Kωνσταντίνος Χολέβας

Στις 10 Μαίου 1956 η εκτέλεση δύο ηρώων συγκλόνισε το Πανελλήνιο. Οι Βρετανοί αποικιοκράτες θανάτωσαν με απαγχονισμό τους Έλληνες Κυπρίους αγωνιστές Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου. Οι δρόμοι της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και όλων των μεγάλων πόλεων γέμισαν από διαδηλωτές όλων των ηλικιών και όλων των πολιτικών παρατάξεων, οι οποίοι ζητούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Στη Γαλλία ο σπουδαίους Αλμπέρ Καμύ έγραψε πύρινα άρθρα υπέρ του Κυπριακού Αγώνος στον γαλλικό τύπο. Οι Βρετανοί και οι Τουρκοκύπριοι υποτακτικοί τους άρχισαν με τα δύο αυτά παλληκάρια τον απεχθή χορό των εκτελέσεων. Συνολικά εννέα  Έλληνες Κύπριοι απαγχονίσθηκαν και τα σώματά τους βρίσκονται σήμερα θαμμένα στον περίβολο των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας. Πρόκειται για τα περίφημα Φυλακισμένα Μνήματα, στα οποία γονατίζει με λυγμό κάθε Έλληνας προσκυνητής.

«Του αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται» είναι η φράση του Κωστή Παλαμά που συνοδεύει στην αθανασία τους εννέα ηρωομάρτυρες της αγχόνης μαζί με άλλους αγωνιστές που έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Οι δύο πρώτες εκτελέσεις, μάλιστα, του Καραολή και του Δημητρίου, έδωσαν την ευκαιρία στον Ελληνισμό της Ελλάδος και της Κύπρου να αποδείξει την εθνική του ευαισθησία δίδοντας το όνομα των δύο ηρώων σε δεκάδες δρόμους και πλατείες. Ο καλός μου φίλος Κρίτων Σαλπιγκτής, Πολιτικός Μηχανικός στη Θεσσαλονίκη και συναγωνιστής στην προσπάθεια αποσύρσεως του βιβλίου της Ρεπούση, κατέγραψε μετά από κοπιώδη έρευνα όλα τα οδωνύμια της Ελλάδος και της Κύπρου, με τα οποία τιμήθηκαν και τιμώνται οι δύο αγνοί εθνομάρτυρες. Το  βιβλίο του έχει τίτλο «Καραολής και Δημητρίου. Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη» και κυκλοφορείται από τις εκδόσεις ΑΙΓΑΙΟΝ της Λευκωσίας με χρονολογία 2014.

Τα ονόματά τους πλημμύρισαν δρόμους και πλατείες. Άλλοτε αναφέρονται και οι δύο μαζί, άλλοτε μόνος του ο Καραολής και άλλοτε μόνος του ο Δημητρίου. Ελπίζω οι νέοι μας να γνωρίζουν τι σημαίνει οδός Καραολή και Δημητρίου και να μην νομίζουν ότι πρόκειται για κάποιον …Δημήτριο Καραολή. Ακόμη περισσότερο θέλω να πιστεύω ότι οι δάσκαλοι και καθηγητές στα σχολεία μας διδάσκουν στα παιδιά μας το έπος της Κυπριακής νεολαίας του 1955-59. Από την έρευνα του Κρίτωνος Σαλπιγκτή καταγράφω ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία:

Στην Ερμούπολη της Σύρου το όνομα των δύο ηρώων δόθηκε στην οδό όπου βρίσκεται το πρώτο Γυμνάσιο του νησιού, από το οποίο απεφοίτησε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το οποίο κατασκευάσθηκε το 1834. Στην Αλεξανδρούπολη ο δρόμος με το όνομά τους είναι παραλιακός, όπως και στην Καβάλα. Στα Χανιά η οδός που τιμά τους δύο ήρωες περνά δίπλα από το βυζαντινό τείχος. Στον Πειραιά η τότε δημοτική αρχή άλλαξε την οδό Μπητ (Άγγλος Ναύαρχος ) και την μετονόμασε σε Καραολή και Δημητρίου. Επί της οδού αυτής βρίσκεται το κτήριο της παλαιάς Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής και του συγχρόνου Πανεπιστημίου Πειραιώς. Στη Θεσσαλονίκη το όνομά τους δόθηκε σε διαγώνιο δρόμο της περιοχής Διοικητηρίου, ο οποίος μέχρι τότε έφερε το όνομα του Βρετανού Πρωθυπουργού Λόυντ Τζώρτζ. Τώρα ονομάζεται «Καραολή και Δημητρίου των Κυπρίων».

