Άρθρα

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Οι γνωστοί αποδομητές της Ιστορίας μας εμφανίσθηκαν πάλι. Τώρα αμφισβητούν την αξία των εορτασμών των 200 ετών από την Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ζητούν να ακυρωθεί η προσπάθεια της κυβερνήσεως, η οποία αποκρυσταλλώνεται στο άρθρο 113 του νόμου για το Επιτελικό Κράτος. Τούς ενοχλεί κάθε συζήτηση για την εθνική μας ταυτότητα. Καλό είναι να τούς απαντήσει μία σπουδαία μορφή των γραμμάτων, που έζησε κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως: Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός.

Στον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» δίνει απαντήσεις για τον χαρακτήρα του Αγώνα. Ήταν αγώνας για Ελευθερία βγαλμένη από τα κόκκαλα των Ελλήνων. Ήταν αγώνας εθνικός και όχι ταξικός. Ήταν αγώνας Χριστιανών Ορθοδόξων που καταπιέσθηκαν επί αιώνες. Ήταν αγώνας με δημοκρατικά και οικουμενικά μηνύματα. Ας θυμηθούμε τους στίχους του Σολωμού:

Σούλθε εμπρός λαμποκοπώντας

Η Θρησκεία μ’ ένα σταυρό

Και το δάχτυλο κινώντας

Που ανεί τον ουρανό. (στροφή 89)

Ο ποιητής υπογραμμίζει και εδώ και σε άλλα σημεία τη δύναμη της Χριστιανικής Πίστης των αγωνιστών. Δεν νοείται εορτασμός του 1821 χωρίς αναφορά στην Ορθόδοξη Πίστη των πρωταγωνιστών.

Ω τρακόσιοι! σηκωθήτε

Και ξανάλθετε σ’ εμάς.

Τα παιδιά σας θέλ’ ιδήτε

Πόσο μοιάζουνε με σας. (στροφή 78)

Η διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού ουδέποτε αμφισβητήθηκε από τους προγόνους μας του 1821. Είχαν επίγνωση ότι συνεχίζουν τις μάχες των Τριακοσίων του Λεωνίδα και γενικότερα τωνΑρχαίων και των Βυζαντινών.

Όλοι κλαύστε, αποθαμένος

Ο αρχηγός της Εκκλησιάς

Κλαύστε, κλαύστε, κρεμασμένος

Ωσάν νάτανε φονιάς. (στροφή 135)

Η θυσία του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ συγκλόνισε τον Ελληνισμό. Πολυάριθμοι κληρικοί και μοναχοί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του Αγώνος. Το 2021 είναι μία ευκαιρία να τιμηθεί η μνήμη τους.

Η Διχόνοια που βαστάει

Ένα σκήπτρο η δολερή

Καθενός χαμογελάει

Πάρτο, λέγοντας, και συ. (στροφή 144)

Ο Σολωμός θυμίζει το μεγάλο ελάττωμα των Ελλήνων και μάς συμβουλεύει να το αποφύγουμε στο μέλλον. Η διχονοια παρ’ ολίγον να καταστρέψει την Επανάσταση του 1821. Και αυτό αξίζει να το τονίσουμε ιδιαιτέρως στις νέες γενιές.

Γκαρδιακά χαροποιήθη

Και του Βάσιγκτον η γη,

Και τα σίδερα ενθυμήθη

Που την έδεναν και αυτή. (στροφή 22)

Η Ελληνική Επανάστση είχε χαρακτήρα οικουμενικό. Έδωσε χαρά στους Αμερικανούς, στη χώρα του Τζωρτζ Ουάσιγκτων, η οποία είχε αγωνισθεί το 1776 κατά των Βρετανών για την ανεξαρτησία της. Αλλά και άλλοι λαοί, πχ στη Λατινική Αμερική, επηρεάσθηκαν δημιουργικά από τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.

Και του Ρήγα σου απεκρίθη

Πολεμόκραχτη η φωνή. (στροφή 18)

Τα δημοκρατικά κηρύγματα του Ρήγα Βελεστινλή αφύπνισαν τους Έλληνες.

Το 2021 ας ξαναδιαβάσουμε τις 158 στροφές του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν».

