Kωνσταντίνος Χολέβας

Η συμπλήρωση 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή δίνει την ευκαιρία σε πολλούς συγγραφείς να ασχοληθούν με τα δραματικά γεγονότα της περιόδου εκείνης και με τη Γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολής από Οθωμανούς, Νεοτούρκους και Κεμαλικούς. Κατά τη γνώμη μου ένα βιβλίο που ξεχωρίζει είναι το πόνημα του Άγγελου Συρίγου, Καθηγητού Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (και νυν Υφυπουργού Παιδείας), και του Ευάνθη Χατζηβασιλείου, Καθηγητού της  Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο ΕΚΠΑ, με τίτλο: «Μικρασιατική Καταστροφή» και υπότιτλο: 50 Ερωτήματα και Απαντήσεις (εκδόσεις Πατάκη).

Οι δύο συγγραφείς έχουν συνεργασθεί πριν από τρία χρόνια και μας έδωσαν μία συνοπτική και σοβαρή ανάλυση για ένα καυτό ζήτημα της επικαιρότητας με το βιβλίο τους: «Η Συμφωνία των Πρεσπών και το Μακεδονικό». Με το νέο βιβλίο τους επιχειρούν να απαντήσουν σε πενήντα ερωτήματα για τη Μικρασιατική Εκστρατεία και τον ξεριζωμό του Ελληνισμού. Σε 250 σελίδες επιτυγχάνουν να δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις και να φωτίσουν άγνωστες πτυχές της εποχής εκείνης.

Πολλά θέματα φωτίζει το βιβλίο και πιστεύω ότι ένα από τα σημανικότερα είναι η Δίκη και καταδίκη των Έξι, οι οποίοι θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την καταστροφή. Οι Συρίγος και Χατζηβασιλείου μάς καλούν να αρθούμε υπεράνω των παθών του Εθνικού Διχασμού της περιόδου εκείνης και να μελετήσουμε με νηφαλιότητα την Ιστορία. Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Έξι ηγέτες της αντιβενιζελικής παρατάξεως δεν ήσαν προδότες και κακώς καταδικάσθηκαν με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και της εγκαταλείψεως ελληνικού εδάφους.  Διέπραξαν σοβαρά λάθη, αλλά όχι προδοσία. Άλλωστε η Σμύρνη τυπικά δεν ήταν ελληνική επικράτεια.

Ο Δημήτριος Γούναρης, ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, ο Γεώργιος Μπαλτατζής, ο Νικόλαος Στράτος, ο Νικόλαος Θεοτόκης και ο Αρχιστράτηγος Γεώργιος Χατζηανέστης εκτελέσθηκαν στις 15 Νοεμβρίου 1922 στην περιοχή, η οποία τότε καλυπτόταν από το δάσος Γουδί, και η οποία σήμερα βρίσκεται στα σύνορα Χολαργού και Παπάγου. Στον τόπο εκτελέσεως κτίσθηκε ο Ναός της Αναστάσεως και τα έξι δέντρα με τα  ονοματά τους  μάς θυμίζουν ότι οι άνθρωποι αυτοί υπήρξαν τα εξιλαστήρια θύματα μιάς εθνικής τραγωδίας.

Οι δύο συγγραφείς επισημαίνουν: «Η Δίκη των Έξι αποτελούσε παρωδία δικαστικής διαδικασίας και οδήγησε ουσιαστικά, σε μία δικαστική δολοφονία. Οι διαδικασίες ήταν τόσο ταχείες ώστε να φαίνεται ότι η αποφαση ήταν προειλημμένη, και η διενέργειά της από ένα ad hoc Έκτακτο Στρατοδικείο καταδεικνύει πως οι βασικές εγγυήσεις δεν τηρούνταν. Το σημαντικότερο όλων ήταν ότι η ίδια η απόφαση ήταν προφανώς έωλη, Δεν αρκεί, για να καταδικαστεί κάποιος σε εσχάτη προδοσία, να έχει χάσει ένα πόλεμο. Ακόμη και η ανικανότητα (εάν υποτεθεί οτι υπήρξε) στη διεξαγωγή του πολέμου δεν συγκροτεί το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας. Η εσχάτη προδοσία είναι αδίκημα δόλου. Απαιτείται επομένως να αποδειχθεί ότι οι κατηγορούμενοι επιζήτησαν την ήττα του στρατού και τη εκδιωξη των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία, δηλαδή ότι είχαν πρόθεση και επιδίωξαν να χάσουν τον πόλεμο, κάτι που είναι εντελώς παράλογο και ασφαλώς δεν αποδείχθηκε στη διαδικασία».

