Στις 25 Ιανουαρίου 2019 κυρώθηκε από 153 βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία υποστηρίχθηκε κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ. Έξι χρόνια μετά ο απολογισμός είναι αρνητικός. Η σκοπιανή πλευρά παραβιάζει συστηματικά τη Συμφωνία. Τώρα με την κυβέρνηση του Μίτσκοσκι (VMRO-DPMNE) και προηγουμένως με την κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών – Ζάεφ.
Οι περισσότεροι επικριτές της Συμφωνίας επισημαίνουν ορθώς ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ του επισήμου ονόματος (Βόρεια Μακεδονία) και των προβλέψεων για γλώσσα, εθνικότητα και ταυτότητα. Η Συμφωνία δίνει το δικαίωμα στους βόρειους γείτονές μας να ονομάζονται Μακεδόνες και να έχουν γλώσσα «μακεδονική». Θα μπορούσε στα θέματα αυτά να γίνει διαπραγμάτευση πιο πιεστική από ελληνικής πλευράς; Σαφώς ναι, όπως δείχνει το παράδειγμα της Βουλγαρίας.
Η Σόφια έχει δηλώσει από το 2022 ότι θέτει δύο όρους για να άρει το Βέτο της έναντι της ευρωπαϊκής πορείας των Σκοπίων. Πρώτον, να γίνει δήλωση για τη γλώσσα. Τα Σκόπια έκαναν μία μεσοβέζικη δήλωση στις 19.7.2022 ενώπιον των Aρχών της Ευρ. Ένωσης. Παραδέχονται ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται σήμερα δημιουργήθηκε το 1945, άρα από το κομμουνιστικό καθεστώς του Τίτο στην τότε Γιουγκοσλαβία. Δεύτερον, η βουλγαρική κυβέρνηση (με ενιαία υπερκομματική γραμμή) ζητεί να αναγραφεί στο κανονιστικό μέρος του Συντάγματος ότι η βουλγαρική εθνότητα είναι συστατικό στοιχείο του λαού των Σκοπίων, όπως οι λεγόμενοι «Μακεδόνες», οι Αλβανοί κ.ά. Η κυβέρνηση του Μίτσκοσκι είναι απρόθυμη και το θέμα έχει βαλτώσει.
Μπορούσαμε, λοιπόν, και εμείς να πιέσουμε. Πιστεύω, όμως, ότι από την αρχή το κύριο πρόβλημα της Συμφωνίας ήταν ο γεωγραφικός προσδιορισμός. Η σημερινή Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα και ο νυν Πρωθυπουργός Χρίστιαν Μίτσκοσκι κατά κανόνα χρησιμοποιούν μόνο τον όρο «Μακεδονία». Στην παγκόσμια ιστορία έχουμε δει ότι η μοίρα των γεωγραφικών προσδιορισμών είναι να αχρηστεύονται. Η Υπεριορδανία έγινε Ιορδανία. Η Ανατολική Δημοκρατία της Ουρουγουάης διεθνώς αποκαλείται Ουρουγουάη. Οι γεωγραφικοί προσδιορισμοί έχουν νόημα μόνον όταν δίπλα στη Βόρεια υπάρχει και μία Νότια (βλέπε Κορέα).
Αν δεν αντιδράσουμε με κάθε νόμιμο και αποτελεσματικό τρόπο φοβούμαι ότι το επόμενο βήμα θα είναι να ενταθούν οι αλυτρωτικές δηλώσεις, όπως αυτή που έκανε προ ολίγων ημερών στις ΗΠΑ ο Σκοπιανός Πρωθυπουργός. Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι είπε ότι το «μακεδονικό» ζήτημα είναι άλυτο και υπαρκτό και κάλεσε τους συμπατριώτες του της Διασποράς να καταγάγουν νίκες, προφανώς εναντίον της Ελλάδος!
Σε μία εποχή που η Ελλάς διαμαρτύρεται δικαίως για την ισλαμοποίηση Ορθοδόξων Bυζαντινών Ναών και Μνημείων είναι απαραίτητο να διαφυλάξουμε τη βυζαντινή κληρονομιά και ιστορία του Μακεδονικού Ελληνισμού. Η Συμφωνία των Πρεσπών περιλαμβάνει μία πρόβλεψη (που δεν τηρείται) για να προστατεύσει την αρχαία ελληνική ιστορία, αλλά δεν γράφει τίποτε για την περίοδο του Βυζαντίου, της Τουρκοκρατίας και των Νεωτέρων Χρόνων. Το αποτέλεσμα είναι να διεκδικούν Βούλγαροι και Σκοπιανοί την ταυτότητα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, των δύο Ελλήνων Θεσσαλονικέων Ιεραποστόλων του 9ου αιώνος.
Δεν συμφωνώ με όσους μιλούν περί μονομερούς καταγγελίας της Συμφωνίας. Οι διεθνείς συμφωνίες όταν παραβιάζονται παραπέμπονται σε διεθνή δικαστήρια. Ας ακούσουμε επ΄αυτού τους ειδικούς του Διεθνούς Δικαίου. Ας λάβουμε, όμως, τα κατάλληλα μέτρα για να προβάλλεται σωστά η ιστορία μας εντός και εκτός Ελλάδος.
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 25.1.2025
