Kωνσταντίνος Χολέβας

Την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού η Εκκλησία  τιμά ως Αγίους και Νεομάρτυρες τον Χρυσόστομο Σμύρνης και τους άλλους κληρικούς που μαρτύρησαν το 1922 στη Μικρά Ασία και στον Πόντο. Η Γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολής δεν πρέπει να λησμονηθεί. Είναι καθήκον μας να πιέσουμε τη διεθνή κοινότητα για να αναγνωρισθεί το έγκλημα που άρχισαν οι Οθωμανοί και συνέχισαν οι Νεότουρκοι.

Δεν μισούμε, δεν ζητούμε εκδίκηση. Αλλά δεν λησμονούμε. Η λήθη είναι το αντίθετο της αλήθειας. Α- στερητικό και λήθη είναι τα συστατικά της αλήθειας. Θέλουμε τη δικαίωση, ζητούμε την ανάδειξη της ιστορικής αλήθειας. Ιδιαιτέρως τώρα που πλησιάζει η επέτειος των 100 ετών από τη Μικρασιατική τραγωδία.

Κακώς λέγουν οι οπαδοί της ιστορικής αποδόμησης ότι η αντίδραση των Τούρκων, οι σφαγές αμάχων, το μαρτύριο κληρικών και η πυρπόληση της Σμύρνης ήλθαν ως αντίδραση των Τούρκων στην αποβίβαση του Ελληνικού Στρατού το 1919. Η αλήθεια είναι ότι η Γενοκτονία άρχισε βάσει σχεδίου του 1914, πέντε ολόκληρα χρόνια πριν από τις  2.5.1919, που αποβιβάσθηκαν  οι Έλληνες στην προκυμαία της Σμύρνης.

Το Οθωμανικό σουλτανικό κράτος άρχισε τη Γενοκτονία των Χριστιανών της Ανατολής, Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων, και την συνέχισαν οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλικοί. Παρά την αλλαγή πολιτεύματος οι Τούρκοι είχαν συνεχή  επιδίωξη: Να εκδιωχθούν οι Χριστιανοί. Το 1914 άρχισαν οι διωγμοί των Ελλήνων στην Ιωνία και καταγράφονται στη Μαύρη Βίβλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου του 1919. Στη συνέχεια υπέστησαν τα πάνδεινα οι Αρμένιοι με αποκορύφωμα τους διωγμούς του 1915. Το 1919 ο Ελληνισμός του Πόντου είδε 350.000 ανθρώπους να φονεύονται και άλλους 350.0000 να φεύγουν ως πρόσφυγες. Το 1922 έγινε η γενοκτονική επίθεση στους αμάχους της Σμύρνης και άλλων Μικρασιατικών περιοχών. Όλα ήταν προσχεδιασμένα.

Ως απάντηση στη θεωρία του Ερντογάν για τη “Γαλάζια Πατρίδα” πρέπει να αναδείξουμε τη μακρόχρονη Ελληνική και Χριστιανική παρουσία στην ευρύτερη Μικρά Ασία, η οποία περιλαμβάνει και τον Πόντο. Να μιλήσουμε στα παιδιά μας,αλλά και στη διεθνή κοινότητα, για τους Ίωνες φιλοσόφους, για τις ελληνικές πόλεις της αρχαίας Μικράς Ασίας, για τις περιοδείες του Αποστόλου Παύλου στην περιοχή, για τη Βυζαντινή κληρονομιά, για τους πολυαρίθμους Αγίους και Μάρτυρες, για τους Καππαδόκες Πατέρες της Εκκλησίας, για τις Αυτοκρατορίες της Νικαίας και της Τραπεζούντας που ιδρύθηκαν μετά τη Δ΄ Σταυροφορία (1204). Να εκδώσουμε  μελέτες για την ελληνική παιδεία επί Τουρκοκρατίας στη Σμύρνη, στην Τραπεζούντα και σε άλλα κέντρα του Ελληνισμού της Ανατολής. Να θυμηθούμε την προτροπή του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄, ο οποίος πριν γίνει Πατριάρχης διετέλεσε Μητροπολίτης Σμύρνης και έδινε οδηγίες στα ελληνικά σχολεία να εκπαιδεύουν “Έλληνας χριστιανίζοντας ως προς τα ήθη και Χριστιανούς ελληνίζοντας ως προς την γλώσσαν”.

