Άρθρα

Χριστός Ανέστη! Διαβάζω ότι σε ξένη τηλεοπτική σειρά η Κλεοπάτρα, βασίλισσα της Αιγύπτου τον 1^ο αιώνα π.Χ, θα εμφανίζεται ότι έχει κεντροαφρικανική καταγωγή. Σε προηγούμενες διεθνείς παραγωγές η Κλεοπάτρα παρουσιαζόταν ως γηγενής Αιγυπτία. Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι ήταν ελληνικής καταγωγής από τη δυναστεία των Μακεδόνων Πτολεμαίων; Ήταν η τελευταία από μία ελληνική δυναστεία, την οποία ίδρυσε ο στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου Πτολεμαίος. Το όνομά της σημαίνει κλέος (δόξα ) της πατρίδας.

Σαφώς και πρέπει να αντιδράσουμε με τρόπο επιστημονικό και τεκμηριωμένο. Φοβούμαι ότι αν δεν μιλήσει η Ελλάς για την ιστορική αλήθεια θα διεκδικήσουν την Κλεοπάτρα οι Σκοπιανοί γείτονές μας, οι οποίοι  αξιοποιούν τα δώρα που τους προσέφερε η Συμφωνία των Πρεσπών.

Το ερώτημα είναι πόσοι Έλληνες γνωρίζουν την πραγματική ιστορία της Κλεοπάτρας και των Πτολεμαίων; Πόσοι έχουμε διδαχθεί την Ελληνιστική περίοδο στα σχολεία; Πόσα γνωρίζουμε για την κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Επιγόνων του;  Πόσο κατανοούμε γιατί η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η Αλεξανδρέττα και η Αντιόχεια της ΝΑ Τουρκίας και τόσες άλλες πόλεις στη Μέση Ανατολή έχουν ονόματα με ελληνικές ρίζες; Πόσοι καταλαβαίνουμε τις ελληνιστικές αναφορές στην ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη και στα μυθιστορήματα και δοκίμια του Ρόδη Ρούφου;

Πέραν των ενστάσεων πρέπει όλοι μαζί, Πολιτεία, εκπαιδευτικοί, γονείς και απλοί πολίτες, να κάνουμε μία προσπάθεια σε βάθος χρόνου. Να επαναφέρουμε την ορθή διδασκαλία της Ιστορίας του Ελληνισμού σε όλα τα επίπεδα. Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Πανεπιστήμιο, επιμόρφωση ενηλίκων, Τηλεόραση, εφημερίδες. Η Ιστορία είναι «κτήμα ες αεί» κατά τον Θουκυδίδη. Ανήκει σε όλους μας και παρέχει ασφαλείς οδοδείκτες για το μέλλον.

Στο παρελθόν είδαμε δυσάρεστα φαινόμενα. Η Ιστορία μας δέχθηκε πλήγματα από Έλληνες δήθεν προοδευτικούς. Κυκλοφόρησαν σχολικά βιβλία με αναφορά σε «συνωστισμό» στη Σμύρνη, ψαλιδίστηκαν σελίδες με τη δικαιολογία «να μην ενοχληθεί η Τουρκία», συρρικνώθηκε η προσφορά της Εκκλησίας στον πολιτισμό και στους απελευθερωτικούς αγώνες του λαού μας. Το 2019 ο Υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, του ΣΥΡΙΖΑ, δημοσίευσε στο ΦΕΚ απόφαση με πλήρη αλλαγή της ύλης της Ιστορίας για Δημοτικά και Γυμνάσια, με ιδεολογική γραμμή: Να μην γίνεται λόγος για ήρωες, για εθνική συνέχεια, για διπλωματική και στρατιωτική Ιστορία, αλλά όλα να ερμηνεύονται με οικονομικά και υλιστικά κριτήρια. Ευτυχώς μετά τις εκλογές του 2019 αυτή η ύλη αποσύρθηκε.

Για να έχει ο Έλληνας αυτοπεποίθηση, για να χαράξουμε ένα καλύτερο μέλλον χωρίς  διχόνοιες, για να ασκήσουμε μία δυναμική και αξιοπρεπή εξωτερική πολιτική πρέπει να βοηθήσουμε  τον λαό μας να γνωρίσει τη διαχρονική Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Χωρίς εθνική αλαζονεία, χωρίς προκρούστειες ιδεολογικές ερμηνείες και με επίγνωση της ευρωπαϊκής ένταξής μας.

