Άρθρα

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

«Δεν τους βαραίνει ο πόλεμος, μα έγινε πνοή τους». Έτσι ύμνησε ο Διονύσιος Σολωμός τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Μεσολογγίου, οι οποίοι προτίμησαν την ηρωική Έξοδο και όχι την παράδοση στους Τούρκους του Κιουταχή και στους Αιγυπτίους του Ιμπραήμ. Το αλωνάκι, όπως το χαρακτήρισε εθνικός ποιητής, με ένα χαμηλό τείχος σαν «φράκτη», όπως περιπαικτικά το ονόμασε ο Ιμπραήμ, άντεξε ένα ολόκληρο χρόνο κατά τη δεύτερη πολιορκία του. Τελικά η πείνα και η έλλειψη πολεμοφοδίων οδήγησαν στην ηρωική Έξοδο. «Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει», κατά τον Σολωμό. Αλλά και αυτοί που σκοτώθηκαν κέρδισαν την αθανασία. Το Αθάνατο Μεσολόγγι και η Έξοδος της 10.4.1826 δίνουν διαχρονικά και επίκαιρα μηνύματα στον σύγχρονο Ελληνισμό.

Το Μεσολόγγι μάς διδάσκει ότι για να ενδιαφερθούν οι ξένοι για τη χώρα μας πρέπει πρώτοι εμείς να ενδιαφερθούμε και να αγωνισθούμε. Η Έξοδος και η θυσία του 1826 αφύπνισε Κοινοβούλια και συνειδήσεις στην Ευρώπη. Το Ναυαρίνο είναι συνέπεια και προέκταση του Μεσολογγίου.

Η Έξοδος έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων του 1826. Το σχέδιο το εμπνεύσθηκε ο Επίσκοπος Ρωγών και Κοζύλης Ιωσήφ, που βρισκόταν στην πόλη ως βοηθός του Άρτης Πορφυρίου. Η σύσκεψη έγινε μέσα σε ένα εκκλησάκι, την Αγία Παρασκευή. Ο Δεσπότης και οι κληρικοί εμψύχωναν τους πολεμιστές και τους αμάχους με τη Θεία Μετάληψη και με τα κηρύγματά τους. Ο Ιωσήφ ανατινάχθηκε στον Ανεμόμυλο και οι Τούρκοι τον βρήκαν ημιθανή και τον βασάνισαν μέχρι θανάτου. Το Μεσολόγγι μαρτυρεί ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν έργο ανθρώπων με Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και είχε πρωτεργάτες τους κληρικούς.

Το Μεσολόγγι μάς θυμίζει ότι οι Μακεδόνες ήσαν παρόντες σε όλους τους αγώνες του Ελληνισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Νικόλαος Κασομούλης. Δυτικομακεδών στην καταγωγή κατέβηκε στη Νότιο Ελλάδα, όταν κατεπνίγη στο αίμα η επανάσταση στη Μακεδονία. Κατέγραψε το σχέδιο της Εξόδου, στο οποίο κατέληξαν ο Ρωγών Ιωσήφ μαζί με τον νεαρό αρχηγό των Μεσολογγιτών, τον Θανάση Ραζηκότσικα. Ο Κασομούλης διεσώθη κατά την Έξοδο και αργότερα έγραψε τις αναμνήσεις του από το πολιορκημένο Μεσολόγγι στο τρίτομο έργο του, τα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά» .

Το Μεσολόγγι μάς διδάσκει ότι στους μεγάλους εθνικούς αγώνες διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο οι γυναίκες και οι έφηβοι. Επί μήνες τα τρία νησάκια της λιμνοθάλασσας τα ανεφοδίαζαν έφηβοι βαρκάρηδες, ενώ στις ηρωικές μορφές καταγράφεται και η Τασούλα Γυφτογιάννη. Αυτά πρέπει σήμερα να μαθαίνουν τα αγόρια και τα κορίτσια μας.

Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι βροντοφώναξαν ένα από τα μεγάλα ΟΧΙ του Ελληνισμού. Είπαν όχι στην παράδοση, όχι στην υποταγή. Ο Ελληνισμός καλείται σήμερα να πει ένα μεγάλο ΟΧΙ στους διαστρεβλωτές της Ιστορίας μας.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 21.4.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Όταν ο αλαζών Μουσσολίνι εξευτελίστηκε από τον Έλληνα στρατιώτη στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, ανέλαβε ο σύμμαχός του, ο Χίτλερ, να ταπεινώσει και να υποδουλώσει την υπερήφανη Ελλάδα. Στις 6 Απριλίου οι γερμανικές Μεραρχίες επιτίθενται στα οχυρά της γραμμής Μεταξά αξιοποιώντας τη φιλογερμανική στάση της Βουλγαρίας. Στο Ρούπελ, στο Λίσσε, στο Ιστίμπεη, στο Περιθώρι κ.α. οι στρατιώτες μας ανθίστανται ηρωικώς, αλλά στο τέλος παραδίδονται, διότι οι Γερμανοί έχουν ήδη εισβάλει στην Ελλάδα μέσω Γιουγκοσλαβίας.

