Άρθρα

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι πολύ γνωστός πολιτικός αναλυτής, ιστορικός ερευνητής και εκδότης του περιοδικού ΑΡΔΗΝ. Στη σειρά των βιβλίων του για την Τουρκοκρατία και το 1821 έρχεται να προστεθεί η πρόσφατη μελέτη του με τίτλο: ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ- Ήταν ώριμη η Επανάσταση; Εκδόθηκε από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις σε α΄ έκδοση το 2019 και σε β΄ έκδοση το 2020.

Ο Καραμπελιάς έχει την ικανότητα να μελετά τις πηγές, να δίνει το κλιμα της εποχής, να ανακαλύπτει άγνωστα στοιχεία και να απαντά με επιχειρήματα στους αποδομητές. Στο νέο βιβλίο του, 334 σελίδων, υπάρχουν υποσημειώσεις, βιβλιογραφία, ευρετήριο και ένα πολύ χρήσιμο παράρτημα κειμένων της εποχής. Βρίσκουμε το Σχέδιον Γενικόν της Φιλικής Εταιρείας, ένα σχέδιο για εξέγερση στην Κωνσταντινούπολη που απέτυχε (συνελήφθησαν οι Έλληνες ναυτικοί που θα έκαιγαν τον οθωμανικό στόλο), το βαλκανικό σχέδιο του Σάββα Καμινάρη και δύο επιστολές του αρχηγού της Φιλικής, του Αλεξάνδρου Υψηλάντη. Μία προς τους Αρχιερείς και προκρίτους της Ελλάδος (Οκτώβριος 1820) και άλλη προς τους Έλληνες πλοιοκτήτες (Σεπτ. 1820) όπου καταγγέλλεται ο ρόλος της Αγγλίας.

Ο συγγραφεύς παρουσιάζει ενδιαφέροντα στοιχεία για τη σχέση της Φιλικής Εταιρείας με τον κλήρο και την Ορθόδοξη Πίστη. Η Εταιρεία που προετοίμασε την Επανάσταση ιδρύθηκε στην Οδησσό την ημέρα του Σταυρού: 14.9.1814. Ο όρκος ήταν Χριστιανικός και κατά κανόνα με την παρουσία ιερέως. Το 9,5% των καταγεγραμμένων μελών ήσαν Ορθόδοξοι κληρικοί (Επίσκοποι, Αρχιμανδρίτες, Πρεσβύτεροι). Με βάση τη στατιστική που επικαλείται ο Καραμπελιάς ένας στους δέκα Φιλικούς ήταν Ορθόδοξος κληρικός. Άλλωστε και στην αποτυχημένη προσπάθεια του Υψηλάντη να περικυκλώσει τούς Τούρκους από τα βόρεια και να ξεσηκώσει τους Ρουμάνους της Μολδοβλαχίας και τους Ορθοδόξους Σέρβους, η σημαία είχε τον Άγιο Κωνσταντίνο με την Αγία Ελένη, τις λέξεις: Εν Τούτω Νίκα και το σημείο του Σταυρού.

Ο συγγραφεύς καταγράφει δύο έδρες της Φιλικής, την Οδησσό και μετά την Κωνσταντινούπολη. Κάτω από τη μύτη του Σουλτάνου εμυούντο χιλιάδες μέλη με τρόπο μυστικό και με αλληλογραφία κρυπτογραφική. Οι περισσότεροι ήσαν στην καταγωγή Πελοποννήσιοι – κατά την ίδια στατιστική. Πλην των κληρικών που προαναφέραμε, το 51% ήσαν έμποροι και υπάλληλοι, το 13,5% λόγιοι και επαγγελματίες, το 11,7% προεστοί, το 8,7% στρατιωτικοί, το 5,7% ναυτικοί και ελάχιστοι αγρότες και τεχνίτες.

Στο βιβλίο καταγράφεται η προσπάθεια να εφαρμοστεί ένα σχέδιο τύπου τανάλιας. Δηλαδή να ξεσηκωθεί η Μολδοβλαχία – Ρουμανία, όπου οι άρχοντες ήσαν Φαναριώτες Έλληνες και ο τουρκικός στρατός ελάχιστος. Παράλληλα να ξεσηκωθεί ο κύριος κορμός του Ελληνισμού με επίκεντρο την Πελοπόννησο και, όπως είπαμε, να καεί και ο τουρκικός στόλος στην Κωνσταντινούπολη. Το πρώτο βήμα με αρχηγό τον Αλ. Υψηλάντη δεν ευοδώθηκε, διότι οι Ρουμάνοι αρνήθηκαν να ξεσηκωθούν και οι Σέρβοι δεν βοήθησαν, ενώ είχαν πραγματοποιήσει ήδη δύο επαναστάσεις κατά των Τούρκων. Το δεύτερο βήμα, στην Κωνσταντινούπολη κατεπνίγη πριν αρχίσει, Το τρίτο στη νότιο Ελλάδα πήγε καλύτερα. Ευτυχώς! Η Παμβαλκανική διάσταση της Επαναστάσεως ήταν μεν στα σχέδια της Φιλικής, όμως δεν υλοποιήθηκε το όραμα του Ρήγα. Η Επανάσταση εξελίχθηκε σε εθνική επανάσταση των Ελλήνων κατά αλλοθρήσκων κατακτητών.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την πρώτη μεγάλη συνάντηση των Φιλικών υπό την προεδρία του Υψηλάντη. Έγινε τον Οκτώβριο του 1820 στο Ισμαήλ της Ουκρανίας και εκεί φάνηκαν οι πρώτες διαφωνίες μεταξύ του βιαστικού και ενθουσιώδους Αρχιμανδρίτη Γρηγορίου Δικαίου-Παπαφλέσσα και των πιο διστακτικών. Ο Καραμπελιάς επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως οι διχόνοιες και οι διαμάχες ώθησαν στο περιθώριο τα μέλη της Φιλικής και τον Δημήτριο Υψηλάντη, αδελφό του Ποντιακής καταγωγής Αλ Υψηλάντη.

