Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων
Η επικαιρότητα επιβάλλει να θυμηθούμε σήμερα (Μάϊος 2018) την ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν. Μαθαίνουμε από δημοσιογραφικές πηγές ότι ο κ. Ζάεφ, πρωθυπουργός των Σκοπίων, πρότεινε στον Έλληνα πρωθυπουργό το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν». Η λέξη Ίλιντεν στα βουλγαρικά σημαίνει: ημέρα του Προφήτη Ηλία. Στις 20 Ιουλίου 1903 στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία οι Βούλγαροι κομιτατζήδες της οργανώσεως ΒΜΡΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) προσπάθησαν να ξεσηκώσουν τον αγροτικό χριστιανικό πληθυσμό με το ψευδές σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες». Ανατίναξαν δύο τηλεγραφικούς στύλους, ξήλωσαν λίγα μέτρα σιδηροδρομικής γραμμής, εισήλθαν για λίγο σε ορισμένα χωριά και μετά εξαφανίσθηκαν αφήνοντας τον τακτικό τουρκικό στρατό να ξεσπάσει σε αθώους.
Θύματα της οθωμανικής εκδικήσεως ήσαν τρεις βλαχόφωνες ελληνικές κωμοπόλεις. Το Κρούσοβο, που ανήκει σήμερα στα Σκόπια, η Κλεισούρα και το Νυμφαίο στη Δυτική Μακεδονία. Η εξέλιξη αυτή αφ’ ενός μεν ξεσκέπασε τα σχέδια των κομιταζήδων, ότι ουσιαστικά ενδιαφέρονταν για τη Μεγάλη Βουλγαρία, αφ’ ετέρου δε αφύπνισε διπλωμάτες, στρατιωτικούς και εθελοντές στην ελεύθερη Ελλάδα. Η ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα κορυφώθηκε από το 1903 έως το 1908 με σημαντικές επιτυχίες του Ελληνισμού. Η εξέγερση του Ίλιντεν είχε ανθελληνική στόχευση, έγινε με όραμα τη Μεγάλη Βουλγαρία και οποιαδήποτε συμπερίληψή της στο όνομα των Σκοπίων θα υπενθυμίζει τον χάρτη του βουλγαρικού εθνικισμού που περιλάμβανε τη Θεσσαλονίκη και όλη τη Μακεδονία.
Η εξέγερση του Ίλιντεν αξίζει να μελετάται και σήμερα για δύο κυρίως λόγους:
Πρώτον, διότι έχουν δημοσιευθεί από το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνος οι εκθέσεις των Προξένων των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Στα κείμενα αυτά, που εστάλησαν το 1903 από τη Θεσσαλονίκη προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι Πρόξενοι πουθενά δεν ομιλούν για «Μακεδονικό Ἐθνος». Η σύγκρουση ήταν μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων κάτω από το βλέμμα των Οθωμανών που κατείχαν τότε τη Μακεδονία. Το «Μακεδονικό Έθνος» κατασκευάσθηκε το 1944 από τον Τίτο.
Δεύτερον, διότι από την κατασκευή του τεχνητού «Μακεδονικού Έθνους» το 1944 μέχρι πέρσυ (2017) ο εορτασμός της επετείου δίχαζε Σκοπιανούς και Βουλγάρους. Οι Σκοπιανοί θεωρούν τους ηγέτες των εξεγερθέντων ως «Μακεδόνες», ενώ οι Βούλγαροι τους θεωρούν Βουλγάρους και ήρωες της εθνικής αφύπνισης του λαού τους. Μετά το 2017 έχει αρχίσει μία εμφανής πολιτική, εκκλησιαστική και πολιτιστική προσέγγιση μεταξύ των δύο κρατών και ο Ζόραν Ζάεφ σε αρκετές δηλώσεις του δείχνει να προσεγγίζει τις βουλγαρικές απόψεις.
Την Ελλάδα δεν την αφορά η διμερής διαμάχη Σκοπιανών και Βουλγάρων ιστορικών. Την ενδιαφέρει να μην χρησιμοποιηθεί ένας όρος που εκφράζει σήμερα δύο αλυτρωτισμούς και επεκτατισμούς: Τον ψευδομακεδονικό και τον βουλγαρικό.
Και σε τελευταία ανάλυση η όλη συζήτηση για τη σύνθετη ονομασία είναι λανθασμένη. Ποιος μας εγγυάται ότι θα τιμωρηθούν τα Σκόπια, αν μετά από λίγους μήνες αλλάξουν το όνομά τους με απόφαση της Βουλής; Δηλαδή αν απορρίψουν τον προσδιορισμό (Άνω, Νέα, Ίλιντεν κλπ) και κρατήσουν μόνον τον όρο «Μακεδονία»; Το εθνικό συμφέρον επιβάλλει να σταματήσει τώρα κάθε διαπραγμάτευση, η οποία οδηγεί σε απαράδεκτη εθνική υποχώρηση!