Άλλωστε, όπως τονίζουν οι δύο συγγραφείς, τον Φεβρουάριο του 1929 ο Ελευθέριος Βενιζέλος, πολιτικός αντίπαλος των εκτελεσθέντων, αναγνώρισε δημοσίως ότι οι Έξι εκτελεσθέντες δεν διέπραξαν προδοσία.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 4.3.2022

Μας απασχολεί η νεανική βία είτε αφορά «οπαδούς» ομάδων είτε αφορά συμμορίες ανηλίκων. Το ερώτημα είναι ποια πρότυπα είχαν αυτά τα παιδιά. Τι πρότυπα τους προσφέρουν η κοινωνία, η εκπαίδευση, τα ΜΜΕ;

Όταν οι νέοι μας και οι νέες μας δεν έχουν ευγενή ιδανικά  θα στραφούν σε λανθασμένες επιλογές. Όταν χλευάζονται από δήθεν προοδευτικούς οι Άγιοι της Εκκλησίας μας και οι ήρωες του Ελληνισμού, τότε ο έμφυτος ενθουσιασμός των νέων θα διοχετευθεί σε στρεβλή κατεύθυνση. Όταν δεν τους δίνουμε ευκαιρίες να αισθανθούν υπερήφανοι για την Πατρίδα μας και την Ιστορία μας τότε θα αισθάνονται υπερήφανοι για τη μαγκιά και θα θαυμάζουν κατασκευασμένα είδωλα.

Τα παιδιά μας έχουν την ανάγκη να νιώσουν θαυμασμό για άνδρες και γυναίκες που αγωνίσθηκαν είτε σε πολεμικές είτε σε ειρηνικές περιόδους. Όταν πριν από λίγα χρόνια μίλησα σε μαθητές και μαθήτριες ενός Λυκείου για τον 18χρονο ήρωα της Κύπρου Ευαγόρα Παλληκαρίδη, έμαθα ότι την επόμενη χρονιά αυτά τα παιδιά οργάνωσαν συγκινητική εκδήλωση για τον Ευαγόρα που απαγχονίσθηκε από τους Βρετανούς το 1957 και μάλιστα προσκάλεσαν και εκπρόσωπο της Κυπριακής Πρεσβείας.

Ας μιλήσουμε στα παιδιά μας για τους Τρεις Ιεράρχες, οι οποίοι συνδύαζαν την Πίστη με τη μελέτη των ελληνικών κλασικών κειμένων, τη θεολογική συγγραφή με το φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο.

Ας μιλήσουμε στους νέους και στις νέες μας για την πατριωτική, εκπαιδευτική και κοινωνική δράση της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας, η οποία μαρτύρησε στις 19 Φεβρουαρίου 1589, διότι το έργο της ενόχλησε τους Τούρκους.

Ας δώσουμε στα παιδιά μας να διαβάσουν και να θαυμάσουν τον παιάνα των Σαλαμινομάχων  και τον Όρκο των Αρχαίων Αθηναίων Εφήβων: Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά….Την Πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω.

Ας τους δώσουμε να σχολιάσουν το υπερήφανο Όχι του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή.

Να τους μιλήσουμε για τις διδαχές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος βοήθησε το Γένος να μην τουρκέψει σε πολύ δύσκολα χρόνια και αγωνίσθηκε για την ελληνική παιδεία.

Ας αξιοποιήσουμε την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση για να θυμίσουμε στα παιδιά ποια ήταν τα ιδανικά των Αγωνιστών που μας απελευθέρωσαν. Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος έγραφε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, αγωνιζόμαστε για τον Χριστό και τον Λεωνίδα ανέφεραν στην Προκηρυξή τους ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαϊας και ο Αθανάσιος Διάκος.

Τι γνωρίζουν τα παιδιά μας για τη συμβολή της νέας γενιάς στον Μακεδονικό Αγώνα; Θα αισθανθούν καλύτερα το χρέος τους προς την Πατρίδα και την κοινωνία όταν καταλάβουν τί συμβολίζουν οι μορφές του νεαρού Αποστόλη, του μικρού Γιοβάν και της δασκάλας Ηλέκτρας στα «Μυστικά του Βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα. Ας προβάλουμε και άλλα παραδείγματα από τους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1940, την Εθνική Αντίσταση, τον Κυπριακό Αγώνα.

Ας σταματήσουν κάποιοι να ενοχοποιούν τη Χριστιανική ευλάβεια και τον πατριωτισμό. Η γενιά των Βαλκανικών Πολέμων βγήκε μέσα από το καμίνι της χρεωκοπίας του 1893 και της ήττας του 1897. Όμως  οι Έλληνες εκείνοι  είχαν αναβαπτισθεί στο πνεύμα ελπίδας που καλλιεργεί η Ελληνορθόδοξη Παιδεία.