Ο Δήμος Αθηναίων για να τιμήσει με πιο καυστικό τρόπο τη μνήμη τους έδωσε το όνομά τους στο χαμηλότερο τμήμα της οδού Λουκιανού, μεταξύ Βασιλίσσης Σοφίας και Υψηλάντου. Ο συμβολισμός έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι στο τετράγωνο αυτό βρισκόταν τότε η είσοδος της Βρετανικής Πρεσβείας. Σήμερα βρίσκεται η κατοικία του Βρετανού Πρέσβεως.

Είναι εντυπωσιακό το συμπέρασμα του Σαλπιγκτή ότι σήμερα το οδωνύμιο «Καραολή και Δημητρίου» είναι το πιο διαδεδομένο σε Ελλάδα και Κύπρο και ξεπερνά αριθμητικά τους δρόμους με το όνομα του Ελευθερίου Βενιζέλου. Καραολής και Δημητρίου, Αθάνατοι!

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2014

Ο Τούρκος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ερντογάν, ο Πρωθυπουργός  Νταβούτογλου και ο ψευδοπρόεδρος των Τουρκοκυπρίων Έρογλου μιλούν ξεκάθαρα για διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλους του ΟΗΕ και της Ευρ. Ενώσεως, και για τη δημιουργία ενός νέου κράτους με χαλαρή ομοσπονδιακή δομή, το οποίο θα ιδρυθεί από δύο συνιδρυτικά ισότιμα κράτη: Τη Διοίκηση των Ρωμηών της Κύπρου (αυτά  τα λόγια  χρησιμοποιούν) και το Τουρκοκυπριακό Ομόσπονδο Κράτος (αναγνωρισμένο μόνο από την Τουρκία και το Μπάγκλα-Ντες). Το θράσος τους ενισχύεται και από το γεγονός ότι η νόμιμη κυβέρνηση της Λευκωσίας συνεχίζει να συζητεί με τον Έρογλου, παρά τις απαράδεκτες τουρκικές θέσεις για δύο ισότιμα ιδρυτικά κράτη. Ένα νόμιμο κράτος διαπραγματεύεται με τους εκφραστές της εισβολής και κατοχής!

Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Ερντογάν εάν αυτά που προτείνει για την Κύπρο θα τα δεχόταν να ισχύσουν στο εσωτερικό της χώρας του. Για να μας πείσει, λοιπόν, πόσο δίκαιο και λειτουργικό είναι το σχέδιό του για ομοσπονδία δύο ισοτίμων ιδρυτικών κρατών (ikikurucudevletem) σε ένα νησί με νόμιμο πληθυσμό κάτω του ενός εκατομμυρίου, προτείνω να εφαρμοσθεί πρώτα αυτή η ιδέα στην Τουρκία, η οποία έχει πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό. Οι Κούρδοι ήδη ζητούν αυτονομία αγωνιζόμενοι με κάθε τρόπο, ενώ οι αδελφοί τους στο Ιράκ την έχουν επιτύχει με τη στήριξη των ΗΠΑ. Γιατί δεν κάθεται ο Ερντογάν στο ίδιο τραπέζι με τον Οτσαλάν ή όποιον άλλο ηγέτη εκλέξουν οι Κούρδοι και να συζητήσουν την ίδρυση μιας νέας τουρκο-κουρδικής ομοσπονδίας με ισότιμα συν-ιδρυτικά κράτη την τουρκική διοίκηση και το Κουρδιστάν; Αφού οι Τούρκοι πολιτικοί έχουν μελετήσει τόσο καλά το Κυπριακό, η εφαρμογή των ιδεών τους στην Τουρκία θα είναι μία απλή μεταφορά των προτάσεών τους!