Στη Μασσαλία το Δημαρχείο αναγράφει ότι είναι το Δημαρχείο των Φωκαέων. Οι Γάλλοι γνωρίζουν ότι η αρχαία ελληνική Φώκαια της Μικράς Ασίας ίδρυσε την πόλη τους. Εκατό χρόνια μετά τον ξεριζωμό οι απόγονοι των προσφύγων της Ανατολής έχουν εμπλουτίσει την ελληνική κοινωνία με την ευλάβειά τους, την επιχειρηματικότητά τους, τη αγάπη τους για τα γράμματα.

Θυμόμαστε και τιμούμε. Οι αλησμόνητες πατρίδες είναι ριζωμένες στη καρδιά μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 11.9.2021

Έχουν συμπληρωθεί ήδη οι οκτώ από τους δώδεκα μήνες του επετειακού έτους 2021 και  πιστεύω ότι έχουμε ακόμη τον χρόνο να μιλήσουμε στους νέους και στις νέες μας για την Ελληνική Επανάσταση.

Το 1821 είναι οι άνθρωποί του, κληρικοί και λαϊκοί, οπλαρχηγοί και διανοούμενοι. Το 1821 είναι και τα κείμενα που έγραψαν οι πρωτεργάτες  του. Απομνημονεύματα, διακηρύξεις, Συντάγματα Εθνικών Συνελεύσεων, ποιήματα, τα οποία μας δίνουν μία πολυσύνθετη εικόνα των αξιών και των προβληματισμών της εποχής.

Γιατί πολεμήσανε; Αναρωτιέται ευλόγως η νέα γενιά: Την απάντηση ας αφήσουμε να την δώσουν οι ίδιοι οι πρωτεργάτες, οι αγωνιστές, οι πρώτοι πολιτικοί εκπρόσωποι (παραστάτες ονομάσθηκαν οι πρώτοι βουλευτές). Ας δώσουμε στα παιδιά μας επιλεγμένα κείμενα των αγωνιστών, του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη, του Φωτάκου, του Αμβροσίου Φραντζή, του Ιωάννου Φιλήμονος. Ας τους φέρουμε σε επαφή με τα ποιήματα του Διονυσίου Σολωμού, του Ανδρέα Κάλβου, του Γεωργίου Κλεάνθη, τα οποία αναδεικνύουν ξεκάθαρα τα ιδανικά των Ελλήνων Επαναστατών.

Το 1976, όταν συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου Κυβερνήτη μας, του Ιωάννη Καποδίστρια, η τότε Κυβέρνηση του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή έδωσε οδηγία να μοιρασθεί στα σχολεία ένα μικρό και εύχρηστο Ανθολόγιο κειμένων του σπουδαίου αυτού Έλληνα. Τυπώθηκε από το Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και μέσα σε 110 σελίδες παρουσίαζε την αγωνία, τον αγώνα και τις ιδέες του Καποδίστρια. Το βιβλιαράκι περιλάμβανε και ένα ευρετήριο με σύντομα βιογραφικά των προσώπων που αναφέρονται στις ανθολογούμενες επιστολές του Κερκυραίου πολιτικού.

Σήμερα τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Μπορούμε να αποφύγουμε τη χρονοτριβή της εκτυπώσεως ενός αντιστοίχου βιβλίου. Η τεχνολογία έχει εισέλθει δυναμικά στην εκπαίδευση και έτσι μπορεί και τώρα, λίγους μήνες πριν από τη λήξη του επετειακού έτους, να δημιουργηθεί ένα διαδικτυακό Ανθολόγιο κειμένων. Επιλεγμένα κείμενα των πρωταγωνιστών της Εθνεγερσίας ας αναρτηθούν στο διαδίκτυο με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για να είναι στη διάθεση διδασκόντων και διδασκομένων. Ιδανικό βεβαίως θα ήταν να υπάρχει και σε έντυπη μορφή το Ανθολόγιο, διότι το έντυπο μένει στις βιβλιοθήκες.

Καλό είναι να διαβάζουν τα παιδιά μας ότι στην προμετωπίδα όλων των συνταγματικών κειμένων του Αγώνος έθεσαν οι πρόγονοί μας την επίκληση στην Αγία Τριάδα. Το 1821 ήταν δημιούργημα ανθρώπων με σεβασμό  προς την Ορθοδοξία και την ελληνική ταυτότητα.