Ας δώσουμε στα παιδιά μας αγωγή δημοκρατίας, αλληλεγγύης και υγιούς πατριωτισμού.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 19.2.2022

Αν θέλετε να δείτε κειμήλια, τεκμήρια, έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα, τα οποία συνδέονται με κληρικούς αγωνιστές του 1821 και με άλλες προσωπικότητες του Αγώνα, αξίζει να επισκεφθείτε το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών. Στις 8 Φεβρουαρίου η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος εγκαινίασαν την Έκθεση Κειμηλίων με τίτλο:  “ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ- Η συμβολή της Εκκλησίας στον Αγώνα του 1821”.

Η Εκκλησία της Ελλάδος συμμετέχει ενεργώς στην επέτειο των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος σε συνεργασία με τις κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις διοργάνωσαν πέρσυ μία σειρά εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα. Επίσης διοργάνωσαν, από το 2012 μέχρι και το 2020, 10 Επιστημονικά Συνέδρια για την Ελληνική Επανάσταση και τα προηγηθέντα, τα Πρακτικά των οποίων έχουν εκδοθεί σε Τόμους.

Φέτος συνεχίζονται οι τιμητικές εκδηλώσεις της Εκκλησίας. Είναι  μία χρονιά κατά την οποία  συμπληρώνονται 200 χρόνια από σημαντικά γεγονότα, όπως είναι η Σφαγή της Χίου, το Ολοκαύτωμα της Νάουσας, η νίκη των Ελλήνων στα Δερβενάκια. Έτσι, λοιπόν, υπό την αιγίδα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, η Ειδική Συνοδική Επιτροπή της Ακαδημίας των Εκκλησιαστικών Τεχνών ανέλαβε να διοργανώσει μία έκθεση κειμηλίων της Τουρκοκρατίας και του 1821. Η έκθεση με τίτλο: “ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ- Η συμβολή της Εκκλησίας στον Αγώνα του 1821” θα φιλοξενείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών  μέχρι τις 30 Μαϊου 2022. Είναι ανοικτή για τους επισκέπτες κάθε μέρα πλην Τρίτης κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

Σκοπός της Εκθέσεως είναι η ανάδειξη της θυσιαστικής προσφοράς των Ορθοδόξων κληρικών κατά την Ελληνική Επανάσταση και κατά την προετοιμασία της, καθώς και η προβολή τεκμηρίων τα οποία καταδεικνύουν την άρρηκτη σύνδεση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με την ταυτότητα του Νέου Ελληνισμού. Στη μακρά διάρκεια της δουλείας η Εκκλησία ήταν και Μητέρα και καταφύγιο και σχολείο και κήρυκας της ελπίδας.

Τα εκτιθέμενα κειμήλια  προέρχονται από Ιερούς Ναούς, Ιερές Μονές, Εκκλησιαστικά Μουσεία και συλλογές  της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και από την Ιερά Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Επίσης ορισμένα από τα κειμήλια που εκτίθενται προέρχονται από τη συλλογή του Βυζαντινού Μουσείου.

Οι θεματικές ενότητες της Εκθέσεως είναι:

1. Αγωνιστές και προσωπικότητες της Επαναστάσεως

2. Ιστορικά τεκμήρια

3. Τα Γράμματα στην Τουρκοκρατία

4. Εκκλησιαστική Τέχνη πριν από την Επανάσταση
5. Προσωπικότητες της Εκκλησίας

6. Νεομάρτυρες

7. Τα όπλα του 1821

8. Η Φιλική Εταιρεία

9. Ο αγώνας στη θάλασσα

10. Ιδιωτική Λατρεία

11. Κατεστραμμένοι Ναοί της Αθήνας

12. Φιλελληνισμός

Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένα από τα  σημαντικότερα κειμήλια που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες:

Αντίγραφο του ιστορικού Λαβάρου της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων.

Το Ποτήριον Μεταλήψεως των Αγωνιστών στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων, κατασκευασμένο το 1793.

Ο Αρχιερατικός μανδύας του Αγίου Εθνομάρτυρος Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ (α΄ ήμισυ του 18ου αιώνος).

Η Επισκοπική Μίτρα του Αγίου Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄.

Η Θεοτόκος Γλυκοφιλούσα, προσωπική εικόνα του Ιωάννη Καποδίστρια, έργο του 19ου αιώνος, με χειρόγραφη προσευχή στην πίσω πλευρά.

Το Ευαγγέλιο με ασημένια επένδυση, επί του οποίου ορκίσθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Αίγινα τον Ιανουάριο του 1821 (έργο του 1799).

Η κουμπούρα του Αθανασίου Διάκου.

Το φυλακτό της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας με την παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (1823).

Επαναστατικό Λάβαρο από τη Μονή Σκαφιδιάς της Ηλείας. Κατασκευάσθηκε το 1612, πιθανότατα ως πέτασμα της Ωραίας Πύλης.

Σιδερένιος Σταυρός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, τον οποίο άφησε όταν δίδασκε στο σημερινό χωριό Άγιος Κοσμάς της Μητροπόλεως Σιατίστης.

