Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων
Την Παρασκευή 6.10 και το Σάββατο 7.10 θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα διαλέξεων του Μεγάρου της Ιεράς Συνόδου το Στ΄ Επιστημονικό Συνέδριο από τη σειρά των 10, που έχουν προγραμματισθεί με θέμα την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ήδη έχουν εκδοθεί οι Τόμοι με τα Πρακτικά των 5 προηγουμένων Συνεδρίων και ο στόχος είναι να υπάρχουν 10 τόμοι με πλούσιο ιστορικό υλικό το 2021, όταν ο Ελληνισμός θα τιμά την επέτειο 200 ετών από την έναρξη της Εθνεγερσίας.
Το εφετεινό Συνέδριο θα έχει ως θέμα: «Πολεμικές Συγκρούσεις και τόποι καθαγιασμού του απελευθερωτικού Αγώνος κατά την Επανάσταση του 1821». Τη διοργάνωση έχει αναλάβει η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος με Πρόεδρο τον Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο και με Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής τον κορυφαίο ιστορικό και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνο Σβολόπουλο. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος έχει επανειλημμένως τονίσει ότι θεωρεί πολύ ωφέλιμη και διαφωτιστική αυτή την προσπάθεια.
Οι εισηγήσεις του Συνεδρίου χωρίζονται σε τρεις ενότητες: Την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου το απόγευμα η ενότητα θα έχει ως γενικό τίτλο: «Μορφές και τόποι θυσίας». Θα ομιλήσουν, μεταξύ άλλων, ο Σεβ. Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος για τη θυσία του Αθανασίου Διάκου και ο Σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων για τους Νεομάρτυρες της Ναούσης. Άλλοι ομιλητές θα αναφερθούν στο Σούλι, στη Μάνη και σε άλλα ηρωικά πρόσωπα. Η δεύτερη συνεδρία θα λάβει χώραν το πρωί του Σαββάτου 7 Οκτωβρίου και θα έχει ως γενικό τίτλο: «Η αρχή και η πορεία των επιχειρήσεων του Επαναστατικού Αγώνος». Θα γίνει αναφορά στην εξέγερση του Αλ. Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, στον ιστορικό ρόλο της Αγίας Λαύρα και σε σημαντικές μάχες του Αγώνος. Η Τρίτη συνεδρία, η οποία θα διεξαχθεί το απόγευμα του Σαββάτου 7 Οκτωβρίου, θα έχει ως γενικό τίτλο: «Γενικά χαρακτηριστικά του Αγώνος» και μεταξύ άλλων θα έχει αναφορές στη συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου και στη συμβολή του Ναυτικού των επαναστημένων Ελλήνων.
Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει αναλάβει αυτή την πρωτοβουλία με στόχο να ακούγονται ψύχραιμες και τεκμηριωμένες φωνές και να κατατίθενται απόψεις βασισμένες στις πηγές. Δυστυχώς στην εποχή μας γίνεται μία προσπάθεια να παραθεωρηθούν ή να παρερμηνευθούν οι πηγές, να υποτιμηθεί ο εθνικός και αγωνιστικός ρόλος του ορθοδόξου κλήρου, να διαστρεβλωθούν οι πνευματικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις του 1821 και να ξεχαστούν οι ήρωες και οι μάρτυρες. Εξ άλλου με τα Συνέδρια αυτά δίδεται η δυνατότητα στους ερευνητές, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο, να έχουν στη διάθεσή τους τόμους των Πρακτικών και να βρίσκουν στοιχεία με βιβλιογραφία και παραπομπές. Η Εκκλησία δεν επιζητεί τον μονόλογο και τη μονοφωνία στα ιστορικά ζητήματα. Στα μέχρι τώρα διεξαχθέντα πέντε Συνέδρια υπήρξαν διαφορετικές απόψεις και έγινε διάλογος, ώστε να δοθεί μία πιο σφαιρική εικόνα των γεγονότων.
Η Τουρκοκρατία και η Ελληνική Επανάσταση έχουν βρεθεί κατά καιρούς στο στόχαστρο μονομερών και ιδεολογικώς φορτισμένων αντιλήψεων. Η μαρξιστική-υλιστική αντίληψη προσπάθησε να χαρακτηρίσει κοινωνική και όχι εθνική την Επανάσταση. Άλλη ομάδα ιστορικών επιχείρησε να παρουσιάσει το 1821 ως γνήσιο τέκνο του δυτικού Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επαναστάσεως. Κάποιοι άλλοι θυσιάζουν την ιστορική αλήθεια στον βωμό των συγχρόνων ελληνοτουρκικών σχέσεων και μάς ζητούν να λησμονήσουμε τους Νεομάρτυρες και τους Εθνομάρτυρες για να βοηθήσουμε την «ελληνοτουρκική φιλία». Όμως την Ιστορία δεν την γράφουν οι ιδεολογίες και οι σκοπιμότητες. Την γράφουν οι μαρτυρίες των πρωταγωνιστών, τα κείμενα των ξένων παρατηρητών και περιηγητών της εποχής, τα Απομνημονεύματα πολιτικών και στρατιωτικών, οι εφημερίδες, οι διακηρύξεις και όλα όσα σώζονται σε αρχεία και βιβλιοθήκες. Πρωτίστως, όμως, την Ιστορία την γράφουν με το αίμα τους και με τη θυσία τους εκείνοι που έδωσαν ελπίδα μέσα στο φως της σκλαβιάς, εκείνοι που πίστεψαν στον Χριστό και στην Ελλάδα, εκείνοι που άνοιξαν δρόμους με το παράδειγμά τους και τον θάνατό τους.
Η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί ή να αλλοιωθεί. Η Επανάσταση έγινε για του Χριστού την Πίστη την αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία. Αν δεν είχε προηγηθεί το Κρυφό Σχολειό, ο Πατροκοσμάς και η θυσία των Νεομαρτύρων θα είχαν τουρκέψει οι πρόγονοί μας. Δεν θα είχε μείνει μαγιά για να ξεσηκωθεί το 1821. Δεν είναι τυχαίο ότι ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» αναφέρεται συχνά στον Χριστό, στη θρησκεία, στον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε, τον Εθνοϊερομάρτυρα. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο ίδιος ποιητής έγραψε στο πεζό δοκίμιο που συνοδεύει τους «Ελευθέρους Πολιορκημένους» του ότι τα δύο μεγάλα ιδανικά για τα οποία αγωνίσθηκε η Φρουρά του Μεσολογγίου ήσαν η Πίστη και η πατρίδα.
Γι’ αυτό θεωρώ ως ιδιαιτέρως επίκαιρο και διδακτικό το θέμα του εφετεινού Στ΄ Επιστημονικού Συνεδρίου. Με τον ορθολογισμό της επιστημονικής έρευνας, αλλά και με της καρδιάς το πύρωμα, οι ομιλητές θα μάς θυμίσουν ορισμένες από τις πάμπολλες ηρωικές στιγμές και μορφές του Αγώνος. Χρήσιμη απάντηση στους σχεδιαστές της ανιστόρητης Ιστορίας, την οποία προετοιμάζει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Σ’ αυτούς που αμφισβητούν τα ελληνορθόδοξα ιδανικά των Αγωνιστών.
Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 4.10.2017