Λοιπόν, κ. Ερντογάν, δείξτε μας λοιπόν πόσο συνεπής είστε στις απόψεις σας και πόσο δίκαιο είναι να εξισώνεται πολιτικά, διοικητικά, νομοθετικά και οικονομικά η πλειοψηφία με τη μειοψηφία. Αποδείξτε μας πόσο καλός Μουσουλμάνος είστε, αφού άλλωστε και οι Κούρδοι Μουσουλμάνοι είναι. Πριν ζητήσετε τη εφαρμογή των ikikurucudevletem μεταξύ Ελλήνων Ορθοδόξων και Τούρκων Μουσουλμάνων στη μικρή Κύπρο, δείξτε μας πώς κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει ομαλά μεταξύ δύο μουσουλμανικών εθνοτήτων της Τουρκίας!

Άρθρο μου στην Κυριακάτικη Δημοκρατία, 21 Σεπτεμβρίου 2014

Δεν γνωρίζω ποιος ή ποιοι είναι θαμμένοι στον τύμβο της Αμφιπόλεως, ούτε προτίθεμαι να εμπλουτίσω τη σεναριολογία. Σε λίγες ημέρες οι αρχαιολόγοι θα ανακαλύψουν το μυστικό. Οποιο κι αν είναι το περιεχόμενο, ελπίζω να αξιοποιηθεί για την προβολή της αληθινής ταυτότητας και της Ιστορίας της Μακεδονίας. Βεβαίως έχουμε ήδη πάμπολλες και σοβαρές μαρτυρίες από το παρελθόν, τις οποίες αποδέχονται έγκυροι ιστορικοί εντός και εκτός Ελλάδος. Δεδομένης, όμως, της σκοπιανής προκλητικότητας και της βιασύνης ορισμένων εταίρων μας να «λυθεί» το ζήτημα του ονόματος, θα ήταν χρήσιμο να βρούμε ελληνικές επιγραφές και άλλα ακλόνητα στοιχεία από την περίοδο του Αλεξάνδρου και των επιγόνων του.

Τα ευρήματα της Αμφιπόλεως και άλλα πιθανά ευρήματα σε ανεξερεύνητους μακεδονικούς τάφους αποτελούν βαριά και πολύτιμη κληρονομιά για τη νέα γενιά. Για να επιτύχουμε, όμως, την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση τέτοιων ευρημάτων, πρέπει να έχουμε συγκροτημένη, ελληνοκεντρική και μακροπρόθεσμη πολιτική σε πολλούς τομείς. Αναφέρω τους κυριότερους.

Για να αξιοποιηθεί η αρχαιολογική έρευνα, η σχετική με τη Μακεδονία μας, οφείλουμε να επανέλθουμε το συντομότερο στην αρχική μας διπλωματική θέση, ότι δηλαδή δεν παραχωρούμε το όνομα της Μακεδονίας ούτε ως σύνθετο ούτε ως παράγωγο. Οι Σκοπιανοί ξέρουν κατά βάθος ότι εμείς είμαστε οι νόμιμοι ιδιοκτήτες και τη δική μας υπογραφή θέλουν να πάρουν για να νομιμοποιήσουν τα κλοπιμαία! Δεν τους βοηθά η αναγνώριση από ξένες χώρες, αν δεν έχουν την υπογραφή του νόμιμου κληρονόμου του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, δηλαδή του Ελληνισμού. Αν παραχωρήσουμε το όνομα ακόμη και με γεωγραφικό προσδιορισμό, σε λίγα χρόνια οι λέξεις «βόρεια» ή «άνω» θα φύγουν και θα μείνει ως κτήμα των Σκοπίων ο όρος Μακεδονία.