Να δώσουμε στους νέους υγιή πρότυπα μέσα από την Ιστορία μας για να αποκτούν ηθικές αξίες και για να μην στρέφονται προς τη βία, ενδοσχολική ή εξωσχολική. Να μιλήσουμε για την οικουμενική ακτινοβολία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Βυζαντίου, των κορυφαίων στιγμών του 1821. Να τονίσουμε την Ιστορία της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Κύπρου, του Ελληνισμού των Βαλκανίων. Να αντιμετωπίσουμε τις διαστρεβλωτικές προπαγάνδες των γειτονικών χωρών προβάλλοντας τα πορίσματα της  Επιστήμης.

Όλβιος (ευτυχής) όστις της Ιστορίης έσχε μάθησιν (Ευριπίδης).

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 22.4.2023

“Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου Πάσχα”! Η Ανάσταση του Κυρίου φέρνει μήνυμα ελπίδας, αισιοδοξίας, αναγεννήσεως. Η Ορθοδοξία γαλούχησε επί αιώνες τον Ελληνισμό με διδάγματα αντοχής, επιμονής και υπομονής. Η Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση καλλιέργησε στον Έλληνα την επίγνωση ότι τα δύσκολα περνούν, αρκεί να έχεις πίστη στον Θεό και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου.

Ο Ελληνισμός επιβίωσε και επιβιώνει με την πεποίθηση ότι η πορεία του είναι Σταυροαναστάσιμη. Μετά τη Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση. Κατακτηθήκαμε, υποδουλωθήκαμε, αγωνισθήκαμε, κινδυνεύσαμε, αλλά τελικά επιβιώσαμε. Κρατήσαμε στα μύχια της ψυχής μας την Πίστη και την Πατρίδα. Μιλούμε την ίδια γλώσσα , στην οποία έγραψαν ο Όμηρος, ο Ρωμανός ο Μελωδός και ο Διονύσιος Σολωμός. Πιστεύουμε στη διαχρονική πορεία του Έθνους. Μακρυά από ρατσισμούς και εθνοφυλετισμούς διατηρούμε τον υγιή πατριωτισμό, την Ελληνορθόδοξη Παράδοση, την οικουμενικότητα του Ελληνισμού.

Στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Βόρειο Ήπειρο, στον Απόδημο Ελληνισμό, στα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία, το μήνυμα της Ορθοδοξίας είναι Αναστάσιμο και αγωνιστικό. Ο Ορθόδοξος Έλληνας δεν πρέπει να απαισιοδοξεί. Ας διαβάσουμε την ιστορία μας. Περάσαμε από πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες, αλλά κατορθώσαμε το ακατόρθωτο. Μείναμε όρθιοι. Σε πολεμικές ή σε ειρηνικές περιόδους η διδασκαλία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού παραμένει  επίκαιρη: Μην απελπίζεστε. Θα έλθει η ελευθερία, το Ποθούμενον. Αρκεί να διαφυλάξετε την εθνική και θρησκευτική ταυτότητά σας. Να αγαπάτε τον συνάνθρωπο, να μην καταπιέζετε τους αδυνάτους. Στην Ορθόδοξη διδασκαλία το εθνικό συνυπάρχει με το κοινωνικό. Ο πατριωτισμός αποφεύγει τα άκρα. Τη μισαλλοδοξία αλλά και τον εθνομηδενισμό.

Μήνυμα ελπίδας και Αναστάσεως μεταδίδει η Ορθόδοξη Πίστη μας στον εμπερίστατο Ελληνισμό. Στην Κύπρο όπου η τουρκική κατοχή συνεχίζεται επί 49 χρόνια. Στη Βόρειο Ήπειρο όπου η καταπίεση συνεχίζεται έστω κι αν μερικές φορές δεν φαίνεται.  Στη ΝΑ Τουρκία και στη Συρία χιλιάδες Ορθόδοξοι Αραβόφωνοι (Ρουμ Ορτοντόξ) προσεύχονται για ένα καλύτερο αύριο μετά τον καταστροφικό σεισμό. Τους θυμόμαστε και τους στηρίζουμε εμπράκτως, χωρίς να αδιαφορούμε για τον ανθρώπινο πόνο των άλλων εθνικών και θρησκευτικών ομάδων.

