Άρθρα

Στις 13 Οκτωβρίου 1904 σκοτώθηκε το παλληκάρι. Ο θάνατός του αφύπνισε τον Ελληνισμό.  Ο Μακεδονομάχος Παύλος Μελάς με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας (από τα ονόματα των παιδιών του Μιχαήλ και Ζωής) φονεύθηκε από τουρκικό βόλι στο χωριό Στάτιστα της Καστοριάς. Το χωριό σήμερα λέγεται Μελάς και δεν πρέπει να συγχέεται με την Σιάτιστα της Κοζάνης.

Ο Παύλος ήταν γεννημένος στη Μασσαλία από οικογένεια με καταγωγή από την Ήπειρο. Ζούσε στην Αθήνα και αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων ως Ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού. Το 1904 μπήκε τρεις φορές ως εθελοντής στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία για να βοηθήσει τον εντόπιο Ελληνικό πληθυσμό στον διμέτωπο αγώνα εναντίον των Οθωμανών κατακτητών και των Βουλγάρων κομιτατζήδων, οι οποίοι επιδίωκαν να διαδεχθούν τους Οθωμανούς.

Ο Παύλος Μελάς έλαβε ελληνορθόδοξη ανατροφή από τους γονείς του. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη ήταν το μυστικό όπλο του. Οι σπουδαίοι άνθρωποι και στον πόλεμο και στην ειρήνη βασίζονται κυρίως στα πνευματικά όπλα. Ο Παύλος δείχνει τη Χριστιανική φλόγα της καρδιάς του στις επιστολές που στέλνει στη γυναίκα του Ναταλία Δραγούμη. Ο πατέρας της Στέφανος έγινε Πρωθυπουργός και ο αδελφός της Ίων υπήρξε ο ιθύνων νους όλου του Μακεδονικού Αγώνος ως διπλωμάτης και συγγραφέας.

Θα παραθέσω ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τις επιστολές του Παύλου προς τη Νάτα (Ναταλία), όπως δημοσιεύονται στο βιβλίο της Ναταλίας Μελά «Παύλος Μελάς», εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα – Γιάννενα 2002.

Το 1897 ο Παύλος Μελάς έλαβε μέρος ως νεαρός αξιωματικός στον λεγόμενο «ατυχή»  ελληνοτουρκικό πόλεμο. Πράγματι υποχωρήσαμε στο πεδίο της μάχης, αλλά στο διπλωματικό πεδίο κερδίσαμε την Αυτονομία της Κρήτης. Γράφει ο ήρωας από τη Λάρισα, την Κυριακή 6 Απριλίου 1897:

« Ειπέ εις την μητέρα μου ότι μετάλαβα και ότι η συνειδησίς μου είναι ήσυχη. Τι τα θέλεις; Η θρησκεία μας δίδει πολλήν παρηγορίαν και θάρρος. Άλλωστε χάρις εις αυτήν ελυτρώθη και θα λυτρωθή καθ’ ολοκληρίαν ο τόπος μας» (σελ. 97).

Μετά τη συνθηκολόγηση ο Παύλος παρέμεινε τη Θεσσαλία μαζί με μία συνεργάτιδα της βασίλισσας Όλγας για να καταγράψουν πόσοι ναοί καταστράφηκαν από τους Τούρκους στον πόλεμο και πόσοι μπορούν να επιδιορθωθούν. Γράφει στη σύζυγό του τον Ιούλιο του 1898:

« Εν πρώτοις όλαι αι εκκλησίαι του Τυρνάβου (16) πλην δύο φέρουν τα ιχνη της βαρβαρότητος και αγριότητος των Τούρκων. Όλαι σχεδόν αι εικόνες είναι κατεστραμμέναι. Επίσης και οι επιτάφιοι και αι κολυμβήθραι και τα βιβλία. Δεν υπάρχει καμμία εικών του Χριστού με τους οφθαλμους αβλαβείς…. Φαντάσου την Μεγάλην Πέμπτην τί θα αισθανθούν οι Χριστιανοί όταν ιδούν τον Εσταυρωμένον χωρίς μάτια;» (σελ. 162).

Τον Ιούλιο του 1904 ο Παύλος έχει πλέον στρατευθεί εθελοντικά στον αγώνα για τη στήριξη του Ελληνισμού της Μακεδονίας. Κρύβεται από τους Τούρκους και από τους Βουλγάρους επί αρκετές ημέρες στο Επισκοπείο της Κοζάνης, το οποίο υπάρχει και σήμερα ανακαινισμένο. Εκει συναντά πολιτικούς και οικονομικούς υποστηρικτές του Αγώνος από την Κοζανη, τη Σιάτιστα, τα Γρεβενά, το Βογατσικό (πατρίδα του πεθερού του), την Εράτυρα (Σέλιτσα) κ.α. Τους μιλά ως εξής:

«Επειδή πάντοτε κατά τους αγώνες του Έθνους μας προΐστατο η Εκκλησία, έτσι τώρα, προ πάντων όταν κατ’ αυτής στρέφονται κυρίως αι επιθέσεις των εχθρών μας, πρέπει και πάλι η Εκκλησία να προστατεύη τον αγώνα δια την συνεννόησιν προς αλλήλους και την αλληλοβοήθειαν» (σελ. 290- 291). Πράγματι ο αγώνας τότε είχε και εκκλησιαστικό χαρακτήρα, διότι οι Βούλγαροι είχαν αποσχισθεί αντικανονικώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και δημιούργησαν τη σχισματικη Εξαρχία.