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 11.8.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Το εκκλησιαστικό εορτολόγιο των ημερών και η μελέτη της Ιστορίας με οδηγούν να τιμήσω μία αγιασμένη μορφή της Ορθοδοξίας Στις 7 Αυγούστου η Ορθόδοξη Εκκλησία μας και ιδιαιτέρως η Δυτική Μακεδονία εορτάζει την μνήμη του Οσίου Νικάνορος του Θεσσαλονικέως. Γεννήθηκε στην πόλη του Αγίου Δημητρίου το 1491 και βαπτίσθηκε Νικόλαος. Είχε θαυμαστή μόρφωση και διακόνησε αρχικά ως γραμματεύς του τότε Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης. Νωρίς αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχισμό και μοίρασε στους φτωχούς την μεγάλη πατρική περιουσία του. Η παράδοση αναφέρει ότι είχε γνωρισθεί με τον Όσιο Διονύσιο, τον ιδρυτή της ιστορικής Μονής κοντά στο Λιτόχωρο.

Ο Νικόλαος, που έλαβε το αρχαίο μακεδονικό και συγχρόνως χριστιανικό όνομα Νικάνωρ, δίδαξε σε πόλεις και χωριά της Δυτικής Μακεδονίας και βοήθησε πολλούς Έλληνες να μην εξισλαμισθούν. Στον τομέα αυτό θεωρείται πρόδρομος του Αγίου Κοσμά. Ασκήτευσε επί αρκετά έτη σε μία σπηλιά στο όρος Καλλίστρατο δίπλα στον ποταμό Αλιάκμονα και απέναντι από το σημερινό χωριό Χρώμιο Κοζάνης. Ο Όσιος Νικάνωρ ίδρυσε την περίφημη Ιερά Μονή της Ζάβορδας, η οποία συνδέθηκε με το όνομά του και η οποία πανηγυρίζει την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Εκοιμήθη το 1549 αφού έγινε ονομαστός για τα θαύματά του σε όλη την τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Η θαυματουργός κάρα του σώζεται και προσκυνείται σήμερα στη Μονή του.

Η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος – Οσίου Νικάνορος Ζάβορδας υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Γρεβενών και αποτελεί προσκύνημα πανελλήνιο. Διατηρεί σπουδαία βιβλιοθήκη με ιστορικά κειμήλια. Ο Όσιος Νικάνωρ θεωρείται προστάτης όλης της Δυτικής Μακεδονίας και βρίσκουμε Ναούς του στην Κοζάνη, στην Καστοριά, στην Εράτυρα, σε χωριά της Κόνιτσας κ.α. Με τα θαύματά του έσωσε πολλούς Χριστιανούς από ασθένειες και επιδημίες.

Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα οι μοναχοί της Ζάβορδας βοηθούσαν τους Έλληνες αγωνιστές να εισέρχονται στη Μακεδονία και τους περνούσαν με το σχοινί πάνω από τα φουσκωμένα νερά του Αλιάκμονα. Εκεί οι Μακεδονομάχοι εύρισκαν καταφύγιο και τροφή σε δύσκολες στιγμές. Με την βοήθεια της Μονής πέρασαν τον Αλιάκμονα την 11η Οκτωβρίου 1912 τα τμήματα της 5ης Μεραρχίας για να λάβουν μέρος στον ένδοξο Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Λόγω της εθνικής και θρησκευτικής της δράσεως η Μονή έγινε στόχος εκδικητικών διαθέσεων από διάφορες πλευρές κυρίως δε από τους εξισλαμισμένους «Βαλαάδες» της περιοχής Βεντζίων. Ο σημερινός επισκέπτης θαυμάζει το εντυπωσιακό τοπίο καθώς η Μονή είναι κτισμένη σαν φρούριο σε ύψωμα, το οποίο κατά τα τρία τέταρτα περιβάλλεται από τον ρου του Αλιάκμονα.

Με τον καταστροφικό σεισμό του 1996 επλήγη η Μονή μαζί με ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος κατέβαλε κάθε προσπάθεια, ακόμη και με προσωπική χειρωνακτική εργασία, για την αποκατάσταση των ζημιών στα τείχη και στα κελλιά. Από τα παλαιά κτίσματα σώθηκε το Καθολικό, δηλ. ο κεντρικός Ναός της Μονής. Διασώζει επιγραφή, η οποία αναφέρει ότι τον Ναό αγιογράφησαν καλλιτέχνες από την Σέλιτσα, σημερινή Εράτυρα, του Νομού Κοζάνης.