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα είναι σκληρός για τη γενιά μας. Θα γράψει ότι παραχωρήσαμε την Ιστορία μας και τον πολιτισμό μας, την ώρα μάλιστα που οι τάφοι, οι λίθοι και τα μνημεία αποκαλύπτουν την αλήθεια. Τι να την κάνουμε, λοιπόν, τη Βεργίνα και την Αμφίπολη χωρίς δυναμική εξωτερική πολιτική;

Πώς θα αξιοποιήσουμε τα ευρήματα και τους πολιτιστικούς θησαυρούς του πλούσιου παρελθόντος μας, αν δεν αποφασίσουμε ως έθνος να διδάξουμε σωστά την Ιστορία μας και να μεταδώσουμε συγκρατημένη υπερηφάνεια, χωρίς φυσικά αδικαιολόγητες εξάρσεις, στη νέα γενιά: Με σχολικά βιβλία τα οποία διδάσκουν την πολυπολιτισμικότητα, την ηττοπάθεια, την περιφρόνηση προς τους ήρωες και τους αγίους, την ιστορική αγραμματοσύνη, την υποβάθμιση των εθνικών θεμάτων, πώς θα μπορέσει το Ελληνόπουλο να εκτιμήσει και να προβάλει διεθνώς την ελληνική κληρονομιά της Μακεδονίας και άλλων περιοχών; Ποια θα είναι η παιδεία και η εθνική αξιοπρέπεια των μελλοντικών διπλωματών και πανεπιστημιακών μας, που θα κληθούν αύριο μεθαύριο να αξιοποιήσουν οικουμενικά τη Βεργίνα και την Αμφίπολη, όταν ήδη πολλά σχολικά βιβλία Γλώσσας, Ιστορίας, Λογοτεχνίας και άλλων μαθημάτων αποκόπτουν τα Ελληνόπουλα από τις ρίζες και την παράδοσή μας;

Αναμένουμε με αγωνία να βρούμε επιγραφές στα ελληνικά, όπως βρίσκουν οι αρχαιολόγοι σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Η κλασική, η ελληνιστική και η βυζαντινή κληρονομιά του διαχρονικού Ελληνισμού ακτινοβολούν κυρίως μέσω της γλώσσας μας. Πόσα Ελληνόπουλα μπορούν σήμερα να διαβάσουν και να ερμηνεύσουν τις επιγραφές των γνωστών αρχαίων μνημείων μας; Ο γλωσσικός «εκσυγχρονισμός» από το 1982 και μετά έχει προκαλέσει γλωσσική πενία. Αν δεν σταματήσουμε τον κατήφορο της γλωσσικής παιδείας μας, θα καλούμε σε λίγα χρόνια ξένους ελληνιστές να διαβάζουν τα ευρήματα του ελλαδικού χώρου.

Το πιο σημαντικό είναι να διατηρήσουμε ως κράτος τη συνείδηση της συνέχειας του Ελληνισμού και να την καλλιεργούμε σε κάθε δημόσια εκδήλωση. Η Αμφίπολη αποδυναμώνεται όταν οι δήθεν προοδευτικοί αμφισβητούν τη συνέχεια του Ελληνισμού.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

Αν ήμουν Σκωτσέζος –ή Σκώτος κατά τα παλαιότερα ελληνικά- θα ψήφιζα ΝΑΙ στο δημοψήφισμα της 18ης Σεπτεμβρίου. Θα υπερασπιζόμουν την ανεξαρτησία της Σκωτίας από τη Μ. Βρετανία, διότι ιστορικά, εθνολογικά και πολιτιστικά ο Σκωτικός λαός είναι διαφορετικός. Αγωνίζεται για ανεξάρτητο κράτος από το 1297-1305 όταν είχε αρχηγό τον περίφημο Ουιίλλιαμ Ουάλλας, τον Braveheart, που ενσάρκωσε στη βραβευμένη ταινία ο Μελ Γκίμπσον. Οι Σκωτσέζοι έχουν δική τους σημαία, δική τους εθνική ομάδα ποδοσφαίρου που μετέχει σε όλες τις διεθνείς οργανώσεις και δεν αισθάνονται Άγγλοι. Αλλά και ως Έλληνας θα χαρώ αν υπερψηφισθεί το ΝΑΙ. Προτιμώ τα εθνικά κράτη και όχι τις πολυεθνικές μικρές αυτοκρατορίες που διαιωνίζουν ιδεολογίες του παρελθόντος. Όπως οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι χώρισαν ειρηνικά, έτσι δικαιούται και η Σκωτία να χαράξει ανεξάρτητη πορεία.