Στις 28 Αυγούστου 1904, λίγο πριν εισέλθει στη Μακεδονία μαζί με τους ενόπλους συναγωνιστές του για τρίτη και τελευταία φορά, γράφει στη Ναταλία από τη θέση Μακροβούνι (μεταξύ Καλαμπάκας και Γρεβενών) τα εξής:

« Ακούσαμε τον εσπερινόν πρώτα και κατόπιν μας μετέλαβεν ο γέρων χωρικός ιερεύς της μονής. Ουδέποτε με τόσην κατάνυξιν μετέλαβα. Ο νους μου διαρκώς εστρέφετο προς Εκείνον, ο οποίος χάριν ημών και της θείας θρησκείας Του υπέστη το μαρτύριον. … Τον ελάτρευσα δια την θρησκείαν του και τον εθαύμασα δια την θυσίαν Του. … Αισθάνομαι τώρα ισχυρός, γενναίος και καλύτερος» (σελ. 331).

Χαίρεται όταν διαπιστώνει το ελληνικό και ορθόδοξο φρόνημα των Μακεδόνων. Γράφει στη Ναταλία από το Ζέλοβο (σήμερα Ανταρτικό) της Φλώρινας στις 21 Μαρτίου 1904:

« Αι γυναίκες ιδίως έχουν φοβερά ανεπτυγμένον το αίσθημα το ελληνικόν και ορθόδοξον. Η χαρά και ο ενθουσιασμός της παπαδιάς μας δεν περιγράφεται… Όταν περίπου 150 κομίται (κομιτατζήδες) επλησίασαν το χωριό, αυτή πρώτη με τον παπά της και τον Ναούμ Ανδρεου εβγήκεν πρώτη επι κεφαλής του χωριού προς απόκρουσιν των κομιτών» (σελ. 255).

Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, ποίημα που μεταδίδει Χριστιανική Πίστη και ελληνική αγωνιστικότητα, ενέπνεε διαρκώς τον Παύλο. Γράφει από το Ζουπάνι (Πεντάλοφο Κοζάνης) στις 4 Σεπτεμβρίου 1904, δηλαδή ένα μήνα πριν από τον θάνατό του:

«Κατόπιν διαβάζω τον Ελληνικόν Ύμνον του Σολωμού και κοιμούμαι ολίγον» (σελ. 355).

Με την Ορθόδοξη Πίστη και τις αξίες του Ελληνισμού γαλουχήθηκαν οι αγωνιστές του 1904- 1908. Έτσι έσωσαν τη Μακεδονία από τον Οθωμανικό ζυγό και από τις επιδιώξεις της Βουλγαρικής Εξαρχίας και από τους Κομιταζήδες της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργανώσεως (ΕΜΕΟ= ΒΜΡΟ). Ο αγνός Ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού Παύλος Μελάς φονεύθηκε, όπως προαναφέραμε, στις 13 Οκτωβρίου 1904 από τουρκικό απόσπασμα κατόπιν καταδόσεως από τον κομιταζή Μήτρο Βλάχο. Τον έκλαψαν οι συναγωνιστές του και οι γυναίκες της Στάτιστας. Την Εξόδιο Ακολουθία ετέλεσε ο Μητροπολίτης Καστορίας Γερμανός Καραβαγγέλης, πρωτεργάτης της εθνικής προσπάθειας.

Σήμερα ο Παύλος και η σύζυγός του Ναταλία αναπαύονται εν ειρήνη στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών δίπλα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο της Καστοριάς. Του οφείλουμε πολλά. Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τον Παύλο Μελά και τα Ελληνορθόδοξα ιδανικά του.