Στο εισαγωγικό κείμενο της Εκθέσεως, το οποίο είναι ανηρτημένο στην είσοδο, καταγράφεται η Χριστιανική Πίστη των Αγωνιστών και η συνείδηση της διαχρονικής συνέχειας του Ελληνισμού, ως πνευματικά θεμέλια του Αγώνα. Το παραθέτουμε:

ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ 

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν μία Πανελλήνια εξέγερση κατά του Οθωμανικού ζυγού. Ο χαρακτήρας της Επαναστάσεως ήταν εθνικός και απελευθερωτικός με πρωταγωνιστικό ρόλο των Ορθοδόξων κληρικών.

 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην Προκήρυξη της 24.2.1821 από το Ιάσιον της Μολδοβλαχίας καλεί τους Έλληνες να αγωνισθούν με το σύνθημα: Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος. Στη συνέχεια ζητεί να υψώσουν τη σημαία του Σταυρού.

 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, μιλώντας στους μαθητές στις 8.11.1838, είπε: ”Όταν επιάσαμε τα άρματα πρώτα είπαμε υπέρ Πίστεως και ύστερα υπέρ Πατρίδος”.

 Ο Σαμιώτης ποιητής και αγωνιστής Γεώργιος Κλεάνθης έγραψε τους περίφημους στίχους: ”Για του Χριστού την Πίστιν την Αγίαν και της Πατρίδος την Ελευθερίαν”.

 Η Α΄ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στην Επίδαυρο (Δεκέμβριος 1821 -Ιανουάριος 1822) θέτει στο Προοίμιο του Συντάγματος την επίκληση στην Αγία Τριάδα.

 Οι αγωνιστές του 1821 ήσαν συνειδητοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Είχαν επίσης επίγνωση ότι συνεχίζουν τους αγώνες των Αρχαίων Ελλήνων και των Βυζαντινών. Ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαϊας και ο Αθανάσιος Διάκος έγραψαν στην Προκήρυξή τους ότι αγωνίζονται “για τον Χριστό και για τον Λεωνίδα”!

Άρθρο στο Huffingtonpost.gr, Φεβρουάριος 2022

Ο νέος Πρωθυπουργός των Σκοπίων Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι σκορπά χαμόγελα προς την ελληνική πλευρά και αναλαμβάνει να λύσει τα καυτά προβλήματα του κράτους του. Έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε επιφυλακτικοί. Εξηγώ γιατί:

Στα μέσα Ιανουαρίου η Εθνική Ομάδα Χάντμπολ των Σκοπίων εμφανίσθηκε στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα με την ονομασία στη φανέλα να γράφει:  Μακεδονία. Υποτίθεται ότι ο προηγούμενος Πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ είχε υποσχεθεί να διορθωθούν αυτά τα λάθη(;) στις αθλητικές εμφανίσεις. Δεν έγινε τίποτε. Διότι δεν υπάρχει η διάθεση να γίνει κάποια ουσιαστική αλλαγή. Τώρα που κέρδισαν την αναγνώριση γλώσσας και ταυτότητας με την υπογραφή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έχουν ήδη επιτύχει μεγάλο μέρος του στόχου τους.

Πιεζόμενη από τη Βουλγαρία η κυβέρνηση των Σκοπίων δήλωσε ότι θα κατοχυρώσει συνταγματικά τη βουλγαρική μειονότητα, την οποία μέχρι σήμερα δεν αναγνώριζε. Και με την ελληνική μειονότητα τι θα γίνει: Ουδείς την αναφέρει. Οι – κυρίως Βλαχόφωνοι-  Έλληνες, είτε είναι λίγοι είτε πολλοί, δικαιούνται να καταγραφούν και να αποκτήσουν δικαιώματα. Ο αείμνηστος Τάσος Μητσόπουλος, μετέπειτα Υπουργός Αμύνης της Κύπρου, είχε επισκεφθεί την περιοχή το 1993 ως συνεργάτης του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και συνάντησε τους ανθρώπους αυτούς. Μίλησε μαζί τους και έγραψε αρκετές από τις συγκινητικές εντυπώσεις του στον Κυπριακό Τύπο. Όταν δεν αναζητείς τις πραγματικές μειονότητες κάποιοι άλλοι θα εγείρουν αξιώσεις για ανύπαρκτες μειονότητες.

Οι Μεικτές Επιτροπές Ελλάδος και Σκοπίων για τα σχολικά βιβλία και για τα εμπορικά σήματα δεν κατόρθωσαν να συνεννοηθούν, Η αδιαλλαξία των βορείων γειτόνων μας είναι προφανής.