Είναι ωφέλιμο να διαβάζουν την έκκληση του Κολοκοτρώνη για ομόνοια. Είπε ο Γέρος του Μωριά στους μαθητές της Αθήνας το 1838 ότι, αν διαρκούσε η ομόνοια των δύο πρώτων χρόνων, θα είχαμε φθάσει ως την Κωνσταντινούπολη.

Είναι διδακτικό να μάθουν τα παιδιά μας την προτροπή του Μακρυγιάννη να μην πουληθούν έναντι χρημάτων τα θραύσματα των αρχαίων αγαλμάτων,  διότι “γι΄ αυτά πολεμήσαμε”.

Θα συγκινηθούν τα ελληνόπουλα αν διαβάσουν ότι ο Σαλώνων Ησαΐας και ο Αθανάσιος Διάκος έστειλαν προκήρυξη στο εξωτερικό λέγοντας ότι αγωνίζονται “για τον Χριστό και τον Λεωνίδα”.

Θα είναι ενδιαφέρον και για εμάς τους μεγαλυτέρους να θυμηθούμε ότι η βάση της Παιδείας κατά τον Ιωάννη Καποδίστρια πρέπει να είναι η “ιερά ημών θρησκεία” και η “πάτριος γλώσσα”.

Γι’ αυτά πολεμήσαμε το 1821!

Τα μάτια μας δεκατέσσερα! Ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου θα δεχθεί διπλή πίεση κατά τους αμέσως επόμενους μήνες. Ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα ανακοίνωσε ότι θα φιλοξενήσει χιλιάδες πρόσφυγες από το Αφγανιστάν με κίνδυνο αλλοιώσεως των πληθυσμιακών δεδομένων στις περιοχές της ελληνικής μειονότητας. Και από την άλλη πλευρά η Ρουμανία εφαρμόζει την απόφαση που έλαβε η Γερουσία της τον Νοέμβριο του 2020: Ιδρύει ρουμανικά σχολεία για να προσηλυτίσει τους πολυάριθμους Βλαχόφωνους Έλληνες που ζουν στην αλβανική επικράτεια.

Ο Ράμα ίσως θελήσει να μας ξεγελάσει. Αν πιεσθεί από την ελληνική κυβέρνηση, θα πει ότι οι Αφγανοί πρόσφυγες θα εγκατασταθούν εκτός των μειονοτικών ζωνών. Όμως η Αλβανία αναγνωρίζει συγκεκριμένα χωριά ως ελληνική μειονοτική περιοχή. Δεν αναγνωρίζει τον Ελληνισμό στην πόλη και στον  Νομό της Κορυτσάς. Ίσως, λοιπόν,  εγκαταστήσει στον Νότο τους πρόσφυγες πιέζοντας ασφυκτικά το ελληνικό στοιχείο, αλλά έχοντας τη δικαιολογία ότι για τη κυβέρνησή του η συγκεκριμένη περιοχή δεν κατοικείται από Έλληνες. Φυσικά ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι από τα ελλιπώς φυλασσόμενα αλβανικά σύνορα πολλοί από τους Αφγανούς θα επιχειρήσουν να εισέλθουν παρατύπως στην Ελλάδα. Έβρος Νο 2;

Χρειάζεται, λοιπόν, μία άμεση και μία μεσοπρόθεσμη ενέργεια. Πρώτον και αμέσως να διακηρύξει η Αθήνα- προφανώς το κάνει ήδη παρασκηνιακά- ότι η ανθρωπιστική διάθεση του Ράμα δεν πρέπει να ωθήσει σε φυγή τον εναπομείναντα  Ελληνισμό της Αλβανίας. Δεύτερον να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε η επικείμενη απογραφή στην Αλβανία να γίνει υπό την επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και να καταγράψει αντικειμενικά τον αριθμό και τη γεωγραφική κατανομή των ομοεθνών μας. Θυμίζω ότι η προηγούμενη απογραφή στην Αλβανία καταγγέλθηκε ως μη αντικειμενική από την ΟΜΟΝΟΙΑ, την Οργάνωση της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.

