Kωνσταντίνος Χολέβας

Κάθε Έλληνας πολίτης έχει δικαίωμα και υποχρέωση  να τιμά τη μνήμη των πεσόντων κατά την 29η Μαΐου 1453 στα τείχη της Βασιλεύουσας και να ενδιαφέρεται για την τύχη της Αγίας Σοφίας και άλλων Χριστιανικών ναών που μετετράπησαν σε ισλαμικά τεμένη.

Όπως εξηγεί η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ το Βυζαντινό κράτος (η Ρωμανία όπως ήταν το πραγματικό όνομά του) είχε τρία συστατικά: Ελληνική γλώσσα και Ελληνικό Πολιτισμό. Ρωμαϊκό Δίκαιο και πολιτειακή συγκρότηση. Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη. Και τα τρία αποτελούν και σήμερα θεμελιώδη στοιχεία της εθνικής μας ταυτότητας. Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί κατά συντριπτική πλειοψηφία και ως ενδιαφερόμενοι για τον διαχρονικό Ελληνικό Πολιτισμό είμαστε μέτοχοι της Βυζαντινής κληρονομιάς. Αλλά και το Ρωμαϊκό Δίκαιο, βελτιωμένο με την επίδραση του Χριστιανισμού και του Βυζαντίου, εφαρμόσθηκε στη Νεώτερη Ελλάδα, όπως φαίνεται και από τις αποφάσεις των Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος το αποκαλεί  ορθότερα: Βυζαντινορρωμαϊκό Δίκαιο.

Η Αγία Σοφία του Ιουστινιανού σχεδιάσθηκε από Έλληνες Μικρασιάτες αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο. Λειτούργησε επί αιώνες ως Ορθόδοξος Ναός και η Θεία Λειτουργία ετελείτο στα ελληνικά. Οι εικόνες που διασώθηκαν είναι Ορθόδοξες και οι επιγραφές είναι ελληνικές. Βεβαίως αποτελεί μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Αλλά η οικουμενικότητα δεν αναιρεί την ελληνικότητα.

Ο Ελληνισμός της Κύπρου διατηρεί έντονη τη μνήμη του Βυζαντινού Πολιτισμού. Η Ρωμανία, το όνομα της Αυτοκρατορίας, διασώζεται σε σημαντικά κείμενα της Κυπριακής Ορθόδοξης γραμματείας, όπως πχ στο ιστορικό κείμενο του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου: «Περί τῶν κατά χώραν Κύπρον σκαιῶν». Ο Άγιος, που έζησε στα τέλη του 12^ου και στις αρχές του 13^ου αιώνος, περιγράφει την εισβολή των Άγγλων Σταυροφόρων στη Μεγαλόνησο (εποχή Ριχάρδου Λεοντόκαρδου) μετρώντας τις αποστάσεις όχι από την Κύπρο, αλλά από τη Ρωμανία: «Χώρα ἐστίν Ἰγκλιτέρρα, πόρρω τῆς Ρωμανίας κατά βορρᾶν». (Βλέπε τον Ε΄ τόμο των έργων του Αγίου που εξέδωσε η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίου Νεοφύτου, σελ. 406). Ένας μοναχός που ζει σε μία σπηλιά κοντά στην Πάφο δηλώνει πολίτης της Ρωμανίας, αισθάνεται Βυζαντινός Έλληνας. Σε άλλο κείμενό του παρακαλεί τον Άγιο Δημήτριο τον Θεσσαλονικέα να βοηθήσει τον στρατό της Ρωμανίας.

Εκτός από την Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη είναι ένα Ορθόδοξο μνημείο που μετατράπηκε σε τζαμί. Ο ανακαινιστής της τον 14ο αιώνα, ο Θεόδωρος Μετοχίτης, έγραψε ότι οι Βυζαντινοί της εποχής του ήσαν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και μετείχαν στο γένος και στη γλώσσα των Ελλήνων.

Η Κωνσταντινούπολη και η Ρωμανία παρέμεινε πάντα επίκαιρη για τους Έλληνες. Η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ τον Πορθητή κράτησε όρθιο τον Ελληνισμό επί Τουρκοκρατίας. Το ΟΧΙ του τελευταίου Αυτοκράτορα έδωσε ηθική δύναμη στην αντίσταση των κλεφτών και αρματολών. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απήντησε στον Άγγλο Πλοίαρχο Χάμιλτον ότι δεν δέχεται να υπογράψει συνθήκη με τους Τούρκους, διότι ο τελευταίος βασιλέας των Ελλήνων δεν συνθηκολόγησε. Εννοούσε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.