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Οκτωβρίου 2023

Όλοι συζητούν για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Οι γεννήσεις μειώνονται, η Ελλάδα γερνάει. Οι συνέπειες ήδη φαίνονται στον τομέα της στρατολογίας, της κοινωνικής ασφάλισης, της λειτουργίας των σχολείων. Τι λύσεις υπάρχουν;

Οι περισσότερες προτάσεις επικεντρώνονται στα οικονομικά κίνητρα. Συμφωνώ απολύτως ότι χρειάζονται, αλλά ας μην βασιστούμε μόνο σ’ αυτά. Βεβαίως τα νέα ζευγάρια χρειάζονται οικονομικές και νομοθετικές διευκολύνσεις, π.χ. επιδόματα, μεγαλύτερα ωράρια παιδικών σταθμών κ.ά. Αλλά αν παρατηρήσει κάποιος τους πολυτέκνους στην κοινωνία μας θα δει ότι οι περισσότεροι δεν είναι εύποροι. Είναι οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, αλλά με κίνητρα ηθικά και πνευματικά, όπως είναι η Χριστιανική Πίστη. Τα οικονομικά προβλήματα δεν τους εμπόδισαν να αποκτήσουν παιδιά.

Μία άλλη πρόταση που ακούγεται προβάλλει τους μετανάστες ως λύση για αύξηση του πληθυσμού. Η ευρωπαϊκή εμπειρία αποδεικνύει ότι οι περισσότεροι μετανάστες δεν ενσωματώνονται. Έρχονται από χώρες με τεράστιες διαφορές στον πολιτιστικό, θρησκευτικό και κοινωνικό τομέα. Πρώτος το διαπίστωσε ο πρώην ηγέτης της Ιταλικής Αριστεράς Μάσσιμο Ντ’ Αλέμα λέγοντας: Οι συντηρητικοί έχουν δίκιο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μεταναστών δεν ενσωματώνεται. Σήμερα  το παραδέχονται και άλλοι Ευρωπαίοι πολιτικοί και μάλιστα από τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Θυμίζω ότι πέρσι η τότε Πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον, σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας, παραιτήθηκε φωνάζοντας ότι η προσπάθεια ενσωμάτωσης των μεταναστών απέτυχε. Σήμερα ο Κεντροδεξιός Πρωθυπουργός της χώρας Ουλφ Κρίστενσον δηλώνει ότι η αποτυχία της μεταναστευτικής πολιτικής ίσως βγάλει τον στρατό στους δρόμους.

Πιστεύω ότι παράλληλα με τα οικονομικά κίνητρα πρέπει να δοθούν από τα παιδικά και τα σχολικά χρόνια τα σωστά πρότυπα. Να προβληθεί στα σχολικά βιβλία η πολύτεκνη οικογένεια, να βραβεύονται δημοσίως από την Κυβέρνηση πολύτεκνες οικογένειες, να προβάλλεται η παραδοσιακή μορφή οικογένειας μέσα από τα σχολικά βιβλία της Λογοτεχνίας, της Ιστορίας, των Θρησκευτικών.

Αυτόν τον μήνα γιορτάζουμε  τις νίκες της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. Η χώρα μας τότε είχε περάσει από την πτώχευση του 1893, τον ατυχή πόλεμο του 1897, τον βαρύτατο δανεισμό του 1898 και βρισκόταν κάτω από Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Παρά την προβληματική οικονομική κατάσταση της μέσης ελληνικής οικογένειας υπήρχε ελπίδα, υπήρχε όραμα, υπήρχε ενθουσιασμός. Οι οικογένειες αποκτούσαν πολλά παιδιά, στα σχολεία μιλούσαν για τη Μεγάλη Ιδέα, η οικονομική κρίση δεν οδήγησε σε γκρίνια και εθνική κατάθλιψη. Από την πτώχευση φτάσαμε γρήγορα στην Εθνική Αναγέννηση. Η πίστη του λαού στον Θεό και στη διαχρονική ιστορία του Ελληνισμού οδήγησε, παρά τα προβλήματα, στον θρίαμβο του 1912-13.

Αυτό είναι το μήνυμα και για την εποχή μας. Πρέπει να δώσουμε στους νέους μας ελπίδα για το μέλλον, αισιοδοξία για τις δυνατότητες της Ελλάδας. Να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα, αλλά να μην ακούμε μόνο τους απαισιόδοξους. Το Δημογραφικό θα αντιμετωπισθεί κυρίως αν αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στον τόπο μας και στις δυνάμεις μας. Το 1902, 10 χρόνια πριν από τον μεγάλο θρίαμβο του 1912, ο Κωστής Παλαμάς έγραφε: «Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ’ στη χώρα». Αλλά ο ίδιος και πολλοί άλλοι διανοητές της εποχής του βοήθησαν να ανάψουν πάλι οι φωτές οι πλάστρες.