Μία άγνωστη στους πολλούς μάχη είναι η άμυνα, την οποία αντέταξε μία ελληνική ελλιπής Μεραρχία στην περιοχή της Κλεισούρας, της λίμνης της Καστοριάς και του Άργους Ορεστικού. Προσπαθώντας να προστατεύσουν την υποχώρηση των Ελλήνων στρατιωτών από το μέτωπο των ελληνοαλβανικών συνόρων, ολιγάριθμοι πεζοί και πυροβολητές αντιστάθηκαν στους Ναζί μέχρις ότου τελείωσαν τα πυρομαχικά τους.

Στις 15 Απριλίου 1941, πέντε ημέρες πριν από τη συνθηκολόγηση, ένας Ταγματάρχης του Πυροβολικού, ο Γιάννος Παπαρρόδου βρέθηκε στο μέτωπο της Καστοριάς επικεφαλής της 21β Πυροβολαρχίας Ορειβατικού Πυροβολικού. Όταν τα γερμανικά αεροπλάνα κατέστρεψαν τα πυροβόλα του ο ηρωικός Ταγματάρχης πήρε στα χέρια ένα πολυβόλο Χότσκις και πολλές δεσμίδες από σφαίρες και αγωνίσθηκε μόνος του πολυβολώντας τους Γερμανούς.

Οι συμμαχητές του επιχείρησαν να τον αποτρέψουν, διότι έβλεπαν ότι βαδίζει προς τη θυσία. Εκείνος έδωσε την εξής απάντηση, ως γνήσιος συνεχιστής των ΟΧΙ του Ελληνισμού:

«Δεν φεύγω, θα μείνω, δεν φεύγω από δω. Το θέλω, το θέλει η πατρίδα μου και η οικογένειά μου. Θα μείνω, γιατί επιτέλους το θέλω εγώ, ο Παπαρρόδου»!

Ο Ταγματάρχης έπεσε μαχόμενος το απόγευμα της 15^ης Απριλίου μεταξύ των χωριών Δισπηλιό και Μανιάκοι. Ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες της μάχης, που έδωσε μόνος του ο Παπαρρόδου, ήταν και ο γνωστός λαογράφος Δημήτρης Λουκάτος, απλός στρατιώτης τότε. Οι Γερμανοί νόμιζαν ότι οι ελληνικές δυνάμεις, που δυσκόλεψαν στην προέλασή τους, ήσαν δυναμικότητος τριών Μεραρχιών. Ντράπηκαν όταν έμαθαν ότι οι ηρωικώς αγωνισθέντες αποτελούσαν μόνο τρία τάγματα και λιγες πυροβολαρχίες.

Ο Ιωάννης Παπαρρόδου, αδελφός του γνωστού στρατιωτικού και ιστορικού συγγραφέως Νικολάου Παπαρρόδου, γεννήθηκε το 1904 στη Λαμία ή στην Υπάτη Φθιώτιδος. Υπήρξε άριστος χιονοδρόμος και διεθνούς φήμης αθλητής. Ηγήθηκε του πρώτου στην Ελλάδα Τάγματος Χιονοδρόμων. Οι Ένοπλες Δυνάμεις τον τίμησαν μετά θάνατον δίνοντας το όνομά του στο Στρατόπεδο των Χιονοδρόμων Καταδρομέων στον Όλυμπο και στο Στρατόπεδο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στη Αθήνα.

Τη ζωή και τη θυσία του περιγράφει με γλαφυρότητα ο δικηγόρος Γιάννης Καραγιαννόπουλος στο βιβλίο του «Το πάθος του βουνού – ο Γιάννος Παπαρρόδου και η εποχή του». Σήμερα που γκρεμίζονται οι αξίες είναι χρήσιμο να θυμόμαστε τέτοιους ήρωες!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 14.4.2019

φωτο: EUROKINISSI

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Έχουν συμπληρωθεί δύο μήνες από την ημέρα που η Βουλή των Ελλήνων κύρωσε την πολύ κακή Συμφωνία των Πρεσπών. Ένας πρώτος απολογισμός καταδεικνύει πόσο ζημιώνονται τα εθνικά συμφέροντα και πόσο καταρρακώνεται η εθνική αξιοπρέπεια του Ελληνισμού.

Ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας επισκέπτεται τα Σκόπια και αποκαλεί «Μίκρα» το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, αντί του ορθού «Αεροδρόμιο Μακεδονία». Τα πάντα για να μην θιγεί ο …καλός γείτονας Ζάεφ!

Ο Ζάεφ υποδέχεται τον Έλληνα Πρωθυπουργό χωρίς την ανάκρουση των εθνικών ύμνων. Πονηριά για να μην ακουστεί ο ύμνος των Σκοπίων που εκφράζει τον «μακεδονισμό», τον οποίο κατασκεύασε ένα κομμουνιστικό καθεστώς.

Η Μεικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα σχολικά βιβλία και την αρχαιολογία αποφάσισε να ενταχθεί το κεφάλαιο περί Αρχαίας Μακεδονίας στην ενότητα της Αρχαίας Ελλάδος. Φαινομενικά καλή κίνηση, αλλά ουσιαστικά υποκρύπτει μία οδυνηρή παραχώρηση. Η Ελλάς παραχωρεί την ιστορία του Μακεδονικού Ελληνισμού επί Βυζαντίου, Τουρκοκρατίας και Νεωτέρων Χρόνων. Πανηγυρίζει η κυβέρνηση, αλλά στην πράξη αποδέχεται την ανιστόρητη θεωρία ότι δεν υπάρχει διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού.

Οι επιχειρηματίες της Βορείου Ελλάδος δικαίως ανησυχούν για το αν θα μπορούν να χρησιμοποιούν τον όρο «μακεδονικός-ή-ό» στις εμπορικές επωνυμίες τους. Άλλωστε εξέφρασαν στον Πρωθυπουργό με σαφή τρόπο τη δυσφορία τους. Η διεθνής Επιτροπή, που θα μεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδος και Σκοπίων, θα εργάζεται επί τρία έτη, αλλά ήδη τα προβλήματα είναι εμφανή για τα ελληνικά προϊόντα. Μία εξαγωγική εταιρία αντιμετώπισε εμπόδια στην Κίνα, διότι χρησιμοποιεί τον όρο «μακεδονικός» στην εμπορική ονομασία της.

Οι αλλαγές, τις οποίες τα Σκόπια υποσχέθηκαν να επιφέρουν στο Σύνταγμά τους, δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί επισήμως ούτε έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο.

Οι ηγέτες της γείτονος χώρας πανηγυρίζουν καθημερινά, διότι η ελληνική κυβέρνηση τούς παραχώρησε «μακεδονική» γλώσσα και ταυτότητα. Ο Σκοπιανός Πρωθυπουργός δήλωσε μάλιστα ότι αποδέχθηκε το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» επειδή ο κ. Τσίπρας τού χάρισε γλώσσα και εθνότητα!

Ο ενθουσιασμός κυβερνητικών παραγόντων για τον δήθεν εκτοπισμό της Τουρκίας από τα Σκόπια διαψεύδεται καθημερινά. Λίγες μόνον ώρες μετά την αναχώρηση του Έλληνα Πρωθυπουργού ο Τούρκος Υπουργός Αμύνης Χ. Ακάρ γινόταν δεκτός πανηγυρικά από τους βόρειους γείτονές μας.

Στη Βόρειο Ελλάδα υπάρχει κίνδυνος αναταραχής από τη δραστηριοποίηση ομάδων που επιθυμούν να εκφράσουν μία ανύπαρκτη μειονότητα. Η Συμφωνία των Πρεσπών αναζωπύρωσε τη συζήτηση για τα δικαιώματα των σλαβοφώνων στη χώρα μας. Η Ελλάς οφείλει να εμμείνει στη θέση της ότι δεν υπάρχει μακεδονική μειονότητα. Η χρήση από λίγους Έλληνες ενός ελληνοβουλγαρικού γλωσσικού ιδιώματος δεν υποδηλώνει διαφορετική εθνική συνείδηση.

Η Εκκλησία της Ελλάδος εξέφρασε και ορθώς την αντίθεσή της στο αίτημα για την τέλεση σλαβόφωνης Θείας Λειτουργίας στη Μακεδονία μας.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 7.4.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Από την εποχή που ο βασιλεύς της Κύπρου Κινύρας έστειλε μία ασπίδα στον Αγαμέμνονα, για να συμβολίζει τη συμμετοχή της Κύπρου στην Πανελλήνια εκστρατεία κατά της Τροίας, μέχρι και σήμερα η Κύπρος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού. Υπέστη κατακτήσεις και ταλαιπωρίες, αλλά η ψυχή του λαού είναι προσηλωμένη στην Ορθόδοξη Πίστη και στη διαχρονική ελληνική Ιστορία.