Αλλά και ευρύτερα, πέραν του Ελληνισμού, ο Βυζαντινός Πολιτισμός τιμάται και θαυμάζεται από πολιτικούς και διανοητές. Ο αείμνηστος Ιταλός συγγραφέας και πολιτικός φιλόσοφος Ουμπέρτο Έκο στο βιβλίο του “Μπαουντολίνο” εκφράζει θαυμασμό για την ελληνική παιδεία των Βυζαντινών και για τον ελληνικό πολιτισμό της Κωνσταντινούπολης του 1204. Ήρωας του βιβλίου του είναι ο Νικήτας Χωνιάτης, ιστορικός συγγραφέας και πολιτικός, ο οποίος κατέγραψε  σε θαυμάσια αττική γλώσσα την καταστροφή της Κωνσταντινουπόλεως από τους Δυτικούς Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας το 1204.

Ο Ντιμίτρι Ομπολένσκι, που δίδαξε σε βρετανικά πανεπιστήμια, στο βιβλίο του «Βυζαντινή Κοινοπολιτεία»  γράφει ότι μέσω της Ορθόδοξης Θείας Λατρείας, της υμνογραφίας, της αγιογραφίας, της ναοδομίας, όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αποτελούν σήμερα μία Βυζαντινή Κοινοπολιτεία.

Εκατομμύρια Ορθοδόξων Χριστιανών στην Ανατολική Ευρώπη χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο, το οποίο ονομάσθηκε έτσι για να τιμήσει τη μνήμη του Κωνσταντίνου / Κυρίλλου. Μαζί με τον αδελφό του Μιχαήλ/ Μεθόδιο ο Κύριλλος εστάλη τον 9^ο αιώνα σε ιεραποστολή προς τους σλαβικούς λαούς της Μεγάλης Μοραβίας (Τσεχίας) από τον Αυτοκράτορα και τον Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως. Οι δύο Έλληνες Θεσσαλονικείς αδελφοί μετέδωσαν το ελληνικό αλφάβητο και μάλιστα τη βυζαντινή μεγαλογράμματη γραφή στους σλαβικούς λαούς. Έτσι σήμερα όλοι αυτοί γράφουν ελληνικά, αλλά ομιλούν ρωσικά, σερβικά, βουλγαρικά κ.λπ.!

Στη Μέση Ανατολή οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αποτελούν σήμερα μειοψηφία μέσα σε μία πλειοψηφία μουσουλμανική. Επιβιώνουν με πίστη στον Θεό και διατηρούν τη μνήμη του Βυζαντίου/ Ρωμανίας μέσω του ονόματός τους. Οι ίδιοι αποκαλούνται Ρουμ Ορτοντόξ, δηλαδή Ρωμηοί- Βυζαντινοί Ορθόδοξοι. Έχουν συνείδηση ότι συνεχίζουν τη βυζαντινή κληρονομιά μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Ο πρόσφατος καταστροφικός σεισμός στη ΝΑ Τουρκία και στη Συρία μάς θύμισε τον αγώνα επιβιώσεως που κάνουν. Είδαμε Ορθοδόξους Ναούς να γκρεμίζονται στην Αλεξανδρέττα, στο Χαλέπι κ.α.. Αλλά το φρόνημά τους δεν γκρεμίζεται. Διαφυλάσσουν τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό του Βυζαντίου.

Η Αγία Σοφία και η Ρωμανία/Βυζάντιο εκφράζουν έναν πολιτισμό Ορθόδοξο, Ελληνικό και ταυτοχρόνως Οικουμενικό. Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τη «Δόξα των Ελλήνων», όπως χαρακτηρίζει αυτόν τον πολιτισμό ο Γάλλος σύγχρονος βυζαντινολόγος Συλβαίν Γκουγκενέμ (στο ομώνυμο βιβλίο του από τις Εκδόσεις Ενάλιος, Αθήνα 2019). Ας αντλήσουμε ελπίδα από τον καημό της Ρωμηοσύνης, όπως περιγράφει την ελληνορθόδοξη αγωνιστικότητα των Βυζαντινών ο Νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης (βλέπε το ποίημά του: Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά-). Ας διατηρήσουμε στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντός μας το ζήτημα της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως και της Μονής της Χώρας.

Σκόπιμη διαστρέβλωση της Ιστορίας προδίδει η καινοφανής άποψη που ακούγεται από Αλβανούς ιστορικούς και πολιτικούς ότι, δηλαδή, σημαντικοί ήρωες του 1821 και των μετέπειτα εθνικών αγώνων υπήρξαν Αλβανοί.

Τον μύθο αυτό αναπαρήγαγε κατά την πρόσφατη ομιλία του στην Αθήνα ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα χαρακτηρίζοντας Αλβανίδα την Μπουμπουλίνα. Είναι προφανές ότι πρόκειται για προσχεδιασμένη ενέργεια αντιπερισπασμού. Για να μην μιλούμε εμείς για την υπαρκτή Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία, μας χρεώνουν οι Αλβανοί εθνικιστές  με μία ανύπαρκτη μειονότητα.