Επίσης ο Γ. Καραμπελιάς καταγράφει τις επιφυλάξεις του Ι. Καποδίστρια και του Αδαμαντίου Κοραή για την ετοιμότητα των Ελλήνων να επαναστατήσουν. Τελικά ο Καποδίστριας αρνήθηκε να αναλάβει την αρχηγία και πρότεινε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, αξιωματικό του ρωσικού στρατού και γιο Φαναριώτη ηγεμόνος των Ηγεμονιών Μολδαβίας και Βλαχίας.

Η Φιλική Εταιρεία ένωσε όλες τις τάξεις και τα επαγγέλματα στον αγώνα υπέρ του Έθνους. Ο Καραμπελιάς τονίζει τον υπερταξικό, εθνικό χαρακτήρα της Επαναστάσεως και επισημαίνει ότι ο επαναστατικός αναβρασμός είχε αρχίσει σε όλα τα ελληνικά μέρη από το 1770. Απαντά επίσης με ακλόνητα επιχειρήματα στο ερώτημα αν ήταν ώριμη η Επανάσταση. Υπάρχουν σήμερα ορισμένοι ιστορικοί που λέγουν ότι το 1821 απελευθερώσαμε ένα μόνο τμήμα των ελληνικών εδαφών και πληθυσμών, ενώ αν περιμέναμε θα έπεφτε στα χέρια των Ελλήνων η Οθωμανική Αυτοκρατορία σαν ώριμο φρούτο.

Αυτή την πλάνη διαψεύδει ο συγγραφεύς γράφοντας ότι, αν δεν γινόταν ο 1821 η Επανάσταση, θα είχαν προχωρήσει στη Μακεδονία και στη Θράκη οι Σέρβοι και θα είχαμε οριστική απώλεια αυτών των περιοχών. Η ανησυχία φαίνεται και στα επίσημα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας, τα οποία δημοσιεύονται στο βιβλίο. Επίσης ο Γ.Κ. επισημαίνει ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε την Ορθοδοξία ως συνεκτική ουσία, ενώ το όραμα μερικών Φαναριωτών για ελληνο-οθωμανική αυτοκρατορία ήταν ουτοπικό, λόγω θρησκευτικής διαφοράς (Ορθόδοξοι και Μουσουλμάνοι).

«Διακόσια χρόνια μετά το κατόρθωμα της Φιλικής οι Έλληνες καλούνται είτε να το ολοκληρώσουν…. είτε να το ακυρώσουν», καταλήγει ο Γ. Καραμπελιάς.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 4.3.2020

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η Συμφωνία των Πρεσπών βλάπτει σοβαρά τα εθνικά μας συμφέροντα και παραχωρεί το όνομα, την ιστορία και την κληρονομιά της Μακεδονίας σε ένα πολυεθνικό κράτος. Με τη Συμφωνία νομιμοποιείται το κατασκευασμένο «μακεδονικό» έθνος που δημιουργήθηκε από τον κομμουνιστή δικτάτορα Τίτο το 1944.

Σήμερα η Συμφωνία λειτουργεί μονομερώς υπέρ των βορείων γειτόνων μας:

Χωρίς να ερωτηθεί ο ελληνικός λαός οι υποστηρικτές της Συμφωνίας παραχώρησαν «μακεδονική» γλώσσα και «μακεδονική» εθνότητα σε ένα κράτος που αποτελείται από Βουλγάρους, Σέρβους, Έλληνες, Βοσνίους, Τούρκους, Αλβανούς, ψευδομακεδόνες, Ρομά κ.ά.

Οι ηγέτες των Σκοπίων κάνουν δώρο σε ξένους επισήμους «μακεδονικά» κρασιά.

Τα νέα διαβατήρια που θα εκδοθούν θα αναφέρουν ως επίσημο όνομα το: Δημοκρατία της Μακεδονίας (όχι Βόρειας).

Η Ακαδημία Επιστημών των Σκοπίων εκδίδει μελέτες για τη «Μακεδονική» γλώσσα.