Οι θέσεις των Σκοπίων στα ιστορικά θέματα ενοχλούν και τη Βουλγαρία. Μπορεί ο νέος Βούλγαρος Πρωθυπουργός Κίριλ Πέτκοφ να αναγνώρισε το όνομα Βόρεια Μακεδονία, αλλά δεν ήταν αυτό το αγκάθι. Το πραγματικό χάσμα  ερμηνειών αφορά τη γλώσσα, την εθνότητα και την ταυτότητα. Οι Βούλγαροι κάνουν αυτό που δεν έκαναν οι Έλληνες διαπραγματευτές της Συμφωνίας των Πρεσπών. Δηλώνουν ότι η «μακεδονική εθνότητα» είναι τεχνητή και κατασκευασμένη τον 20ό αιώνα.

Και ενώ Σόφια και Σκόπια θα συνεχίζουν να διαφωνούν στα ιστορικά θέματα, διαπραγματεύονται επί δύο χρόνια το ζήτημα της καταγωγής των Θεσσαλονικέων ιεραποστόλων του 9^ου αιώνος, των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Μήπως θα έπρεπε να γίνει μία παρέμβαση από την ελληνική διπλωματία και από τους Έλληνες Βυζαντινολόγους για να τονισθεί η ελληνική καταγωγή των δύο  αδελφών;

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις του Ρωσοαμερικανού καθηγητή Σεργκέι  Ρατσένκο για την αλληλογραφία των ηγετών του «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας» (ΔΣΕ) με τη Σοβιετική κομμουνιστική ηγεσία και οι – γνωστές  από παλαιότερα- αποδείξεις για τη σοβιετική χρηματοδότηση του ΔΣΕ φέρνουν στον νου τον κίνδυνο που διέτρεξε η πατρίδα μας το 1946-49 να διαμελισθεί με την απόσχιση και βίαια απόσπαση της Βορείου Ελλάδος. Η Συμφωνία των Πρεσπών διασώζει ορισμένα στοιχεία από τις επιδιώξεις των ηγετών του ΔΣΕ και του Τίτο και συγκεκριμένα το ιδεολόγημα της ¨μακεδονικής¨ γλώσσας και της ¨μακεδονικής¨ ταυτότητας και εθνότητας.

Ουσιαστική προσφορά στη δημοκρατία, στην καλή γειτονία και στα εθνικά μας συμφέροντα θα είναι η προσπάθεια να προστατευθεί η Ιστορία της Μακεδονίας από ιδεολογήματα ολοκληρωτικών καθεστώτων. Καλή είναι η ανάπτυξη οικονομικών συνεργασιών, αλλά πρώτιστο καθήκον είναι η υπεράσπιση της Ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 12.2.2022

Την Κυριακή 23 Ιανουαρίου διεξήχθησαν στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου παράνομες εκλογές για την ανάδειξη των μελών της ψευδοβουλής. Αν και ουδεμία χώρα του κόσμου- πλην Τουρκίας – δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος και τους θεσμούς του, τα μηνύματα της κάλπης αξίζει να μελετηθούν ως μία ένδειξη του κλίματος που επικρατεί στα Κατεχόμενα. Για να ξέρουμε πλέον ξεκάθαρα ότι ο Νίκος Αναστασιάδης δεν έχει απέναντί του εκπροσώπους των Τουρκοκυπρίων, αλλά εκπροσώπους της Άγκυρας και των εποίκων που η Τουρκία μετέφερε στο νησί.

Στις «εκλογές» αναδείχθηκε πρώτο κόμμα το εθνικιστικό Κόμμα Εθνικής Ενότητας του υπηρεσιακού Πρωθυπουργού Σουτσούογλου. Θα συγκυβερνήσει μαζί με άλλο ένα δεξιό κόμμα. Τα κόμματα που ευνοούν τη λύση των δύο κρατών αύξησαν τις ψήφους τους. Αντιθέτως τα κόμματα που ευνοούν μία ομοσπονδιακή λύση είδαν μείωση των ποσοστών τους και το ένα από τα δύο έμεινε εκτός της ψευδοβουλής.

Το ότι ο Ερντογάν ελέγχει την πολιτική ζωή στα Κατεχόμενα έγινε εμφανές προ δύο ετών, όταν εξελέγη ψευδοπρόεδρος ο Ερσίν Τατάρ. Καλώς ή κακώς θεωρείται ως ο εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων στους διαλόγους που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Όμως είναι καιρός να αναρωτηθούμε: Εκπροσωπεί πράγματι τους Τουρκοκυπρίους που ξέραμε μέχρι την εισβολή του Αττίλα ή εκπροσωπεί κάποια νέα τεχνητή σύνθεση του πληθυσμού των κατεχομένων;

Ας μην ζούμε με ψέμματα. Οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι έφυγαν για την Αγγλία ή για τη Τουρκία ή για κάπου αλλού. Στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου κατοικούν οι λεγόμενοι «κουβαλητοί», δηλαδή έποικοι που μεταφέρθηκαν από διάφορες περιοχές της τουρκικής ενδοχώρας. Η πολιτική εκπροσώπησή τους εκφράζει πλήρως τη γραμμή του Ερντογάν, ο οποίος και τους ελέγχει. Και η γραμμή αυτή είναι η «λύση» των δύο κρατών.