Ο νυν Μητροπολίτης Γρεβενών Σεβασμιώτατος κ. Δαβίδ εγκατέστησε στη ιστορική Μονή νέα ανδρική αδελφότητα. Η πανήγυρις της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως Ζάβορδας διαρκεί επί τριήμερον, δηλαδή από τις 5 Αυγούστου, παραμονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, μέχρι και τις 7 Αυγούστου, ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία μας τιμά τον Άγιο κτήτορα της Μονής.

Αν κάποιος θαρραλέος και φιλότιμος δάσκαλος έλεγε στους μαθητές του λίγα λόγια για τον Όσιο Νικάνορα και το μοναστήρι του, οι νέοι μας και οι νέες μας θα μάθαιναν ότι πολλοί κληρικοί και μοναχοί επί Τουρκοκρατίας κράτησαν όρθια την εθνική συνείδηση αποτρέποντας τους εξισλαμισμούς. Όποιος χανόταν για την Ορθοδοξία εκείνη την εποχή χανόταν και για τον Ελληνισμό. Τούρκευε, γινόταν φανατικός ανθέλληνας. Παράδειγμα οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, που μάς απασχολούν ακόμη και σήμερα μέσω της αλβανικής προπαγάνδας. Ήταν Χριστιανοί που εξισλαμίσθηκαν τον 17ο αιώνα, άλλοι εκουσίως, άλλοι βιαίως. Η αλλαγή του θρησκεύματος τούς οδήγησε γρήγορα και σε αλλαγή της εθνικής συνειδήσεως. Ενώ αντιθέτως πολλοί Καππαδόκες και Πόντιοι που αναγκάσθηκαν να μιλούν τουρκικά κράτησαν την ελληνικότητά τους μέσω της Ορθοδοξίας.

Στα μαύρα χρόνια της δουλείας η Ορθοδοξία ήταν η δύναμη που διετήρησε τον Ελληνισμό, γράφει ο αείμνηστος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν. Αυτό βίωναν καθημερινά με το έργο τους Ορθόδοξοι μοναχοί όπως ο Όσιος Νικάνωρ, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Νεκτάριος Τέρπος και άλλοι γνωστοί ή άγνωστοι. Και μοναστήρια σαν αυτό της Ζάβορδας βοήθησαν όλους τους εθνικούς αγώνες για την Ελευθερία και την απομάκρυνση διαφόρων κατακτητών. Θα έπρεπε από κάποιο σχολικό βιβλίο να μαθαίνουν τα ελληνόπουλα την προσφορά της Μονής Ζάβορδας στην παιδεία και στους αγώνες του Έθνους.

Για τους ενδιαφερομένους αναφέρω ότι ο ιστορικός και θεολόγος Ζήσης Μπέλλος στη μεταπτυχιακή του εργασία για το Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ ασχολήθηκε με τα παλαιά και πολύτιμα βιβλία χειρόγραφα της Μονής Ζάβορδας. Σε μία σημείωση στο περιθώριο λειτουργικού βιβλίου του 18^ου αιώνος γίνεται αναφορά στην επίσκεψη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στη Μονή.

Ας προσευχηθούμε στον Όσιο Νικάνορα να μεσιτεύει υπέρ της εθνικής ελευθερίας και της πνευματικής καρποφορίας μας.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 7.8.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 2 Αυγούστου οι Βούλγαροι και οι Σκοπιανοί γείτονές μας γιόρτασαν την εξέγερση του Ίλιντεν. Ας θυμηθούμε τα γεγονότα:

Στις 20 Ιουλίου 1903, ενώ η Μακεδονία βρισκόταν υπό οθωμανικό ζυγό, η Βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση ΒΜΡΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) και η Βουλγαρική Σχισματική Εξαρχία υποκίνησαν μία ένοπλη εξέγερση Χριστιανικών πληθυσμών. Το φανερό σύνθημα ήταν «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες», αλλά το υποκρυπτόμενο αίτημα ήταν «Η Μακεδονία στους Βουλγάρους». Οι Βούλγαροι ένοπλοι έσπασαν τηλεγραφικούς στύλους, ξήλωσαν σιδηροδρομικές γραμμές και επιτέθηκαν στη τουρκική φρουρά του Κρουσόβου. Οι Τούρκοι στρατιώτες επέβαλαν σκληρά αντίποινα σε τρεις ελληνοβλαχικές κωμοπόλεις: Το Κρούσοβο, την Κλεισούρα και το Νυμφαίο, τις οποίες έκαψαν.