Οι ιστορικοί των Σκοπίων και της Βουλγαρίας διαπραγματεύονται για την καταγωγή των Θεσσαλονικέων ιεραποστόλων Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, οι οποίοι όμως ήσαν Έλληνες.

Η μεικτή Επιστημονική Επιτροπή για τα σχολικά βιβλία και τα ιστορικά μνημεία δεν μάς έχει πει τί έχει επιτύχει μέχρι τώρα. Πάντως τα σχολικά βιβλία των Σκοπίων διατηρούν τις εθνικιστικές αναφορές εις βάρος της Ελληνικής Ιστορίας.

Η τουρκική επιρροή είναι παρούσα και ισχυρή στο γειτονικό μας κράτος. Απέτυχε και αυτός ο στόχος των σχεδιαστών της Συμφωνίας.

Η Ελλάς εμφανίσθηκε να υποχωρεί έναντι ενός μικρού κράτους και αποθρασύνθηκαν οι ισχυρότεροι γείτονές μας.

Η Συμφωνία των Πρεσπών απέτυχε. Πρέπει να βρούμε τρόπο να αποδεσμευθούμε από αυτήν, χωρίς όμως να χρεωθούμε εμείς το διπλωματικό κόστος, όπως ορθώς ανέφερε ο Αντώνης Σαμαράς στο Συνέδριο της ΝΔ του Δεκεμβρίου 2019.

Ορισμένοι διαδίδουν ότι πρόκειται για ένα παλιόχαρτο και ότι μπορούμε να το σχίσουμε όποτε θέλουμε. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι Διεθνείς Συμφωνίες διέπονται από το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο μόνον οι ειδικοί γνωρίζουν και μπορούν να το ερμηνεύσουν. Αν μονομερώς η Ελλάς αποχωρήσει από τη Συμφωνία, τότε 180 χώρες ανά την Υφήλιο και ο ίδιος ο ΟΗΕ νομιμοποιούνται να χρησιμοποιούν το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Το «ΠΓΔΜ» δεν υπάρχει. Το προέβλεπε η Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995, η οποία καταργήθηκε.

Πιστεύω ότι η καλύτερη λύση είναι να συγκεντρώνει το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών όλα τα στοιχεία για τις παρασπονδίες εκ μέρους των Σκοπίων και, όταν συγκεντρώσει ικανό αριθμό στοιχείων, να τα καταθέσει ενώπιον Διεθνούς Δικαστηρίου. Να καταγγείλουμε τη Συμφωνία νομότυπα και όταν θα έχουμε σοβαρές αποδείξεις. Δόξα τω Θεώ οι βόρειοι γείτονες μάς παρέχουν πολλές αφορμές για καταγγελία.

Με σοβαρότητα και με γνώση του διεθνούς περιβάλλοντος να απαγκιστρωθούμε από μία κακή συμφωνία.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 1.3.2020

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Βρισκόμαστε στο έτος 2020, μία μόλις χρονιά πριν από το έτος ορόσημο: Το 2021. Ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε τα διακόσια χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Είναι ευκαιρία να θυμηθούμε ένα από τους πρωτεργάτες της Εθνεγερσίας, το αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος πέρασε στις 22 Φεβρουαρίου 1821 τον Προύθο ποταμό και μετέβη από τα ρωσικά εδάφη στην υπό τουρκικό έλεγχο Μολδοβλαχία (Παραδουνάβιες Ηγεμονίες).

Το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας ήταν να γίνει κυκλωτική κίνηση με τελικό στόχο την Κωνσταντινούπολη.Ο Πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης, υπασπιστής του Τσάρου και ηρωικός αξιωματικός μέχρι τότε του Ρωσικού Στρατού, ανέλαβε να ξεσηκώσει τους Έλληνες της Μολδαβίας και της Βλαχίας καθώς και τον τοπικό Ρουμανικό πληθυσμό. Η περιοχή επελέγη, διότι δεν υπήρχε πολυάριθμος τουρκικός στρατός. Οι ηγεμόνες που εστέλλοντο από την υψηλή Πύλη (Σουλτάνο) ήσαν Χριστιανοί και κατά κανόνα Φαναριώτες Έλληνες. Παραλλήλως είχαν ειδοποιηθεί οι κληρικοί και οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου να είναι έτοιμοι να κινηθούν στις 25 Μαρτίου, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Μολδοβλαχία και Πελοπόννησος θα ήταν η αρχική τανάλια που θα περιέσφιγγε τους Οθωμανούς.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γόνος πλουσίας οικογενείας με καταγωγή από τον Πόντο, κήρυξε την εξέγερση των Ελλήνων στη Μολδοβλαχία. Ο τοπικός ρουμανικός πληθυσμός δεν έδειξε προθυμία για συμμετοχή και οι νεαροί Έλληνες που ακολούθησαν τον Υψηλάντη φονεύθηκαν ή αιχμαλωτίσθηκαν από τους Τούρκους στο Δραγατσάνι στις 7 Ιουνίου. Από την εξέγερση εκείνη, η οποία άνοιξε τον δρόμο για την κυρίως Επανάσταση στην Πελοπόννησο και τους άλλους ελληνικούς τόπους, είναι χρήσιμο να κρατήσουμε στη μνήμη μας την περίφημη Προκήρυξη.