Πιστεύει ο Ερντογάν στη βιωσιμότητα δύο κρατών σε ένα περιορισμένο χώρο όπως είναι η Κύπρος; Μάλλον όχι. Αλλά ρίχνει αυτό το σύνθημα για να κάνει μετά ένα βήμα δήθεν διαλλακτικότητος και να φτάσει τον στόχο του: Στη Συνομοσπονδία με χαλαρή κεντρική κυβέρνηση. Έτσι πιστεύει ότι θα ελέγχει πλήρως τον Βορρά και εν μέρει τον Νότο. Με άλλα λόγια θέλουν, ο Ερντογάν και οι εκπρόσωποί του στα κατεχόμενα, να καταργήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία και να προωθήσουν μία λύση- παγίδα για να ελέγχουν όλη τη Μεγαλόνησο. Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε.

Πρέπει να προστατεύσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία ως κόρη οφθαλμού! Έχει επιτύχει να είναι μέλος του ΟΗΕ και της Ευρ. Ένωσης και να συνεργάζεται με γειτονικές χώρες και κυρίως με την Ελλάδα σε τριγωνικές συμμαχίες πχ. με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Ο Κυπριακός Ελληνισμός είναι ένα πανάρχαιο και συνεχώς αγωνιζόμενο τμήμα του Έθνους μας. Η συνεργασία Ελλάδος και Κύπρου πρέπει να είναι ισχυρή σε όλους τους τομείς: Αμυντικό, διπλωματικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό κ.α. Να αντιταχθούμε σε λύσεις Συνομοσπονδίας ή στην προσπάθεια επαναφοράς του σχεδίου Ανάν.

Ας διακηρύξουμε παντού: Το Κυπριακό είναι και παραμένει πρόβλημα εισβολής- κατοχής. Δεν μπορεί να γίνει διάλογος όσο παραμένει στο νησί ο τουρκικός στρατός κατοχής. Ας αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή παρουσία μας και την Ομογένειά μας για να καταγγείλουμε την τουρκική αδιαλλαξία.

Τυχόν υποχώρηση θα αποθρασύνει την Άγκυρα!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 29.1.2022

Η πρόσφατη επίθεση της τουρκικής κυβερνήσεως στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου για τη χρήση του όρου Γενοκτονία μας θυμίζει ότι η γείτων χώρα ουδέποτε ζήτησε συγγνώμην για τα εγκλήματα των Οθωμανών και των Νεοτούρκων. Οι φωνές και οι διαμαρτυρίες θα συνεχισθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους 2022, αλλά δεν πρέπει να πτοηθούμε. Θα τιμήσουμε όπως πρέπει τα θύματα της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής: Με σοβαρότητα, με μελέτη των ιστορικών πηγών, με ανάδειξη της θυσιαστικής προσφοράς των κληρικών μας, χωρίς φανατισμό, χωρίς εκδικητικότητα.

Τα γεγονότα του 1922, γνωστά με τον γενικό όρο Μικρασιατική Καταστροφή, αποτελούν μία κλασική μορφή Γενοκτονίας. Οι Τούρκοι, αλλά και ορισμένοι Έλληνες αναθεωρητές, ισχυρίζονται ότι οι Τούρκοι απλώς αντέδρασαν στην παρουσία του Ελληνικού Στρατού .Όμως οι χρονολογίες τους διαψεύδουν. Ο διωγμός του Ελληνισμού αρχίζει το 1914 με τις σφαγές στη Φώκαια της Μικράς Ασίας, δηλαδή 5 χρόνια πριν από την αποβίβαση του Στρατού μας στη Σμύρνη. Για τις σφαγές του 1914 υπάρχει λεπτομερής καταγραφή στη Μαύρη Βίβλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία εκδόθηκε το 1919.