Ας δώσουμε ελπίδα στη νέα γενιά. Με Ελληνορθόδοξη Παιδεία και με επίγνωση της Ιστορίας μας!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 7.10.2023

Στις 16 Μαρτίου 2023 ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Όρμπαν έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Ενώσεως Τουρκογενών Κρατών, στην οποία μετείχε ως παρατηρητής το ψευδοκράτος των Τουρκοκυπρίων. Το Κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών διαμαρτυρήθηκε στην Ουγγαρία και ορθώς έπραξε. Προ ολίγων ημερών αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως έστειλε μήνυμα προς τις μουσουλμανικές Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας να μην αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος, δεδομένου ότι η Ε.Ε. αναγνωρίζει μόνο τη νόμιμη Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι τον Νοέμβριο, στην επόμενη συνάντηση των Τουρκογενών Κρατών,  θα συμμετάσχει το ψευδοκράτος ως  “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”. Η διπλωματική αναταραχή καταδεικνύει την ύπαρξη τουρκικού σχεδίου για διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Στις 29 Οκτωβρίου θα συμπληρωθούν ακριβώς εκατό χρόνια από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Τούρκοι γιορτάζουν την Ημέρα της Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει ανακοινώσει ότι την ημέρα εκείνη θα αρχίσει ο “Αιώνας της Τουρκίας”.  Δικαίωμά του να έχει σχέδια, αλλά και δικό μας δικαίωμα και υποχρέωση είναι να λάβουμε μέρα αποτροπής των ενεργειών που μας αφορούν ως Ελληνισμό.

Ένα από τα εντυπωσιακά πυροτεχνήματα του νέου αιώνα για τον Ερντογάν πιθανόν να είναι η αναγνώριση του ψευδοκράτους από κάποια ασιατική χώρα. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται άλλοτε τη μουσουλμανική θρησκεία και άλλοτε τη χρήση τουρκογενών γλωσσών για να ενισχύσει τους δεσμούς της με άλλα κράτη και για να διαφημίσει την ύπαρξη του ψευδοκράτους. Η Ελλάς και η Κύπρος οφείλουν να ενημερώσουν όλες τις Ενώσεις Κρατών, στις οποίες μετέχει η Τουρκία, ότι θα θεωρήσουν ενέργεια μη φιλική και αντίθετη προς το Διεθνές Δίκαιο κάθε κίνηση που θα αναβαθμίζει το ψευδοκράτος των Κατεχομένων.

Η επόμενη στόχευση του Ερντογάν θα αφορά τις τοπικές εκλογές για ανάδειξη Δημάρχων και άλλων αξιωματούχων. Θα γίνουν τον Μάρτιο του 2024 και ο Τούρκος Πρόεδρος θα καταβάλει εργώδη προσπάθεια για να ξαναπάρει στα χέρια του τον Δήμο της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα Δήμαρχος είναι ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ηγετικό στέλεχος της Αντιπολίτευσης. Ο Ιμάμογλου είναι δημοφιλής εκτός Τουρκίας, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα επανεκλεγεί, διότι οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα κρίνουν κατά πόσο έκανε έργα ουσίας για τους δημότες του.

Μεγάλο στοίχημα του Ερντογάν θα είναι και το νέο Σύνταγμα, το οποίο έχει υποσχεθεί και το οποίο θα αρχίσει να συζητείται εντός του 2024. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι θέλει να προστατεύσει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των Τούρκων πολιτών. Στην πραγματικότητα επιθυμεί να επιβάλει ένα πολίτευμα αμερικανικού τύπου. Δηλαδή Προεδρική Δημοκρατία με ισχυρό Πρόεδρο και δικομματικό σύστημα.

Επανερχόμενος στο Κυπριακό θυμίζω ότι η πρόταση του Τούρκου Προέδρου για δύο κράτη στην Κύπρο δεν περικλείει όλη την αλήθεια. Αναζητεί μία  λύση  χαλαρής Συνομοσπονδίας ώστε να έχει κάποια μορφή ελέγχου και επί των Ελληνοκυπρίων. Διαφωνώ ριζικά με την πρόταση ορισμένων Ελλήνων διεθνολόγων που θέλουν να αποσυνδέσουμε το Κυπριακό από τις σχέσεις Ελλάδος- Τουρκίας. Όταν υπάρχει τουρκική εισβολή και κατοχή σε ένα τμήμα του Ελληνισμού η υπόθεση αφορά όλους μας. Η Τουρκία μάς αντιμετωπίζει ως ένα ενιαίο σύνολο και η δική μας απάντηση θα είναι ο Ενιαίος Αμυντικός Χώρος Ελλάδος -Κύπρου.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 30.9.2023

Στις 18 Σεπτεμβρίου άρχισε η επίσημη απογραφή του πληθυσμού της Αλβανίας, η οποία θα διαρκέσει έξι εβδομάδες. Η Ελλάς έχει άμεσο ενδιαφέρον και προφανές εθνικό συμφέρον για την ακριβή και αντικειμενική καταγραφή του αριθμού των υπηκόων της γειτονικής χώρας, οι οποίοι δηλώνουν ως εθνικότητα την ελληνική.