Η Κύπρος τιμά την 1^η Απριλίου 1955 ως την ημέρα του μεγάλου ξεσηκωμού κατά των Βρετανών αποικιοκρατών. Το σύνθημα μικρών και μεγάλων, κληρικών και λαϊκών, ήταν: ΕΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΕΝΩΣΙΣ! Ο όρος Αυτοδιάθεση χρησιμοποιήθηκε για διπλωματικούς λόγος, λόγω της μεταπολεμικού κλίματος που δεν ευνοούσε την αποικιοκρατία. Ο στόχος ήταν σαφής: Η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Και ήταν δίκαιος στόχος. Άλλωστε η Κύπρος είχε μετάσχει σε όλους τους αγώνες του Ελληνισμού. Την 9^η Ιουλίου 1821 είδε τον Αρχιεπίσκοπό της να θανατώνεται από τους Τούρκους μαζί με 500 κληρικούς και προκρίτους, διότι είχε αποκαλυφθεί η συμμετοχή επιφανών Κυπρίων στη Φιλική Εταιρεία. Το 1912 και το 1940 η Μεγαλόνησος έστειλε τα παιδιά της να αγωνισθούν υπέρ των δικαίων του ενιαίου Ελληνισμού. Έξω από τα Ιωάννινα, στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, έπεσε μαχόμενος ως εθελοντής ο Δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος.

Η ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) ανέλαβε την πρωτοβουλία για ένοπλο αγώνα και συγκέντρωσε τον ανθό της Κυπριακής νεολαίας. Πολιτικός ηγέτης ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ και στρατιωτικός ηγέτης ο Κύπριος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού Γεώργιος Γρίβας, με το ψευδώνυμο Διγενής. Οι περισσότεροι εθνομάρτυρες του Αγώνος ήσαν παιδιά των Κατηχητικών και των Χριστιανικών σωματείων. Εννέα νέα παλληκάρια απαγχονίσθηκαν, πολλοί σκοτώθηκαν στο πεδίο της μάχης. Μόλις προσφάτως τα βρετανικά δικαστήρια αναγνώρισαν ότι έγιναν βασανιστήρια από Άγγλους αστυνομικούς εις βάρος Ελληνοκυπρίων και επιδίκασαν αποζημιώσεις.

Ο Βρετανός συγγραφέας Λώρενς Ντάρρελλ, ο οποίος κακώς παρουσιάζεται ως φιλέλληνας, έγραψε ένα βιβλίο προσβλητικό για τους Έλληνες Κυπρίους της εποχής εκείνης, με τίτλο «Τα Πικρολέμονα της Κύπρου». Υπηρετούσε στην αποικιακή διοίκηση της Μεγαλονήσου από το 1953 και απέτυχε να προβλέψει την εξέγερση. Στο βιβλίο αυτό καταγράφει την έκπληξή του, διότι δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελούσε τον στυλοβάτη της εθνικής συνείδησης και την πνευματική τροφό των αγωνιστών. Όποιος δεν κατανοεί τον πνευματικό και εθνικό ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας αδυνατεί να κατανοήσει την ψυχοσύνθεση του Έλληνα. Και αυτή η ψυχοσύνθεση είναι ίδια και στην Μακεδονία και στην Κύπρο και παντού.

Η 1η Απριλίου 1955 μάς διδάσκει ότι μία χούφτα ενόπλων Ελλήνων με την ηθική συμπαράσταση του λαού αντιμετώπισαν θαρραλέα μία ολόκληρη αυτοκρατορία. Οι λίγοι απέναντι στους πολλούς είναι ισχυροί αρκεί να έχουν ΟΡΑΜΑ!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 31.3.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Το 1821 οι πρόγονοί μας ξεσηκώθηκαν για Ελευθερία και για απαλλαγή από τον αλλόθρησκο κατακτητή. Δεν ήταν επανάσταση ταξική ούτε γνήσιο αντίγραφο των επαναστάσεων άλλων λαών. Ήταν η κραυγή αγωνίας των Ορθοδόξων Ελλήνων, η οποία εκφράζεται χαρακτηριστικά από τα κείμενα της εποχής.

Επιλέγω τρεις χαρακτηριστικές μαρτυρίες. Μία διακήρυξη, ένα ποίημα και μία επιστολή.