Τα εθνικά κράτη είναι το μέλλον, οι πολυεθνικές οντότητες ανήκουν στο παρελθόν. Οι Άγγλοι δυσαρεστούνται με την πιθανότητα να χάσουν εδάφη, πληθυσμό και πετρέλαια που θα ανήκουν πλέον στη Σκωτία. Όμως σε βάθος χρόνου και οι Άγγλοι θα ωφεληθούν από μία πιθανή Σκωτική ανεξαρτησία. Θα προσγειωθούν στην πραγματικότητα και ως λαός και ως πολιτική ηγεσία και θα κατανοήσουν ότι η εποχή των Αυτοκρατοριών παρήλθε οριστικά. Κάποτε οι Άγγλοι διέτασσαν και οι Ινδοί ή οι Αυστραλοί εφονεύοντο στον πόλεμο για λογαριασμό του Βρετανικού Στέμματος. Τώρα ο κάθε λαός πρέπει να αποφασίζει μόνος του αν και πότε θα μετάσχει σε πόλεμο.

Ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Πατ Κοξ έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του ότι μία ανεξάρτητη Σκωτία μπορεί να γίνει μέλος της Ευρ. Ενώσεως με απλές διαπραγματεύσεις και χωρίς δυσκολία. Η τελική ανεξαρτητοποίηση προβλέπεται για τον Μάρτιο του 2016, δηλαδή 18 μήνες μετά το δημοψήφισμα, και μέχρι τότε η Ευρ. Ένωση είναι σε θέση να λύσει τα προβλήματα της εντάξεως -ουσιαστικά παραμονής-του νέου 29ου μέλους.

Ορισμένοι φοβούνται το φαινόμενο του «ντόμινο». Αν αποσχισθεί η Σκωτία από το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποσχισθούν οι Καταλανοί από την Ισπανία, οι Κορσικανοί από τη Γαλλία κ.ά. Όμως δεν πρόκειται για παρόμοιες περιπτώσεις. Το δημοψήφισμα της Σκωτίας διενεργείται στο πλαίσιο της Βρετανικής νομοθεσίας και προετοιμάζεται επί 40 χρόνια. Προς το παρόν ας περιμένουμε το αποτέλεσμα!

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

150 χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την Ένωση των Επτανήσων (Ιονίων Νήσων) με την Ελλάδα και είναι αξιέπαινοι όλοι  οι φορείς που τιμούν το γεγονός. Συνήθως παρουσιάζεται η Ένωση ως μία παραχώρηση των Βρετανών, οι οποίοι κατείχαν μέχρι το 1864 τα νησιά, προς τον πρίγκηπα Γουλιέλμο της Δανίας, ο οποίος ενθρονίσθηκε  στην Ελλάδα με τον τίτλο Βασιλεύς Γεώργιος Α΄. Η αλήθεια είναι ότι η Ένωση ήλθε ως αποτέλεσμα σκληρών αγώνων των Επτανησίων, οι οποίοι επί αιώνες δουλείας επέδειξαν θάρρος και ελληνορθόδοξο φρόνημα.