24.2.1821 από το Γενικόν Στρατόπεδον του Ιασίου ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αποστέλλει προς τους Έλληνες του τότε και του σήμερα μία θαυμάσια Προκήρυξη υπό τον τίτλο: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος». Οι ιδεολογικοί πυλώνες του πρώτου επαναστατικού κειμένου του 1821 είναι τρεις: Ο σεβασμός στην Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, η διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού από την αρχαιότητα μέχρι το 1821 και η προσήλωση στα δημοκρατικά ιδανικά και στην ανάγκη απομακρύνσεως των πάσης φύσεως τυράννων.

Η Επανάσταση του 1821, όπως μαρτυρείται από το κείμενο του Υψηλάντη, αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας, είναι η Επανάσταση των Ελλήνων Ορθοδόξων κατά των αλλοθρήσκων δυναστών. Είναι μία Επανάσταση εθνική, απελευθερωτική, δημοκρατική και όχι μία εξέγερση κοινωνική, ταξική ή εμφύλια. Ο Υψηλάντης αναφέρεται εμμέσως στην προηγηθείσα Γαλλική Επανάσταση, αλλά δεν γίνεται μιμητής της. Δημιουργεί, μαζί με τους Φιλικούς, τον κλήρο και τον λαό, μία νέα καθαρώς ελληνορθόδοξη ιδεολογική σύνθεση.

Η Προκήρυξη της 24ης Φεβρουαρίου δηλώνει:

«Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον Ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον, να υψώσωμεν το σημείον δι΄ού πάντοτε νικώμεν! Λέγω τον Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα και την Ορθόδοξον ημών Πίστιν από την ασεβή των ασεβών καταφρόνησιν».

Η σημαία κατά τον Υψηλάντη πρέπει να φέρει το σημείο του Χριστιανικού Σταυρού, με τη βοήθεια του οποίου οι Έλληνες πάντοτε νικούν. Και πράγματι η σημαία του είχε την εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης με τη φράση ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ επάνω σε τρεις λωρίδες: Μία κόκκινη, μία λευκή και μία μαύρη.

Η διαχρονική πορεία του Ελληνισμού είναι παρούσα: «Ας συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ του Μαραθώνος και των Θερμοπυλών… Το αίμα των τυράννων είναι δεκτόν εις την σκιάν του Επαμεινώνδου Θηβαίου και του Αθηναίου Θρασυβούλου».

Η πίστη στις δημοκρατικές αξίες καταγράφεται σαφώς: «Το Έθνος συναθροιζόμενον θέλει συνάξη τους Δημογέροντάς του και εις την Ύψιστον ταύτην Βουλήν θέλουσι υπείκει όλαι μας αι πράξεις».

Από το κείμενο της Προκηρύξεως συνάγονται ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για την ταυτότητα της Ελληνικής Επαναστάσεως και για την ιδεολογία των Αγωνιστών:

Πρώτον. Όπως προανέφερα βλέπουμε τις συνεχείς αναφορές στην ελληνική καταγωγή και στην Ορθόδοξη Πίστη. Η Επανάσταση ήταν εθνική και θρησκευτική. Ήταν εξέγερση καταπιεσμένων Ορθοδόξων Χριστιανών με ελληνική συνείδηση με στόχο την Ελευθερία τους και την αποτίναξη του τυραννικού τουρκικού ζυγού.

Δεύτερον. Η ηγετική παρουσία του Αλεξάνδρου Υψηλάντη, αλλά και του αδελφού του Δημητρίου στην Πελοπόννησο, καταδεικνύει ότι η Επανάσταση δεν είχε ταξικό χαρακτήρα. Δεν ήταν εξέγερση φτωχών εναντίον πλουσίων ούτε ήταν μία προσπάθεια μιάς και μοναδικής κοινωνικής ομάδας. Η οικογένεια Υψηλάντη ήταν πάμπλουτη και έδωσε όλη την περιουσία της υπέρ της εθνικής ελευθερίας. Δίπλα στον Αλ. Υψηλάντη συμπολέμησαν άνθρωποι διαφόρων επαγγελμάτων και κοινωνικών τάξεων. Το ίδιο βλέπουμε σε όλα τα μέρη του Ελληνισμού που ξεσηκώθηκαν. Πλούσιοι και φτωχοί, κληρικοί και λαϊκοί, αγρότες και γαιοκτήμονες, ναύτες και πλοιοκτήτες, όλοι μαζί για τον κοινό σκοπό. Την Ελευθερία των Ελλήνων!

