Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: ΘΕΜΕΛΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: ΘΕΜΕΛΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: ΘΕΜΕΛΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ 600 400 Kωνσταντίνος Χολέβας

Επιλέγω ορισμένες θετικές πτυχές από την επικαιρότητα. Υπάρχουν αρκετές αρνητικές, αλλά η απαισιοδοξία δεν ωφελεί. Η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει σε πολλούς τομείς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η παγκόσμια ακτινοβολία και η οικουμενική κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που αποτελεί σταθερό και διαχρονικό θεμέλιο της διεθνούς προβολής του Ελληνικού Πολιτισμού.

Είδηση πρώτη: Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης θα ιδρυθεί Έδρα Σπουδών Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ήδη στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ανατέθηκε η μελέτη για την οργάνωση και  στελέχωση αυτής της έδρας, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε ξεχωριστό Τομέα διεπιστημονικής έρευνας του έργου του Μακεδόνα στρατηλάτη. Άλλωστε το ΑΠΘ φέρει το όνομα του Αριστοτέλη, του δασκάλου του Μ. Αλεξάνδρου.

Είδηση δεύτερη: Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε συνεργασία με δύο Πανεπιστήμια του Ιρακινού Κουρδιστάν (αυτόνομη περιοχή με αυτοδιοίκηση εντός των ορίων του Ιράκ), θα διοργανώσει μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο: «Ηγεσία: Ηθική και Πολιτική». Ο καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ Βαγγέλης Παπαδάκης τονίζει (Καθημερινή 15.7.2025) ότι κεντρική μορφή σύνδεσης της περιοχής αυτής με την Ελλάδα είναι ο Μέγας Αλέξανδρος που πέρασε από την Ασία και η μνήμη του διατηρείται έντονη. Το πρόγραμμα θα διδάσκεται επί δώδεκα μήνες στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και τους υπόλοιπους έξι μήνες στο Ιρακινό Κουρδιστάν.

Είναι προφανής η διάσταση της πολιτιστικής διπλωματίας, η οποία θα αξιοποιήσει την ακτινοβολία του Αλεξάνδρου και τη θετική σφραγίδα του Ελληνιστικού Πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας.

Είδηση τρίτη: Ομάδα Ευρωπαίων βουλευτών επισκέπτεται το Τατζικιστάν. Όταν φτάνουν κοντά στον ποταμό Αμού Ντάρια ο ξεναγός γυρίζει προς τους Έλληνες βουλευτές και επισημαίνει ότι και από εδώ πέρασε ο Μέγας Αλέξανδρος. «Εσείς οι Έλληνες τον ονομάζετε ποταμό Ώξο»  συμπλήρωσε θυμίζοντας το τεράστιο γεωγραφικό εύρος των κατακτήσεων του Μακεδόνα στρατηλάτη.

Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ένα από τα κυριώτερα ερείσματα της Ήπιας Ισχύος του Ελληνισμού. Βεβαίως ο ίδιος θα μάς έλεγε ότι η Ήπια Ισχύς (προβολή του πολιτισμού, της γλώσσας και του κύρους μιας χώρας)  από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεται και η σκληρή ισχύς, η στρατιωτική προετοιμασία για Άμυνα και Αποτροπή.

Για να κατανοήσουμε το πολιτιστικό έργο του Μ. Αλεξάνδρου και των Επιγόνων του αρκεί να θυμηθούμε ότι πολλές πόλεις που βρίσκονται σήμερα στην επικαιρότητα έχουν ονόματα αναφερόμενα είτε στον ίδιο είτε στην Ελληνική Μακεδονία γενικότερα. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η Αλεξανδρέττα της ΝΑ Τουρκίας (Αλεξάνδρεια κατ΄ Ισσόν), η Αντιόχεια, το Χαλέπι της Συρίας που ονομαζόταν Βέροια από τους Σελευκίδες. Η αντίστοιχη Μητρόπολη του Ελληνορθοδόξου Πατριαρχείου Αντιοχείας ονομάζεται σήμερα Μητρόπολη Βεροίας, Χαλεπίου και Αλεξανδρέττας.

Διαβάζοντας το τεκμηριωμένο βιβλίο του ιστορικού Παύλου Καρολίδη για την εθνική καταγωγή των Χριστιανών της Συρίας και της Παλαιστίνης (1909) διερωτάται κανείς: Πού βασίζει την άποψη ότι πολλοί από τους Ορθοδόξους Χριστιανούς (Ρουμ Ορτοντόξ), οι οποίοι σήμερα ομιλούν αραβικά στη Συρία και στον Λίβανο, έχουν ελληνική καταγωγή; Αρκεί, λοιπόν να θυμηθούμε ότι μία από τις κληρονομιές του Αλεξάνδρου είναι η ίδρυση πενήντα (50) πόλεων στη Μέση Ανατολή από τους Επιγόνους του, οι οποίοι μετέφεραν μετοίκους από την Ελληνική Μακεδονία.

Ο Αλέξανδρος, μαζί με την Κλασική Ελλάδα, την  Ορθόδοξη Παράδοση του Βυζαντίου και τη διαχρονική Ελληνική Γλώσσα αποτελούν τα θεμέλια της σύγχρονης προβολής του Οικουμενικού Ελληνισμού.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 26.7.2025

Κωνσταντίνος Χολέβας