Επί Βρετανικής κατοχής, στη διάρκεια του 19^ου αιώνος, οι κάτοικοι της Κέρκυρας, των Παξών, της Λευκάδας, της Ιθάκης, της Κεφαλληνίας, της Ζακύνθου και των Κυθήρων είχαν ως μόνιμο αίτημα την Ένωση με την Ελλάδα. Η Μεγάλη Ιδέα ενθουσίαζε όλους τους Έλληνες, στο Βασίλειο της Ελλάδος και στον αλύτρωτο Ελληνισμό και της οφείλουμε πολλά. Αν δεν υπήρχε αυτό το όραμα , αυτή  η Ιδέα, θα είχαμε μείνει υπόδουλοι στους Τούρκους ή θα είχαμε αρκεσθεί στη μικράν και έντιμον Ελλάδα του 1830. Κακώς οι ψευδοπροοδευτικοί κατηγορούν τη Μεγάλη Ιδέα και τον υγιή εθνισμό της εποχής εκείνης. Μακάρι και σήμερα να βρούμε μία νέα Μεγάλη Ιδέα, αυτή τη φορά με περιεχόμενο πολιτιστικό και όχι εδαφικό.

Το Κόμμα που διαδραμάτισε τον κυριώτερο ρόλο υπέρ της Ενώσεως ήταν των Ριζοσπαστών. Συνδύαζαν την Ορθόδοξη Πίστη, τον πατριωτισμό και την ευαισθησία προς την κοινωνική δικαιοσύνη. Στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας το εθνικό με το κοινωνικό μπορούν να συνυπάρξουν. Αυτό δεν μπορούν να το κατανοήσουν οι οπαδοί των ξενόφερτων θεωριών, όπως είναι ο μαρξισμός και τα παρακλάδια του.

Η εμμονή των Επτανησίων στην Ορθόδοξη Πίστη είναι εντυπωσιακή δεδομένου ότι επί αιώνες Ενετοκρατίας, η οποία προηγήθηκε της  Βρετανικής Κατοχής, οι Βενετοί προσπάθησαν με ήπιο αλλά ύπουλο τρόπο να καταπιέσουν την Ορθόδοξη συνείδηση των κατοίκων. Ένα  κορυφαίο τέκνο των Επτανήσων, ο εκ Ζακύνθου Εθνικός μας Ποιητής Διονύσιος Σολωμός, στα μεγάλα έργα του τονίζει τη σύνδεση της Πίστης με την Πατρίδα. Ίσως γι’ αυτό τον λόγο δεν προβάλλεται όσο θα έπρεπε στα σχολικά μας βιβλία!

Μακάρι μετά τα Επτάνησα να είχε ενωθεί και η Κύπρος με την Ελλάδα. Δυστυχώς η Μεγαλόνησος ακόμη αιμορραγεί.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 6 Ιουλίου 2014

Μία από τις πολλές επετείους του 2014 είναι και η συμπλήρωση εκατό ετών από την εκδημία του Κωνσταντίνου Σάθα, ιστορικού ερευνητού με ειδίκευση στην εποχή της Φραγκοκρατίας και Τουρκοκρατίας. Ο Σάθας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842 (ή το 1840;) και έζησε από την ηλικία των δύο ετών στο Γαλαξείδι. Σ’ αυτή την   πόλη, που έγινε διάσημη για τη ναυτική της τέχνη,  διασώζεται το σπίτι του και στο δημοτικό Κοιμητήριο βρίσκεται  ο τάφος του. Απεβίωσε το 1914 στο Παρίσι. Η προτομή του κοσμεί μία από τις πλατείες του Γαλαξειδίου.

Ο Σάθας   εργάσθηκε για την ανόρθωση του Έθνους μας μετά την απελευθέρωση. Οι ξένες προπαγάνδες οργίαζαν και οι Έλληνες αναζητούσαν τεκμήρια της διαχρονικής συνέχειας τους. Ο Κωνσταντίνος Σάθας βρήκε, μελέτησε και εξέδωσε σε επτά τόμους τη «Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη» με πρωτότυπα κείμενα από συγγραφείς της Βυζαντινής περιόδου και από τα χρόνια της πολλαπλής δουλείας σε Φράγκους και Τούρκους. Κείμενα όπως το Χρονικό του Λεοντίου Μαχαιρά αποδεικνύουν το ελληνορθόδοξο φρόνημα της Κύπρου μας  διαμέσου των αιώνων, ενώ τα κείμενα του Καισαρίου Δαπόντε καταγράφουν την ελληνική συνείδηση των Βλαχοφώνων της Μοσχόπολης στη Βόρειο Ήπειρο. Η εύρεση, έκδοση και ο σχολιασμός τέτοιων κειμένων από τον Σάθα ήταν απαραίτητη  κατά τον 19^ο αιώνα και βοήθησε τους ιστορικούς να τεκμηριώσουν με πηγές αδιαμφισβήτητες την ιστορική πορεία και συνέχεια του Ελληνισμού.