Η νομική ορολογία περί Γενοκτονίας καθιερώθηκε διεθνώς με απόφαση του ΟΗΕ το 1948. Ο καθηγητής και νυν Υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος στο βιβλίο του “Ελληνοτουρκικές σχέσεις” χρησιμοποιεί τα στοιχεία του ορισμού του ΟΗΕ για να αποδείξει ότι πράγματι το 1922 έγινε Γενοκτονία, Δεν λησμονούμε και τη Γενοκτονία των Ποντίων, η οποία άρχισε το 1919. Τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1922, λοιπόν, τα Κεμαλικά τουρκικά στρατεύματα διέπραξαν τα εξής στις περιοχές που κατέλαβαν:

1. Συνέλαβαν όλους τους άνδρες ηλικίας 16 έως 55-60 ετών και τους οδήγησαν στον θάνατο δια των σφαγών ή δια της ασιτίας και της εξαντλήσεως στα Τάγματα Εργασίας (καταναγκαστικά έργα). Από τους 150.000 αμάχους που συνελήφθησαν στην περιοχή Σμύρνης έφτασαν στην Ελλάδα μόνον 320.
2. Προέβησαν σε μαζικές σφαγές Ελλήνων στη δυτική Μικρά Ασία (Αϊβαλί, Μοσχονήσια, Μαγνησία κ.α) όπως είχαν κάνει από το 1919 και στον Πόντο.
3. Κατέστρεψαν εσκεμμένως κατοικίες Ελλήνων με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πυρπόληση της Σμύρνης.
4. Ανάγκασαν 1.000.000 Έλληνες να φύγουν ως πρόσφυγες για να γλυτώσουν τη ζωή τους.
5. Και όλα αυτά δεν έγιναν τυχαία ή από παρεκτροπές ατάκτων. Ήταν η συνέχεια ενός μελετημένου σχεδίου, το οποίο έθεσε σε ενέργεια το 1914 η ηγεσία των Νεοτούρκων για να εξοντώσει (ή εκδιώξει) όλους τους Χριστιανούς της Μικράς Ασίας (Έλληνες, Αρμενίους, Ασσυρίους κ.ά).

Η Ελληνική Πολιτεία έχει καθιερώσει να τιμάται η 14η Σεπτεμβρίου ως  Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος. Επίσης έχει καθιερώσει να τιμάται στις 19 Μαΐου η Γενοκτονία των Ποντίων Ελλήνων. Εξ άλλου η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει να τιμώνται ως Άγιοι ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος Σμύρνης και οι άλλοι κληρικοί, οι οποίοι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο  στον Πόντο και στα παράλια της Μικράς Ασίας. Η μνήμη τους τιμάται κάθε χρόνο την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.

Είναι καθήκον μας να αγωνισθούμε για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής, όπως έχουν κάνει οι Αρμένιοι για τη σφαγή των ομοεθνών τους το 1915.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 22.1.2022

Η επέτειος των διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 οδήγησε ορισμένους μελετητές σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Ακούσαμε σε τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και διαβάσαμε σε άρθρα ότι πριν από την Επανάσταση δεν υπήρχε ελληνική συνείδηση και ότι το κράτος δημιούργησε το έθνος. Οι ιστορικές πηγές, όμως, μαρτυρούν το αντίθετο. Ότι, δηλαδή, το 1821 ένα πανάρχαιο έθνος εξεγέρθηκε για να δημιουργήσει κράτος ελεύθερο.

Επί Τουρκοκρατίας οι Έλληνες ουδέποτε έπαυσαν να θυμούνται ότι είναι Έλληνες. Χρησιμοποίησαν, βεβαίως και τα ονόματα Ρωμαίος/Ρωμηός, το οποίο τόνιζε την αναφορά στην Κωνσταντινούπολη- Νέα Ρώμη, και Γραικός, το οποίο αναφέρεται ήδη στα Μετεωρολογικά τοιυ Αριστοτέλους. Η διαχρονική ελληνική συνείδηση σε συνδυασμό με τη διαφύλαξη της Ορθόδοξης Πίστης, παρά τα μαρτύρια και την καταπίεση, ήσαν τα πνευματικά θεμέλια του 1821 αλλά και των δεκάδων επαναστατικών κινημάτων που εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια της δουλείας.

Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένες γραπτές μαρτυρίες για τη διατήρηση της ελληνικής συνειδήσεως:

Ο πρώτος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μετά την Άλωση, ο Γεννάδιος Σχολάριος, θρηνεί για την υποδούλωση των Ελλήνων ως εξής: «Άγχομαι δεινώς επί τω του γένους ολέθρω…τίς ουχ ομολογεί βελτίστους Έλληνας ανθρώπων πάντων γενέσθαι;… Οίμοι, τι πρώτον οδύρωμαι; Την εν τοις σώμασι δουλείαν Ελλήνων, ή την εν ταις ψυχαίς φθοράν;» (1)

Ο μαρτυρικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος Λούκαρις, ο οποίος μόλις προ ολίγων ημερών (11.1.2022) κατετάγη στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σε κείμενο του 1616 εναντίον των Ιησουιτών προσφωνεί ως εξής τους ομοεθνείς του: «Ω, άνδρες Έλληνες και της Ανατολικής Εκκλησίας γνήσια παιδία…» (2).

