Άδικη, ατεκμηρίωτη και στηριγμένη σε αριστερές ιδεοληψίες είναι η επίθεση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Αρ. Μπαλτά στα Πειραματικά Σχολεία. Ο κ. Υπουργός διαφωνεί με την εισαγωγή μαθητών μέσω εξετάσεων, απορρίπτει την ύπαρξη σχολείων για μαθητές που διακρίνονται, κατηγορεί την «αριστεία» ως ρετσινιά (!) και φθάνει στο σημείο να χαρακτηρίσει το πνεύμα των Πειραματικών σχεδόν… χιτλερικό.
Είχα την τύχη να παρακολουθήσω τις έξι τάξεις του Δημοτικού στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τις έξι τάξεις του Γυμνασίου-Λυκείου στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχω ωφεληθεί πολύ από αυτή την εκπαιδευτική εμπειρία, όπως είμαι βέβαιος ότι έχουν ωφεληθεί όλοι οι συμμαθητές μου καθώς και οι απόφοιτοι της Ιωνιδείου, του Βαρβακείου και των άλλων Προτύπων και Πειραματικών σχολείων. Τα Πειραματικά Σχολεία στην εποχή μου είχαν την εξής διαφορά από τα υπόλοιπα Πρότυπα. Λειτουργούσαν υπό την εποπτεία του εκάστοτε καθηγητού της Παιδαγωγικής στα τρία τότε μεγάλα Πανεπιστήμια (Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών) και αποτελούσαν την προέκταση του εργαστηρίου των Παιδαγωγικών για να εφαρμόζουν καινοτομίες, υποδειγματικές διδασκαλίες και ψυχογραφήματα των μαθητών.
Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε από τον σπουδαίο παιδαγωγό Αλέξανδρο Δελμούζο κατά τη δεκαετία του 1930. Στεγάζεται σε ένα εξαιρετικό κτήριο, το οποίο ολοκληρώθηκε στη δεκαετία του 1960 με σχέδια του μεγάλου Πικιώνη. Ως μαθητές του Δημοτικού είχαμε κάθε ημέρα στην αίθουσα δασκάλους από πόλεις και χωριά της Μακεδονίας, οι οποίοι παρακολουθούσαν το δικό μας μάθημα υπό μορφήν μετεκπαιδεύσεως. Ό,τι έβλεπαν στην τάξη μας πήγαιναν και το εφάρμοζαν στα μονοθέσια ή εξατάξια σχολεία των χωριών της Β. Ελλάδος. Η παρουσία ακροατών- δασκάλων καθιστούσε αυστηρότερη την ευθύνη των διδασκόντων και την προετοιμασία των μαθητών.
Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, που βρίσκεται στην οδό Σκουφά απέναντι από τον Άγιο Διονύσιο, ιδρύθηκε στη δεκαετία του 1930 από τον Νικόλαο Εξαρχόπουλο. Απόφοιτοί του είναι τρεις μετέπειτα Πρωθυπουργοί, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης και ο Κώστας Καραμανλής. Όταν ήμασταν μαθητές θυμούμαι ότι είχαμε κάθε ημέρα ως ακροατές τους φοιτητές της Θεολογίας, Φιλολογίας και Φυσικομαθηματικής, οι οποίοι έπαιρναν παραδείγματα για το πώς θα διδάξουν όταν διορισθούν στη Μέση Εκπαίδευση. Κατάλογος για «να πούμε μάθημα» σπανιότατα εχρησιμοποιείτο και η βαθμολογία εξηρτάτο από τη συμμετοχή μας μέσα στην τάξη. Το Σχολείο ενθάρρυνε τη συχνή διοργάνωση παρουσιάσεων και εκδηλώσεων από τους μαθητές με στόχο να αποκτήσουμε άνεση λόγου ενώπιον ακροατηρίων. Τα τετράδια των Εκθέσεών μας έμεναν στο σχολείο και τα μελετούσαν οι φοιτητές ως άσκηση στο μάθημα της Παιδαγωγικής. Πολλοί από τους αποφοίτους επιτύχαμε σχεδόν χωρίς φροντιστήριο στα ΑΕΙ και σε καλή σειρά.
Ουσιαστικά αυτό που βίωσα στα δύο Πειραματικά Σχολεία ήταν η αξιοποίησή τους από τα Πανεπιστήμια ώστε να δοκιμάζονται νέες μέθοδοι διδασκαλίας και να μετεκπαιδεύονται φοιτητές και δάσκαλοι. Από το 1982 μέχρι προσφάτως ο θεσμός μαράζωσε διότι καταργήθηκε η εισαγωγή μέσω εξετάσεων στην Α΄ Γυμνασίου. Προ τριών ετών η τότε Υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου επανέφερε τις εξετάσεις για το Γυμνάσιο και το Λύκειο, μείωσε τον αριθμό των Πειραματικών και Προτύπων, ο οποίος είχε αυξηθεί υπερβολικά, και όρισε αυξημένα προσόντα για τους διδάσκοντες. Ναι, δεν είναι κακό να έχουμε λίγα έστω σχολεία με αρίστους μαθητές, ώστε να ενθαρρύνονται τα ταλέντα και ταυτοχρόνως να πειραματίζονται οι παιδαγωγοί.
Το δικαίωμα όλων των Ελλήνων για δωρεάν παιδεία είναι ιερό. Αλλά τα λίγα δημόσια Πρότυπα και Πειραματικά όπως ορίζονται από τον ισχύοντα νόμο δεν είναι σχολεία της ελίτ. Οι συμμαθητές μου επί δώδεκα χρόνια προήρχοντο από όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Ας μην διαλύσουμε κάτι καλό που λειτουργεί στην παιδεία μας!
Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015
