Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την άφιξη στην Ελλάδα του τελευταίου κύματος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ λίαν επίκαιρη την έκδοση ενός τόμου με τα πρακτικά ειδικού Επιστημονικού Συνεδρίου, το οποίο διοργάνωσε πέρσι η Εκκλησία της Ελλάδος.
Ο τόμος έχει τίτλο: Η Ορθόδοξη Εκκλησία στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη (εκδόσεις Αρχονταρίκι). Περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις που παρουσιάσθηκαν σε ομότιτλο επιστημονικό συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Συνοδικό Μέγαρο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 20-21 Οκτωβρίου 2023. Προλογίζουν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος και ο Καθηγητής Εμμανουήλ Βαρβούνης. Τη διοργάνωση ανέλαβε η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος.
Από τα πολλά κείμενα του τόμου των 550 σελίδων επιλέγω να καταγράψω την πρόταση του ειδικού νομικού για θέματα Γενοκτονιών Δρος Βασιλείου Μεϊχανετσίδη, ο οποίος παρατηρεί ότι οι Έλληνες, οι Αρμένιοι και άλλες Χριστιανικές κοινότητες υπέστησαν το 1908-1923 όχι μόνον εθνοκτονία, αλλά και πολιτισμική Γενοκτονία. Ο συγγραφέας περιλαμβάνει κάτω από τον ευρύτερο όρο Γενοκτονία όχι μόνο την εξόντωση και τη βίαια μετακίνηση, αλλά και την καταστροφή των θρησκευτικών τόπων λατρείας και των πολιτιστικών θησαυρών ενός λαού.
Η Σύμβαση του ΟΗΕ του 1948 δεν περιλαμβάνει ευθέως κάτω από τον όρο Γενοκτονία και την πολιτισμοκτονία ως πράξη ποινικώς κολάσιμη, αλλά εμμέσως με την απαγόρευση θρησκευτικού προσηλυτισμού, γλωσσικής αποκοπής των παιδιών κ.ά. Όμως ο Ραφαήλ Λέμκιν που επινόησε τον όρο Γενοκτονία-Genocide δεν αναφέρεται μόνο στη φυσική καταστροφή και εξόντωση των στοχοποιημένων ομάδων, αλλά και στην καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς τους.
Ο Δρ. Μεϊχανετσίδης επισημαίνει ότι οι Οθωμανοί, οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλικοί, γνωρίζοντας την ιδιαίτερη συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην πολιτιστική ταυτότητα και στην εθνική επιβίωση των Ελλήνων, επέδειξαν έντονη τάση ιεροκτονίας, δηλαδή σφαγής κληρικών και καταστροφής Ναών και Μονών.
Δυστυχώς αυτή τη γενικότερη τάση πολιτισμικής γενοκτονίας εις βάρος του Ελληνισμού διαπιστώσαμε και μετά την εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο τον Ιούλιο- Αύγουστο 1974. Ναοί και κοιμητήρια συλήθηκαν, εικόνες κλάπηκαν και πωλούνται σε δημοπρασίες.
Πολιτιστική Γενοκτονία είναι και η μετατροπή Ορθοδόξων Ναών σε ισλαμικά τεμένη σήμερα, όπως έκανε ο Ερντογάν με την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, τη Μονή της Χώρας, την Αγία Σοφία της Νίκαιας στη Μικρά Ασία.
Όπως εύστοχα σημειώνει η Τουρκάλα δημοσιογράφος Ozay Bulut “η Γενοκτονία των Ελλήνων από την Τουρκία συνεχίζεται σήμερα α) διαμέσου των τουρκικών προσπαθειών να σβηστεί ο τρισχιλιετής ελληνικός πολιτισμός από την Ανατολία και β) της συστηματικής άρνησης της γενοκτονίας” (σελ. 543 του προαναφερθέντος τόμου).
Η ελληνική εκπαίδευση όλων των βαθμίδων φυσικά δεν θα ακολουθήσει τον φανατισμό των τουρκικών κρατικών αρχών. Έχουμε, όμως, υποχρέωση να διαφυλάξουμε την ιστορική μνήμη και να διδάξουμε στα παιδιά μας τη διαχρονική ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού. Να τους μιλήσουμε για τις ανθρώπινες ψυχές και για τον Ελληνορθόδοξο πολιτισμό, που ξεριζώθηκαν ή εξοντώθηκαν από τη γενοκτονική μανία του τουρκικού εθνικισμού.
Ο τόμος της Εκκλησία της Ελλάδος για την Ορθόδοξη Χριστιανική παρουσία στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη καταγράφει με πλήθος μαρτυριών την ιστορική αλήθεια.
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 5.10.2024