Το ζήτημα της ρουμανικής προπαγάνδας πρέπει επίσης να απασχολήσει την επίσημη ελληνική διπλωματία. Φίλη η Ρουμανία, αλλά φιλτάτη η ιστορική αλήθεια. Οι Βλαχόφωνοι της Βορείου Ηπείρου, όπως και οι Βλαχόφωνοι της Ελλάδος και του κράτους των Σκοπίων είναι γηγενείς Έλληνες που μιλούν ένα ελληνολατινικό ιδίωμα από την εποχή της Ρωμαιοκρατίας. Δεν είναι Ρουμάνοι. Ούτε η βλάχικη διάλεκτος είναι ίδια με τη Ρουμανική γλώσσα, όπως απέδειξε ο δάσκαλός μου και διαπρεπής Βαλκανιολόγος Αχιλλεύς Λαζάρου.

Η Ρουμανία παλαιότερα ανακίνησε μειονοτικό ζήτημα εις βάρος της Ελλάδος. Το αποκορύφωμα,  στα τέλη του 19ου αιώνος και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος, ήταν η δράση του διαβόητου Απόστολου Μαργαρίτη. Απέτυχαν λόγω του σθεναρού ελληνικού φρονήματος των Βλαχοφώνων. Τη σκυτάλη παρέλαβαν οι Ιταλοί του Μουσσολίνι, οι οποίοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Πριγκηπάτο της Πίνδου με τον εξωμότη Αλκιβιάδη Διαμάντη. Πάλι οι Βλαχόφωνοι αντιστάθηκαν με μεγάλες θυσίες.

Στη γη των  Βλαχοφώνων  Εθνικών Ευεργετών, στη γη του Βλαχόφωνου Ευαγγέλη Ζάππα, θα ανοίξουν ρουμανικά σχολεία και συγκεκριμένα στους Αγίους Σαράντα και στη Σελενίτσα αρχικά. Προβλέπω ότι η ρουμανική προπαγάνδα θα έχει ισχυρή οικονομική υποστήριξη. Πρέπει με κάθε τρόπο να σταθούμε στο πλευρό των Βλαχοφώνων Ελλήνων για να αποκρούσουν την προπαγάνδα. Και όπως έλεγε ο γνώστης του προβλήματος, ο αείμνηστος Μετσοβίτης πολιτικός Ευάγγελος Αβέρωφ: «Τα μικρά προβλήματα γίνονται μεγάλα, αν δεν τα προσέξουμε όταν ακόμη είναι μικρά».

Άρθρο ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 28.8.2021

Είχα προσφάτως την ευκαιρία να επισκεφθώ την  Κεντρική Μακεδονία και να ακολουθήσω τα μονοπάτια των Μακεδονομάχων. Σήμερα που τα Σκόπια μας χλευάζουν παραβιάζοντας την – ούτως ή άλλως κακή – Συμφωνία των Πρεσπών, καλό είναι να θυμηθούμε ορισμένες από τις ηρωικές μορφές των αγωνιστών του 1903- 1908. Τότε που οι εντόπιοι Μακεδόνες και οι εθελοντές από την ελεύθερη Ελλάδα αντιμετώπισαν τους Τούρκους κατακτητές και τους Βουλγάρους κομιτατζήδες και διαφύλαξαν την ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Ξεκινούμε από το Πλατύ. Και τότε και τώρα σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος. Στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα ήταν το σημείο επιβιβάσεως ανθρώπων και ανταλλαγής μηνυμάτων από και προς τη Θεσσαλονίκη. Εκεί, στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, οι Έλληνες Πρόξενοι  σε συνεργασία με την Εκκλησία οργάνωναν τις αποστολές και κρατούσαν φυλαγμένα τα Μυστικά του Βάλτου.

Ο Βάλτος, τον οποίο περιγράφει γλαφυρά η Πηνελόπη Δέλτα,  ήταν η Λίμνη των Γιαννιτσών. Σήμερα έχει αποξηρανθεί και είναι μία εύφορη πεδιάδα. Από την ιστορική Μονή Παναγίας Δοβρά στη Βέροια βλέπουμε τον κάμπο που ήταν κάποτε λίμνη. Τα χωριά που ήταν τότε παραλίμνια σήμερα καλλιεργούν  την εύφορη πεδιάδα. Από την εποχή του Βάλτου έχει μείνει και το όνομα του χωριού Νησί. Τότε ήταν νησί μέσα στα καλάμια, εκεί που πολεμούσε ο Καπετάν Άγρας. Τώρα είναι ένα πεδινό χωριό.