Γίνεται σύγχυση με τους Αρβανίτες, τους αρβανιτόφωνους Έλληνες. Άλλοι, όμως, είναι οι  Αλβανοί και άλλοι οι Αρβανίτες. Υπάρχει μεγάλη διαφορά: Ο Μάρκος Μπότσαρης, στη μνήμη του οποίου ασεβούν πολλοί, ήταν Έλλην αρβανιτόφωνος, όπως όλοι οι Σουλιώτες. Η ελληνική του συνείδηση φαίνεται και από την περίφημη φράση που είπε όταν πάτησε το πόδι του στα Επτάνησα: “Ο Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρετανική σημαία”. Το δε Λεξικό που έγραψε ήταν της αρβανίτικης – όχι αλβανικής – και ρωμαίικης απλής (νεοελληνικής).

Ο όρος Αρβανίτης, που αφορά τους Σουλιώτες, τους Υδραίους, τους Σπετσιώτες κ.ά., προέρχεται από τη λέξη “Άρβανον”, τοπωνύμιο της  Ηπείρου, το οποίο βρίσκουμε ήδη από τον 11ο αιώνα στην “Αλεξιάδα” της Άννας Κομνηνής. Από το Άρβανον ή Άρβωνα, δηλαδή από μία περιοχή στο βόρειο τμήμα της Ηπείρου κατέβηκαν στη Νότιο Ελλάδα -και μετά την Άλωση έφτασαν μέχρι τη Βενετία-  ελληνικοί πληθυσμοί που μιλούσαν αρβανίτικα. Δηλαδή μία διάλεκτο ανάμεικτη με αρχαία ελληνικά, λατινικά, εντόπια βαλκανικά γλωσσικά στοιχεία  και (αργότερα) με τουρκικά.

Η σύγχυση μεταξύ των λέξεων Αλβανός και Αρβανίτης δημιουργείται μόνον στην ελληνική γλώσσα, διότι φαίνονται να μοιάζουν οι δύο όροι ηχητικά. Η ομοιότητα είναι επιφανειακή. Στην ουσία διαφέρουν κατά πολύ. Άλλωστε οι ίδιοι οι Αλβανοί αποκαλούν εαυτούς Σκιπετάρ και την χώρα τους Σκιπερία: χώρα των Αετών. Ούτε είναι ορθή η άποψη ότι το λ και το ρ αντιμετατίθενται και ο Αλβανός γίνεται Αρβανίτης. Θυμίζω ότι τελείως διαφορετική έννοια έχουν το Άργος (= φωτεινός τόπος) και το άλγος (=πόνος).

Τις ελληνικές ρίζες των Αρβανιτών κατέδειξαν πολλοί ιστορικοί και προσφάτως οι αείμνηστοι Αχιλλέας Λαζάρου (βλέπε το τετράτομο έργο του: Ελληνισμός και λαοί της Νοτιοανατολικής Ευρώπης) και Κώστας Καραστάθης (στο βιβλίο του: Οι Έλληνες από το Άρβανον). Την ελληνική συνείδησή τους απέδειξαν οι ίδιοι οι Αρβανίτες μαχόμενοι υπέρ Ορθοδοξίας και Ελληνισμού σε κάθε κρίσιμη περίσταση.

Πρέπει να διαδώσουμε με κάθε τρόπο, πάντα νηφάλια και επιστημονικά, τα σοβαρά ιστορικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι το 1821 αγωνίσθηκαν πολλοί αρβανιτόφωνοι Έλληνες και βοήθησαν στην απελευθέρωση. Από την άλλη πλευρά οι Μουσουλμανικές φυλές, που έμειναν στην Ιστορία ως Τουρκαλβανοί, έδρασαν εναντίον των Ελλήνων ως τμήμα του Οθωμανικού στρατού.

Παραλλήλως έχουμε υποχρέωση να αγωνιζόμαστε για να παραμείνουν στη γη των προγόνων τους οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες, τους οποίους όλες οι αλβανικές κυβερνήσεις επιχείρησαν και επιχειρούν να τρομοκρατήσουν και να ξεριζώσουν. Η φυλάκιση του Φρέντυ Μπελέρη δεν είναι το μόνο περιστατικό. Είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα των ανθελληνικών ενεργειών.

Θέλουμε την ειρήνη και τη φιλία με όλους τους γείτονες, αλλά δεν επιτρέπουμε τη διαστρέβλωση της Ιστορίας μας και την καταπίεση των ομοεθνών μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 25.5.2024

Δεν εκπλήσσομαι από τις επίσημες αναφορές της νέας Προέδρου των Σκοπίων σε “Μακεδονία”χωρίς τον όρο: Βόρεια. Το VMRO- DPMNE που κέρδισε τις Προεδρικές και Βουλευτικές εκλογές είχε ήδη προαναγγείλει ότι θα χρησιμοποιεί μόνο το όνομα Μακεδονία χωρίς γεωγραφικό προσδιορισμό.

