φωτο: EPA
Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων
Στις 2 Αυγούστου η Βουλγαρία και τα Σκόπια τίμησαν την εξέγερση των Βουλγάρων ενόπλων εναντίον των Τούρκων, η οποία κατέληξε στην πυρπόληση ελληνικών κωμοπόλεων της Μακεδονίας. Πρόκειται για την εξέγερση της 20ής Ιουλίου 1903, η οποία έμεινε γνωστή ως Ίλιντεν, που σημαίνει στα βουλγαρικά Ημέρα του Προφήτη Ηλία. Λόγω της διαφοράς δεκατριών ημερών μεταξύ Παλαιού και Νέου Ημερολογίου οι γείτονες τιμούν τους πρωταγωνιστές κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου.
Φέτος ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ επισκέφθηκε το κράτος των Σκοπίων και μαζί με τον Πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ κατέθεσαν στεφάνια σε δύο ανδριάντες. Πρώτον τίμησαν τον Γκότσε Ντέλτσεφ, ηγετικό στέλεχος της Οργανώσεως Β.Μ.Ρ.Ο. (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση), η οποία οργάνωσε τον ένοπλο αγώνα εναντίων των ελληνικών αναταρτικών ομάδων με στόχο να φύγει η Μακεδονία από τον Οθωμανικό ζυγό και να γίνει βουλγαρική επαρχία. Το δεύτερο πρόσωπο, το οποίο τίμησαν οι δύο ηγέτες, ήταν ο Συντγαματάρχης του Βουλγαρικού Στρατού Κονσταντίν Καβαρνάλιεφ, ο οποίος φονεύθηκε κατά τη μάχη της Δοϊράνης στις 23.6.1913, πολεμώντας εναντίον του Ελληνικου Στρατού (Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος).
Δύο σημεία χρήζουν ιδιαιτέρας προσοχής από την ελληνική πλευρά.
Πρώτον ότι, μετά από ιστορικές διενέξεις και εθνολογικές διαφωνίες, η Βουλγαρία και τα Σκόπια προβαίνουν σε στενότερη συνεργασία και τιμούν δύο προσωπικότητες, οι οποίες ουσιαστικά έδρασαν κατά του Ελληνισμού. Θυμίζω ότι από την ίδρυση του κράτους των Σκοπίων, τον Σεπτέμβριο του 1991, η Βουλγαρία ουδέποτε ανεγνώρισε «Μακεδονικό Έθνος». Μάλιστα κάθε χρόνο στις 24 Μαΐου ο Πρέσβυς των Σκοπίων στη Ρώμη και ο Βούλγαρος ομόλογός του πραγματοποιούν ξεχωριστό τρισάγιο και προσκύνημα στον τάφο του Έλληνος Αγίου Κυρίλλου, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Μεθόδιο επενόησε το πρώτο αλφάβητο των Σλάβων. Οι μεν τον θεωρούν «Μακεδόνα», οι δε Βούλγαρο! Τώρα βλέπουμε μία ξαφνική προσέγγιση των δύο χωρών, χωρίς να έχουν παύσει οι διαφορετικές ερμηνείες των ιστορικών γεγονότων.
Δεύτερον. Αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί ο Ζάεφ αποφάσισε την αναστήλωση του ανδριάντα του Βουλγάρου Συνταγματάρχη, που είχε κατεδαφισθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας το 1966. Για τον Μπορίσοφ η ερμηνεία είναι απλή: Τίμησε έναν στρατιωτικό της πατρίδας του, ο οποίος Βούλγαρος δήλωνε και για τη Βουλγαρία εργάσθηκε. Ο Ζάεφ, όμως, με ποιο σκεπτικό κατέθεσε στεφάνι στον Καβαρνάλιεφ; Θυμίζω ότι η μάχη της Δοϊράνης ακολούθησε τη φονική μάχη Κιλκίς- Λαχανά (19-21 Ιουνίου 1913) και εντάσσεται στην προσπάθεια της Βουλγαρίας να στραφεί εναντίον των πρώην συμμάχων της Ελλήνων και Σέρβων και να διεκδικήσει τη Θεσσαλονίκη.
Πιστεύω ότι ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων φοβάται την ισχυρή αλβανική μειονότητα και έχει αποφασίσει να αναζητήσει ασφάλεια κάτω από τη βουλγαρική ομπρέλλα.
Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 18.8.2019