Ο Κωνσταντίνος Σάθας απέδειξε ότι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν έγιναν μόνον δυο -τρεις εξεγέρσεις των Ελλήνων, όπως γράφουν σήμερα μερικά σχολικά βιβλία. Το αδούλωτο φρόνημα των Ορθοδόξων Ελλήνων ( ή Ρωμηών ή Γραικών όπως ελέγοντο τότε) οδήγησε σε ογδόντα τουλάχιστον επαναστάσεις, με τοπικό κυρίως χαρακτήρα. Από τη Χειμάρρα της Ηπείρου μέχρι την Κρήτη και από την Ρούμελη μέχρι την Κύπρο, ο Ελληνισμός καθοδηγούμενος από τον Ορθόδοξο κλήρο βρισκόταν σε συνεχή επανάσταση. Τούτο καταγράφεται στο ογκώδες έργο του Σάθα «Τουκοκρατουμένη Ελλάς», στο οποίο καταγράφει μαρτυρίες για γνωστές και άγνωστες εξεγέρσεις. Συνήθως οι Έλληνες περίμεναν βοήθεια από τους Ρώσους ή τους Βενετούς, αλλά πλήρωναν με εκτελέσεις και εξισλαμισμούς την εγκατάλειψη από τους «συμμάχους». Πόσοι γνωρίζουν σήμερα ότι επί είκοσι χρόνια στα τέλη του 17^ου αιώνος η Ανατολική Στερεά ήταν ελεύθερη μετά από την εξέγερση των Επισκόπων, του Θηβών Ιεροθέου και του Σαλώνων (Αμφίσσης) Φιλοθέου; Αυτό ειδικά το βιβλίο του Σάθα, η «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς» θα έπρεπε να μελετηθεί από ορισμένους ανιστόρητους ερευνητές της εποχής μας, οι οποίοι προσπαθούν να παρουσιάσουν την Τουρκοκρατία σαν μία περίοδο ευημερίας για τον Ελληνισμό!

Ο Κωνσταντίνος Σάθας τίμησε το Γαλαξείδι, στο οποίο έζησε, εκδίδοντας και καθιστώντας γνωστό για πρώτη φορά το «Χρονικό του Γαλαξειδίου», το οποίο συνέγραψε ο μοναχός Ευθύμιος. Επίσης ο σπουδαίος αυτός ιστοριοδίφης μάς έδωσε σημαντικά στοιχεία για τους Έλληνες Αρβανίτες πολεμιστές, οι οποίοι μετά την Άλωση κατέφυγαν στη Βενετία και στρατολογήθηκαν ως μισθοφόροι. Στο έργο του «Έλληνες Στρατιώται εν τη Δύσει και η αναγέννηση της ελληνικής τακτικής»  καταγράφει τον θαυμασμό των Βενετών για τη γενναιότητα των Ελλήνων. Επίσης δίνει μαρτυρίες για την ελληνική συνείδηση και Ορθόδοξη Πίστη των Αρβανιτών (ορθότερα Αρβανιτοφώνων), οι οποίοι παρουσιάσθηκαν στη Γερουσία της Βενετίας, δήλωσαν Έλληνες και Ορθόδοξοι και ζήτησαν να έχουν δικό τους Ναό και δικό τους Κοιμητήριο. Από την επιμονή τους γεννήθηκε η Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας, η οποία έλαμψε επί μακρόν.