Η Ελληνική Εθνική Μειονότητα είναι μεν επισήμως ανεγνωρισμένη, αλλά η Αλβανία έχει μείνει στους πλαστούς αριθμούς της εποχής του κομμουνισμού. Αναγνωρίζει μόνο 60.000 Έλληνες στη Βόρειο Ήπειρο, ενώ  οι ομογενείς μας έχουν κάνει τη δική τους απογραφή και μιλούν για έναν αριθμό όχι μικρότερο από 280.000. Η προηγούμενη επίσημη απογραφή έγινε το 2011 και καταγγέλθηκε ως άκυρη από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και από την Οργάνωση ΟΜΟΝΟΙΑ της Ελληνικής Μειονότητας.

Στην απογραφή μπορείς,  αν θέλεις, να δηλώσεις θρήσκευμα και εθνική καταγωγή. Δηλαδή η καταγραφή του αριθμού των Ορθοδόξων Χριστιανών (περιλαμβάνονται Αλβανοί Ορθόδοξοι, Έλληνες, Σερβο-Μαυροβούνιοι κ.α) και της Ελληνικής Μειονότητας θα είναι σωστή υπό δύο προϋποθέσεις:

Α) Να δηλώσουν οι ίδιοι οι απογραφόμενοι θρήσκευμα και εθνικότητα. Είναι προαιρετική η δήλωση, αλλά για τις μειονότητες είναι όρος επιβίωσης. Αν δεν ξέρουμε πόσοι είναι οι Έλληνες πώς θα τους προστατεύσουμε αποτελεσματικά;

Β) Να γίνει χωρίς λάθη η καταχώριση στο τάμπλετ του απογραφέως.

Ήδη η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας έχει καλέσει τα μέλη της να δηλώσουν ευθαρσώς το θρήσκευμά τους και να ελέγξουν αν το καταχώρισε ο αρμόδιος υπάλληλος. Το ίδιο έκαναν για τους δικούς τους πιστούς οι θρησκευτικές ηγεσίες των Μουσουλμάνων και των Ρωμαιοκαθολικών.

Επίσης ανακοίνωση για την απογραφή εξέδωσε η οργάνωση ΟΜΟΝΟΙΑ των Ελλήνων, η οποία εκφράζει αρκετές επιφυλάξεις για τις προθέσεις της αλβανικής κυβέρνησης.

Ενδιαφέρον σημείο είναι η μεταφορά της γνωστής διαμάχης Σκοπίων – Βουλγαρίας στο έδαφος της Αλβανίας. Για μία μικρή ομάδα Σλαβοφώνων στην περοχή της Πρέσπας (ΝΔ Αλβανία) έχουν εκδώσει ανακοινώσεις και η Σόφια και τα Σκόπια. Οι μεν μιλούν για βουλγαρική μειονότητα, οι δε για «μακεδονική». Η Βουλγαρία πιέζει τα Σκόπια στα σημεία που δεν πίεσε -ως ώφειλε- η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι η οποιαδήποτε πρόοδος των σχέσων Ευρ. Ένωσης και Αλβανίας εξαρτάται από τον σεβασμό των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας και από την πρόοδο των θεσμών του κράτους δικαίου. Η περιπέτεια του Φρέντι Μπελέρη καταδεικνύει ότι ο Έντι Ράμα έχει ανθελληνική γραμμή, ίσως λόγω και των στενών σχέσεών του με την Τουρκία. Ας χρησιμοποιήσουμε κάθε διπλωματική και οικονομική πίεση προς την Αλβανία. Δεν είναι δυνατόν εν έτει 2023 μία χώρα υποψήφια για την Ε.Ε. να  σκορπά τον φόβο στις μειονότητες και να εμποδίζει την αντικειμενική καταγραφή των αριθμητικών δεδομένων.

Είναι καθήκον μας να κάνουμε τους Βορειοηπειρώτες να αισθανθούν την προστασία της Αθήνας. Είναι ανάγκη να πλησιάσουμε περισσότερο τους Βλαχόφωνους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου και να τους βοηθήσουμε να αντισταθούν στις ποικίλες προσπάθειες αφελληνισμού. Είναι καιρός να εγκαταλείψουμε  τα δήθεν προοδευτικά συμπλέγματα και να θυμηθούμε ότι τον Νοέμβριο του 1940 η Κορυτσά υποδέχθηκε τον Στρατό μας γεμάτη από ελληνικές σημαίες.

Πιστεύουμε στη καλή γειτονία. Διεκδικούμε όλα τα δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 23.9.2023

Τα σχολεία άνοιξαν πλην εκείνων της Θεσσαλίας. Σ΄ αυτούς τους μαθητές και δασκάλους στρέφουμε τη σκέψη μας. Και για την υπόλοιπη Ελλάδα εύχομαι καλή δύναμη στο έργο μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων.