Η Ορθοδοξία είναι άρρηκτα δεμένη με την εθνική ταυτότητα του Ελληνισμού. Πριν από 200 χρόνια ακριβώς, τον Μάιο του 1823, ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε ένα θαυμάσιο ποίημα 158 στροφών, τον Ύμνον εις την Ελευθερίαν. Εκεί υπογραμμίζει τη θρησκευτική πίστη των αγωνιζομένων Ελλήνων και τη συγκίνησή τους για τη θυσία του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ την ημέρα του Πάσχα (10 Απριλίου 1821):

Σου ΄λθε εμπρός λαμποκοπώντας

Η θρησκεία με έναν Σταυρό

………………………………………… 

Όλοι κλαύστε, αποθαμένος

Ο αρχηγός της Εκκλησιάς

Για να συνεχίσουμε να επιβιώνουμε μέσα από κρίσεις γεωπολιτικές, οικονομικές, υγειονομικές. πρέπει να μεταδώσουμε στα παιδιά μας το μήνυμα της Αναστάσεως του Κυρίου και της Σταυροαναστάσιμης πορείας του Γένους μας. Να διδάξουμε στα σχολεία τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά, την ενιαία Ελληνική Γλώσσα σε όλη τη διαχρονία της, την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού, τη δημοκρατική παράδοση του λαού μας, τον σεβασμό στους άλλους λαούς και στους διαφορετικούς πολιτισμούς.

Ανάσταση σημαίνει αναδημιουργία, σημαίνει φως, σημαίνει νίκη. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η ευχή ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ έκρυβε και έναν ενδόμυχο πόθο: Ότι και η Ελλάς θα αναστηθεί. Σήμερα ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον διότι: ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Άρθρο ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 14.4.2023

Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί μία αποτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Τα αποτελέσματά της συνεχίζουν να ενοχλούν τη μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων. Χαρακτηριστική είναι και η δεύτερη δικαστική απόφαση, η οποία αποδέχεται το αίτημα μιας ΜΚΟ της Φλώρινας για την ίδρυση Κέντρου διδασκαλίας της λεγόμενης “μακεδονικής γλώσσας” Οι συντάκτες της Συμφωνίας παραβίασαν κόκκινες γραμμές που είχε χαράξει ο Ελληνισμός από το 1870 και αποδέχθηκαν αναφορές στη “μακεδονική γλώσσα” και στη “μακεδονική εθνότητα”, την οποία ανακάλυψε το κομμουνιστικό καθεστώς του Τίτο.

Εκείνο που με προβληματίζει είναι ότι και οι δύο δικαστικές αποφάσεις δεν έλαβαν υπ΄ όψιν τους μία σημαντική δήλωση της Κυβερνήσεως των Σκοπίων για το θέμα της γλώσσας. Υπό την πίεση της Βουλγαρίας, η οποία θέτει ακόμη βέτο για την ένταξη των Σκοπίων στην Ε.Ε., η Κυβέρνηση που εδρεύει στα Σκόπια προέβη στις 19 Ιουλίου 2022 στην ακόλουθη δήλωση ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως γνωρίζουμε η δημόσια δήλωση μιας κυβερνήσεως δημιουργεί δίκαιο. Παραθέτω  τη δήλωση:

«Η λογοτεχνική μακεδονική γλώσσα κωδικοποιήθηκε το 1945. Σύμφωνα με τις γνώσεις που καθιερώνονται με πράξεις, τις ευρέως αποδεκτές θεωρίες και εμπειρικές έρευνες των σύγχρονων παγκόσμιων σλαβικών και γλωσσολογικών επιστημών, η μακεδονική γλώσσα, ως σλαβική, έχει τη δική της γλωσσική, χωρική και χρονική συνέχεια. Αυτή η συνέχεια βασίζεται στην ιδιαίτερη ανάπτυξη των διαλέκτων που βρίσκονται στη βάση της και διαδόθηκαν στο έδαφος της σημερινής Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Η μακεδονική γλώσσα ορίζεται ως μια σλαβική γλώσσα, η οποία ανήκει στη νοτιοσλαβική ομάδα γλωσσών, η οποία με τους αιώνες αναπτύχθηκε, αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε σε μια υπερδιαλεκτική, εθνική τυπική γλώσσα του μακεδονικού λαού.”