Τρίτον. Είναι αξιοσημείωτη η παρουσία Βλαχοφώνων Ελλήνων στο πλευρό του Υψηλάντη. Ο Γιωργάκης Ολύμπιος από το Λιβάδι Ολύμπου είναι χαρακτηριστική περίπτωση. Νυμφευμένος με Σερβίδα – χήρα οπλαρχηγού της Σερβικής Επαναστάσεως – είχε ήδη μεγάλη στρατιωτική εμπειρία από τον αγώνα του δίπλα στον Καραγιώργη της Σερβίας (Καρατζόρτζεβιτς). Όταν τον κυνήγησαν οι Τούρκοι, μετά την αποτυχία του Υψηλάντη, ο Ολύμπιος κλείστηκε στη Μονή του Σέκου και ανατινάχθηκε για να μην συλληφθεί. Και άλλοι Βλαχόφωνοι (Ελληνόβλαχοι) διέπρεψαν το 1821, όπως ο Νικόλαος Κασομούλης που έζησε την πολιορκία και την Έξοδο του Μεσολογγίου και την διηγείται λεπτομερώς στα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά» που έγραψε. Είχε προηγηθεί το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου από τη Σαμαρίνα των Ελληνοβλάχων Μακεδόνων το 1808.

Τέταρτον. Παρά τα οράματα του Ρήγα Βελεστινλή η Επανάσταση δεν μπόρεσε να αποκτήσει Παμβαλκανική διάσταση. Ο Θεόδωρος Βλαδιμηρέσκου και οι Ρουμάνοι, που αποτελούσαν την πλειοψηφία στη Μολδοβλαχία, δεν θέλησαν να λάβουν μέρος στην εξέγερση του Υψηλάντη. Από την αρχή της η Επανάσταση του 1821 είχε ελληνικό εθνικό χαρακτήρα.

Πέμπτον. Η Προκήρυξη αναφέρεται συχνά στους Αρχαίους Έλληνες προγόνους. Από την Εκκλησία, την οικογένεια και από όσα σχολεία μπορούσαν να λειτουργήσουν υπό τους Οθωμανούς ή στη Διασπορά, οι Έλληνες του 1821 είχαν αποκτήσει συνείδηση της Ελληνικής Διάρκειας. Η αδιάσπαστη συνέχεια του Ελληνισμού από την αρχαιότητα μέσω Βυζαντίου μέχρι την εποχή τους αποτελούσε ακράδαντη πεποίθηση και τους καλλιεργούσε αίσθημα υπερηφανείας και αγωνιστικότητος.

Το πρώτο επαναστατικό κείμενο, θα έπρεπε να το γνωρίζουν όλα τα σημερινά Ελληνόπουλα. Να μελετούν τον σεβασμό του Αλεξάνδρου Υψηλάντη προς την Ορθοδοξία και τη διαχρονική Ελληνική Ιστορία. Να παίρνουν θάρρος και διδάγματα από τα πραγματικά ιδανικά του 1821 και να αποφεύγουν τις παρερμηνείες.

Άρθρο στο huffingtonpost.gr / 24.2.2020

Ο ήρωας Γεώργιος Κατσάνης

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

«Κύριε Κατσάνη, εμείς είμαστε, δικοί σας». Ο αγέρωχος ταγματάρχης των Καταδρομών είχε κυριεύσει με σκληρή μάχη μία σημαντική κορυφή του Πενταδακτύλου κατά την τουρκική ειθσβολή του 1974. Η φωνή που τον κάλεσε να σηκωθεί δυστυχώς δεν ήταν φιλική. Κάποιος Τούρκος ή Τουρκοκύπριος, που μιλούσε ελληνικά, τον παρέσυρε να φανερωθεί. Μόλις σηκώθηκε το παλληκάρι από το Σιδηρόκαστρο η φονική ριπή τού στέρησε τη ζωή. Τον έστειλε στην Αθανασία.

Για την Πατρίδα και την Ελευθερία έπεσε ο ήρωας καταδρομέας. Μετά από 46 ολόκληρα χρόνια τα οστά του βρέθηκαν, ταυτοποιήθηκαν και επέστρεψαν για να ταφούν στη μακεδονική γη. Για μία ακόμη φορά οι κοινοί αγώνες έφεραν κοντά την Κύπρο και τη Μακεδονία. Ο Γεώργιος Κατσάνης, προαχθείς μετά θάνατον σε Αντιστράτηγο, συνέχισε την παράδοση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος ελευθέρωσε την Κύπρο από τους Πέρσες. Και ανταπέδωσε την προσφορά του Κυπρίου Γρηγόρη Αυξεντίου προς τη Μακεδονία. Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ του 1955-59 είχε υπηρετήσει ως Έφεδρος Αξιωματικός στον Ελληνικό Στρατό και τοποθετήθηκε σε φυλάκιο των Ελληνοβουλγαρικών συνόρων.

Ορθώς οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδος τίμησαν τον γενναίο καταδρομέα, τον αξιωματικό που ενέπνεε τους στρατιώτες του. Τούς είδαμε τους καταδρομείς του να είναι δακρυσμένοι μέσα στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας Στροβόλου, καθώς ατένιζαν το μακρόστενο κιβώτιο με τα οστά του Διοικητή τους. Σ’ αυτό το κουτάκι ακουμπά ο Ελληνισμός, θα μπορούσαμε να πούμε, παραφράζοντας τη φράση του Σικελιανού για τον Κωστή Παλαμά. Αυτό το κιβώτιο με τις σημαίες της Ελλάδος και της Κύπρου, το οποίο ετάφη προ ολίγων ημερών στο Σιδηρόκαστρο, εκφράζει την ενότητα του Ελληνισμού, τον πανάρχαιο ψυχικό κσι πνευματικό δεσμό Ελλάδος και Κύπρου.