Είναι ενδιαφέρουσα και αξιέπαινη  η προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας να βελτιώσει τις ψηφιακές γνώσεις και δεξιότητες της νέας γενιάς. Άλλωστε αυτό συμβαδίζει και με τις σύγχρονες προκλήσεις και εξελίξεις. Πιστεύω ότι πάντα η μέση λύση είναι η καλύτερη, δηλαδή ο συνδυασμός παραδοσιακών και συγχρόνων μεθόδων. Αυτό δείχνει και η εμπειρία της Σουηδίας, η οποία επανέφερε το παραδοσιακό σχολικό βιβλίο στις τάξεις του Δημοτικού.

Αλλά πέραν των μεθόδων ενδιαφέρει και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Να μιλήσουμε στα παιδιά μας με νηφάλιο και τεκμηριωμένο λόγο για τα στοιχεία που μας κράτησαν όρθιους ως Έλληνες σε πιο δύσκολες εποχές. Να καλλιεργήσουμε τον σεβασμό στην εθνική ταυτότητα και στο δημοκρατικό πολίτευμα. Να φέρουμε σε επαφή τα παιδιά μας με τα γνήσια στοιχεία της Ορθόδοξης Χριστιανικής Παράδοσης, με τον πλούτο της γλώσσας μας, με τις σημαντικές μορφές της Ιστορίας μας.

Είναι κοινός τόπος ότι η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σε υποχώρηση και ότι τα έθνη, τα εθνικά κράτη και οι εθνικές ταυτότητες συνεχίζουν να αποτελούν βασικούς παράγοντες των διεθνών εξελίξεων. Το έχει παραδεχθεί και ο Φράνσις Φουκουγιάμα, διάσημος Αμερικανός διεθνολόγος και φιλόσοφος,. Ότι δηλαδή η παγκοσμιοποίηση δεν είναι νομοτέλεια και ότι κάθε λαός έχει δικαίωμα να διαφυλάξει την εθνική και θρησκευτική ταυτότητά του, αρκεί να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να αποφεύγει τα άκρα και τον φονταμενταλισμό.

Ευτυχώς “υπάρχουν δικασταί εις τας Αθήνας”, για να θυμηθούμε τη γνωστή φράση που αναφέρεται στο Βερολίνο της Πρωσίας. Επισημαίνω μία σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο από το 2018 μέχρι σήμερα ασχολήθηκε επανειλημμένως και επισταμένως με το μάθημα των Θρησκευτικών και με την προσπάθεια αλλοιώσεως ή περιθωριοποιήσεώς του. Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας μας απέρριψε ως αντισυνταγματική τη μετατροπή του μαθήματος σε θρησκειολογικό, την οποία είχαν επιχειρήσει οι Υπουργοί Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης το ΣτΕ έδωσε σαφείς οδηγίες και ερμηνείες στο ερώτημα ποιοί μπορούν να απαλλάσσονται. Το μάθημα θα έχει Ορθόδοξο Χριστιανικό προσανατολισμό και θα απαλλάσσονται μόνο τα παιδιά των αλλοθρήσκων και ετεροδόξων με ενυπόγραφη δήλωση των γονέων.

Η γλώσσα μας έχει διαχρονική συνέχεια. Η Αρχαία και η Νέα Ελληνική είναι απλώς διαφορετικές μορφές της ίδιας γλώσσας. Ο αείμνηστος Ισπανός Γλωσσολόγος Φρανσίσκο Αντράντος έχει αποδείξει ότι από αυτή την ενιαία Ελληνική έχουν πάρει πολυάριθμα δάνεια οι περισσότερες γλώσσες του κόσμου, κυρίως οι ευρωπαϊκές. Ας ενισχύσουμε την εκφραστική ικανότητα και τον γλωσσικό πλούτο των νέων παιδιών. Ελπίζω να εφαρμοσθούν συντόμως τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα για τα Νέα και Αρχαία Ελληνικά.

Η Ιστορία πρέπει να φωτίζει όλες τις ιστορικές περιόδους του Ελληνισμού, αλλά και της παγκόσμιας Ιστορίας. Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν τον Βυζαντινό ιστορικό Νικήτα Χωνιάτη, στον οποίο αφιέρωσε το μυθιστόρημα Μπαουντολίνο ο Ιταλός συγγραφέας Ουμπέρτο Έκο; Στο Λύκειο είναι χρήσιμη η αναλυτική παρουσίαση των συγχρόνων Εθνικών Θεμάτων.

Προσθέτω ότι η Πολιτική Παιδεία είναι απαραίτητη για να καλλιεργηθεί η δημοκρατική ευθύνη των νέων μας απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.

Κ.Χ. ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 16.9.2023

Η Ινδία θεωρείται ως η νέα ανερχόμενη στρατιωτική, οικονομική και τεχνολογική υπερδύναμη. Η Ελλάς θα έχει όφελος από την ανάπτυξη στενότερης συνεργασίας σε πολλούς τομείς. Δεν είναι τυχαία  η πρόταση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους ηγέτες της Κύπρου και του Ισραήλ να κληθεί ο Ινδός Πρωθυπουργός Μόντι ώστε η τριμερής συνεργασία να γίνει τετραμελής: Ελλάς, Κύπρος, Ισραήλ, Ινδία.