Βλέπουμε ότι η ίδια η Κυβέρνηση των βορείων γειτόνων μας παραδέχεται ότι η λεγόμενη “μακεδονική γλώσσα” ουσιαστικά κατασκευάσθηκε το 1945 επί κομμουνιστικού καθεστώτος και μάλιστα προέρχεται από διαλέκτους που ομιλούνται εντός του σημερινού κράτους. Η Φλώρινα δεν ανήκει στο κράτος αυτό. Άρα η Κυβέρνηση των Σκοπίων, εμμέσως πλην σαφώς, ομολογεί ότι ουδεμία σχέση έχει η επίσημη γλώσσα του κράτους με τοπικές ελληνοσλαβικές διαλέκτους λίγων κατοίκων της Φλώρινας. Αν οι δικαστικές αποφάσεις λάμβαναν υπ’ όψιν τους αυτή τη δήλωση θα είχαν τελείως διαφορετικό περιεχόμενο.

Είναι προφανές ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα χρησιμοποιηθεί και ως προπαγανδιστικό όπλο στην προεκλογική περίοδο εν όψει της 21ης Μαΐου. Ήδη διαβάζω  μηνύματα ορισμένων μικρών ομάδων που διεκδικούν την ψήφο μας και κατηγορούν εξ ίσου τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία για τη Συμφωνία. Κακώς κατηγορείται η ΝΔ, διότι είχε εγκαίρως και σαφώς προειδοποιήσει ότι δεν πρέπει να κυρωθεί η Συμφωνία από τη Βουλή. Δυστυχώς η Συμφωνία κυρώθηκε από 153 βουλευτές και μάλιστα με τη βοήθεια ορισμένων βουλευτών που εξελέγησαν με τους ΑΝΕΛ του κ. Καμμένου. Κάποιοι από αυτούς που σήμερα διαμαρτύρονται για τη Συμφωνία ψήφισαν το 2015 τους ΑΝΕΛ και με τη ψήφο τους κράτησαν επί 4,5 χρόνια τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Έτσι φτάσαμε  στη Συμφωνία των Πρεσπών.

Το 2015 κάποιοι διεκδικούσαν την ψήφο μας υποσχόμενοι ψευδώς  ότι θα σχίσουν το Μνημόνιο. Τώρα κάποιοι άλλοι υπόσχονται ότι θα σχίσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι αναξιόπιστοι.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 8.4.2023

Διάβασα με ενδιαφέρον τις δηλώσεις της γνωστής Βυζαντινολόγου Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ για το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Η Αρβελέρ τονίζει ότι πρέπει να συνεχισθεί απρόσκοπτα η λειτουργία του Ιδρύματος, το οποίο διαφημίζει την Ελλάδα  και διδάσκει την ελληνική γλώσσα σε πολλές χώρες. Ελπίζω να εισακουσθεί η αγωνία της από το Υπουργείο Πολιτισμού. Η Πολιτιστική Διπλωματία είναι ένα από τα ισχυρά όπλα της Ελλάδος και απαιτεί συντονισμένη δράση.

Είναι προς το συμφέρον της χώρας μας να προβάλλουμε διεθνώς την μακρόχρονη Ιστορία μας, τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού, τη λογοτεχνική παραγωγή όλων των ιστορικών περιόδων, την Ορθόδοξη Χριστιανική Τέχνη και παράδοση, τους σύγχρονους δημιουργούς μας.

Η Βουλή των Ελλήνων και η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας έχουν ξεκινήσει μία επιτυχημένη προσπάθεια προβολής του Ορθοδόξου ναού και μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς, της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, με την έκδοση ενός καλαίσθητου τόμου σε διάφορες γλώσσες και με τον εύγλωττο τίτλο: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας στον κόσμο. Με τον τρόπο αυτό υπογραμμίζεται η υποστήριξή μας προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ακούγεται διεθνώς η διαμαρτυρία μας για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε ισλαμικό τέμενος.

Μία καλή ιδέα θα ήταν να προβληθεί φέτος ο Διονύσιος Σολωμός με την ευκαιρία των 200 ετών από τη σύνθεση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν. Θα μπορούσε το Υπουργείο Εξωτερικών ή το Υπουργείο Πολιτισμού να εκδώσουν ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι με τις 158 στροφές του Ύμνου στα ελληνικά και στα αγγλικά, με την κατάλληλη εισαγωγή για τον ποιητή και για το περιεχόμενο του Ύμνου. Ο Σολωμός καταδεικνύει τη συνθετική ικανότητα των Ελλήνων, διότι συνδύασε ποιητικά μαθήματα που πήρε από την Ιταλία με εμπνεύσεις από τα δημοτικά μας τραγούδια και με τη Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη του. Προβάλλοντας τον Σολωμό και τον Ύμνο θυμίζουμε ότι δεν έληξε η επέτειος των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η Επανάσταση έληξε το 1829 και η Ελληνική Ανεξαρτησία ανακηρύχθηκε το 1830.