Προσωπικά προτιμώ την ειλικρίνεια των νέων κυβερνητών παρά τη διπροσωπία των προηγουμένων. Η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών Ζάεφ (αρχικά) και Κοβάτσεφσκι (στη συνέχεια) παραβίαζε συστηματικά τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δημοσίως δήλωνε ότι την τηρεί. Ας μην ζούμε με αυταπάτες.

Δεν πρόκειται για μία προσωπική απόφαση μιας “πολιτικά άπειρης καθηγήτριας”, όπως έγραψαν κάποιοι για την Πρόεδρο κ. Σιλιάνοφσκα. Άλλωστε την ίδια γραμμή τηρεί και ο αρχηγός του κόμματος Χρίστιαν Μίτσκοσκι, όπως είδαμε. Οι κυβερνήσεις των Σκοπίων απολαμβάνουν τα δώρα που τούς χάρισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με την απαράδεκτη Συμφωνία. Στα ουσιώδη δεν έκαναν τα σωστά βήματα. Ούτε τα σχολικά βιβλία άλλαξαν, ούτε στην Μεικτή Επιτροπή για τα εμπορικά σήματα έλαβαν μέρος, ούτε άλλαξαν τις φανέλες των εθνικών ομάδων στα ομαδικά αθλήματα, ούτε άλλαξαν το όνομα της “Μακεδονικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών”.

Προτείνω να αναλάβουμε ορισμένες πρωτοβουλίες για να μην φαινόμαστε απλοί παρατηρητές των αυθαιρεσιών.

1. Να ανακοινωθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών ότι λειτουργεί Παρατηρητήριο παραβιάσεων της Συμφωνίας και να ανακοινώνονται κάθε μήνα οι παραβιάσεις που έχουν καταγραφεί.
2. Να ζητηθεί η γνώμη καθηγητών του Διεθνούς Δικαίου για τους τρόπους πιθανής απαγκίστρωσής μας από τη Συμφωνία σε περίπτωση που συνεχισθεί η κακοπιστία των γειτόνων. Με νομικά μέσα και χωρίς να υποστούμε αρνητικές συνέπειες ως χώρα.
3. Να θέσουμε θέμα αναγνώρισης της ελληνικής μειονότητας, η οποία ζει στις νότιες περιοχές του κράτους των Σκοπίων, αλλά δεν έχει επισήμως καταμετρηθεί. Ο αείμνηστος πρώην Υπουργός Αμύνης της Κύπρου Τάσος Μητσόπουλος αποκάλυψε στις 17/7/2008 στη «ΣΗΜΕΡΙΝΗ» της Λευκωσίας τα εξής:

«Την περίοδο 1989-1993, όταν υπηρετούσα ως ειδικός σύμβουλος στο ελληνικό ΥΠΕΞ, είχα λάβει ρητές οδηγίες από την προϊσταμένη μου υφυπουργό Βιργινία Τσουδερού να ασχοληθώ με το θέμα της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Έχοντας πολύτιμους συμπαραστάτες στην αποστολή μου αυτή επιφανείς καθηγητές και επιστήμονες, αλλά και θερμούς και συνετούς πατριώτες, ταξίδεψα αρκετές φορές στην ΠΓΔΜ και κυρίως στην περιοχή του Μοναστηρίου. Ήρθα σε επαφή, λαμβάνοντας πάντα τις σχετικές προφυλάξεις, με δεκάδες Έλληνες των Σκοπίων, οι οποίοι με δάκρυα στα μάτια και πόνο ψυχής μού εξιστορούσαν τις διώξεις που υπέστησαν, την αφόρητη πνευματική τρομοκρατία που γνώρισαν προκειμένου να απαρνηθούν τις ρίζες, την ταυτότητα, την πίστη τους και να γίνουν δηλωσίες· να αποδεχθούν δηλαδή ότι δεν υπήρξαν ποτέ Έλληνες, αλλά Σλαβομακεδόνες. Συγκέντρωσα υλικό που κατέγραφε τη συστηματική προσπάθεια αλλοίωσης των φυλετικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών των Ελλήνων μειονοτικών…

Πίσω από κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία κρύβονταν απίστευτες προσωπικές περιπέτειες και ανείπωτες δοκιμασίες, που γράφτηκαν με πολύ πόνο, αίμα και δάκρυ. Οικογένειες που ξεκληρίστηκαν, άνδρες που βιαίως εκτοπίστηκαν, ονόματα που εκσλαβίστηκαν, ακόμη και κοιμητήρια ολόκληρα που ισοπεδώθηκαν … και όλα τούτα σε μια προσπάθεια να εμπεδωθεί παντί τρόπω η θέση ότι οι Μακεδόνες είναι Σλάβοι και όχι Έλληνες»!

4. Να ενισχυθεί στα σχολεία μας η ιστορική γνώση σχετικά με τον Φίλιππο, τον Μέγα Αλέξανδρο, τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο και τον Μακεδονικό Αγώνα.