Πληθυσμιακά η Ινδία είναι η πρώτη στον κόσμο έχοντας ξεπεράσει και τη Κίνα.

Τεχνολογικά έχει κάνει εντυπωσιακές προόδους. Προσφάτως ινδικός δορυφόρος προσεδαφίστηκε στη σελήνη. Ήδη γίνεται λόγος για τον “αιώνα της Ινδίας”.

Διπλωματικά είναι δραστήρια σε διάφορος χώρους. Μετέχει στη Σύνοδο G20,όπου ανήκουν οι 19 πιο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου συν την Ευρ. Ένωση. Αυτές τις ημέρες η Ινδία φιλοξενεί τη φετινή Σύνοδο.

Η Ινδία επίσης μετέχει στην οικονομική συνεργασία με Βραζιλία, Ρωσία, Κίνα και Νότιο Αφρική, γνωστή ως BRICS. Αλλά μετέχει και στην αμυντική συνεργασία γνωστή ως QUAD, μαζί με ΗΠΑ, Αυστραλία και Ιαπωνία.

Μας ενδιαφέρει ιδιαιτέρως το γεγονός ότι η Ινδία ενοχλείται από τις στρατιωτικές δραστηριότητες της Τουρκίας. Βασική αιτία η στενή συνεργασία της Τουρκίας με το Πακιστάν (οικονομική, στρατιωτική κλπ). Η Ινδία διαφωνεί με το Πακιστάν για το που ανήκει το Κασμίρ. Η Τουρκία του Ερντογάν στηρίζει την Πακιστανική άποψη. Αντιστρόφως το Πακιστάν έχει δηλώσει ότι κατανοεί τις θέσεις της Άγκυρας για το μέλλον των κατεχομένων στην Κύπρο. Τον Νοέμβριο του 1983 το Πακιστάν είχε αρχικά δηλώσει ότι θα αναγνωρίσει το ψευδοκράτος, αλλά υπαναχώρησε μετά το Ψήφισμα 541 του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Η πρόταση του Πρωθυπουργού να κάνουμε την Ινδία στρατηγικό εταίρο μας είναι σωστή. Επειδή ένα από τα ισχυρά όπλα του Ελληνισμού είναι η Ιστορία και ο Πολιτισμός θα είναι χρήσιμο να μελετήσουμε με τους Ινδούς επιστήμονες τη σημαντική κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην περιοχή τους. Μία από τις μορφές της ελληνιστικής παρουσίας μετά τον θάνατο του Μακεδόνα στρατηλάτη ήταν η ανάπτυξη ενός ελληνοϊνδικού πολιτισμού στην περιοχή.

Στα νεώτερα χρόνια (μέσα 19ου αιώνος) καταγράφεται η παρουσία ελληνικής παροικίας εμπόρων στην Καλκούτα και στη Βομβάη (οικογένεια Ράλλη).

Σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Καλκούτας λειτουργεί έδρα Ελληνικών Σπουδών. Σε πολλές πόλεις  έχουν δημιουργηθεί Ορθόδοξες Χριστιανικές κοινότητες και Ιδρύματα που υπάγονται στη Μητρόπολη Σιγκαπούρης του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Η συνεργασία με την Ινδία δεν πρέπει να αξιοποιηθεί μόνο ως αποτρεπτική ενέργεια (κατά του τουρκικού επεκτατισμού), αλλά ως μία δέσμη πολλαπλών συνεργειών σε ποικίλες δράσεις. Οι προκλήσεις της εποχής απαιτούν απαντήσεις με φαντασία, δημιουργικότητα και άνοιγμα νέων δρόμων, χωρίς όμως να θέτουμε σε κίνδυνο τις σταθερές και εδραιωμένες  συμμαχίες μας.

Και μία ενδιαφέρουσα πληροφορία. Ήδη στην Ινδία διεξάγεται δημόσιος διάλογος για το όνομα της χώρας. Ο Πρωθυπουργός Μόντι και το κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα θεωρούν ότι ο όρος Ινδία είναι αποικιοκρατικός και πρέπει να αλλάξει. Προτείνουν το όνομα  Μπαράτ ως ευρισκόμενο πιο κοντά στην τοπική γλώσσα και στην εθνική παράδοση.