Το Έθνος και η Επιστήμη οφείλουν πολλά στον Κωνσταντίνο Σάθα, ο οποίος με την προβολή ντοκουμέντων βοήθησε την εθνική μας αυτογνωσία και έδωσε έτοιμο υλικό στους μεγάλους ιστορικούς της εποχής του. Ιστορία είναι η μελέτη των πηγών και όχι τα ιδεολογήματα των ψευδοπροοδευτικών.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 1 Ιουλίου 2014.

Στις 28 Ιουνίου θυμόμαστε δύο ιστορικές επετείους που σχετίζονται με την πυρίκαυστη ζώνη των Βαλκανίων. Πρώτη επέτειος είναι εκείνη της 28^ης Ιουνίου 1389, όταν οι Σέρβοι ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους στην πεδιάδα των κοτσυφιών (Κοσσυφοπέδιο) και εισήλθαν στη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η δεύτερη επέτειος είναι εκείνη της 28^ης Ιουνίου 1914, όταν δολοφονήθηκε από Σέρβο εθνικιστή ο Διάδοχος της Αυστρουγγαρίας Φερδινάνδος στο Σεράγεβο και έτσι άναψε η πρώτη σπίθα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η μάχη του Κοσσυφοπεδίου έδωσε έναν Άγιο και ήρωα στο Ορθόδοξο σερβικό έθνος. Τον πρίγκηπα Λάζαρο, ο οποίος τιμάται  μέχρι σήμερα. Η ανάμνηση προκαλεί διπλή θλίψη στους συγχρόνους Σέρβους διότι ξαναέχασαν προσφάτως το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο οι Αλβανοί ανακήρυξαν ανεξάρτητο κράτος με το όνομα Κόσσοβο. Τα Ορθόδοξα μοναστήρια της περιοχής, αγιογραφημένα κατά κύριο λόγο από Θεσσαλονικείς αγιογράφους της υστεροβυζαντινής περιόδου (14^ος αιώνας), έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές από φανατικούς Αλβανούς Μουσουλμάνους.

Η δολοφονία του Φερδινάνδου από τον Γκαμπρίλο Πρίντσιπ, μέλος της οργανώσεως «Μαύρη Χειρ» η οποία ήθελε να διώξει τους Αυστριακούς από τη Βοσνία και να δημιουργήσει τη Μεγάλη Σερβία, οδήγησε την τότε κραταιά Αυτοκρατορία των Αψβούργων να εισβάλει στη Σερβία. Οι εξελίξεις ήσαν ραγδαίες με τους Γερμανούς, Βουλγάρους και Τούρκους να συμπαρατάσσονται με τους Αυστριακούς και με τους Άγγλους, τους Γάλλους κ.α. να δημιουργούν την Εγκάρδιο Συνεννόηση, γνωστή και ως Αντάντ (EntenteCordiale). Ο Μεγάλος Πόλεμος, όπως αρχικά ονομάσθηκε, εξελίχθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο με τις ΗΠΑ να εισέρχονται αργότερα υπέρ των Αγγλογάλλων και να συντελούν στην τελική νίκη και τη Ρωσία να μετέχει  στην ίδια συμμαχία, μέχρι την ανατροπή του Τσάρου από τους Κομμουνιστές.

Η Ελλάς γνώρισε εξ αιτίας του Πολέμου τον πρώτο Εθνικό Διχασμό και τελικά μετέσχε στο Βαλκανικό Μέτωπο στο πλευρό της Αντάντ. Η μάχη του Σκρα και ο πόλεμος των χαρακωμάτων δεν είναι γεγονότα οικεία στις νεώτερες γενιές. Κλασσική είναι η περιγραφή της ελληνικής συμμετοχής με τη Μεραρχία Αρχιπελάγους στο βιβλίο «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβήλη.

Ο επεκτατισμός ορισμένων λαών επί αιώνες αιματοκύλισε τα Βαλκάνια. Ο νέος Οθωμανισμός της Άγκυρας  απειλεί σήμερα τη σταθερότητα της περιοχής. Χρειαζόμαστε ισχυρή αμυντική και διπλωματική θωράκιση.

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Κυριακή 29 Ιουνίου 2014.