Μία προσωπικότητα που θαυμάζεται σήμερα και μάλιστα εντόνως στον χώρο της Μέσης Ανατολής είναι ο Μέγας Αλέξανδρος. Ο πρόσφατος σεισμός μάς θύμισε ότι η Αλεξανδρέττα-Ισκεντερούν της Τουρκίας πήρε το όνομά της από τον Μακεδόνα στρατηλάτη και ότι η Ορθόδοξη Μητρόπολη στο Χαλέπι της Συρίας ονομάζεται Μητρόπολη Βεροίας, λόγω της παρουσίας των Επιγόνων του Αλεξάνδρου στην ελληνιστική εποχή. Πρέπει  να αξιοποιήσουμε με κάθε τρόπο τη θετικό αποτύπωμα που άφησε ο Αλέξανδρος και με συνέδρια, εκδόσεις και εκδηλώσεις των Πρεσβειών μας να τονίζουμε την ελληνική καταγωγή του. Θα είναι  μία έμμεση απάντηση σε διάφορες προπαγάνδες γειτονικών χωρών που τον διεκδικούν.

Πριν από αρκετά χρόνια επισκέφθηκα την Ιορδανία. Στη θρυλική Πέτρα υπάρχουν ελληνιστικές επιγραφές και Βυζαντινός ναός. Στα Γέρασα υπάρχουν ερείπια αρχαίου ελληνικού θεάτρου με ταξιθεσία από το Α μέχρι το Ω,  καθώς και μία Βασιλική των πρώτων Χριστιανικών αιώνων. Κι όμως στο κέντρο του Αμμάν δεν βρήκα Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, αλλά το Ίδρυμα Κεμάλ Ατατούρκ, πολιτιστικό βραχίονα της Τουρκίας. Ρώτησα έναν Ιορδανό ξεναγό: Οι Οθωμανοί σάς είχαν κατακτήσει. Τι καλό σάς άφησαν: Ο  Ιορδανός μού απήντησε: Τίποτε καλό, παρά μόνο τον καφέ τους!

Ας προβάλλουμε τον Ελληνικό Πολιτισμό σε όλη τη διαχρονία του!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 1.4.2023

Φέτος η επέτειος της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 συμπίπτει με τη συμπλήρωση 200 ετών από την πρώτη διεθνή αναγνώριση του Αγώνος των Ελλήνων. Ήταν 25 Μαρτίου του 1823 όταν ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Κάννιγκ έδωσε εντολή στις βρετανικές αρχές των Επτανήσων να θεωρούν ως εμπόλεμα τα ελληνικά πλοία που πραγματοποιούσαν αποκλεισμό των παραλίων της Πελοποννήσου από την πλευρά του Ιονίου πελάγους. Ο ναυτικός αποκλεισμός είχε στόχο την παρεμπόδιση του ανεφοδιασμού των τουρκικών φρουρίων. Η Βρετανία κατείχε τα Ιόνια νησιά από το 1815 και πριν από την αναγνώριση χαρακτήριζε τα ελληνικά πολεμικά πλοία ως πειρατικά.

Η αναγνώριση αυτή θεωρείται ως μία ελληνική επιτυχία και αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη διπλωματική πράξη υπέρ των αγωνιζομένων Ελλήνων. Βεβαίως ο Κάννιγκ προέβη σε αυτή την πράξη με απώτερο στόχο την εξασφάλιση των βρετανικών πλοίων. Με την αναγνώριση ως εμπολέμων κάθε ζημία που θα προκαλούσαν οι Έλληνες σε βρετανικά συμφέροντα θα έπρεπε να αποζημιωθεί από τις πρώτες ελληνικές κυβερνήσεις, οι οποίες είχαν εκλεγεί από τις Εθνικές Συνελεύσεις του Αγώνος. Ενώ όταν η Βρετανία μας χαρακτήριζε πειρατές δεν είχε δικαίωμα να ζητήσει αποζημιώσεις!

