Η ευγενική πρόσκληση του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου με έφερε προ ολίγων ημερών στα αγιασμένα χώματα της Δυτικής Μακεδονίας. Είχα την τιμή να ομιλήσω για την ελληνορθόδοξη παιδεία με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών και της κοπής της Βασιλόπιτας της Μητροπόλεως. Δεν θα αναφερθώ στην ομιλία μου. Θα σας διηγηθώ τις έντονες συγκινήσεις που αισθάνθηκα ως Ορθόδοξος Χριστιανός και ως Έλλην από το σύντομο αυτό προσκύνημα στις ρίζες των προγόνων μου.
Με τη συνοδεία καλών φίλων επισκέφθηκα την κωμόπολη Εράτυρα (με πληθυσμό χιλίων κατοίκων) που ανήκει στον Δήμο Βοΐου του Νομού Κοζάνης και στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης. Είχα ηθική υποχρέωση να ανάψω ένα κερί στη μνήμη των παππούδων μου, οι οποίοι γεννήθηκαν εκεί. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου με το περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο του εόρταζε τους Τρεις Ιεράρχες. Τί ευχάριστη έκπληξη αισθανθήκαμε όλοι, όταν είδαμε τους σημαιοφόρους και τους μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου να εισέρχονται στον ναό με την ελληνική σημαία, με προσεγμένη εμφάνιση και να παρακολουθούν τη Θεία Λειτουργία! Στο τέλος μάλιστα πολλά από τα παιδιά μετέλαβαν με τάξη και ευλάβεια. Εικόνες που θυμίζουν παλαιότερες εποχές και κινδυνεύουν να χαθούν κάτω από τον οδοστρωτήρα της παγκοσμιοποιήσεως.
Ο σύντομος, σαφής και θεολογικά άρτιος λόγος του νεαρού Φιλολόγου του Γυμνασίου συμπλήρωσε τις θαυμάσιες εντυπώσεις μας. Η Ελλάδα αντιστέκεται και στην Εράτυρα και σε όλη τη Δυτική Μακεδονία και παντού. Στα βάθη της ψυχής των παιδιών μας ριζώνει η Ορθοδοξία, η σημαία, ο σεβασμός στα όσια και στα ιερά, παρά τις αντίθετες προπαγάνδες. Γι’ αυτό και είμαι αισιόδοξος για το μέλλον.
Στην Κοζάνη η ημέρα των Τριών Ιεραρχών επεφύλασσε μία άλλη έκπληξη. Όσοι φέρουν το όνομα Ζήσης, και είναι αρκετοί, ειδικά στην πόλη αυτή εορτάζουν στις 30 Ιανουαρίου. Οι λόγοι είναι εθνικοί και ιστορικοί. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος (1903-1908) τρεις Κοζανίτες συνονόματοι, φέροντες το όνομα Ζήσης, χτύπησαν μία τουρκική άμαξα που μετέφερε χρήματα. Είχαν τη ατυχία να συλληφθούν και να καταδικασθούν αρχικά σε θάνατο. Με την παρέμβαση του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης η ποινή τους μετετράπη σε κάθειρξη. Η ανακοίνωση του ευχάριστου γεγονότος έγινε στις 30 Ιανουαρίου. Μετά από λίγα χρόνια οι Τούρκοι απελευθέρωσαν τους φυλακισμένους στο πλαίσιο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων. Οι τρεις Ζήσηδες εισήλθαν πανηγυρικά στην αίθουσα όπου ετελείτο η σχολική εορτή των Τριών Ιεραρχών στις 30 Ιανουαρίου 1908. Η διπλή ημερολογιακή σύμπτωση των ευχάριστων γεγονότων οδήγησε τους Κοζανίτες να εορτάζουν το όνομα Ζήσης μαζί με τους Τρεις Ιεράρχες.
Η Δυτική Μακεδονία θυμάται τον Μακεδονικό Αγώνα και δεν δέχεται παραχώρηση του ονόματος «Μακεδονία» στα Σκόπια! Άλλωστε ο Παύλος Μελάς φιλοξενήθηκε στο ιστορικό Επισκοπείο της Κοζάνης, το οποίο προσφάτως ανακαινίσθηκε. Οι μνήμες είναι ζωντανές.
Άρθρο μου στην Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 7 Φεβρουαρίου 2016