Η Νάουσα, γνωστή και από το Ολοκαύτωμα του 1822, υπήρξε η πόλη που φιλοξένησε τον Άγρα, δηλαδή τον Σαράντο Αγαπηνό, Ανθυπολοχαγό από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας. Μετά από μάχες μέσα στη βαλτώδη λίμνη τραυματίσθηκε στο χέρι. Τον περιέθαλψαν Ναουσαίοι γιατροί και έμποροι. Εδώ του έστειλε το ύπουλο μήνυμα για συνάντηση η ομάδα των δολίων κομιτατζήδων Ζλατάν και Κασάπτσε. Πήρε τον Ναουσαίο φίλο του Αντώνη Μίγγα και πήγαν λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Νάουσα.

Από τη Νάουσα μέχρι την Έδεσσα ακολουθούμε νοερά τα βήματα των δύο αιχμαλωτισθέντων Μακεδονομάχων.  Οι Βούλγαροι δεν τους ήθελαν για καλό. Τους έδεσαν και τους περιέφεραν στα χωριά χτυπώντας και βρίζοντας. Ο Άγρας δεν ήταν αφελής. Αλλά πήγε στη συνάντηση με την ελπίδα να φέρει τους δύο κομιτατζήδες στην αγκαλιά του Πατριαρχείου και του Ελληνισμού.

Τους κρέμασαν σε μία καρυδιά, δίπλα στο χωριό που σήμερα φέρει το όνομα Καρυδιά. Ήταν η 7^η Ιουνίου 1907. Οι γυναίκες των γειτονικών χωριών  τους έθαψαν αρχικά στο σημερινό χωριό Άγρας. Ονομάσθηκε έτσι εις μνήμη του Καπετάν Άγρα. Στο χωριό βλέπουμε και σήμερα τον τόπο της αρχικής ταφής δίπλα από τον Ναό του Αγίου Δημητρίου. Το 1961 τα οστά των ηρώων μεταφέρθηκαν στον τόπο της θυσίας.

Δίπλα στην καρυδιά όπου απαγχονίσθηκαν ο Άγρας και ο Μίγγας έχουν ανεγερθεί οι προτομές τους και ένα εκκλησάκι προς τιμήν όλων  των Νεομαρτύρων.

Προπύργιο του Ελληνισμού οι Πρόμαχοι Αριδαίας με το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Ιλαρίωνος.

Από την Αριδαία πηγαίνουμε προς το Πάικο Όρος. Κοντά στα σύνορα με τα Σκόπια βρίσκουμε το ανδρικό  μοναστήρι του Αρχαγγέλου (Όσσιανης) και το ομώνυμο χωριό. Η Μονή κάηκε επί Τουρκοκρατίας από εξισλαμισμένους της περιοχής. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα φιλοξένησε τον Υπολοχαγό Μιχαήλ Αναγνωστάκο ή Καπετάν Ματαπά- από τη Χαριά Μάνης- ο οποίος είχε ντυθεί καλόγερος για να μην αναγνωρίζεται!

Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τους Μακεδονομάχους!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 21.8.2021

φωτογραφία: Καπετάν Άγρας (Σαράντος Αγαπηνός)

Ο ρεμβασμός του Δεκαπενταυγούστου και η επέτειος των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως καθοδηγούν τη σκέψη μου την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές. Και τις αφιερώνω στην Παναγία, την Υπέρμαχο Στρατηγό μας, και στην πίστη των αγωνιστών του 1821. Μπορεί κάποιοι από αυτούς να είχαν διαβάσει και να είχαν επηρεαστεί από ορισμένα κείμενα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία των αγωνιστών και των πρωτεργατών της Ελληνικής Επαναστάσεως είχε ως κίνητρο και ως ελπίδα την Ορθοδοξία, την πίστη ότι η Παναγία θα βοηθήσει.

Από το Οκτώβριο του 1820 η Φιλική Εταιρεία είχε ορίσει ότι η εξέγεση στην Πελοπόννησο, στη Ρούμελη και σε άλλα μέρη του Εληνισμού θα αρχίσει την ημέρα του Ευαγγελισμού για να συνδεθεί η Παναγία με την Ελευθερία. Μας το λέει και ο Θ. Κολοκοτρωνης: Από το 1820 γνώριζαν ότι στις 25 του Μάρτη θα γίνει ο ξεσηκωμός.

Τον Απρίλιο του 1821 η Ιερά Μονή της Παναγίας Δαμάστας έδωσε υποστήριξη στον Αθανάσιο Διάκο και στον Πανουργιά. Ο Ηγούμενος Νεόφυτος εφονεύθη στη μάχη της Αλαμάνας. Ο Οπλαρχηγός Δυοβουνώτης έδειξε την ευγνωμοσύνη των Ελλήνων δίνοντας χρήματα για την αγιογράφηση του Ναού της Μονής.