Η πράξη του Κάννιγκ ήλθε μετά από δύο χρόνια εχθρικής στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων προς την Ελληνική Επανάσταση. Το Συνέδριο του Λάιμπαχ (Λιουμπλιάνας) το 1821 και της Βερόνας το 1822 δεν αντιμετώπισε θετικά την Ελληνική Επανάσταση. Άλλωστε ο προκάτοχος του Κάννιγκ, ο Λόρδος Κάστλρη, ήταν φίλος του Αυστριακού Καγκελλαρίου Μέττερνιχ και εχθρικά διατεθειμένος προς τους Έλληνες. Η αντιπαλότητα του Κάστλρη και του Μέττερνιχ προς τον ελληνικό αγώνα και προς τον Ιωάννη Καποδίστρια αποτέλεσε το θέμα της διατριβής του γνωστού και όχι συμπαθούς στους Έλληνες Χένρυ Κίσσιγκερ. Έχει τίτλο: A world restored, δηλ. ένας αποκατεστημένος κόσμος.

Αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε ως το κυριώτερο μήνυμα της βρετανικής αναγνώρισης είναι ότι ήλθε μετά από δύο χρόνια επιτυχιών και θυσιών των Ελλήνων. Ο Κάννιγκ αναγκάσθηκε να προβεί στη διεθνή αναγνώριση της Επαναστάσεως επειδή πείσθηκε ότι πρόκειται για τον αγώνα ενός λαού αποφασισμένου να νικήσει και να ελευθερωθεί. Τα δύο πρώτα χρόνια οι νίκες στο Βαλτέτσι, στα Δερβενάκια, στη Γραβιά και αλλού και οι διακηρύξεις της Α΄ Εθνικής Συνελεύσεως της Επιδαύρου παρουσίαζαν την εικόνα ενός λαού με αρχές και αξίες και με ικανούς αρχηγούς, όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης, ο Κ. Κανάρης κ.ά. Σημαντική ήταν  η απήχηση των σφαγών στη Χίο και στη Νάουσα το 1822, οι οποίες είχαν αρχίσει να συγκινούν τη διεθνή κοινή γνώμη.

Το θετικό στοιχείο των δύο πρώτων χρόνων ήταν η ενότητα μεταξύ των Ελλήνων. Δυστυχώς αυτή η ενότητα άρχισε να χάνεται τα επόμενα χρόνια και οι δύο εμφύλιοι απείλησαν την έκβαση της Επαναστάσεως. Το 1838 ο Θ. Κολοκοτρώνης είπε στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της Αθήνας ότι αν συνεχιζόταν το κλίμα ενότητας θα είχαμε φτάσει ίσως και ως την Κωνσταντινούπολη!

Ορθώς θεωρούμε φιλέλληνα τον Κάννιγκ και τού έχουμε αφιερώσει πλατεία στην Αθήνα. Αλλά ας μην ξεχνούμε ότι την πρώτη διεθνή αναγνώριση της Ελληνικής Επαναστάσεως την οφείλουμε στην ενότητα και στις θυσίες των προγόνων μας κατά τα πρώτα δύο χρόνια. Αυτή την ενότητα ας διαφυλάξουμε σήμερα. Η διχόνοια πάντα έβλαψε τον Ελληνισμό!

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 24.3.2023

Οι εξελίξεις στον βαλκανικό περίγυρο πάντα μας ενδιαφέρουν και πρέπει να μας ενδιαφέρουν. Προσφάτως είδαμε γεγονότα με επίκεντρο την προσέγγιση Σερβίας-Κοσσόβου και τη διαμάχη Βουλγαρίας-Σκοπίων. Όλα αυτά επηρεάζουν τα εθνικά συμφέροντά μας.

Ο Σέρβος Πρόεδρος Βούτσιτς και ο Πρωθυπουργός του Κοσσόβου Κούρτι θα ξαναβρεθούν στο τραπέζι του διαλόγου στις 18 Μαρτίου στην Αχρίδα. Ο Βούτσιτς έχει δηλώσει ότι δεν θα αναγνωρίσει de jure το Κόσσοβο.  Φαίνεται, όμως, έτοιμος να δεχθεί ως λύση το γερμανικό μοντέλο. Ο όρος χρησιμοποιείται για να θυμίσει το παράδειγμα της Δυτικής Γερμανίας, η οποία από το 1945 μέχρι και το 1989 ουδέποτε αναγνώρισε τυπικά και νομικά την Ανατολική Γερμανία (Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας). Όμως δεν εμπόδισε τη σύναψη σχέσεων της ΛΔΓ με άλλα κράτη. Η ευρωπαϊκή πρόταση είναι να αποδεχθεί η Σερβία την ένταξη του Κοσσόβου στην Ευρ. Ένωση και στο ΝΑΤΟ χωρίς, όμως, να πιεσθεί να το αναγνωρίσει ως κράτος.

