Στις 23 Μαρτίου το απόγευμα, στη Στοά του Βιβλίου, θα παρουσιασθεί ο τόμος των Πρακτικών του δευτέρου από τα δέκα επιστημονικά συνέδρια για την Τουρκοκρατία και το 1821, τα οποία διοργανώνει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το Α΄ Συνέδριο διοργανώθηκε τον Οκτώβριο του 2012 , το Β΄ του οποίου τα Πρακτικά παρουσιάζονται, διοργανώθηκε τον Νοέμβριο του 2013, το Γ΄ έλαβε χώραν τον Νοέμβριο του 2014 και με τη βοήθεια του Θεού θα διοργανώνεται ένα Συνέδριο κάθε χρόνο μέχρι το 2021. Τότε συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από τη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση και η Εκκλησία μας θέλει να δώσει σε κάθε ενδιαφερόμενο μία σειρά δέκα επιστημονικών τόμων με βάση τα Πρακτικά των δέκα Συνεδρίων. Την υλοποίηση έχει αναλάβει η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος, με Πρόεδρο τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο, ενώ την όλη προσπάθεια έχει θέσει υπό την αιγίδα του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.
Ο Β΄ τόμος (εκδόσεις «Αρχονταρίκι») έχει ως τίτλο: Η Ζωή των υποδούλων επί Τουρκοκρατίας. Περιλαμβάνει 19 κείμενα, τα οποία αντανακλούν τα όσα είπαν οι εισηγητές του Β΄ Επιστημονικού Συνεδρίου. Η πρώτη ενότητα έχει ως αντικείμενο τη διαχρονική συνείδηση του Ελληνικού Έθνους, η δεύτερη αναφέρεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία και το υπόδουλο Γένος και η τρίτη περιλαμβάνει εισηγήσεις για τις Κοινότητες, την κοινωνία και την οικονομία των Ελλήνων κατά τη δύσκολη εκείνη περίοδο. Ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το παιδομάζωμα και οι εξισλαμισμοί, οι ιδεολογικές τάσεις, οι σχέσεις με τους άλλους λαούς, το εμπόριο, η ναυτιλία, ο ρόλος των λογίων, η κοινοτική αυτοδιοίκηση και πολλές άλλες πτυχές της ζωής των υποδούλων αναπτύσσονται με στοιχεία από ειδικούς επιστήμονες. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τον ρόλο των ελληνορθοδόξων κοινοτήτων του εξωτερικού. Τα συνέδρια της Εκκλησίας δίνουν την ευκαιρία να ακουσθούν σοβαρές και ψύχραιμες απόψεις, χωρίς διαστρεβλώσεις και παρερμηνείες, αλλά και χωρίς μία μονομερή και άνωθεν υπαγορευομένη κατεύθυνση.
Τρία συμπεράσματα εξάγονται αβίαστα από τη μελέτη του τόμου. Πρώτον, ότι τότε που δεν υπήρχε κράτος για τους Έλληνες η Ορθόδοξη Εκκλησία στήριξε την ελπίδα, την παιδεία, την κοινωνική αλληλεγγύη. Δεύτερον ότι η πίστη στη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού δεν χάθηκε ποτέ. Η πνευματική επαφή με την Αρχαιότητα και τη Βυζαντινή Ρωμηοσύνη ήταν συνεχής στη διάρκεια της δουλείας. Τρίτον ότι ο Ελληνισμός ανέπτυξε δικούς του θεσμούς και δεν αντέγραψε την Δύση ή τους Οθωμανούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι των Ελλήνων οι Κοινότητες επί Τουρκοκρατίας, ως προέκταση της ενορίας και ως φορέας δημοκρατίας και φιλανθρωπίας.
Η πίστη στον Θεό και στην ιστορία μας θα μάς βοηθήσουν και στη σύγχρονη κρίση.
Άρθρο μου στην Κυριακάτικη Δημοκρατία, 15 Μαρτίου 2015
