Kωνσταντίνος Χολέβας

Κάθε φορά που επισκέπτομαι τον Νομό Έβρου (τώρα οι Νομοί ονομάζονται Περιφερειακές Ενότητες) αισθάνομαι ότι εκεί χτυπά η καρδιά της Ελλάδος. Τα σύνορα είναι εκτενή, η Τουρκία είναι δίπλα, ο Έβρος ποταμός χωρίζει λαούς, πολιτισμούς, νοοτροπίες, κρατικές οντότητες. Χωρίζει την Ευρώπη από μία χώρα, η οποία αναζητεί την ταυτότητά της εδώ και 100 χρόνια. Την Τουρκία.

Στον Έβρο συναντάς υψηλό πατριωτικό φρόνημα, διάθεση ειρηνικής συνύπαρξης με τους γείτονες, αλλά και διάθεση απόκρουσης κάθε επιβουλής άμεσης ή έμμεσης, όπως είδαμε τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2020. Στον Έβρο γνωρίζεις ανθρώπους από διάφορες  περιοχές με ελληνική συνείδηση, όπως γηγενείς Θρακιώτες,  Πρόσφυγες από τη Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία, πρώην Τουρκόφωνους Ορθοδόξους Χριστιανούς (Γκαγκαούζους), όλους ενωμένους για το καλό του τόπου.

Η Αλεξανδρούπολη αναβαθμίζεται γεωπολιτικά και ενεργειακά και καθίσταται κόμβος αγωγών με διεθνές ενδιαφέρον. Η αμερικανική παρουσία αναμένεται να θωρακίσει την περιοχή από την τουρκική επιθετικότητα. Αλλά υπάρχει και ο Βόρειος Έβρος, δηλαδή οι Δήμοι Σουφλίου, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος. Είναι μία ευαίσθητη περιοχή, η οποία γειτνιάζει με τη Βουλγαρία και την Τουρκία και πρέπει να τύχει του ενδιαφέροντος όλων μας.

Στον Βόρειο Έβρο παρατηρήθηκε μία σημαντική δημογραφική συρρίκνωση. Οι τρεις Δήμοι της περιοχής είχαν μείωση πληθυσμού κατά 12.000 ψυχές από το 2011 μέχρι το 2021. Οι απογραφές και οι στατιστικές αποτελούν αψευδείς μάρτυρες. Απαιτείται άμεση παροχή κινήτρων οικονομικών, διοικητικών, κοινωνικών,  για να μην φεύγει ο πληθυσμός προς μεγάλα αστικά κέντρα. Κίνητρα μπορούν να βρεθούν. Για παράδειγμα θυμίζω την πρωτοβουλία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, την οποία και σήμερα συνεχίζει η Εκκλησία της Ελλάδος, με την παροχή ενός χρηματικού επιδόματος στις Χριστιανικές οικογένειες της Θράκης που αποκτούν  τρίτο παιδί.

Η περιοχή του Βορείου Έβρου δεν έχει  ούτε ένα Γηροκομείο, για να δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τέτοιες ελλείψεις υποδομών αποθαρρύνουν τον εντόπιο πληθυσμό και οδηγούν σε ανατροπή των δημογραφικών δεδομένων. Όταν οι κάτοικοι του Βορείου Έβρου φεύγουν και πουλούν τη γη τους ίσως κάποιοι άλλοι έχουν το συμφέρον και την οικονομική ενίσχυση για να την αγοράσουν.

Η Ιστορία και ο Πολιτισμός είναι ο μεγάλος θησαυρός της Ελλάδος και βεβαίως του Νομού Έβρου. Το Διδυμότειχο με τα τείχη του και τη σύνδεσή του με τον Ιωάννη Βατάτζη και τον Ιωάννη Καντακουζηνό, οι Φέρρες με την Παναγία Κοσμοσώτειρα, καθώς και τα  άλλα μνημεία της περιοχής ανοίγουν τον δρόμο για να αναδειχθεί ο Έβρος ως ένα διεθνές κέντρο Βυζαντινών Μελετών και Συνεδρίων. Όμως το Βυζαντινό Μουσείο του Διδυμοτείχου είναι υποστελεχωμένο. Σε μία περίοδο κατά την οποία ο Ερντογάν μετατρέπει σε τζαμιά τα αριστουργήματα του Βυζαντινού Πολιτισμού, όπως είναι η Αγία Σοφία, είναι πολλαπλώς χρήσιμο να προβάλλουμε τον Νομό Έβρου, μαζί με τη Θεσσαλονίκη, την Καστοριά, την Άρτα, τον Μυστρά, ως κέντρα όπου το Βυζάντιο (Ρωμανία) ακτινοβολεί και σήμερα.

Η Νέα Ορεστιάδα, η μεγαλύτερη πόλη του Βορείου Έβρου, ιδρύθηκε το 1923 από τους πρόσφυγες της Αδριανούπολης και του Κάραγατς. Η επόμενη χρονιά, με τη συμπλήρωση 100 ετών από τη Σύμβαση ανταλλαγής των πληθυσμών, μάς δίνει την ευκαιρία να αναδείξουμε την ιστορική κληρονομιά και τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό της Θράκης.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 19.11.2022

Έτος 1222, πριν από 800 χρόνια. Η Φραγκική δυναστεία των Λουζινιάν έχει καταλάβει την Κύπρο κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και καταλύει το Αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας των Ελλήνων της Μεγαλονήσου. Την περίοδο αυτή περιγράφει συγκινητικά ο Γιώργος Σεφέρης στο γνωστό ποίημά του:”Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά-” με υποσημείωση: Εγκλείστρα 1953. Έτος 2022, 7 Νοεμβρίου. Πεθαίνει ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄, ο οποίος ουσιαστικά αποκατέστησε το Αυτοκέφαλο αυξάνοντας  τις Επισκοπές σε αριθμό άνω των 13, ώστε η Εκκλησία της Κύπρου να αποφασίζει μόνη της για τα θέματά της. Κατά σύμπτωσιν ο εκλιπών Αρχιεπίσκοπος υπήρξε μοναχός και ηγούμενος της Εγκλείστρας, της Μονής του Αγίου Νεοφύτου στην Πάφο.

Η νεανική περίοδος της ζωής του συνδέεται με τον αγώνα της ΕΟΚΑ για Αυτοδιάθεση -Ένωση με την Ελλάδα και με τη γνωριμία του με τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Έβλεπε τους αγωνιστές να προετοιμάζονται για τη σύγκρουση με τους Βρετανούς στρατιώτες και ο Ευαγόρας ξεχώριζε. Ήταν διανοούμενος, έγραφε ποιήματα, ήταν καλός αθλητής. Απαγχονίσθηκε σε ηλικία 18 ετών πριν καν τελειώσει το Εξατάξιο Γυμνάσιο. Θυσιάσθηκε για τον Ελληνισμό. Αυτός ο αγώνας των νεαρών μαθητών -παιδιών του Κατηχητικού, για την ελευθερία της Κύπρου, για τα Πανελλήνια ιδανικά, για τη διαφύλαξη της εθνικής ταυτότητας χαράχθηκε βαθιά μέσα στην ψυχή του νεαρού Ηρόδοτου (έτσι λεγόταν πριν καρεί μοναχός). Ως Ιερομόναχος, ως Μητροπολίτης Πάφου και ως Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ο Χρυσόστομος αναδείχθηκε σε ένα πραγματικό αγωνιστή του Ελληνισμού.

Εμπόδισε με τη σθεναρή στάση του την επιβολή κακών και διχοτομικών λύσεων στη Κύπρο. Αντιτάχθηκε στο Σχέδιο Ανάν. Τόνιζε πάντα ότι το Κυπριακό είναι ζήτημα εισβολής και κατοχής με αποκλειστική ευθὐνη της Τουρκίας. Έδινε έμφαση στην ελληνορθόδοξη αγωγή των μαθητών και μαθητριών. Διαφώνησε με την προσπάθεια του αειμνήστου Προέδρου  Χριστόφια και του αριστερού κόμματος ΑΚΕΛ να αλλάξουν το περιεχόμενο της Κυπριακής Παιδείας και να υποβαθμίσουν την επέτειο του αγώνος της ΕΟΚΑ (1 Απριλίου). Έλεγε καθαρά και δυνατά την άποψή του για τα εκκλησιαστικά και τα εθνικά θέματα.

Το έργο του στον τομέα της φιλανθρωπίας και της εκκλησιαστικής διοίκησης ήδη παρουσιάζεται από ειδικές στήλες ή εκπομπές. Θα ήθελα να μείνω στη συμβολή του εκλιπόντος στη διαφύλαξη της εθνικής ταυτότητας σε ένα ακριτικό και μαρτυρικό κομμάτι του Ελληνισμού. Στην Κύπρο, όπου οι αγωνιστές του 1955-59 απαγχονίσθηκαν ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο και τα τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής, προσπάθησαν κατά καιρούς ορισμένοι να αμφισβητήσουν την ελληνική συνείδηση και τη διαχρονική συνέχεια του Έθνους μας. Άλλοι μίλησαν για νεο-κυπριακή συνείδηση, άλλοι πρότειναν την κατασκευή “έθνους Κυπρίων”, άλλοι είπαν ότι η επαναπροσέγγιση με τους Τουρκοκυπρίους επιβάλλει την απομάκρυνση των Κυπρίων από την ελληνική ταυτότητα και Ιστορία. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος στάθηκε εμπόδιο στην αλλοίωση της ελληνικής συνείδησης σεβόμενος ταυτοχρόνως την ανεξάρτητη κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τους τελευταίους μήνες, δίνοντας τη μάχη με τον καρκίνο, επέδειξε θαυμαστή υπομονή και πίστη στον Θεό. Εύχομαι ο Θεός να αναπαύσει τη ψυχή του και ο διάδοχός του, που θα  εκλεγεί από τον λαό και την Ιερά Σύνοδο, να συνεχίσει το έργο του Χρυσοστόμου Β΄ για την ενότητα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 12.11.2022

Σε κάθε ομιλία του Τούρκου Προέδρου γίνεται εμφανής η εμμονή του σε δύο σύμβολα: Στη Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, που μετετράπη σε τζαμί, και στο επόμενο έτος 2023. Η Αγία Σοφία συμβολίζει για τον Ερντογάν την ισλαμική και νεο-οθωμανική ιδεολογία του, αλλά και τη διαφοροποίηση από τον Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Κεμάλ αποφάσισε την μετατροπή του τότε τζαμιού σε Μουσείο. Ο Ερντογάν κάνει ακριβώς το αντίθετο για να ξεχωρίσει. Την μετατρέπει σε ισλαμικό τέμενος. Η σημειολογία είναι σαφής: Ο Ερντογάν προβάλλεται ως ο νέος μεταρρυθμιστής της Τουρκίας, καλύτερος από τον Κεμάλ, διότι διατηρεί την πατροπαράδοτη πίστη στο Ισλάμ έστω και με παράνομες ενέργειες, όπως η βεβήλωση ενός ιστορικού Ορθοδόξου Ναού.

Το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από δύο γεγονότα που ενδιαφέρουν Ελλάδα και Τουρκία. Στις 30 Ιανουαρίου 1923 υπεγράφη στη Λωζάννη η Σύμβαση ανταλλαγής των πληθυσμών. Οι Μουσουλμάνοι έφυγαν από την Ελλάδα πλην Δυτικής Θράκης και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί έφυγαν από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Παρέμειναν ως μη ανταλλάξιμοι οι Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο, οι οποίοι σιγά- σιγά συρρικνώθηκαν και έμειναν ελάχιστοι.

Στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη η Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθορίζει τα σύνορα της σημερινής Τουρκίας μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Φαίνεται ότι τα σύνορα αυτά ενοχλούν τον Ερντογάν, ο οποίος τα θεωρεί στενά και ίσως άδικα. Δεν μας έχει πει ρητά αν και πως θέλει να αλλάξει τη Συνθήκη, είναι πάντως προφανές ότι οι συνεχείς αναφορές του το 2023 αυτό υπονοούν:Τα σύνορα του 1923 δεν είναι τα φυσικά σύνορα μιας νεο-Οθωμανικής Τουρκίας.

Ο Ερντογάν δίνει σημασία στους συμβολισμούς: Στις 10 Ιουλίου 2020 στις 14.53 ακριβώς υπέγραψε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Η ώρα επελέγη για να θυμίζει το 1453, έτος της Αλώσεως της Πόλης. Στις 24 Ιουλίου 2020  πραγματοποίησε στην Αγία Σοφία την πρώτη μεγάλη προσευχή της Παρασκευής. 24 Ιουλίου, η ημέρα υπογραφής της Συνθήκης που καθορίζει τα σημερινά σύνορα τα οποία του φαίνονται στενά. Ο Γάλλος Συγγραφέας Ζαν Φρανσουά Κολοζιμό ερμηνεύει ως εξής τους συμβολισμούς: «Καλημέρα Μωάμεθ Πορθητή: 29 Μαίου 1453, αντίο Λωζάννη: 24 Ιουλίου 1923» !

Η ελληνική απάντηση στη μετατροπή του ιερού συμβόλου της Βυζαντινής και της Οικουμενικής Ορθοδοξίας σε τζαμί πρέπει να βασίζεται στο πολιτιστικό και ιστορικό υπόβαθρο του διαχρονικού Ελληνισμού:

Να προβάλλουμε τη συνέχεια του Ελληνισμού και την αξία της Βυζαντινής τέχνης, ναοδομίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελούν θησαυρό του Ελληνισμού, αλλά και της Ανθρωπότητος.

Να αξιοποιήσουμε τον τόμο για τους Ναούς της του Θεού Σοφίας ανά την Ευρώπη, με επίκεντρο την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, τον οποίο εξέδωσε σε πολλές γλώσσες η Διακοινοβουλευτική Επιτροπή Ορθοδοξίας και η Βουλή των Ελλήνων.

Να οργανώσουμε Διεθνή Συνέδρια Βυζαντινολόγων και ιστορικών με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη και να διαμαρτυρηθούμε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Να ενισχύσουμε τη μελέτη του Βυζαντίου στα σχολεία και στα Πανεπιστήμιά μας. Δεν θα γίνουμε πιστευτοί στο διεθνές περιβάλλον αν ζητούμε την προστασία της Αγίας Σοφίας και παραλλήλως υποβαθμίζουμε τη μελέτη της Βυζαντινής Ιστορίας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 5.11.2022

Λέω ΝΑΙ στην επέτειο του ΟΧΙ. Λέω Ναι στην αξία του Έθνους, στην εθνική ταυτότητα και στην καλή γνώσης της Ιστορίας.

Λέω Όχι στον νέο Οθωμανισμό των γειτόνων μας και γιορτάζω τις εθνικές επετείους για να θυμίσω σε κάθε πιθανό επιδρομέα ότι εδώ κατοικεί ένας λαός που ξέρει να αμύνεται «περί πάτρης».

Λέω Ναι στη διπλή επέτειο και στους συμβολισμούς της. Θυμάμαι ότι στις 26 Οκτωβρίου 1912 συνθηκολόγησε ο Ταχσίν Πασάς και παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στον Ελληνικό Στρατό, ανήμερα της εορτής του πολιούχου Αγίου Δημητρίου. Και βάζω τη σημαία στο μπαλκόνι για όλο το εορταστικό τριήμερο.

Λέω Ναι στη σωστή διδασκαλία της Ιστορίας στα σχολεία. Για να μην δηλώνουν τα παιδιά μας στην τηλεόραση ότι σαν σήμερα πολεμήσαμε τους Τούρκους.

Λέω ναι στην ιστορική μνήμη. Για να θυμόμαστε ότι το 1940 η Ελλάς μόνη πολέμησε και ταπείνωσε τον Μουσολίνι, όταν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είχαν υποκύψει ή είχαν ηττηθεί ή είχαν – ακόμη χειρότερα- προσχωρήσει στον Άξονα.

Λέω Ναι στις μαθητικές παρελάσεις, διότι είναι ένας φόρος τιμής προς τους αγώνες της νεολαίας μας. Διότι μας θυμίζουν τη συμμετοχή αγοριών και κοριτσιών σε κάθε πανεθνική προσπάθεια. Λέω Όχι στις παρερμηνείες περί των παρελάσεων, διότι το έθιμο αυτό  συνδέεται με τις Αλησμόνητες Πατρίδες. Υπάρχει φωτογραφία με τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης να δέχεται τον χαιρετισμό μαθητικής παρέλασης στη Σμύρνη το 1920. Όποιος θέλει να καταργήσει τις μαθητικές παρελάσεις προσβάλλει τη μνήμη του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Λέω Ναι στα Όχι του Ελληνισμού. Διότι το ΟΧΙ του 1940 έρχεται από μακρυά. Συνεχίζει το Μολών Λαβέ του Λεωνίδα, την αγέρωχη απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, το ΟΧΙ των Μεσολογγιτών του 1826. Και μας θυμίζει ότι ο Ελληνισμός κατεγράφη στη παγκόσμια Ιστορία για τα ΟΧΙ του.

Λέω Ναι στις Εθνικές Επετείους, διότι πιστεύω ότι οι προφήτες του εθνομηδενισμού  και της κατάργησης των Εθνών θα διαψεύδονται καθημερινά. Τα έθνη, τα εθνικά κράτη, η εθνική συνείδηση είναι αξίες και θεσμοί που έχουν μέλλον και μάλιστα εγγυώνται την καλύτερη λειτουργία της δημοκρατίας.

Λέω Ναι στον εορτασμό των Εθνικών Επετείων, διότι μας υπενθυμίζουν την αξία της εθνικής ενότητας και τη ζημιά που προκαλεί ο Διχασμός.

Λέω Ναι στην 28^η Οκτωβρίου και λέω Όχι στις φωνές που προτείνουν άλλες ημερομηνίες για τον Πανελλήνιο εορτασμό. Η ιδέα να εορτάζεται μόνο η 12η Οκτωβρίου του 1944, διότι τότε απελευθερώθηκε η Αθήνα, είναι ανιστόρητη και τοπικιστική. Πρώτον, διότι επί Κατοχής ήδη οι Έλληνες γιόρταζαν την 28^η Οκτωβρίου παρά την αντίθεση των Ιταλογερμανών. Και δεύτερον διότι Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα. Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε δύο εβδομάδες αργότερα και η Κρήτη οκτώ μήνες μετά την Αθήνα!

Γιορτάζω και ξαναδιαβάζω τις ιστορικές μαρτυρίες. Και θυμάμαι πόσο βοήθησε το Έλληνα στρατιώτη η πίστη στην Παναγία, η οποία προσεβλήθη από τον τορπιλισμό της ΕΛΛΗΣ στην Τήνο. Και ξαναδιαβάζω τα εμπνευσμένα κείμενα του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσάνθου Φιλιππίδη. Του Αρχιεπισκόπου που αγωνίσθηκε πρώτα στην Τραπεζούντα του Πόντου και στη συνέχεια είπε τρία συνεχόμενα ΟΧΙ στους Γερμανούς εισβολείς.

Γιορτάζω τις Εθνικές Επετείους διότι τιμώ τους νεκρούς μας!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 29.10.2022

Παρακολούθησα το Α΄ Επιστημονικό Συνέδριο Μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού, ο οποίο διοργάνωσε με ευρεία χρήση του διαδικτύου η Εκκλησία της Ελλάδος στις 14 και 15 Οκτωβρίου. Τα ονόματα των ομιλητών και τα αναλυτικά συμπεράσματα  δεν θα τα αναφέρω εδώ λόγω χώρου. Άλλωστε θα εκδοθεί Τόμος με όλες τις ανακοινώσεις και τις σχετικές παραπομπές. Θα καταγράψω, όμως, ορισμένα από τα πορίσματα του Συνεδρίου, στο οποίο μίλησαν 26 επιστήμονες υπό τον γενικό τίτλο:

«Η κατάρρευση των Αυτοκρατοριών (1914-1923) και η Γενοκτονία των Χριστιανών από τους Οθωμανούς και τους Νεοτούρκους: Μικρά Ασία, Πόντος, Ανατολική Θράκη, Αρμένιοι, Ασσύριοι».

Η Γενοκτονία του Ελληνισμού άρχισε από το 1914, δηλαδή πέντε χρόνια πριν από την αποβίβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη, και ήταν προσχεδιασμένη.

Η Μικρασιατική Εκστρατεία δεν ήταν ιμπεριαλιστικός πόλεμος, αλλά μία προσπάθεια να προστατευθούν οι ελληνικοί πληθυσμοί, οι οποίοι όντως κινδύνευαν.

Παρουσιάσθηκαν γεγονότα και στοιχεία, τα οποία δεν είναι ευρέως γνωστά, για τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Ασσυρίων Χριστιανών.

Η Γενοκτονία των Χριστιανών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σχεδιάσθηκε από τους Νεοτούρκους και ολοκληρώθηκε από τους εθνικιστές του Μουσταφά Κεμάλ.

Στην τραγωδία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης (1914-1923) η Ορθόδοξη Εκκλησία στάθηκε στο ύψος που της αρμόζει και αναδείχθηκαν ηρωικές και μαρτυρικές μορφές Ορθοδόξων κληρικών, με κορυφαία αυτή του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Η σημερινή Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Χριστιανών σε αντίθεση π.χ. με τη Γερμανία, η οποία έχει αναγνωρίσει τα εγκλήματα των Ναζί και έχει αποκηρύξει το κακό παρελθόν της. Αυτό το γεγονός επιβαρύνει ακόμη τις σχέσεις Ελλάδος- Τουρκίας, αλλά και τις σχέσεις της γείτονος χώρας με άλλους λαούς π.χ. με το κράτος της Αρμενίας.

Είναι αναμφισβήτητη η πολιτιστική συνέχεια του Ελληνισμού, η οποία επί Τουρκοκρατίας βασίσθηκε στη Ορθόδοξη Εκκλησία και στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό.

Υπάρχουν σήμερα νέοι επιστήμονες, οι οποίοι μελετούν διπλωματικά και ιστορικά αρχεία σε χώρες του εξωτερικού και συνεισφέρουν χρήσιμα τεκμήρια για τη Γενοκτονία των Χριστιανικών λαών.

Με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τον ορισμό του ΟΗΕ ήταν πράγματι Γενοκτονία ο διωγμός των Ελλήνων από όλες τις τουρκικές κυβερνήσεις της περιόδου 1914-1923.

Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1919-1922) διεξήχθη  μία εσωτερική εμφύλια διαμάχη μεταξύ Σουλτανικών και Κεμαλικών στρατευμάτων με αποτέλεσμα πολλοί στρατιώτες πιστοί στον Σουλτάνο να δίνουν πληροφορίες στον Ελληνικό Στρατό. Αυτή η πτυχή του Μικρασιατικού Πολέμου αξίζει να μελετηθεί περισσότερο.

Αυτά σε γενικές γραμμές ήσαν τα κυριώτερα σημεία, τα οποία συγκράτησα και καταθέτω ως τροφή για σκέψη. Αυτό που γίνεται προφανές από τέτοια σοβαρά συνέδρια είναι το ψυχολογικό βάρος, το οποίο φέρει σήμερα ο λαός της Τουρκίας, χωρίς να φταίει. Αν οι ηγετικές ομάδες της Άγκυρας αποφασίσουν κάποτε να αντικρύσουν με θάρρος και αυτοκριτική το  παρελθόν, το όφελος θα είναι μεγάλο. Μία ολόκληρη κοινωνία θα αισθανθεί απελευθερωμένη και πιθανόν να επιζητήσει ειρηνικές σχέσεις με τους γειτονικούς λαούς.

Η Ιστορία είναι πολύτιμος οδηγός για το παρόν και το μέλλον. Θέλουμε φιλία και συνεργασία με όλους, αλλά δεν θα λησμονήσουμε τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 22.10.2022

Που πηγαίνει η Ευρώπη; Πως θα προχωρήσει ενωμένη, αλλά με σεβασμό στα εθνικά κράτη; Πως θα αποφύγει τη στροφή στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος;  Πιστεύω ότι μεγάλη βοήθεια θα λάβουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αν μελετήσουν τις ιδέες του Καρόλου Ντε Γκωλ και την πρακτική εφαρμογή τους από τον δημοφιλή Γάλλο πολιτικό.

Ο Στρατηγός Ντε Γκωλ έγινε εθνικός ήρωας όταν ηγήθηκε του αγώνα των Γάλλων για την απελευθέρωση από τους Ναζί και σχημάτισε την εξόριστη Κυβέρνηση των Ελευθέρων Γάλλων. Έδινε θάρρος στους συμπατριώτες του κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής με τα ραδιοφωνικά μηνύματά του από το Λονδίνο. Κυβέρνησε τη Γαλλία από το 1944 έως το 1946 επικεφαλής της Προσωρινής Κυβερνήσεως μετά την απελευθέρωση. Επανήλθε στην πολιτική κατά την περίοδο 1958 – 1969 και διετέλεσε Πρόεδρος της χώρας και ιδρυτής της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Η ιδεολογία του ήταν η Χριστιανοδημοκρατία σε συνδυασμό με τον σεβασμό στην εθνική ταυτότητα και στην ιστορία της χώρας του.

Ο πατριωτισμός του δεν ήταν ακραίος εθνικισμός. Γι’ αυτό είχε την τόλμη να καταδικάσει την αποικιοκρατία και να αποσύρει τα γαλλικά στρατεύματα από την Αλγερία. Έδωσε το δικαίωμα στους Αλγερινούς να κυβερνηθούν ως ανεξάρτητο κράτος, αλλά συνάντησε την αντίδραση των Γάλλων στρατηγών που είχαν έδρα την Αλγερία κατά την περίοδο 1958- 1961. Κατέστειλε το στρατιωτικό πραξικόπημα του Απριλίου 1961 και αργότερα αντιμετώπισε απόπειρες κατά της ζωής του από την παραστρατιωτική οργάνωση ΟΑS λόγω της αντιαποικιοκρατικής πολιτικής του.

Είχε βαθειά πίστη στον Θεό και πήγαινε  στην Εκκλησία ως συνειδητός Ρωμαιοκαθολικός. Παρά τον νόμο του 1905, για τον πλήρη διαχωρισμό της δημόσιας από τη θρησκευτική σφαίρα στη Γαλλία, τόνιζε τον σεβασμό του στις Χριστιανικές ρίζες του γαλλικού και του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μαζί με άλλους Χριστιανοδημοκράτες ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών οραματίσθηκε τη συμφιλίωση των Γάλλων, των Γερμανών και των υπολοίπων Ευρωπαίων – μετά τον καταστροφικό Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο- σε μία Ευρώπη, η οποία θα ακολουθεί τις Χριστιανικές αρχές.

Εργάσθηκε συστηματικά για τη συνεργασία των ευρωπαϊκών λαών, αλλά έδινε έμφαση στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας κάθε λαού. Στις 15.5.1962 υπογράμμισε ότι ήθελε μία Ευρώπη με Γάλλους που θα μιλούν γαλλικά, Γερμανούς που θα μιλούν γερμανικά και Ιταλούς που θα μιλούν ιταλικά και όχι μία Ευρώπη με απάτριδες που θα μιλούν εσπεράντο (μία κατασκευασμένη διεθνή γλώσσα).

Στις 4.11.1965 επανήλθε με μία σημαντική δήλωση για την τότε ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα): Δεν θέλω στο μέλλον η ΕΟΚ να διοικείται από έναν Άρειο Πάγο απάτριδων και ανεύθυνων τεχνοκρατών. Με τον όρο «ανεύθυνων» προφητικά μιλούσε για το λεγόμενο «δημοκρατικό έλλειμμα», το οποίο σήμερα απασχολεί τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Κατά τον ταραχώδη Παρισινό Μάιο του 1968 (εξέγερση φοιτητών και εργατών) αμφισβητήθηκε η παρουσία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Όμως οι οπαδοί του απάντησαν με τη μεγαλειώδη διαδήλωσή τους στα Ηλύσια Πεδία στις 30 Μαΐου. Παραιτήθηκε μετά από ένα χρόνο, διότι οι Γάλλοι μετά από δημοψήφισμα δεν ενέκριναν ορισμένες προτάσεις του. Στις 9 Νοεμβρίου 1970 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών. Ακόμη και σήμερα γράφονται βιβλία και μελέτες για την προσωπικότητά του.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 15.10.2022

Πηγή φωτογραφίας: Gamma-Keystone/Getty Images

Ήταν 13 Οκτωβρίου 1904. Το παλληκάρι είχε αφήσει τα σαλόνια των Αθηνών και ήλθε για τρίτη φορά στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Ήλθε να στηρίξει τους εντοπίους Έλληνες αγωνιστές κατά της προπαγάνδας της Βουλγαρικής Εξαρχίας και κατά της ένοπλης βίας των κομιτατζήδων. Και εκείνη τη νύχτα, στη Στάτιστα της Καστοριάς (μην την συγχέουμε με τη Σιάτιστα του Νομού Κοζάνης) ο Παύλος Μελάς έπεσε νεκρός. Το τουρκικό απόσπασμα είχε πάρει πληροφορίες από τους κομιτατζήδες. Και ο Παύλος, ο ανθυπολοχαγός του Ελληνικού Πυροβολικού, άφησε την τελευταία του πνοή στην αγαπημένη του Μακεδονία, όπου είχε έλθει ως εθελοντής μαζί με άλλα παλληκάρια από την ελεύθερη Ελλάδα.

Ο Ίων Δραγούμης ξεσήκωσε τον Παύλο. Και ο θάνατος του Παύλου Μελά αφύπνισε την ελληνική κυβέρνηση και τον απανταχού Ελληνισμό. Όλοι έμαθαν ότι στη Μακεδονία η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού είναι ελληνική, αλλά οι Βούλγαροι εθνικιστές σχεδίαζαν να διαδεχθούν τους Οθωμανούς Τούρκους. Η ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν, στις 20.7.1903, είχε δείξει ξεκάθαρα τους στόχους της βουλγαρικής ΕΜΕΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση). Με τα ίδια ακριβώς αρχικά, ΒΜΡΟ  στις σλαβικές γλώσσες, ονομάζεται σήμερα το κόμμα που  αποτελεί τη μείζονα αντιπολίτευση στα Σκόπια.

Ο Μακεδονικός Αγώνας παραμένει επίκαιρος και μας δίνει χρήσιμα μηνύματα.

• Ο Ελληνισμός κατά τη δεύτερη ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα (η πρώτη διεξήχθη το 1878) απέδειξε ότι μπορεί να οργανωθεί και να επιτύχει τον στόχο του. Και τούτο παρά την πτώχευση του 1893, τον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898. Το ψυχολογικό κλίμα βελτιώθηκε διότι υπήρχε η Μεγάλη Ιδέα.Υπήρχε το όραμα και η επιθυμία για την απελευθέρωση όλων των υποδούλων ελληνικών πληθυσμών. Σήμερα λείπει μία νέα Μεγάλη Ιδέα. Προφανώς με περιεχόμενο πνευματικό και πολιτιστικό, όχι εδαφικό.
• Όταν υπάρχει εθνική ενότητα και ομόνοια μπορούμε να δράσουμε συντονισμένα. Τότε όλοι συντονίσθηκαν σωστά και επέτυχαν να ενθαρρύνουν τους εντοπίους Μακεδόνες και να αποτρέψουν τη βουλγαρική κατάκτηση της Μακεδονίας. Το Πατριαρχείο, οι Επίσκοποι, οι απλοί κληρικοί, οι γηγενείς Έλληνες (έστω και αν κάποιοι από αυτούς μιλούσαν τα ελληνικά ανάμεικτα με σλαβικές λέξεις), οι εθελοντές αξιωματικοί και απλοί πολίτες από τη Νότιο Ελλάδα, οι δάσκαλοι και οι δασκάλες, τα Μακεδονικά Κομιτάτα και οι Φιλεκπαιδευτικές Αδελφότητες στην Αθήνα, στη Λάρισα, στην Κωνσταντινούπολη. Όλοι αγωνίσθηκαν με ομοψυχία και θάρρος. Οι κυριώτεροι, όμως, πρωταγωνιστές ήσαν οι απλοί άνθρωποι της Μακεδονίας, άνδρες, γυναίκες, παιδιά. Στήριξαν τον Αγώνα και έδωσαν στις Μεγάλες Δυνάμεις το μήνυμα ότι οι κάτοικοι της Μακεδονίας εμπνέονται από την Ορθοδοξία και την Ελληνική Ιστορία.
• Σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα η διαμάχη ήταν μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων με παρεμβαίνοντες κατά καιρούς τους Τούρκους στρατιώτες. Σε κανένα επίσημο ή ανεπίσημο έγγραφο, ελληνικό, οθωμανικό ή ξένων διπλωματών, δεν υπάρχει αναφορά σε «μακεδονικό έθνος».
• Η δεύτερη φάση του Μακεδονικού Αγώνα άρχισε το 1903 και έληξε το 1908. Τον Ιούλιο του 1908 οι Νεότουρκοι αξιωματικοί έδωσαν φρούδες ελπίδες ότι θα επιβάλουν στον Σουλτάνο τη δημοκρατία και την ισοπολιτεία. Οι Χριστιανικές εθνότητες, που ήσαν υπόδουλες στους Οθωμανούς (Έλληνες, Αρμένιοι κ.α), πίστεψαν ότι αρχίζει μία περίοδος φιλελευθέρων μεταρρυθμίσεων, Οι ελπίδες γρήγορα έδωσαν τη θέση τους στον τρόμο, όταν αποκαλύφθηκαν τα πραγματικά σχέδια των Νεοτούρκων του Κομιτάτου “Ένωση και Πρόοδος”. Η Γενοκτονία των Ελλήνων, των Αρμενίων και άλλων Χριστιανικών εθνοτήτων σχεδιάσθηκε και εκτελέσθηκε συστηματικά. Στην Ανατολική Θράκη, στη Μικρά Ασία, στον Πόντο. Αποκορύφωμα υπήρξε η σφαγή του 1922 και η πυρπόληση της Σμύρνης.

Η Μακεδονία απελευθερώθηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13, αλλά η άνοδος των Νεοτούρκων στη εξουσία οδήγησε στην εξόντωση του Ελληνισμού της Ανατολής.

Άρθρο για το huffingtonpost.gr, 13.10.2022