια την θρησκείαν του και τον εθαύμασα δια την θυσίαν Του. … Αισθάνομαι τώρα ισχυρός, γενναίος και καλύτερος» (σελ. 331).

Χαίρεται όταν διαπιστώνει το ελληνικό και ορθόδοξο φρόνημα των Μακεδόνων. Γράφει στη Ναταλία από το Ζέλοβο (σήμερα Ανταρτικό) της Φλώρινας στις 21 Μαρτίου 1904:

« Αι γυναίκες ιδίως έχουν φοβερά ανεπτυγμένον το αίσθημα το ελληνικόν και ορθόδοξον. Η χαρά και ο ενθουσιασμός της παπαδιάς μας δεν περιγράφεται… Όταν περίπου 150 κομίται (κομιτατζήδες) επλησίασαν το χωριό, αυτή πρώτη με τον παπά της και τον Ναούμ Ανδρεου εβγήκεν πρώτη επι κεφαλής του χωριού προς απόκρουσιν των κομιτών» (σελ. 255).

Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, ποίημα που μεταδίδει Χριστιανική Πίστη και ελληνική αγωνιστικότητα, ενέπνεε διαρκώς τον Παύλο. Γράφει από το Ζουπάνι (Πεντάλοφο Κοζάνης) στις 4 Σεπτεμβρίου 1904, δηλαδή ένα μήνα πριν από τον θάνατό του:

«Κατόπιν διαβάζω τον Ελληνικόν Ύμνον του Σολωμού και κοιμούμαι ολίγον» (σελ. 355).

Με την Ορθόδοξη Πίστη και τις αξίες του Ελληνισμού γαλουχήθηκαν οι αγωνιστές του 1904- 1908. Έτσι έσωσαν τη Μακεδονία από τον Οθωμανικό ζυγό και από τις επιδιώξεις της Βουλγαρικής Εξαρχίας και από τους Κομιταζήδες της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργανώσεως (ΕΜΕΟ= ΒΜΡΟ). Ο αγνός Ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού Παύλος Μελάς φονεύθηκε, όπως προαναφέραμε, στις 13 Οκτωβρίου 1904 από τουρκικό απόσπασμα κατόπιν καταδόσεως από τον κομιταζή Μήτρο Βλάχο. Τον έκλαψαν οι συναγωνιστές του και οι γυναίκες της Στάτιστας. Την Εξόδιο Ακολουθία ετέλεσε ο Μητροπολίτης Καστορίας Γερμανός Καραβαγγέλης, πρωτεργάτης της εθνικής προσπάθειας.

Σήμερα ο Παύλος και η σύζυγός του Ναταλία αναπαύονται εν ειρήνη στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών δίπλα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο της Καστοριάς. Του οφείλουμε πολλά. Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τον Παύλο Μελά και τα Ελληνορθόδοξα ιδανικά του.

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Οκτωβρίου 2023