Στις 30 Ιανουαρίου 1823, στο τρίτο έτος της Επαναστάσεως, βρέθηκε στην Τήνο η εικόνα του Ευαγγελισμού, η πολύ γνωστή μας Παναγία της Τήνου. Το γεγονός συγκίνησε τους αγωνιστές και θεωρήθηκε ως ένα καλό μήνυμα για την έκβαση της Επαναστάσεως.

Στη Παναγία στο Χρυσοβίτσι κάθεται γονατιστός ο Γέρος του Μοριά, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, και την παρακαλεί να του δώσει βοήθεια, στρατιώτες και νίκες Η προσευχή του εισακούσθηκε.

Στην Παναγία του Προυσού, στην Ευρυτανία ξεκουραζόταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, όταν τον ταλαιπωρούσε η ασθένεια και ο πυρετός. Και της χάρισε σχεδόν όλα τα χρήματά του για να ανακαινισθει το μοναστήρι και για να κατασκευασθεί η μεταλλική επένδυση της εικόνας της Παναγίας, το «πουκάμισο» όπως λέγεται.

Στην Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά, κοντά στη Βέροια, έκαναν το 1822 τις συσκεψεις τους οι αρχηγοί των Ελλήνων Μακεδόνων. Ο Καρατάσος, ο Γάτσος, ο Ζαφειράκης και άλλοι. Εκεί έδωσαν τις πρώτες μάχες, γι’ αυτό οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι και κρέμασαν στην πλατεία της Βέροιας τον Ηγούμενο Γεράσιμο.

Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου ο ναύαρχος Σαχτούρης έδινε εντολή στα πληρώματα να υψώσουν τη σημαία και να ρίξουν εορταστικές κανονιές για να τιμήσουν την Παναγία Υπέρμαχο Στρατηγό.

Στην Παναγία προσευχόταν ο Ψαριανός πυρπολητής Κωνσταντίνος Κανάρης πριν και μετά από τα μεγάλα θαλασσινά κατορθώματά του.

Την εικόνα της Παναγίας είχε πάντα δίπλα του ο Ιωάννης Καποδίστριας και στη Ρωσία και στη Γενεύη και στην Ελλάδα, όταν ήλθε το 1828 ως πρώτος Κυβερνήτης. Ο ίδιος ζήτησε να ταφεί στον εσωτερικό περίβολο της Ι. Μονής την Παναγίας Πλατυτέρας στην Κέρκυρα.

Και στη Μεγαλόνησο Κρήτη η σφραγίδα των Κρητικών επαναστατών του 1821 έφερε ως σύμβολο την εικόνα της Παναγίας.

Άλλωστε επί 4 αιώνες η Μεγάλη Ιδέα που έτρεφε τους υποδούλους είχε την αναφορά της στην Παναγία: «Σώπασε κυρά Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις. Πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά Σου θά’ ναι»!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 14.8.2021

Στο ιστολόγιο protagon διάβασα προσφάτως το άρθρο του Απόστολου Δοξιάδη με τίτλο «Το τέλος του Ερντογάν». Εκτιμώ τον συντάκτη του άρθρου ως αξιόλογο σκηνοθέτη και συγγραφέα και μάλιστα ως άνθρωπο, ο οποίος δεν διστάζει να δημοσιοποιεί τολμηρές απόψεις, έστω και αν γνωρίζει ότι αυτές οι απόψεις θα δεχθούν κριτική. Θα ήθελα, λοιπόν, να σχολιάσω τις προβλέψεις του για το πιθανολογούμενο πολιτικό τέλος του Ερντογάν και να διατυπώσω αμέσως τον αντίλογό μου: Το πρόβλημά μας δεν είναι μόνον ο Ερντογάν, αλλά ο σταθερός επί δεκαετίες τουρκικός επεκτατισμός.