Ας προστατεύσουμε την εθνική αξιοπρέπειά μας!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.5.2024

πηγή φωτογραφίας: EPA, GEORGI LICOVSKI

Στη συνείδηση των Ορθοδόξων Ελλήνων η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη (ορθότερα: Η Μονή του Σωτήρος εν τη Χώρα) δεν είναι μουσείο ούτε τζαμί. Ο Ναός της και το παρεκκλήσιό της είναι και παραμένουν Ορθόδοξοι Ναοί. Ό,τι κι αν κάνουν οι νεο-οθωμανοί, ο Χριστός πάντα θα είναι Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ  όπως αγιογραφείται στην ιστορική αυτή Μονή.

Ορθώς διαμαρτυρόμαστε για την απόφαση του Ερντογάν να λειτουργήσει  η Μονή ως ισλαμικό τέμενος. Η απόφαση για τη μετατροπή ελήφθη τον Ιούλιο του 2020, αλλά καθυστέρησε η υλοποίηση λόγω έργων. Τώρα η απόφαση είναι οριστική.

Απευθυνόμαστε στη διεθνή κοινότητα, διότι η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας προστατεύονται από την ΟΥΝΕΣΚΟ. Όμως τί γνωρίζουμε εμείς οι Νεοέλληνες για τον Ελληνικό και Ορθόδοξο Πολιτισμό του Βυζαντίου/Ρωμανίας; Τι διδάσκονται οι μαθητές στα σχολεία μας για τη Βυζαντινή αγιογραφία, ναοδομία και τέχνη; Πόσα γνωρίζουμε για την ελληνική συνείδηση και την ελληνική παιδεία κορυφαίων εκφραστών του Βυζαντινού πολιτισμού; Ευτυχώς υπάρχουν ξένοι που μελέτησαν αυτή την περίοδο και κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ο Άγγλος Πάτρικ Λή Φέρμορ έγινε γνωστός ως στρατιωτικός, όταν έδρασε στην Κρήτη επί Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετείχε στην απαγωγή του Γερμανού Στρατηγού Κράιπε. Μελέτησε την ελληνική ιστορία σε όλη τη διαχρονία της και τα κυριώτερα συμπεράσματά του τα καταθέτει στο βιβλίο του με τίτλο «Μάνη». Εκδόθηκε στα ελληνικά από τον ΚΕΔΡΟ το 1972 και επανεκδόθηκε το 2007. Η μετάφραση είναι του πρώην Πρωθυπουργού Τζαννή Τζαννετάκη. Ο Φέρμορ αφιερώνει ένα εκτενέστατο κεφάλαιο στην Ορθόδοξη Βυζαντινή αγιογραφία και εκφράζει τη βεβαιότητα  ότι ο Βυζαντινός πολιτισμός είναι  σύνθεση της Χριστιανικής Ορθοδοξίας με το ελληνικό πνεύμα. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ επιβεβαιώνει με παραδείγματα την αδιάκοπη πολιτιστική συνέχεια του Ελληνισμού. Για τη Μονή της Χώρας και τις εκπληκτικές αγιογραφίες της εκφράζεται με θαυμασμό και συγκίνηση. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον ανακαινιστή της Μονής, τον λόγιο και πολιτικό Θεόδωρο Μετοχίτη (1270- 1332).

Ο Γάλλος ιστορικός Συλβαίν Γκουγκενέμ μάς έδωσε το 2019 τα αποτελέσματα των ερευνών του για τον Βυζαντινό Ελληνισμό στο δεύτερο σχετικό βιβλίο  του με τίτλο: «Η Δόξα των Ελλήνων» (εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ). Ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι οι Βυζαντινοί αγαπούσαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα, τα αντέγραφαν, διέσωσαν πολλά από αυτά και έτσι μεταδόθηκε στη Δύση  η μελέτη των Αρχαίων. Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του ο Γκουγκενέμ παραθέτει μία χαρακτηριστική φράση του Θεοδώρου Μετοχίτη, του ανακαινιστή της Μονής της Χώρας. Έγραφε ο Βυζαντινός αρχαιομαθής λόγιος και πρωθυπουργός (Μέγας Λογοθέτης): «Περί Ελλήνων Έλληνες …. οί και του γένους εσμέν και της γλώττης αυτοίς  κοινωνοί και διάδοχοι». Δηλαδή : «Μετέχουμε του λαού και της γλώσσας των αρχαίων Ελλήνων και είμαστε οι διάδοχοί τους». Ο Μετοχίτης στις αρχές του ΙΔ΄ αιώνα απαντά σε εκείνους που αμφισβητούν τη συνέχεια του Ελληνισμού!