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας προηγείται του Προσωρινού Νόμου της Επιδαύρου, τον οποίο συνέταξε η Α΄ Εθνοσυνέλευση. Με ημερομηνία 1.1.1822 οι πρωταγωνιστές του Αγώνος δηλώνουν:

«ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΟΥ ΤΡΙΑΔΟΣ. Το Ελληνικόν Έθνος, το υπό την φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν, μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον δια των νομίμων Παραστατών του, εις Εθνικήν Συνηγμένων Συνέλευσιν, ενώπιον Θεού και ανθρώπων την Πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και Ανεξαρτησίαν».

Η επίκληση της Αγίας Τριάδος καταδεικνύει το πνευματικό υπόβαθρο του Αγώνος. Βεβαίως διάβαζαν αρκετοί Έλληνες τα κείμενα του Διαφωτισμού, όμως το κυρίαρχο στοιχείο στην ιδεολογία τους ήταν η Ορθόδοξη Πίστη και η συνείδηση της διαχρονικής συνέχειας του Ελληνισμού.

Η δεύτερη μαρτυρία είναι ένα ποίημα, το οποίο έγραψε ο Σαμιώτης αγωνιστής Γεώργιος Κλεάνθης.

«Για του Χριστού την Πίστη την Αγία

Και της Πατρίδος την Ελευθερία

Γι’ αυτά τα δύο πολεμώ

Αυτά τα δύο επιθυμώ

Κι αν δεν τα αποκτήσω

Τι μ’ ωφελεί να ζήσω;»

Σαφής ο λόγος, αδιάσειστη η μαρτυρία για τα κίνητρα των επαναστατών.

Το τρίτο κείμενο είναι μία επιστολή, την οποία έστειλε σε Ευρωπαίους διπλωμάτες, τον Δεκέμβριο του 1825 από την Γενεύη, ο Ιωάννης Καποδίστριας. Τρία χρόνια μετά την παραίτησή του από την Κυβέρνηση του Τσάρου και δύο χρόνια πριν εκλεγεί Κυβερνήτης της Ελλάδος.

«Οι Έλληνες … περιεφρόνησαν υπέρ το δέον τους κινδύνους τούτους, αλλ’ η πίστις των εις τον Θεόν και εις το δίκαιον του Αγώνος των, τούς δίνει δύναμιν δια να τους αψηφούν ακόμα. Η δε πεποίθησίς των αύτη είναι τόσον αμετάβλητος όσον και η θρησκεία των. Εις την Εκκλησίαν και δια της Εκκλησίας, δεν έπαυσαν να αποτελούν χωριστήν εθνότητα, από της εποχής της υπερισχύσεως των Τούρκων. Δια της Εκκλησίας των λοιπόν και πάλιν θα σωθούν και θα το επιτύχουν ικετεύοντες εκ βάθους καρδίας τον μόνον ηγεμόνα του κόσμου, ο οποίος είναι προστάτης των» (Σαράντου Καργάκου, Η Ελληνική Επανάστασις του 1821, τόμος Γ΄, σελ. 287).

Ο κορυφαίος ευρωπαίος διπλωμάτης της εποχής εκείνης καθιστά σαφές ότι οι Έλληνες θεωρούν ηγεμόνα τους μόνο τον Θεό και διαφύλαξαν την εθνική τους ταυτότητα με τη βοήθεια της Εκκλησίας.

Οι πρωταγωνιστές του 1821 ήσαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί και όχι ουδετερόθρησκοι!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 24.3.2019

Κωνσταντῖνος Χολέβας – Πολιτικός Ἐπιστήμων

Μέσα σέ ὅλη τήν πνευματική σύγχυση τῆς ἐποχῆς μας παρατηροῦμε ὁρισμένους διανοητές νά ἀμφισβητοῦν τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί νά ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ Νέος Ἑλληνισμός «κατασκευάσθηκε» τόν 19^ο αἰῶνα καί ὅτι ἡ σχέση μας μέ τούς Ἀρχαίους Ἕλληνες καί τό Βυζάντιο-Ρωμανία εἶναι μύθος «ἐθνικιστικός». Βεβαίως στή χώρα μας ἔχουμε καί ὀρθῶς ἐλευθερία ἐκφράσεως. Ὅμως ἡ ἀνησυχία μας αὐξάνεται ὅταν τέτοιες ἀνιστόρητες ἀπόψεις ἐκφράζονται ἀπό συγγραφεῖς σχολικῶν βιβλίων καί ἀπό στελέχη πού διορίζονται σέ καίριες δημόσιες θέσεις. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί δογματίζουν αὐθαιρέτως καί ἀγνοοῦν ἤ διαστρέφουν τίς πάμπολλες ἱστορικές πηγές, οἱ ὁποῖες ἀποδεικνύουν τήν ἐθνολογική καί πολιτιστική συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὑπενθυμίζουμε μερικές χρήσιμες ἱστορικές ἀλήθειες:

Μπορεῖ τό Βυζαντινό κράτος νά ἦταν πολυεθνικό καί ὁ Αὐτοκράτωρ νά διατηροῦσε γιά πολιτικούς λόγους τόν τίτλο «Βασιλεύς Ρωμαίων», ὅμως μέσῳ τῆς παιδείας καί τῆς γλώσσας τό κράτος διεκήρυττε τήν ἑλληνικότητά του. Ἡ Αἰνειάδα τοῦ Βιργιλίου, τό ἔπος τῆς λατινικῆς Ρώμης, οὐδέποτε ἐδιδάχθη σἐ ὁποιαδήποτε βαθμίδα τῆς ἐκπαιδεύσεως, ἐνῷ ἀντιθέτως μικροί καί μεγάλοι μάθαιναν ἀπό στήθους τά Ὁμηρικά ἔπη. Η σπουδαία Βυζαντινολόγος Ἑλένη Γλύκατζη- Ἀρβελέρ τονίζει ὅτι τό Βυζάντιο ἦταν πολυεθνικό, ἀλλά μονοπολιτισμικό, διότι θεμελιώθηκε ἐπί τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ.

Τό 1237, μετά τήν κατάληψη τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Σταυροφόρους, ὁ Αὐτοκράτωρ τῆς Νικαίας Ἰωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης γράφει πρός τόν Πάπα Γρηγόριο Θ΄ ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί Αὐτοκράτορες χρησιμοποιοῦν τόν τίτλο «Βασιλεύς Ρωμαίων», ἀλλά κατάγονται ἀπό τό ἀρχαῖο γένος τῶν Ἑλλήνων, τό ὁποῖο γέννησε τή σοφία τοῦ κόσμου. Προσθέτει δέ ὅτι στούς Ἕλληνες ἐδόθη ἀπό τόν Μέγα Κωνσταντῖνο ἡ Πόλις καί ὅτι οἱ οἰκογένειες Δούκα καί Κομνηνῶν εἶναι ἑλληνικές. (1)

Στή διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας ἡ ἑλληνική συνείδηση διατηρεῖται στίς ψυχές τῶν κατατατρεγμένων προγόνων μας χάρις κυρίως στούς ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες. Γύρω στό 1700 ὁ φλογερός ἱεροκῆρυξ καί Ἐπίσκοπος Κερνίτσης καί Καλαβρύτων Ἠλίας Μηνιάτης ὁμιλῶν στή Βενετία παρακαλεῖ ὡς ἑξῆς τήν Παναγία: «Ἕως πότε πανακήρατε Κόρη τό τρισάθλιον Γένος τῶν Ἑλλήνων ἔχει νά εὑρίσκεται εἰς τά δεσμά μιᾶς ἀνυποφέρτου δουλείας….». (2)

Κατά τήν περίοδο αὐτή χρησιμοποιοῦνται καί τά τρία χαρακτηριστικά ὀνόματα:Ἕλλην, Ρωμηός, Γραικός. Τό Γραικός στό στόμα τῶν ξένων δέν ἔχει πάντα θετική σημασία, ὅμως χρησιμοποιεῖται καί ἀπό πολλούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες συγγραφεῖς. Π.χ. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στά τέλη τοῦ 18^ου αἰῶνος ὀνομάζει τήν Ἑλλάδα Γραικία (3). Τήν σύνθεση καί τῶν τριῶν ὀνομάτων βλέπουμε στό ποίημα «Ἅλωσις Κωνσταντινουπόλεως» τοῦ Ἐπισκόπου Μυρέων Ματθαίου τό 1619:

Ἀλλοίμονον, ἀλλοίμονον στό γένος τῶν Ρωμαίων….