Για να γίνω σαφέστερος: Ο Απόστολος Δοξιάδης δημοσιεύει πληροφορίες και προβλέψεις για ένα αναίμακτο πραξικόπημα, που θα οργανωθεί κυρίως από συνεργάτες του Τούρκου Προέδρου. Ο Ερντογάν θα αναγκασθεί να φύγει στο εξωτερικό και στην Τουρκία θα κυβερνήσει ένας συνασπισμός δυνάμεων που θα εφαρμόσει μία πιο δημοκρατική διοίκηση και θα καταπολεμήσει το παρακράτος του Ερντογάν. Ενδιαφέρουσες οι προβλέψεις και δεν μπορώ να τις επιβεβαιώσω ούτε να τις απορρίψω. Όμως εκείνο που με ενδιαφέρει είναι κατά πόσον θα επηρεασθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μήπως η πιθανολογούμενη  απομάκρυνση του Ερντογάν οδηγήσει σε μία συνέχιση της επιθετικότητας των γειτόνων; Προσωπικά δεν αποκλείω το ενδεχόμενο η νέα κυβέρνηση- αν και όταν υπάρξει- να είναι ακόμη πιο διεκδικητική εις βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου.

Γράφει ο Δοξιάδης ότι η ανατροπή του Ερντογάν θα γίνει από μία συμμαχία πρώην στελεχών του κόμματος ΑΚΡ, κεμαλικών του CHP και του Καλού Κόμματος της Ακσενέρ. Θυμίζω ότι τα στελέχη του ΑΚΡ που εγκατέλειψαν τον Ερντογάν περιλαμβάνουν τον πρώην Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος» κατέγραψε αναλυτικά τους στόχους του νέου Οθωμανισμού και πρότεινε να κάνει η Τουρκία στη Θράκη ότι έκανε και στην Κύπρο.

Θυμίζω επίσης ότι ο Κεμαλιστής Κιλιτσντάρογλου του CHP είναι εντόνως εθνικιστής και κατηγορεί τον Ερντογάν ότι δεν διεκδικεί τα 18 νησιά που κατέχει παρανόμως η Ελλάδα! Στην ίδια γραμμή κινείται και η Ακσενέρ του Καλού Κόμματος. Οι Κεμαλιστές, που κυβερνούσαν πριν από τους ισλαμιστές του Ερντογάν, δεν είχαν διακριθεί για διαλλακτική στάση.

Κεμαλικής ιδεολογίας ήταν η Τανσού Τσιλέρ, η οποία μας δημιούργησε το επεισόδιο τω Ιμίων, τον Ιανουάριο του 1996, και η οποία έκαιγε τα δάση των νησιών μας, όπως παραδέχθηκε ο διάδοχός της, ο Μεσούτ Γιλμάζ στις 24.12.2011.

Ο Απόστολος Δοξιάδης πιστεύει ότι το Ισλαμικό κίνημα του Γκιουλέν θα μετασχηματισθεί σε φιλελεύθερο. Θα θυμίσω, όμως, ότι όσο είχαν επιρροή στη Θράκη οι Γκιουλενιστές εμπόδισαν με ποικίλους τρόπους την ομαλή ενσωμάτωση της μειονότητας στην ελληνική κοινωνία.

Ας μην τρέφουμε ψευδαισθήσεις! Η Τουρκική πολιτική κατά του Ελληνισμού χαράσσεται σε μακροχρόνια βάση ασχέτως ιδεολογικών διαφορών. Η Άγκυρα ακολουθεί μακροπρόθεσμη στρατηγική υπεράνω κομμάτων και προσώπων. Ας θυμηθούμε την εκδίωξη των Ελλήνων της Πόλης. Το 1941-44 με τον Φόρο Varlik, το 1955 με τα Σεπτεμβριανά, το 1964 με την απέλαση των κατόχων Ελληνικού διαβατηρίου, το 1971 με το κλείσιμο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Καλή είδηση  για όλους θα είναι μία δημοκρατική Τουρκία. Ασχέτως τούτου ας συνεχίσουμε την αμυντική και διπλωματική θωράκισή μας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 7.8.2021

Η Ελλάς ορθώς έχει αναπτύξει στρατηγικές συνεργασίες  με ορισμένες χώρες του αραβικού κόσμου, όπως είναι η Αίγυπτος, η Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.α. Αυτό δεν διαταράσσει τη στενή συνεργασία μας με το Ισραήλ. Άλλωστε πολλές αραβικές χώρες έχουν βελτιώσει  τις δικές τους διμερείς σχέσεις με το Ισραήλ. Η πρόσφατη  (28.7.2021)  συνάντηση στην Αθήνα της τριμερούς πρωτοβουλίας Ελλάδος-Κύπρου-Ιορδανίας και η εδώ παρουσία του βασιλέως της Ιορδανίας Αμπντάλλα καθιστούν εμφανή την ανάγκη να αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο τον πολιτιστικό βραχίονα της εξωτερικής πολιτικής.

Η Ιορδανία είναι μία χώρα της Μέσης Ανατολής με στρατηγική θέση, ως κόμβος παλαιών και νέων εμπορικών και ενεργειακών δρόμων, αλλά επί πλέον αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα προβολής της πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης του Ελληνισμού.

Το πέρασμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων του έχει αφήσει εμφανή αποτυπώματα. Το Αμμάν, η πρωτεύουσα της Ιορδανίας, δεν λησμονεί ότι οι επίγονοι του Αλεξάνδρου, οι Σελευκίδες, το ονόμασαν Φιλαδέλφεια. Μισή ώρα από το Αμμάν βρίσκονται τα ερείπια των Γεράσων, μιας πόλης που ίδρυσε ο Αλέξανδρος για να μείνουν οι απόμαχοι στρατιώτες του. Σώζονται σε καλή κατάσταση αρχαίοι ναοί και το οδικό δίκτυο. Ο ξεναγός, όταν τον ρώτησα, είπε ότι αυτά τα έχτισαν οι Μακεδόνες που ήσαν Έλληνες. Το ελληνιστικό θέατρο συγκινεί κάθε Έλληνα επισκέπτη, διότι φαίνονται καθαρά τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου που αριθμούν σειρές και θέσεις. Δίπλα στα έργα των Μακεδόνων υπάρχουν και ερείπια πρωτοχριστιανικού ναού, θυμιζοντάς μας ότι η Μέση Ανατολή συνδέεται με την παρουσία της Ορθοδοξίας και του Βυζαντινού Ελληνισμού.

Στην Πέτρα των Ναβαταίων, διάσημη  από ταινίες του Χόλλυγουντ, ο Έλληνας επισκέπτης διαβάζει άνετα τις ελληνικές επιγραφές σε βωμούς και κτίσματα των διαδόχων του Αλεξάνδρου. Ψηλά στον λόφο μια Ορθόδοξη βυζαντινή εκκλησία διδάσκει τη συνέχεια του Ελληνισμού και τη οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας.

Το 5% του πληθυσμού της σημερινής Ιορδανίας είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Ομιλούν αραβικά, αγαπούν την Ελλάδα και υπάγονται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Είναι κυρίως εύποροι άνθρωποι και έχουν δημιουργήσει μία ομάδα μπάσκετ, το Όρτοντοξ Κλάμπ, που έχει πάρει πολλές φορές το πρωτάθλημα καλαθόσφαιρας στην Ιορδανία.

Η βασιλική οικογένεια ακολουθεί το σουνιτικό Ισλάμ, αλλά για ιστορικούς λόγους διάκειται φιλικά προς την Ορθοδοξία. Ο λόγος είναι ότι ο πατέρας του σημερινού βασιλέως, ο γνωστός μας Χουσσεϊν, όταν ήταν 15 ετών σώθηκε από δολοφονική απόπειρα με τη βοήθεια ενός Έλληνα Ορθοδόξου κληρικού του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, του Θεοδοσίου. Το 1951 ό Χουσσεϊν με τον παππού του, τότε βασιλέα, επισκέφθηκαν για προσευχή την Ιερουσαλήμ. Μία ομάδα φανατικών Αράβων δολοφόνησε τον παππού και επιχείρησε να σκοτώσει και τον εγγονό. Η  παρουσία και η άμεση αντίδραση του Ιερομονάχου Θεοδοσίου βοήθησαν τον νεαρό Χουσσεϊν να διαφύγει. Από τότε ο σεβασμός της βασιλικής οικογένειας του Χασεμιτικού βασιλείου της Ιορδανίας προς την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι έντονος και εκδηλώνεται με  ποικίλους τρόπους.

Ενώ η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά εκτιμάται στην Ιορδανία, η Τουρκία δεν είναι ιδιαιτέρως συμπαθής. Άλλωστε οι περισσότεροι Άραβες  θεωρούν τους Οθωμανούς ως κατακτητές. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι πρόγονοι των σημερινών Ιορδανών πολέμησαν κατά των Τούρκων στην Άκαμπα και αλλού.

Ας αξιοποιήσουμε την πολιτιστική διπλωματία μας!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 31.7.2021

πηγή φωτογραφίας: Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού / ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