180 χρόνια συμπληρώνονται από την 3η Σεπτεμβρίου 1843. Η Πλατεία Συντάγματος και η οδός Γ’ Σεπτεμβρίου στην Αθήνα μας θυμίζουν το γεγονός. Ο λαός των Αθηνών, καθοδηγούμενος από τον ήρωα της Επαναστάσεως Ιωάννη Μακρυγιάννη και από τον αρχηγό του Ιππικού Δημήτριο Καλλέργη, συγκεντρώθηκε έξω από τα τότε Ανάκτορα -σημερινό Κοινοβούλιο- και ζήτησε Σύνταγμα από τον Βασιλέα Όθωνα ώστε το Πολίτευμα να μην είναι πλέον Απόλυτη Μοναρχία.
Ο Όθων αποδέχθηκε το αίτημα και μετά από εκλογές λειτούργησε επί μήνες η Εθνική Συνέλευσις των Ελλήνων. Η Εθνοσυνέλευση άρχισε τις εργασίες της στις 8 Νοεμβρίου 1843 και τις ολοκλήρωσε στις 18 Μαρτίου 1844. Έλαβαν μέρος 244 Πληρεξούσιοι από όλες τις ελεύθερες επαρχίες, καθώς και εκπρόσωποι των Αλυτρώτων Ελλήνων, οι οποίοι εξελέγησαν ως εκπρόσωποι σωματείων.
Πρωταγωνίστησαν οι αρχηγοί των τριών κομμάτων της εποχής εκείνης: Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος του αγγλικού, ο Ιωάννης Κωλέττης του γαλλικού και ο Ανδρέας Μεταξάς του ρωσικού, καθώς και ανένταχτες προσωπικότητες όπως ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ο Ρήγας Παλαμήδης και άλλοι που δεν ανήκαν σε κάποια παράταξη. Οι συζητήσεις έδωσαν την ευκαιρία στον Κωλέττη να χρησιμοποιήσει σε μία αγόρευση τον όρο “Μεγάλη Ιδέα” εκφράζοντας έτσι την απόφαση του λαού και των εκπροσώπων του να αγωνισθούν για την απελευθέρωση των Αλυτρώτων Ελλήνων. Ήταν ένα όραμα, το οποίο είχε κρατήσει ζωντανές τις ελπίδες των υποδούλων στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και τώρα καθοδηγούσε τα όνειρα και τους σχεδιασμούς του νεογέννητου Ελληνικού Κράτους. Η Ελλάς τότε περιλάμβανε τη Πελοπόννησο, τη Στερεά και τις Κυκλάδες.
Η Μεγάλη Ιδέα έχει κατά καιρούς κατηγορηθεί, αλλά χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε ελευθερώσει τα εδάφη που αποτελούν σήμερα την Ελλάδα. Και τότε υπήρχαν επιφυλάξεις από μία μικρή μερίδα, όπως πχ. από τον Μαυροκορδάτο, που προτιμούσε πρώτα να οργανωθεί εσωτερικά η μικρή Ελλάς. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία του λαού και των Πληρεξουσίων συμφωνούσε με τον Κωλέττη, ο οποίος είχε την ευφυΐα να εκφράσει με δύο λέξεις αυτό που είχαν στην ψυχή τους οι Έλληνες μετά από την Επανάσταση.
Η Εθνοσυνέλευση επικύρωσε τους άρρηκτους δεσμούς του Ελληνισμού με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Ορθοδοξία κατεγράφη στο Σύνταγμα του 1844 ως η Επικρατούσα Θρησκεία και επανελήφθη η σχετική διάταξη των τοπικών και Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος. Επίσης ορίσθηκε ότι το θρήσκευμα του διαδόχου θα ήταν Ορθόδοξο. Τελικά ο Ρωμαιοκαθολικός Όθων και η Αμαλία δεν απέκτησαν διάδοχο.
Μαζί με το Σύνταγμα η Εθνοσυνέλευση ψήφισε και τον Εκλογικό Νόμο της 18ης Μαρτίου 1844. Με τον νόμο αυτό ουσιαστικά θεσπίσθηκε η καθολική ψηφοφορία των αρρένων Ελλήνων άνω των 25 ετών δεδομένου ότι οι προϋποθέσεις που ετίθεντο μπορούσαν εύκολα να τηρηθούν. Δηλαδή για να ψηφίσεις έπρεπε να έχεις ιδιοκτησία σε ακίνητα ή και σε κινητά (π.χ. κοπάδι ζώων) ή να έχεις ένα επάγγελμα. Ο νόμος ήταν πρωτοποριακός για την εποχή του, δεδομένου ότι στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες υπήρχαν αυστηρές προϋποθέσεις οικονομικής φύσης (π.χ. ιδιοκτησία γης) για να ψηφίζουν οι άνδρες. Για τις γυναίκες τότε παγκοσμίως δεν υπήρχε πρόβλεψη. Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ν. Αλιβιζάτος και ο Γερμανός ιστορικός Gunnar Hering παραδέχονται ότι η Ελλάς υπήρξε πρωτοπόρος στην καθολική ψηφοφορία!
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 2.9.2023