Το Βελιγράδι θεωρεί ότι στο Κοσσυφοπέδιο, Κόσσοβο και Μετόχια όπως το ονομάζει, βρίσκεται το λίκνο της εθνικής και θρησκευτικής ιστορίας του σερβικού λαού. Χαρακτηρίζει το Κόσσοβο ως παρανόμως αποσχισθέν έδαφος της  Σερβίας. Οι ΗΠΑ και πολλές δυτικές χώρες έχουν αναγνωρίσει ο Κόσσοβο ως ανεξάρτητο κράτος, αλλά υπάρχουν και οι σοβαρές επιφυλάξεις. Η Ισπανία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Ελλάδα και η Κύπρος δεν το έχουν αναγνωρίσει. Μάλιστα η Ισπανική κυβέρνηση προ ολίγων ημερών δήλωσε ότι, ακόμη και αν συναφθεί μία συμφωνία μεταξύ Σέρβων και Αλβανών Κοσσοβάρων, η Ισπανία δεν θα προβεί  σε αναγνώριση της κρατικής οντότητας που έχει έδρα την Πρίστινα.

Πιστεύω ότι η ισπανική προσέγγιση είναι συνετή. Η ελληνική διπλωματία δεν πρέπει να κάνει οποιοδήποτε βήμα αν δεν διαβουλευθεί με τις άλλες 4 χώρες-μέλη της Ευρ. Ένωσης που προαναφέραμε. Ας θυμηθούμε ότι ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα ουδέποτε έπαυσε να δηλώνει οπαδός της Μεγάλης Αλβανίας. Τίρανα και Πρίστινα κατά καιρούς συζητούν το ενδεχόμενο ένωσης. Αν η Αθήνα προβεί σε αναγνώριση του Κοσσόβου ως ανεξαρτήτου κράτους μήπως δώσει το μήνυμα ότι ευνοεί τα σχέδια της Μεγάλης Αλβανίας; Πόσο βιώσιμο θα είναι το μικρό κράτος των Σκοπίων αν μεθαύριο η αλβανική κοινότητα (30% του πληθυσμού) αποφασίσει να ακολουθήσει το παράδειγμα του Κοσσόβου;

Το άλλο ζήτημα που παράγει εξελίξεις είναι η αυστηρή στάση της Βουλγαρίας απέναντι στην ευρωπαϊκή προοπτική του κράτους των Σκοπίων. Η Βουλγαρία, παρά τη μακροχρόνια κυβερνητική αστάθεια στο εσωτερικό της, κάνει τη διαπραγμάτευση που δεν έκαναν  οι Έλληνες συντάκτες  της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Ήδη οι Βούλγαροι επέτυχαν έναν στόχο. Η κυβέρνηση στα Σκόπια παραδέχθηκε δημοσίως ότι η λεγόμενη «μακεδονική γλώσσα» κατασκευάσθηκε το 1945, δηλαδή επί του κομμουνιστικού καθεστώτος του Τίτο. Τώρα η Σόφια πιέζει για την αναφορά της βουλγαρικής μειονότητας ως συνιστώσας εθνότητας  στο κανονιστικό τμήμα του Συντάγματος των Σκοπίων. Η αλλαγή του Συντάγματος στα Σκόπια απαιτεί μία αυξημένη πλειοψηφία, την οποία αυτή τη στιγμή δεν διαθέτει η κυβέρνηση Κοβάτσεφσκι. Η κρίσιμη συζήτηση στη Βουλή θα γίνει τον Αύγουστο ή Σεπτέμβριο.

Να προσέξουμε τα ζητήματα Ιστορίας και εθνικής ταυτότητας για να μην βγούμε χαμένοι από τις εξελίξεις.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.3.2023

Πηγή φωτογραφίας: EPA-EFE / STEPHANIE LECOCQ

Στις 14 Μαΐου στην Τουρκία ο Ταγίπ Ερντογάν θα αντιμετωπίσει ως αντίπαλο στις Προεδρικές εκλογές τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τον οποίο επέλεξε η ομάδα των 6 κομμάτων της Αντιπολίτευσης. Προτείνω να είμαστε επιφυλακτικοί στα προγνωστικά μας. Ο καθένας έχει υπέρ και κατά. Θυμίζω ορισμένα:

Στα υπέρ του Ερντογάν καταγράφω το ισλαμικό ιδεολογικό πρόσημό του, το οποίο συγκινεί μεγάλο μέρος του τουρκικού εκλογικού σώματος. Μην ξεχνούμε ότι έχει επενδύσει σε θρησκευτικούς συμβολισμούς, όπως η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Υπάρχουν στη γείτονα χώρα πολλά θρησκευτικά σωματεία και ιδρύματα, τα οποία θα τον στηρίξουν απέναντι στον Κιλιτσντάρογλου, που ανήκει στη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβιτών.

Ο νυν Πρόεδρος επιχειρεί επίσης να αξιοποιήσει την οθωμανική νοσταλγία και δηλώνει κατά καιρούς ότι θεωρεί άδικα τα σύνορα, τα οποία επέβαλε στην νέα Τουρκία η Συνθήκη της Λωζάννης. Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια  από την υπογραφή του τελικού κειμένου στη Λωζάννη, δηλαδή στις 24 Ιουλίου. Ο Ερντογάν θα κάνει τα πάντα για να είναι αυτός Πρόεδρος όταν συμπληρώνονται τα 100 χρόνια, φέτος τον Ιούλιο. Δεν έχει αντίπαλο μόνον τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά και τον Κεμάλ Ατατούρκ. Εμμέσως πλην σαφώς υπονοεί ότι στη Λωζάννη το 1923 ο Κεμάλ και οι αντιπρόσωποί του έκαναν λάθη, τα οποία εκείνος θα επανορθώσει. Στην πραγματικότητα εδώ και χρόνια ο Ερντογάν εκφράζει την εκδίκηση ενός ισλαμικού υποστρώματος, το οποίο διαφωνεί με  τις μεταρρυθμίσεις του Ατατούρκ και των διαδόχων του.

Ο Ερντογάν έχει αρχίσει να δίνει παροχές, δηλαδή αυξήσεις μισθών και συντάξεων. Βεβαίως έχει εις βάρος του την κατακραυγή των πολιτών για τις συνέπειες του φονικού σεισμού. Ήδη βλέπουμε ότι προσπαθεί να επιρρίψει τις ευθύνες στους κατασκευαστές και σε οποιονδήποτε άλλον πλην του εαυτού του.

Δεν γνωρίζουμε τις κρυφές πηγές χρηματοδότησής του, εντός και εκτός Τουρκίας, αλλά οπωσδήποτε υπάρχουν και θα τον στηρίξουν δυναμικά.

Ο Κιλιτσντάρογλου από την πλευρά του βασίζεται στην κόπωση πολλών ψηφοφόρων από τη μακρά διακυβέρνηση του Ισλαμικού Κόμματος και στην ανάγκη των μεταρρυθμιστών να διασώσουν το κεκτημένο που δημιούργησε ο Ατατούρκ. Επίσης βασίζεται στη δημοτικότητα των δύο Δημάρχων που τον στηρίζουν, Άγκυρας και Κωνσταντινουπόλεως. Εάν δεν ξαναφύγει από τη συμμαχία η Ακσενέρ τού χαρίζει και ένα κομμάτι ψηφοφόρων της εθνικιστικής πτέρυγας. Από την άλλη πλευρά, αν κατορθώσει να κρατήσει σε δεύτερο πλάνο την Ακσενέρ, ώστε να μην προβάλλεται, δεν αποκλείεται να πάρει ψήφους και από τη μεγάλη Κουρδική μειονότητα.

Φυσικά στα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής ο υποψήφιος της Αντιπολίτευσης θα παίξει το εντυπωσιακά διεκδικητικό χαρτί εναντίον Ελλάδος και Κύπρου. Όχι μόνον για εντυπωσιασμό, αλλά διότι πράγματι αυτά είναι τα πιστεύω του. Τον είδαμε κατά τη διάρκεια του 2022 να κατηγορεί τον Ερντογάν για εγκατάλειψη των νησιών του Αιγαίου στα χέρια της Ελλάδος. Μάλιστα τού θύμισε το …ένδοξο παράδειγμα του Ετσεβίτ, ο οποίος εισέβαλε στην Κύπρο το 1974.

Ο Κιλιτσντάρογλου θα επιχειρήσει να εμφανισθεί ως φιλοδυτικός και ικανός να διευρύνει τα  διπλωματικά ερείσματα της χώρας του. Δεν γνωρίζουμε, όμως, αν αυτή η προσέγγιση αποτελεί σημαντικό κριτήριο ψήφου για την πλειονότητα των Τούρκων.

Ας μην βιαστούμε, λοιπόν, να προβλέψουμε τον νικητή.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 11.3.2023