Με την Ινδία, λοιπόν, η στενότερη συνεργασία είναι ευπρόσδεκτη. Αναμένουμε να δούμε την επόμενη τετραμερή πλέον συνάντηση των ηγετών της Ελλάδος, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ινδίας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 9.9.2023

180 χρόνια συμπληρώνονται από την 3η Σεπτεμβρίου 1843. Η Πλατεία Συντάγματος και η οδός Γ’ Σεπτεμβρίου στην Αθήνα μας θυμίζουν το γεγονός. Ο λαός των Αθηνών, καθοδηγούμενος από τον ήρωα της Επαναστάσεως Ιωάννη Μακρυγιάννη και από τον αρχηγό του Ιππικού Δημήτριο Καλλέργη, συγκεντρώθηκε έξω από τα τότε Ανάκτορα -σημερινό Κοινοβούλιο- και ζήτησε Σύνταγμα από τον Βασιλέα Όθωνα ώστε το Πολίτευμα να μην είναι πλέον Απόλυτη Μοναρχία.

Ο Όθων αποδέχθηκε το αίτημα και μετά από εκλογές λειτούργησε επί μήνες η  Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων. Η Εθνοσυνέλευση άρχισε τις εργασίες της στις 8 Νοεμβρίου 1843 και τις ολοκλήρωσε στις 18 Μαρτίου 1844. Έλαβαν μέρος 244 Πληρεξούσιοι από όλες τις ελεύθερες επαρχίες, καθώς και εκπρόσωποι των Αλυτρώτων Ελλήνων, οι οποίοι εξελέγησαν ως εκπρόσωποι σωματείων.

Πρωταγωνίστησαν οι αρχηγοί των τριών κομμάτων της εποχής εκείνης: Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος του αγγλικού, ο Ιωάννης Κωλέττης του γαλλικού και ο Ανδρέας Μεταξάς του ρωσικού, καθώς και ανένταχτες προσωπικότητες όπως ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο Ρήγας Παλαμήδης και άλλοι που δεν ανήκαν σε κάποια παράταξη. Οι συζητήσεις έδωσαν την ευκαιρία στον Κωλέττη να χρησιμοποιήσει σε μία αγόρευση τον όρο “Μεγάλη Ιδέα” εκφράζοντας έτσι την απόφαση του λαού και των εκπροσώπων του να αγωνισθούν για την απελευθέρωση των Αλυτρώτων Ελλήνων. Ήταν ένα όραμα, το οποίο είχε κρατήσει ζωντανές τις ελπίδες των υποδούλων στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και τώρα καθοδηγούσε τα όνειρα και τους σχεδιασμούς του νεογέννητου Ελληνικού Κράτους.  Η Ελλάς τότε περιλάμβανε τη Πελοπόννησο, τη Στερεά και τις Κυκλάδες.

Η Μεγάλη Ιδέα έχει κατά καιρούς κατηγορηθεί, αλλά χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε ελευθερώσει τα εδάφη που αποτελούν σήμερα την Ελλάδα. Και τότε υπήρχαν επιφυλάξεις από μία μικρή μερίδα,  όπως πχ. από τον Μαυροκορδάτο, που προτιμούσε πρώτα να οργανωθεί εσωτερικά η μικρή Ελλάς. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία του λαού και των Πληρεξουσίων συμφωνούσε με τον Κωλέττη, ο οποίος είχε την ευφυΐα να εκφράσει με δύο λέξεις αυτό που είχαν στην ψυχή τους οι Έλληνες μετά από την Επανάσταση.

Η Εθνοσυνέλευση επικύρωσε τους άρρηκτους δεσμούς του Ελληνισμού με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Ορθοδοξία κατεγράφη στο Σύνταγμα του 1844 ως η Επικρατούσα Θρησκεία και επανελήφθη η σχετική διάταξη των τοπικών και  Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος. Επίσης ορίσθηκε ότι το θρήσκευμα του διαδόχου θα ήταν Ορθόδοξο. Τελικά ο Ρωμαιοκαθολικός Όθων και η Αμαλία δεν απέκτησαν διάδοχο.

Μαζί με το Σύνταγμα η Εθνοσυνέλευση ψήφισε και τον Εκλογικό Νόμο της 18ης Μαρτίου 1844. Με τον νόμο αυτό ουσιαστικά θεσπίσθηκε η καθολική ψηφοφορία των αρρένων Ελλήνων άνω των 25 ετών δεδομένου ότι οι προϋποθέσεις που ετίθεντο μπορούσαν εύκολα να τηρηθούν. Δηλαδή για να ψηφίσεις έπρεπε να έχεις ιδιοκτησία σε ακίνητα ή και σε κινητά (π.χ. κοπάδι ζώων) ή  να έχεις ένα επάγγελμα. Ο νόμος ήταν πρωτοποριακός για την εποχή του, δεδομένου ότι στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες υπήρχαν αυστηρές προϋποθέσεις οικονομικής φύσης (π.χ. ιδιοκτησία γης) για να ψηφίζουν οι άνδρες. Για τις γυναίκες τότε παγκοσμίως δεν υπήρχε πρόβλεψη. Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ν. Αλιβιζάτος και ο Γερμανός ιστορικός Gunnar Hering παραδέχονται ότι η Ελλάς υπήρξε πρωτοπόρος στην καθολική ψηφοφορία!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 2.9.2023