Τι σημαίνει Ίλιντεν; Στα βουλγαρικά σημαίνει «ημέρα του Ηλία», δηλαδή εορτή του Προφήτη Ηλία. Όντως η 20ή Ιουλίου για όλους τους Ορθοδόξους είναι η ημέρα τιμής προς τον Προφήτη Ηλία.

Τι αποτελέσματα είχε; Η Αθήνα αφυπνίσθηκε βλέποντας την καταστροφή βλαχοφώνων ελληνικών κωμοπόλεων και την επικίνδυνη δράση της βουλγαρικής ΒΜΡΟ. Άρχισε η συστηματική αποστολή αξιωματικών, δασκάλων και άλλων ενισχύσεων προς τον αγωνιζόμενο Ελληνισμό της υπόδουλης Μακεδονίας. Ο κίνδυνος ήταν η Μακεδονία να φύγει μεν από τον ζυγό των Οθωμανών, αλλά να καταστεί επαρχία της Μεγάλης Βουλγαρίας.

Μετείχαν και ελληνικής συνειδήσεως πληθυσμοί; Ναι, άλλοι από πίεση και φόβο, άλλοι πιστεύοντας ότι ήταν μία αντιτουρκική εξέγερση. Το ότι καθοδηγήθηκαν από τους Βουλγάρους δεν αλλοιώνει τη συνείδηση αυτών των πληθυσμών. Ο Άγγλος Πρόξενος στο Μοναστήρι, πρωτεύουσα τότε μιας Οθωμανικής Περιφέρειας και νυν Μπίτολα των Σκοπίων, ο Τζέημς Μακ Γκρέγκορ, καταγράφει σε εκθέσεις του ότι οι Έλληνες που συμμετείχαν είτε ελληνόφωνοι, είτε σλαβόφωνοι, είτε βλαχόφωνοι, διατήρησαν αλώβητη την ελληνική συνείδησή τους. (Κων. Βακαλόπουλος, Το Μακεδονικό Ζήτημα, έκδοση εφημερίδος ΤΑ ΝΕΑ, σελ 196).

Υπήρχε τότε «μακεδονικό έθνος»; Σαφώς όχι. Όλες οι αναφορές των δυτικών Προξένων από τη Θεσσαλονίκη και το Μοναστήρι, που περιγράφουν στις κυβερνήσεις τους το Ίλιντεν, μιλούν για Έλληνες, Βουλγάρους και Τούρκους, αλλά πουθενά για Μακεδόνες ως ξεχωριστό έθνος. Όπως είναι γνωστό το τεχνητό αυτό έθνος κατασκευάσθηκε το 1944 από τον κομμουνιστή δικτάτορα Τίτο της Γιουγκοσλαβίας.

Ποιο θεωρείται από τους Σκοπιανούς ως το δεύτερο Ίλιντεν; Η προαναφερθείσα τεχνητή εθνογένεση πανηγυρίσθηκε και ανακοινώθηκε από τον Τίτο στις 2 Αυγούστου το 1944 στη Μονή του Αγίου Προχόρου Πιτσίνσκι. Η ημερομηνία αντιστοιχεί με την 20ή Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο. Τότε δόθηκε και το σύνθημα ότι η «Μακεδονία» του Βαρδάρη, με έδρα τα Σκόπια, πρέπει να ελευθερώσει τη «Μακεδονία του Αιγαίου» από την Ελλάδα και τη «Μακεδονία του Πιρίν» από τη Βουλγαρία.

Σήμερα οι Βούλγαροι θεωρούν την εξέγερση βουλγαρική και οι Σκοπιανοί «μακεδονική».

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 4.8.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Μία από τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής πρέπει να σχολιασθεί και να επαινεθεί ξεχωριστά. Πρόκειται για την αναφορά του στο 2021 και στην προετοιμασία της Ελληνικής Πολιτείας για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Πιστεύω ότι η επέτειος αυτή είναι μία μεγάλη ευκαιρία για να μελετήσουμε σωστά την Ιστορία, να διδαχθούμε από τα λάθη του παρελθόντος και να θυμηθούμε πώς επιβίωσε ο Ελληνισμός και πώς κατόρθωσε να ελευθερωθεί μετά από μακροχρόνια δουλεία.

«Με λογισμό και μ’ όνειρο», όπως έγραφε και ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Να αναλογισθούμε, να μάθουμε, να προβληματισθούμε, αλλά και συγχρόνως να θέσουμε ένα νέο όραμα, ένα νέο μεγάλο εθνικό στόχο. Από το 1453 μέχρι τη Μικρασιατική Τραγωδία του 1922, ο Ελληνισμός τρεφόταν πνευματικά και εξορμούσε προς τις πολεμικές και διπλωματικές μάχες με όραμα τη Μεγάλη Ιδέα. Ο στόχος ήταν να ελευθερωθούν όλα τα εδάφη, στα οποία οι Έλληνες αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού. Το όραμα αυτό ωφέλησε το Έθνος μας, διότι αποτέλεσε δύναμη ελπίδας μέσα στην καταχνιά της Τουρκοκρατίας. Η Μεγάλη Ιδέα οδήγησε στο 1821 και στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους. Πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο εθνικό όραμα.

Εκτός από τη Μεγάλη Ιδέα το Έθνος στηρίχθηκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στη θυσία των Νεομαρτύρων, στην αλληλεγγύη που καλλιέργησε ο θεσμός των κοινοτήτων, στην αγάπη του Έλληνα για τα γράμματα, στο αντιστασιακό πνεύμα των Κλεφτών και στον συνδυασμό πατριωτισμού και ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που επέδειξαν οι έμποροι και οι ναυτικοί.

Η επέτειος των 200 χρόνων θα είναι μία ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ότι το 1821 υπήρξε το αποτέλεσμα των δημιουργικών συνθέσεων, οι οποίες είναι αναγκαίες και σήμερα. Η προετοιμασία του Αγώνος στηρίχθηκε στις παραδόσεις της Ορθοδοξίας, στην πεποίθηση για τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού και στην επιλεκτική αξιοποίηση ορισμένων στοιχείων του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Κάνει λάθος όποιος αγνοεί τις επιδράσεις του Διαφωτισμού στα κείμενα του Ρήγα Βελεστινλή και στα πρώτα Συντάγματα της Ελληνικής Επαναστάσεως. Λάθος, όμως, κάνει και όποιος προσπαθεί να μάς πείσει ότι ο Κολοκοτρώνης, ο Μακρυγιάννης, ο Κανάρης, ο Καρατάσος και οι άλλοι αγωνιστές είχαν κάτω από το προσκέφαλό τους τα βιβλία του Βολταίρου και του Ντιντερό.

Ο εορτασμός, λοιπόν, των 200 ετών από την Εθνεγερσία θα έχει ουσιαστικά αποτελέσματα αν βοηθήσει τους νέους και τις νέες μας να κατανοήσουν την αξία των συνθέσεων ώστε να προχωρήσουν σήμερα σε ανάλογα εγχειρήματα, με επίγνωση των συγχρόνων αναγκών.

Ο πρώτος Κυβερνήτης, ο Ιωάννης Καποδίστριας, συνομιλούσε επιτυχώς με τις ξένες κυβερνήσεις και ταυτοχρόνως είχε πάντα δίπλα του την εικόνα της Παναγίας!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 28.7.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

9 Ιουλίου 1821. Η σφαγή του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και εκατοντάδων κληρικών και λαϊκών από τους Οθωμανούς στη Λευκωσία. 15 Ιουλίου 1974. Το εγκληματικό πραξικόπημα στην Κύπρο. 20 Ιουλίου 1974. Η εισβολή του Τουρκικού Αττίλα. Ήταν Σάββατο τότε όπως και φέτος. Την ώρα που το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου υπενθύμιζε την εορτή του Προφήτη Ηλία έπεφταν οι πρώτοι Τούρκοι αλεξιπτωτιστές.

Πέρασε πολλά δεινά η Κύπρος στην πολυτάραχη ιστορία της, αλλά κράτησε την ελληνική ψυχή της. Από τότε που οι Αχαιοί κατέφθασαν στα χαμογελαστά ακρογιάλια της μέχρι σήμερα ένα δραστήριο και μαχητικό κομμάτι του Ελληνισμού ζει και προοδεύει στη Μεγαλόνησο της Ανατολικής Μεσογείου. Και από τότε που οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας έφεραν στο νησί τη διδασκαλία του Ευαγγελίου η Ορθοδοξία αναζωγόνησε πνευματικά τους Κυπρίους και συνδέθηκε άρρηκτα με την ταυτότητά τους.

Θαυμάζω τον Ελληνισμό της Κύπρου, διότι στάθηκε όρθιος απέναντι σε δυνατούς ανέμους και καταιγίδες. Θαυμάζω τους Έλληνες Κυπρίους, διότι παρά τις πολλαπλές εισβολές και κατακτήσεις διαφύλαξαν την Ορθόδοξη Πίστη και την ελληνική γλώσσα. Τους θαυμάζω, διότι λίγα χρόνια μετά την εισβολή του 1974 επούλωσαν τις περισσότερες πληγές και παρουσίασαν ένα οικονομικό θαύμα. Μάς εντυπωσίασαν και πολύ προσφάτως όταν ξεπέρασαν μέσα σε λίγα χρόνια την οικονομική κρίση.

Η ελληνική και ορθόδοξη παρουσία στην Κύπρο αποτελεί πηγή εμπνεύσεως για τους ποιητές. Ο Κύπριος Βασίλης Μιχαηλίδης, που έζησε στα τέλη του 19^ου και στις αρχές του 20ού αιώνος, κατέγραψε στην τοπική διάλεκτο, την τόσο κοντινή στα Αρχαία Ελληνικά, τον διάλογο του Εθνομάρτυρος Αρχιεπισκόπου Κυπριανού με τον Κιουτσούκ Μεχμέτ:

«Η Ρωμηοσύνη εν φυλή συνόκαιρη του κόσμου

Κανένας δεν εβρέθηκε για να την ιξηλείψη

Κανένας γιατί σκέπει την που τάψη ο Θεός μου.

Η Ρωμηοσύνη εν να χαθεί όντας ο κόσμος λείψη»!

Δηλαδή: Ο Ορθόδοξος Ελληνισμός δεν πρόκειται να εξαφανισθεί υπό την πίεση των κατακτητών, αλλά θα επιβιώνει μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, διότι τον προστατεύει από ψηλά ο Θεός! Μήνυμα αντιστάσεως και ελπίδας.

Ο Γεώργιος Σεφέρης, διπλωμάτης και Νομπελίστας ποιητής μας, επισκέφθηκε το 1953 την Κύπρο, δύο χρόνια πριν ξεσπάσει ο Αγώνας του Κυπριακού Ελληνισμού για την Αυτοδιάθεση. Τα Κυπριακά ποιήματά του δείχνουν πόσο εντυπωσιάσθηκε από τις αρχαίες ελληνικές ρίζες και από την Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση των Κυπρίων. Τον εμπνέει ο Άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος που έγραψε σπουδαία θεολογικά και ιστορικά κείμενα στο τέλος του 12^ου και στις αρχές του 13^ου αιώνος. Γράφει ότι από την Κύπρο η Ελλάδα φαίνεται πιο πλατειά. Υπογραμμίζει ότι πρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα και να στηρίξουμε τον εκτός Ελλάδος Ελληνισμό:

«Φωνή Κυρίου ἐπί τῶν ὑδάτων. Νῆσός τις ἔστι»! (Σαλαμίνα της Κύπρος).

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 22.7.2019

Φωτογραφία: Intimenews/ΛΙΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας είναι ένα ευχάριστο γεγονός για την πατρίδα, την κοινωνία, την οικονομία, την παιδεία, την εδραίωση αισθήματος ασφαλείας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι άξιος συγχαρητηρίων. Εύχομαι καλή επιτυχία στη νέα κυβέρνηση.

Η νίκη αυτή δεν οφείλεται μόνο στα λάθη του ΣