Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας

agios-neofytos-o-egkleistos

Είναι πράγματι άξιος συγχαρητηρίων ο φίλος Κώστας Ζουράρις για την ομιλία του στη Βουλή. Είναι από τους λίγους πολιτικούς με ελληνική γλωσσική παιδεία και βαθειά ιστορική κατάρτιση. Απέδειξε πόσο βοηθά την πολιτική σκέψη η μελέτη των Αρχαίων συγγραφέων και των μεγάλων Νεοελλήνων ποιητών. Όμως επισημαίνω δύο μεγάλες αντιφάσεις. Ο Ζουράρις επικαλέσθηκε την Υπέρμαχο Στρατηγό σε μία Βουλή, της οποίας οι μισοί βουλευτές δεν αναγνωρίζουν τον Χριστό και την Παναγία. Εξάλλου ο βουλευτής των ΑΝΕΛ έλαβε τις βάσεις της ελληνοκεντρικής παιδείας του στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο ακριβώς αυτές τις ημέρες δέχεται πλήγματα και οδηγείται σε υποβάθμιση- μαζί με όλα τα Πειραματικά Σχολεία- κατόπιν των αποφάσεων της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας.

Παρά τις αντιφάσεις θέλω να μείνω περισσότερο στο περιεχόμενο της ομιλίας του. Όλοι σχεδόν οι σχολιαστές απέδωσαν τις παραπομπές του Ζουράρι στον Θουκυδίδη, στον Ελύτη και στον Ρίτσο. Τους διέφυγε η χρήση ορισμένων στίχων του Γιώργου Σεφέρη, του Νομπελίστα ποιητή μας, από το ποίημα « Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά», το οποίο εγράφη στην Κύπρο το 1953. Οι στίχοι που ακούσθηκαν στην Βουλή είναι «Της Υπερμάχου Στρατηγού πούχει στα μάτια της ψηφιδωτόν τον καημό της Ρωμηοσύνης» . Αξίζει να δούμε από πού εμπνεύσθηκε ο Σεφέρης, ο οποίος επισκέφθηκε την Κύπρο ως διπλωμάτης.

Ο Άγιος Νεόφυτος ήταν βοσκός στην Κύπρο τον 12ο αιώνα μ.Χ. Έκτισε το μοναστήρι του, την περίφημη Εγκλείστρα, κοντά στην Πάφο και έμεινε απομονωμένος από τους ανθρώπους, αλλά κοντά στον Θεό. Γι’ αυτό ονομάσθηκε Έγκλειστος. Στο σημείο αυτό βρίσκεται σήμερα η ομώνυμη Μονή και ο τάφος του. Έγραψε πολλά θεολογικά συγγράμματα, τα οποία εξεδόθησαν από την Μονή πριν από λίγα χρόνια σε πέντε τόμους. Έγραψε και ένα κείμενο ιστορικού- πατριωτικού περιεχομένου με τίτλο « Περί των κατά την χώραν Κύπρον σκαιών». Εκεί περιγράφει την άλωση της Κύπρου από τους Δυτικούς Σταυροφόρους και τον διμέτωπο αγώνα των Ορθοδόξων Ελλήνων κατά των Σταυροφόρων και των Σαρακηνών Μουσουλμάνων, οι οποίοι κατείχαν τους Αγίους Τόπους. Ο Άγιος Νεόφυτος γράφει γύρω στο 1200 και για να δείξει ποια είναι η ευρύτερη πατρίδα του χρησιμοποιεί τον όρο Ρωμανία, δηλαδή το πραγματικό όνομα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ρωμανία σημαίνει το κράτος της Νέας Ρώμης – Κωνσταντινουπόλεως. Ρωμαίοι στην υπηκοότητα, Έλληνες στην συνείδηση και στην παιδεία, Ορθόδοξοι ως προς την πίστη, οι Κύπριοι της εποχής εκείνης ακολούθησαν τη μοίρα του Ελληνισμού στον διμέτωπο αγώνα εναντίον Φράγκων Σταυροφόρων και Μουσουλμάνων (Αράβων ή Τούρκων).

Από την Ρωμανία του Αγίου Νεοφύτου και των βυζαντινών κειμένων προήλθε ο όρος Ρωμηοσύνη, τον οποίο χρησιμοποιεί ο Σεφέρης. Υποδηλώνει τον Ορθόδοξο Ελληνισμό, ο οποίος παρά την κατάκτηση από Οθωμανούς και Ενετούς παρέμεινε πιστός στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και στη βυζαντινή κληρονομιά. Αξίζει να διαβάσουμε τους πρώτους στίχους από το ποίημα « Νεόφυτος ο Έγκλειστος μιλά» του Σεφέρη:

« Υπέρογκες αρχιτεκτονικές. Λαρίων, Φαμαγκούστα, Μπουφαβέντο, σχεδόν σκηνικά.

Ήμασταν συνηθισμένοι στο να στοχαζόμαστε αλλιώς το « Ιησούς Χριστός Νικά».

Που είδαμε στα τείχη της Βασιλεύουσας, τα φαγωμένα από γυφτοτσάντιρα και στεγνά χορτάρια.

Με τους μεγάλους πύργους κατάχαμα σαν ενός δυνατού που έχασε, τα ριγμένα ζάρια….».

Ο Άγιος Νεόφυτος και ο Σεφέρης μιλούν για τον καημό της Ρωμηοσύνης, αλλά ταυτοχρόνως δίνουν το μήνυμα ότι η σύνδεση Ορθοδοξίας και Ελληνισμού βοήθησε το Γένος να επιβιώσει σε καταστάσεις πολύ πιο δύσκολες από τη σημερινή. ‘Εχουμε συνηθίσει να πιεζόμαστε από δυτικούς «εταίρους» και ανατολικούς ισλαμιστές και (νεο)Οθωμανούς. Τα οικονομικά μας άλλοτε βελτιώνονται, άλλοτε επιδεινώνονται. Αν, όμως, αποκοπούμε από τις ελληνορθόδοξες ρίζες μας χανόμαστε οριστικά!

Άρθρο μου στην εφημερίδα Δημοκρατία, Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015

Κωνσταντίνος Χολέβας