Ὦ, πῶς ἐκαταστάθηκε τό γένος τῶν Ἑλλήνων…

Σ’ἐμᾶς εἰς ὅλους τούς Γραικούς νά ἔλθῃ τούτ’ τήν ὥρα. (4)

Οἱ Ἕλληνες ἀκόμη καί μέσα στή δυστυχία καί τή μερική ἀγραμματωσύνη -λόγῳ δουλείας- δέν λησμονοῦν τίς ἀρχαῖες ἑλληνικές ρίζες τους. Ἀπό τό 1529 μέχρι τό 1821 τό δημοφιλέστερο λαϊκό ἀνάγνωσμα εἶναι «Ἡ Φυλλάδα τοῦ Μεγαλέξανδρου» πού θυμίζει τή δόξα τῶν Ἑλλήνων Μακεδόνων. Στούς νάρθηκες πολλῶν ναῶν καί μοναστηριῶν ζωγραφίζουν οἱ ἁγιογράφοι τούς ἀρχαίους Ἕλληνες σοφούς γιά νά δείξουν στό ἐκκλησίασμα καί στούς μαθητές τῶν Κρυφῶν Σχολειῶν ποιά εἶναι ἡ πραγματική καταγωγή τους. Λίγα χρόνια πρίν ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση οἱ ναυτικοί μας τοποθετοῦν στά πλοῖα τους ὡς ἀκρόπρωρα τά κεφάλια μεγάλων μορφῶν τῆς Ἀρχαιότητος, ὅπως τοῦ Θεμιστοκλέους κ.ἄ.

Ἀλλά καί ἡ σύνδεση μέ τή βυζαντινή Ρωμηοσύνη (ὁ ὅρος ἀπό τή Νέα Ρώμη- Κωνσταντινούπολη) παραμένει σταθερή καί διατρανώνει τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τά Συντάγματα τῶν Ἐθνοσυνελεύσεων τοῦ Ἀγῶνος (1821-1828) καθιερώνουν ὡς νομοθεσία τῆς Νέας Ἑλλάδος «τούς νόμους τῶν Χριστιανῶν ἡμῶν Αὐτοκρατόρων».

Οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821 αἰσθάνονταν ὅτι συνεχίζουν καί τήν ἀρχαία ἑλληνική καί τή βυζαντινή παράδοση. Σέ ἰταλική ἐφημερίδα τοῦ 1821 ἀναφέρονται τά λόγια τοῦ Ἀθανασίου Διάκου ὅτι ἀγωνίζεται «γιά τόν Χριστό καί γιά τόν Λεωνίδα» (5). Καί ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συζητῶντας μέ τόν Ἄγγλο Ναύαρχο Χάμιλτον θεωρεῖ ἑαυτόν ὡς συνεχιστή τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ὁ ὁποῖος οὐδέποτε συνθηκολόγησε, καί χαρακτηρίζει τό Σοῦλι καί τή Μάνη μαζί μέ τούς κλεφταρματολούς ὡς τή φρουρά τοῦ τελευταίου Βυζαντινοῦ Αὐτοκράτορος.

Εἶναι, λοιπόν, ἀντιεπιστημονική θέση καί φανατική ἰδεοληψία ἡ προσπάθεια νά μᾶς πείσουν κάποιοι ὅτι δῆθεν μέχρι τό 1821 δέν γνωρίζαμε ποιοί εἴμαστε καί ὅτι ὁρισμένοι διανοητές δημιούργησαν ἕνα τεχνητό νεοελληνικό ἔθνος. Ὅσοι ψάχνουν γιά τεχνητά ἔθνη ἄς ψάξουν στη Βαλκανική γειτονιά μας. Ἐμεῖς θά μελετοῦμε τήν ἱστορική ἀλήθεια χωρίς φόβο καί πάθος καί θά διατηροῦμε τήν ἑλληνική μας συνείδηση ἐνθυμούμενοι ὅτι ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί καί δημοκρατικοί πολίτες δεχόμαστε τόν γνήσιο πατριωτισμό καί ἀπορρίπτουμε τά δύο ἄκρα: Τόν ἐθνοφυλετισμό καί τόν ἐθνομηδενισμό.

1. Ἀπ. Βακαλοπούλου, Πηγές Ἱστορίας τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, Α΄τόμος, Θεσσαλονίκη 1965, σελ. 50-53.

2. Πρωτοπρ. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Τουρκοκρατία, ἐκδόσεις ΑΚΡΙΤΑΣ, Ἀθήνα 1988, σελ. 207.

3. Στό ἔργο του «Ὁμολογία Πίστεως». Κυκλοφορεῖται ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Παροναξίας σέ πανομοιότυπη ἔκδοση τῆς Α΄ ἐκδόσεως τοῦ 1819, Νάξος 2009.

4. Ἀνθολογεῖται στή «Βυζαντινή Ποίηση» τοῦ Γεωργίου Ζώρα. Τό βρῆκα στό βιβλίο τοῦ Γιώργου Καραμπελιᾶ: 1204, ἡ Διαμόρφωση τοῦ Νεωτέρου Ἑλληνισμοῦ, Ἐναλλακτικές Ἐκδόσεις, Ἀθήνα 2007 (Β΄ἔκδοση), σελ. 44.