Ο ήρωας Γεώργιος Κατσάνης, ο μαχητής, ο αθλητής, ο οικογενειάρχης, ο ηγέτης, αναπαύεται τώρα στη γη της καταγωγής του. Φυλάσσει τα στενά του Στρυμόνα, εκεί που οι Έληνες έδωσαν μάχες κατά των Βουλγάρων το 1014 και κατά των Γερμανών Ναζί το 1941. Και όπως έγραψε ένας Έλληνας της Κύπρου: Ο Κατσάνης δεν θέλει θρήνους, θέλει τη λευτεριά της Κυρήνειας!

Ο Ελληνισμός που αντιστέκεται έξω από τα σημερινά σύνορα της Ελλάδος: Ο Κατσάνης έπεσε στην Κύπρο, ο Κωνσταντίνος Κατσίφας δολοφονήθηκε υπό ανεξακρίβωτες συνθήκες στη μαρτυρική Βόρειο Ήπειρο. Οι αλβανικές αρχές παίζουν παιχνίδια εις βάρος της μνήμης του αφήνοντας να διαρρεύσουν φήμες και περίεργες εικασίες. Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα από τον τάφο του οι μπουλντόζες της αλβανικής κυβερνήσεως κατεδαφίζουν ελληνικά σπίτια. Τον πυροβόλησαν γιατί κρατούσε την ελληνική σημαία. Είναι δύσκολο σήμερα να δηλώνεις Έλληνας στην Αλβανία!

Κατσάνης, Κατσίφας. Μάς διδάσκουν ότι πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα για την εθνική αξιοπρέπεια!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 23.2.2020

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Καθώς προετοιμαζόμαστε για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση θα αρχίσουν να εμφανίζονται οι γνωστοί απολογητές της Τουρκοκρατίας, οι οποίοι ωραιοποιούν την Οθωμανική κατάκτηση, αρνούνται την καταπίεση και ομιλούν για μία «συνύπαρξη θρησκευτικών κοινοτήτων» στο πλαίσιο της Οθωμανικής διοίκησης. Αρνούνται το Κρυφό Σχολειό, λησμονούν σκοπίμως τα βασανιστήρια και τους εξισλαμισμούς, αγνοούν τους Νεομάρτυρες.

Σ’ όλους αυτούς απαντούν τα ιστορικά ντοκουμέντα, οι γραπτές πηγές της εποχής εκείνης. Μία αποστομωτική απάντηση δίνουν ο βίος, οι επιστολές και το μαρτύριο της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας, την οποία τιμά η Εκκλησία μας στις 19 Φεβρουαρίου. Γεννήθηκε ως Ρεβούλα Μπενιζέλου το 1522 στην Αθήνα και πέθανε στις 19 Φεβρουαρίου 1589, λόγω των βαρυτάτων τραυμάτων από τον ξυλοδαρμό της. Είχε χτυπηθεί αλύπητα από τους Τούρκους, δεμένη σε ένα στύλο, στις 3 Οκτωβρίου 1588, στο σημερινό μετόχι του Αγίου Ανδρέου, στην πλατεία Αμερικής.

Η Αγία Φιλοθέη βασανίσθηκε δύο φορές από τους Τούρκους, κυρίως λόγω της εθνικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητάς της. Είχε ανοίξει σχολείο για κορίτσια 150 χρόνια πριν γίνει αυτή η συζήτηση στη Βρετανική Βουλή. Είχε δημιουργήσει μοναστήρι, στο οποίο προστάτευε Χριστιανές γυναίκες για να μην τις αρπάξουν οι Τούρκοι για τα χαρέμια. Καλλιέργησε την Ελληνορθόδοξη Παιδεία και την εθνική συνείδηση. Ακριβώς γι’ αυτούς τους λόγους βασανίσθηκε δύο φορές από τους Τούρκους. Την πρώτη φορά επιβίωσε, τη δεύτερη δεν άντεξε και κατέληξε μετά από λίγους μήνες.

Σε επιστολή της προς τη Γερουσία της Βενετίας με ημερομηνία 22.2.1583 η Αθηναία αρχόντισα και ευσεβής μοναχή γράφει:

«..Τον μήνα Αύγουστον ήλθαν οι Αγαρηνοί και ηύραν σκλάβον του φλαμπουράρη (Τούρκου διοικητή), όπου τον είχαμεν εις την φύλαξιν δια την ελευθερίαν του, και τρεις τούρκισσες όπου ήταν καλόγριες. Και κατά τας ώρας με έλαβαν εις τας χείρας τους και με έβαναν εις τον γουλάν (πύργο) εις μεγάλην φύλαξιν και καθ’ εκάστην ώραν με έδιδαν μαρτύριον να γένω τούρκισα εγώ τε και οι αδελφές ή να με καύσουν»!