Για να προστατεύσουμε από τον φανατισμό των Νεο-οθωμανών τους Βυζαντινούς Ναούς πρέπει και εμείς να γνωρίσουμε καλύτερα και να αναδείξουμε τα κείμενα, την τέχνη το Δίκαιο, τη διπλωματία των Βυζαντινών προγόνων μας. Ας διδάξουμε στα παιδιά μας τον πολιτισμό ενός κράτους που έζησε επί 1100 χρόνια!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 11.5.2024

Ανάσταση σημαίνει φως,  ελπίδα, αισιοδοξία! Αυτή την ελπίδα πρέπει να μεταδώσουμε στα παιδιά μας. Τους λείπει η αισιόδοξη προοπτική, τους λείπει το όραμα. Γι αυτό καταφεύγουν στην εφηβική βία ή στην απομόνωση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή.

Οι νέοι μας και οι νέες μας χρειάζονται μία παιδεία πραγματικά Αναστάσιμη. Παιδεία που θα δια-μορφώνει Άνθρωπο. Μία Παιδεία που δεν θα αρκείται απλώς στη μετάδοση τεχνικών γνώσεων, αλλά θα ενδιαφέρεται για το ήθος και για τον χαρακτήρα. Η εφηβική βία αυξήθηκε στην κοινωνία μας από τότε που άρχισε η συρρίκνωση των Ανθρωπιστικών Σπουδών.

Παράλληλα με τα σύγχρονα εφόδια, που είναι απαραίτητα για την εξεύρεση επαγγέλματος ας φροντίσουμε να φέρουμε τα παιδιά μας σε επαφή με το Αναστάσιμο μήνυμα της Ορθοδοξίας.  Μόνο ένα μάθημα Θρησκευτικών επικαιροποιημένο και βασισμένο στην Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση μπορεί να καλλιεργήσει την ελπίδα, την αλληλεγγύη, τη φιλανθρωπία, την πρόταξη του εμείς και όχι του εγώ.

Μία Παιδεία Αναστάσιμη μπορεί και πρέπει να οδηγήσει τα παιδιά μας να γνωρίσουν τα απαράμιλλης αξίας κείμενα του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου. Όχι μόνον ως γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα, αλλά ως οικουμενικά μηνύματα πατριωτισμού, δημοκρατίας, αυτοθυσίας. Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν, δηλώνει η Αντιγόνη του Σοφοκλέους. Δηλαδή δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ. Και στον λόγο Λυκούργου κατά Λεωκράτους διδασκόμασταν παλαιότερα τον όρκο των Αθηναίων Εφήβων: Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω. Την πατρίδα δεν θα την παραδώσω μικρότερη από όση την παρέλαβα.

Μία Παιδεία με μήνυμα Αναστάσεως θα προβάλλει πρότυπα από τις ιστορικές περιόδους της Ελληνικής Διάρκειας. Τη διαχρονική πορεία του Ελληνισμού από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μία πορεία πτώσεων ,αλλά και θριάμβων, υποδουλώσεων, αλλά και λαμπρών αγώνων για την Ελευθερία. Μία  πορεία Σταυροαναστάσιμη. Η Πίστη μας, και η Ιστορία μας έχουν περιεχόμενο Σταυροαναστάσιμο: Μετά τη Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση. Αρκεί να το πιστέψουμε.

Παιδεία Αναστάσιμη περιέχουν και τα κλασικά αριστουργήματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Ας ξαναδώσουμε στα παιδιά μας τα πρωτότυπα κείμενα των μεγάλων μορφών του Νεοέλληνος Λόγου και ας μην τα ταλαιπωρούμε με απαισιόδοξα κείμενα αμφιβόλου ποιότητος.

Μια Αναστάσιμη Παιδεία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τον σεβασμό προς τη δημοκρατία και την απόρριψη των φανατισμών και των πάσης φύσεως ολοκληρωτισμών. Δεν είναι τυχαίο ότι το Αναστάσιμα μήνυμα του Χριστιανισμού καταδιώχθηκε από τους νεοπαγανιστές Ναζί, από το Σοβιετικό καθεστώς  και από άλλα απολυταρχικά συστήματα. Αντιθέτως τα πρώτα Συντάγματα των Ελλήνων Επαναστατών του 1821 συνδύαζαν την Ορθοδοξία με τη δημοκρατική διακυβέρνηση, την Ελευθερία του Έθνους με τα ουσιαστικά Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Η Ορθόδοξη Πίστη και η ελπίδα κράτησαν τον Ελληνισμό στις δύσκολες περιόδους. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Πασχαλινοί πυροβολισμοί των Ελλήνων έδιναν το διπλό μήνυμα: Χριστός Ανέστη! Και η Ελλάς θα αναστηθεί! Ενώ κατά την περίοδο του σκληρού κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία ο αοίδιμος Μητροπολίτης της Κόνιτσας Σεβαστιανός τελούσε την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία στο συνοριακό χωριό Μαυρόπουλο της Ηπείρου  και έβαζε μεγάφωνα ώστε να ακούν οι Έλληνες πίσω από τα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα.