5. Κωνσταντίνου Σάθα «Ἕλληνες Στρατιῶται ἐν τη Δύσει», ἐκδόσεις ΦΙΛΟΜΥΘΟΣ, Ἀθήνα 1993, σελ. 65.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 20.3.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Το απόγευμα του Σαββάτου 30 Μαρτίου θα εορτασθούν στην Κεντρική Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών τα 90 χρόνια από την ίδρυση του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΣΠΑ). Το σχολείο εδρεύει στην οδό Σκουφά των Αθηνών, απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Διονυσίου, και από αυτό αποφοίτησαν τρεις Πρωθυπουργοί: Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης και ο Κώστας Καραμανλής.

Το Πειραματικό των Αθηνών ιδρύθηκε από τον σπουδαίο παιδαγωγό Νικόλαο Εξαρχόπουλο το 1929 με στόχο να δοκιμάζονται σε επιλεγμένους μαθητές οι νέες παιδαγωγικές μέθοδοι. Έχει φιλοξενήσει ως μετεκπαιδευομένους χιλιάδες δασκάλους του Δημοτικού και καθηγητές Μέσης Εκπαιδεύσεως. Έχει προσφέρει τη δυνατότητα σε φοιτητές να παρακολουθήσουν υποδειγματικές διδασκαλίες. Υπήρξε μέχρι προ ολίγων ετών παράρτημα του Τομέως Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και τα τετράδια των μαθητών αξιοποιήθηκαν επί έτη για την εξαγωγή παιδαγωγικών συμπερασμάτων. Το ΠΣΠΑ και το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο ιδρύθηκε λίγα χρόνια αργότερα από τον Αλέξανδρο Δελμούζο, έδωσαν τη δυνατότητα σε μαθητές χωρίς μεγάλη οικονομική άνεση να καθήσουν στα θρανία ενός Δημοσίου Προτύπου σχολείου και να αποκτήσουν γερά εφόδια στον τομέα της γνώσης και του ήθους.

Από την προσωπική μου εμπειρία στο εξατάξιο Γυμνάσιο του Πειραματικού (1968-1974) μπορώ να διαβεβαιώσω ότι οι καθηγητές μας ήσαν υψηλού επιπέδου και μάς βοηθούσαν να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και να αυτενεργούμε. Ελάχιστοι εξέταζαν χρησιμοποιώντας τον ονομαστικό κατάλογο, ο οποίος εθεωρείτο ξεπερασμένη μέθοδος. Μάς παρότρυναν να οργανώνουμε εκδηλώσεις ενώπιον όλων των τάξεων του Δημοτικού και του Γυμνασίου για μία ποικιλία θεμάτων.

Το Γυμνάσιο τότε είχε μόνο αγόρια και ήταν Κλασικής (Θεωρητικής) κατευθύνσεως. Έδινε έμφαση στην καλή χρήση της ελληνικής γλώσσας, στην καλλιέπεια του λόγου, όπως έλεγαν οι διδάσκοντες. Πάντως πολλοί συμμαθητές μας διέπρεψαν και στις Θετικές Επιστήμες. Η ανθρωπιστική παιδεία τούς βοήθησε στην επιστημονική δράση τους και στην πορεία τους μέσα στην κοινωνία. Τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά, η γραπτή και προφορική Έκθεση, η γνώση της Ελληνικής και Παγκόσμιας Ιστορίας, αποτέλεσαν για τους αποφοίτους του Πειραματικού τα θεμέλια μιας αξιόλογης επιστημονικής σταδιοδρομίας στη Νομική Επιστήμη, στην Ιατρική, στο Πολυτεχνείο, στην Πληροφορική, στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, στον δημόσιο βίο.

Η εκδήλωση για τα 90 χρόνια του ΠΣΠΑ μάς θυμίζει ότι η αριστεία δεν είναι ρετσινιά, όπως ελέχθη δυστυχώς από υπουργικά χείλη. Τα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία έχουν υποβαθμισθεί κατά την τελευταία τριετία και αυτό είναι λάθος. Το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών πρέπει να αναβαθμισθεί και να επανασυνδεθεί με το Πανεπιστήμιο, όπως δηλώνει και το όνομά του. Ας το βοηθήσουμε να συνεχίσει την πορεία του συνδυάζοντας την παράδοση με την καινοτομία.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 17.3.2019