Ή θα εξισλαμισθείς ή θα σε κάψουμε, ήταν η απειλή των Οθωμανών προς τη μοναχή Φιλοθέη κατά τον πρώτο βασανισμό της. Αυτή ήταν η «ανεκτική» Οθωμανική Αυτοκρατορία, την οποία αθωώνουν οι Οθωμανολάγνοι!

Προς τους αρνητές του Κρυφού Σχολειού ο βίος και το μαρτύριο της Αγίας Φιλοθέης απαντούν: Η Αγία εξόργισε τους Τούρκους και μαρτύρησε, διότι άνοιξε σχολείο ελληνικό! Πλήρωσε με τη ζωή της την προσπάθεια να καλλεργήσει την ελληνική παιδεία.

Η επιβίωση του Ελληνισμού στα δύσκολα χρόνια της δουλείας οφείλεται πρωτίστως στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στους Νεομάρτυρες. Αξίζει να μελετήσουμε τον βίο και το σπουδαίο έργο της Αγίας Φιλοθέης. Είθε να έχουμε την ευλογία της!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 16.2.2020

Φωτο: www.nikaia-rentis.gov.gr

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Το αξιόλογο περιοδικό ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΑΛΞΕΙΣ του Συνδέσμου Επιτελών Εθνικής Αμύνης, στο τεύχος Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2019, μάς θυμίζει ότι φέτος, το 2020, συμπληρώνονται 2500 χρόνια από τη μάχη των Θερμοπυλών και τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Επίσης μας θυμίζει και τη νικηφόρο για τους Έλληνες ναυμαχία του Αρτεμισίου που έγινε την ίδια χρονιά, δηλαδή το 480 π.Χ.

Από την εξαιρετική ανάλυση του Ναυάρχου ε.α. Ιωάννη Παλούμπη για τον θρίαμβο των ενωμένων ελληνικών δυνάμεων κατά των υπερτέρων περσικών στο στενό της Σαλαμίνας (Σεπτέμβριος του 480 π.Χ.) μεταφέρω τις ακόλουθες πάντα επίκαιρες επισημάνσεις:

Οι παράγοντες της νίκης των Ελλήνων ήταν μεταξύ άλλων:

«Η ανώτερη τακτική των Ελλήνων που βασιζόταν στην ελικτικότητα των ελαφρότερων τριήρων και στην εκπαίδευση των πληρωμάτων…

Ο ζήλος και η ανδρεία όλων των Ελλήνων που γωνίσθηκαν υπέρ βωμών και εστιών, εν αντιθέσει προς τους Πέρσες μαχητές που αισθάνονταν ότι διεξήγαγαν έναν επιθετικό πόλεμο, για τη ματαιοδοξία και μόνο, ενός ξένου προς αυτούς σκληρού ηγεμόνα. Είναι χαρακτηριστικός ο παιάνας που έψαλλαν τα ελληνικά πληρώματα πριν τη μάχη όπως τον διέσωσε ο Αισχύλος:

Ω, παίδες Ελλήνων ίτε, ελευθερούτε πατρίδα

ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας,

θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων

νυν υπέρ πάντων αγών.

(Δηλαδή)

Εμπρός γιοί των Ελλήνων, ελευθερώστε την πατρίδα,

Ελευθερώστε τα παιδιά σας, τις γυναίκες σας,

Τους βωμούς των θεών των πατέρων σας

Και τους τάφους των προγόνων σας:

Τώρα είναι ο αγώνας για τα πάντα»

Από την ανάλυση και από την παράθεση του παιάνος παρατηρούμε ότι οι Αθηναίοι, οι Σπαρτιάτες και οι υπόλοιποι Έλληνες, που κατατρόπωσαν τον Ξέρξη και έσωσαν την Ελλάδα και την Ευρώπη από τον Ασιατικό ζυγό, είχαν αγάπη στην πατρίδα, τιμούσαν την πατροπαράδοτη θρησκεία και τους ναούς, μεριμνούσαν για την ελευθερία των οικογενειών τους και εσέβοντο τους τάφους των προγόνων. Αυτά τα ιδανικά κράτησαν όρθιο τον Ελληνισμό επί αιώνες. Όταν οι Έλληνες γνώρισαν την αλήθεια του Ευαγγελίου προσήλθαν εκουσίως στον Χριστιανισμό και έτσι δημιουργήθηκε η Ελληνορθόδοξη Παράδοση. Πίστη και πατρίδα οδήγησαν τους προγόνους μας στο ένδοξο 1821. Τα ιδανικά των Σαλαμινομάχων επιβίωσαν και καθοδήγησαν σε νίκες το Έθνος μας.