Καλή Ανάσταση σε όλους τους Έλληνες στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Βόρειο Ήπειρο, στην Ομογένεια. Με ελπίδα για ειρήνη και για ένα καλύτερο μέλλον!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, Μ. Σάββατο 4.5.2024

Όσοι συμπατριώτες μας πανηγύρισαν για την εκλογή Δημάρχων από την Κεμαλική αντιπολίτευση στην Τουρκία (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα κ.α) θα απογοητεύθηκαν όταν έμαθαν ότι η τουρκική πρόκληση για τα ελληνικά θαλάσσια πάρκα προήλθε από μία ανακοίνωση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αντιπολίτευσης.

Βεβαίως μας προβληματίζει η πολιτική του Προέδρου Ερντογάν και του Ισλαμιστικού Κόμματός της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), αλλά πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι στα μείζονα εθνικά θέματα, όπως τα ορίζει η Τουρκία, τα δύο ιδεολογικά ρεύματα συγκλίνουν και συνεργάζονται. Η τουρκική εξωτερική πολιτική ασχέτως κόμματος και Προέδρου θα είναι κατά τα επόμενα χρόνια επιθετική και διεκδικητική απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

ΤΟ CHP, που κέρδισε τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, είναι το κόμμα που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Είναι το κόμμα, το οποίο διατηρεί άριστες σχέσεις με το στράτευμα. Είναι το κόμμα του Μπουλέντ Ετσεβίτ, του Πρωθυπουργού της εισβολής στην Κύπρο. Αυτή η επέτειος, δηλαδή η συμπλήρωση 50 χρόνων από την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο, μας υπενθυμίζει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνεργασίας Ισλαμιστών και Κεμαλικών. Η βραχύβια κυβέρνηση που αποφάσισε την εισβολή προήλθε από συνεργασία του Κεμαλικού σοσιαλδημοκράτη Μπουλέντ Ετσεβίτ και του Ισλαμικού Κόμματος Εθνικής Σωτηρίας του Νετσμετίν Ερμπακάν. Η συνεργασία του CHP  με τους Ισλαμιστές οδήγησε στη σοβαρότερη επιθετική ενέργεια των τελευταίων 50 ετών κατά του Ελληνισμού.

Ο Ετσεβίτ είναι ο ιδεολογικός πρόγονος των σημερινών ηγετών του CHP. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, πρώην ηγέτης του κόμματος, τον μνημόνευσε το 2023 λέγοντας στον Ερντογάν να εισβάλει στα ελληνικά νησιά όπως έκανε ο Ετσεβίτ στην Κύπρο. Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, στέλεχος του CHP που κέρδισε δύο φορές τον Δήμο Κωνσταντινούπολης, τον αναφέρει συχνά ως ήρωα που έλαβε τη θαρραλέα απόφαση της εισβολής. Άλλωστε ο Ιμάμογλου πριν από τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές μετέβη στα Κατεχόμενα και προσκύνησε τον τάφο του Ραούφ Ντενκτάς, του ηγέτη των Τούρκων της Κύπρου. Ο Ντενκτάς το 1996 παραδέχθηκε στον δημοσιογράφο  Σταύρο Σιδερά ότι δικές του παραστρατιωτικές ομάδες έσφαξαν το 1974 Έλληνες Κυπρίους.

Από την άλλη  πλευρά ο Ερμπακάν, Αντιπρόεδρος στη κυβέρνηση της εισβολής, είναι ο ιδεολογικός πρόδρομος και το ίνδαλμα του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν. Ισλαμιστής και ακραίος εθνικιστής, υποστήριξε φανατικά την ιδέα της εισβολής. Ίδρυσε το Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας, το οποίο αργότερα μετονομάσθηκε σε Κόμμα Ευημερίας. Προσφάτως  ο γιός του Φατίχ Ερμπακάν ίδρυσε το Νέο Κόμμα της Ευημερίας.

Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Καμία αλλαγή προσώπων δεν πρόκειται να φέρει μία ουσιαστική αλλαγή των τουρκικών στόχων. Οι υπαρκτές ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των Κεμαλικών του CHP και των Ισλαμιστών του ΑΚΡ δεν επηρεάζουν τα θέματα που αφορούν τον Ελληνισμό.

Τα εθνικά μας θέματα δεν θα βρουν λύσεις ούτε με ζεϊμπέκικα (όπως το 1999)  ούτε με αδικαιολόγητους πανηγυρισμούς. Η πολιτική αποτροπής απαιτεί ενιαία γραμμή Ελλάδος και Κύπρου και ενίσχυση της αμυντικής, διπλωματικής και ψυχολογικής προετοιμασίας μας. 50 χρόνια μετά την εισβολή στην Κύπρο οφείλουμε να θυμίζουμε σε όλους ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί όσο παραμένουν στη Μεγαλόνησο τα στρατεύματα κατοχής.