Ο ιεροκήρυκας και μετέπειτα Επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων Ηλίας Μηνιάτης, μιλώντας περί τα τέλη του 17^ου αιώνος στον Ορθόδοξο Ναό της Βενετίας κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού, παρακαλεί ως εξής την Παναγία να ελευθερώσει το γένος των Ελλήνων: «Έως πότε, Πανακήρατε Κόρη, το τρισάθλιον γένος των Ελλήνων έχει να ευρίσκεται εις τα δεσμά μιας ανυποφέρτου δουλείας;» (3).

Κάποιοι διερωτώνται πότε οι Ρωμηοί έγιναν Έλληνες. Τα κείμενα δείχνουν ότι οι Ρωμαίοι-Ρωμηοί (δηλαδή απόγονοι του Βυζαντίου-Ρωμανίας) γνώριζαν σαφώς ότι είναι Έλληνες. Χαρακτηριστικά η καθηγήτρια Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη καταγράφει ότι ο λόγιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς το 1576 σε επιστολή του προς τον Σιρλέτο αναφέρεται σε Γραικούς, το 1583 γράφοντας προς τον Μαρτίνο Κρούσιο αναφέρεται σε Έλληνες και σε επιστολή προς τον Μάξιμο Μαργούνιο αναφέρεται σε Ρωμαίους (4). Εξ άλλου ο Ορθόδοξος Ναός της Βενετίας στα έγγραφα της ελληνικής κοινότητας κατά τον 16^ο και 17^ο αιώνα αναγράφεται άλλοτε ως Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων, άλλοτε ως Άγιος Γεώργιος των Ρωμαίων και άλλοτε ως Άγιος Γεώργιος των Γραικών.

Η ελληνική διαχρονική συνείδηση δεν διασώζεται μόνο στα κείμενα των διανοουμένων, αλλά και στην ψυχή του απλού λαού. Μία λαϊκή διήγηση των κατορθωμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου με αρκετά φανταστικά στοιχεία, η περίφημη «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου», αποτελούσε το κύριο ανάγνωσμα των υποδούλων και τυπώθηκε σε 60 διαδοχικές εκδόσεις! Ο Γεώργιος Τερτσέτης καταγράφει πόσο επηρέασε η Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρoυ τους αγωνιστές του 1821.

Η συνείδηση της συνέχειας είναι εμφανής στα κείμενα των πρωταγωνιστών της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην Προκήρυξη της 24.2.1821, υπό τον τίτλο «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», καλεί τους Έλληνες να πάρουν παράδειγμα από τον Μαραθώνα και τις Θερμοπύλες. Ο ιστορικός ερευνητής Κωνσταντίνος Σάθας περιγράφει μία Προκήρυξη του Επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα και του Αθανασίου Διάκου, οι οποίοι τον Απρίλιο του 1821 δηλώνουν ότι αγωνίζονται «για τον Χριστό και τον Λεωνίδα» (5).

Αλλά και η βυζαντινή κληρονομιά εμπνέει τους αγωνιζόμενους. Το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος, πριν από 200 χρόνια ακριβώς χρόνια (Ιανουάριος 1822), ορίζει να εφαρμόζονται στα δικαστήρια του ελευθέρου κράτους «οι νόμοι των αειμνήστων ημών Χριστιανών Αυτοκρατόρων», δηλαδή των Βυζαντινών.

Ιστορία είναι η μελέτη των πηγών και όχι η κατασκευή ατεκμηρίωτων ιδεολογημάτων. Και οι πηγές μαρτυρούν ότι το 1821 το έθνος προϋπήρχε του κράτους. Γι΄ αυτό και ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός, στην 78η στροφή του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, καλεί τους Τριακόσιους του Λεωνίδα να έλθουν και να θαυμάσουν τα παιδιά τους, δηλαδή τους αγωνιστές της Ελληνικής Επαναστάσεως!

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1. Γενναδίου Σχολαρίου Άπαντα, Τόμος 1, σελίδα 285, ανατύπωση από το Κέντρον Πατερικών Εκδόσεων, Αθήνα 2010.
2. Γιώργου Καραμπελιά, 1821 – η Παλιγγενεσία, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2015, σελ. 353.
3. Ανθολογείται από τον Κωνσταντίνο Σκουτέρη στα Κείμενα του Νέου Ελληνισμού, Αθήναι 1971, Έκδοση Εκκλησίας της Ελλάδος, σελ. 106.
4. Ελένη Αγγελομάτη- Τσουγκαράκη: Πως αυτοπροσδιορίζονταν οι υπό ξένη κυριαρχία Έλληνες, στον συλλογικό Τόμο: Έλλην- Ρωμηός – Γραικός, Εκδόσεις Ευρασία, Αθήνα 2018, σελ. 253- 254.
5. Κωνσταντίνου Σάθα, Έλληνες Στρατιώται εν τη Δύσει, εκδόσεις Φιλόμυθος, Αθήνα 2003, σελ. 65.

Άρθρο στο huffingtonpost.gr, 18.1.2022