Αυτά τα ιδανικά πρέπει να καλλιεργήσουμε και σήμερα στα παιδιά μας. Για να τιμήσουμε με τον καλύτερο τρόπο τους Σαλαμινομάχους πρέπει να εξηγούμε στη νέα γενιά ότι οι Έλληνες αγωνίσθηκαν για την εθνική αξιοπρέπεια. Δυστυχώς η απαράδεκτη εθνική υποχώρηση, που έγινε το 1996 στα Ίμια, επέφερε το γκριζάρισμα (εκ μέρους της Τουρκίας) δύο νησιών. Αν θέλουμε η νεολαία μας να έχει πρότυπο τη Σαλαμίνα και όχι τα Ίμια ας δώσουμε έμφαση στην Ελληνορθόδοξη Παιδεία και στην προβολή της διαχρονικής συνέχειας του Ελληνισμού.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 9.2.2020

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ο Θουκυδίδης είναι παγκοσμίως γνωστός για την εξιστόρηση του Πελοποννησιακού Πολέμου και η ανάλυσή του για τις σχέσεις μεταξύ πόλεων-κρατών αποτελεί σήμερα τη βάση της ρεαλιστικής σχολής των Διεθνών Σχέσεων. Κάποτε στο σχολείο διδασκόμασταν αναλυτικά τον Επιτάφιο του Περικλέους, έναν ύμνο προς τη δημοκρατία και την πατρίδα, τον οποίο κατέγραψε ο Θουκυδίδης. Τον Επιτάφιο διδάσκονται σπουδαστές σε όλο τον κόσμο. Ελπίζω να αποκατασταθεί στην Ελλάδα η ορθή διδασκαλία του.

Ο Αλιμούσιος (από το σημερινό Καλαμάκι) στρατηγός, ιστορικός και πολιτικός αναλυτής έχει ήδη από τον Ε΄ αιώνα π.Χ. προβλέψει τη σημασία του πληθυσμιακού παράγοντος ως στοιχείου ισχύος μιας χώρας. Σήμερα επανέρχεται η συζήτηση για το δημογραφικό πρόβλημα και κρίνω σκόπιμο να θυμίσω τις επισημάνσεις του Θουκυδίδη για το ζήτημα αυτό.

Χωρίς να παραβλέπει τη σημασία των ποιοτικών και ηθικών παραμέτρων ο Θουκυδίδης τονίζει την αξία της πληθυσμιακής ισχύος. Στο Β, 44 των Ιστοριών του γράφει: «Ἄνδρες γάρ πόλις καί οὐ τείχη οὐδέ νῆες ἀνδρῶν κεναί». Κατά μετάφρασιν Ελευθερίου Βενιζέλου: Οι άνδρες αποτελούν τας πόλεις και όχι τείχη και πλοία κενά ανδρών.

Το κατ’ εξοχήν δημογραφικού ενδιαφέροντος απόσπασμα του Θουκυδίδη περιέχεται στον Επιτάφιο. Στο Β, 44 βάζει στο στόμα του Περικλέους τα εξής λόγια προς τους γονείς των Αθηναίων νεκρών του πρώτου έτους του πολέμου: « Όσοι είστε ακόμη σε ηλικία για τεκνοποιία πρέπει να υπομένετε τη συμφορά με μεγαλύτερη καρτερία, με την ελπίδα αποκτήσεως και άλλων τέκνων. Διότι η νέα τεκνοποιία όχι μόνον ατομικά θα κάνει πολλούς από σας να λησμονήσουν τους νεκρούς τους, αλλά και στην πόλη θα προσφέρει διπλή ωφέλεια: Και λόγω μη ελαττώσεως του πληθυσμού και λόγω ασφαλείας». (Ἔκ τε τοῦ μή ἐρημοῦσθαι καί ἀσφαλείᾳ).

Ο Θουκυδίδης παρατηρεί εύστοχα ότι η μείωση του πληθυσμού οδηγεί σε ερήμωση της χώρας και αυξάνει τους κινδύνους για την ελευθερία της, ενώ ο ικανοποιητικός ρυθμός γεννητικότητος ενισχύει την άμυνα εναντίον πάσης επιβουλής.

Επειδή σήμερα μας απασχολεί η επιθετικότητα της γειτονικής Τουρκίας, η οποία παρουσιάζει υψηλή γεννητικότητα και μεγάλο ποσοστό νέων στο σύνολο του πληθυσμού, ο Θουκυδίδης στο Δ, 92 δίνει την εξής διαχρονική συμβουλή: «Τότε μόνον εξασφαλίζει κάποιος την ελευθερία του απέναντι στους γείτονες, όταν είναι ικανός και έτοιμος να τους αντιμετωπίζει»!

Χαίρομαι, διότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τη σπουδαιότητα του δημογραφικού προβλήματος και προβαίνει σε οικονομική ενίσχυση των νέων γονέων. Πιστεύω ότι παραλλήλως πρέπει να δοθεί έμφαση στην ψυχική και πνευματική προετοιμασία των νέων αγοριών και κοριτσιών. Πρέπει να τους φέρουμε σε επαφή με τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας και των Αρχαίων κλασικών συγγραφέων. Ο Θουκυδίδης παραμένει πάντα επίκαιρος!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 2.2.2020