Και ας μην ξεχνούμε τη συνεργασία Κεμαλικών και Ισλαμιστών στην εισβολή του 1974.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 27.4.2024

Ο ελληνικός λαός διαψεύδει τους μελλοντολόγους! Ενώ τα τελευταία χρόνια διαβάζαμε βαρύγδουπες προβλέψεις ότι μετά την πανδημία θα μειωθεί αισθητά η πίστη των ανθρώπων στον Θεό, η έρευνα της ΔιαΝΕΟσις (σε συνεργασία με την METRON ANALYSIS) με τίτλο «Τι πιστεύουν οι Έλληνες 2024»  καταλήγει στο αντίθετο αποτέλεσμα.

Η έρευνα αυτή διεξάγεται κάθε δύο χρόνια και καταγράφει τις απόψεις των Ελλήνων για μία σειρά από κοινωνικά, ηθικά και πολιτιστικά ζητήματα. Όταν η έρευνα ανακοινώθηκε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, όλοι εντυπωσιάσθηκαν από το ποσοστό του 79.9% των ενηλίκων Ελλήνων που δηλώνουν ότι πιστεύουν στον Θεό. Το ποσοστό χαρακτηρίζεται ως ένα από τα υψηλότερα σε όλη την Ευρώπη. Μάλιστα συνοδεύεται και από την απάντηση ότι το 50,7%, περισσότεροι από τους μισούς, δηλώνουν ότι είναι στενή η σχέση τους με τη θρησκεία. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι μία λεπτομέρεια. Ότι και στην ηλικία των 17-24 ετών το 80,3% απήντησε ότι πιστεύει στον Θεό. Δηλαδή η νέα γενιά, που αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας, δεν διαφοροποιείται από τον μέσο όρο όσον αφορά αυτό το σημαντικό ζήτημα.

Φαίνεται ότι οι παραδοσιακές αξίες είναι το μέλλον μας. Ο Έλληνας αντιστέκεται στις προπαγάνδες και δεν παρασύρεται από τη δήθεν προοδευτικότητα, η οποία προτείνει να αποκοπούμε από ρίζες, από ταυτότητα, από πολιτιστική κληρονομιά.

Είναι χαρακτηριστική η απάντηση στο ερώτημα για την εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Η έρευνα της ΔιαΝΕΟσις παραθέτει μία σειρά θεσμών και οι Έλληνες απαντούν ότι οι πρώτοι πέντε που κερδίζουν την εμπιστοσύνη μας είναι οι εξής με άριστα το 5:

Η οικογένεια με βαθμό 4,3 στα 5. Οι Ένοπλες Δυνάμεις με 3,7. Οι Επιστήμονες/Τεχνοκράτες με 3,3.  Η Αστυνομία με 2,9. Και στην πέμπτη θέση η Εκκλησία με 2,7.  Ακολουθούν  άλλοι θεσμοί και στην τελευταία θέση εμπιστοσύνης βρίσκονται οι ΜΚΟ με 1,9. Είναι προφανές ότι οι πρώτοι πέντε θεσμοί, που κερδίζουν την εμπιστοσύνη του λαού μας, εκφράζουν την ανάγκη να διαφυλάξουμε την Άμυνα, την κοινωνική συνοχή και την πολιτιστική ταυτότητά μας χωρίς, όμως, να αδιαφορήσουμε για την Επιστήμη και τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Προβληματισμό προκαλεί η απάντηση που δίνουν οι ερωτώμενοι στο ερώτημα αν αισθάνονται ότι προστατεύονται οι ελευθερίες. Το 46,9% απαντά ότι προστατεύονται οι ελευθερίες των μειονοτήτων, ενώ το 42,4% πιστεύει ότι προστατεύονται οι ελευθερίες των πολιτών γενικά. Δηλαδή οι Έλληνες θεωρούν ότι τα δικαιώματα της πλειοψηφίας προστατεύονται λιγότερο από  τα δικαιώματα των μειοψηφιών.

Ας μην επηρεαζόμαστε  από τις παραπλανητικές ετικέτες του συντηρητικού και του προοδευτικού. Πρέπει να σεβασθούμε την ανάγκη του λαού μας να κρατηθεί γερά από τις αξίες που του χάρισαν την εθνική επιβίωση κάτω από δυσκολίες, υποδουλώσεις, παγκόσμιες κρίσεις και άλλες ταλαιπωρίες. Οι παραδοσιακές αξίες είναι διαχρονικές, αλλά και αυτές πρέπει να ανταποκρίνονται στα προβλήματα και να δίνουν απαντήσεις στις ανάγκες της εποχής.

Πριν από 203 χρόνια οι πρόγονοί μας αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα ελεύθερο ελληνικό κράτος συνδυάζοντας την Ορθόδοξη Πίστη και την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού με τη δημοκρατική διακυβέρνηση και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Το παρελθόν μας δεν το κλείνουμε στο Μουσείο. Το αξιοποιούμε, χωρίς ακρότητες και υπερβολές,  ως εφαλτήριο για ένα καλύτερο μέλλον.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 20.4.2024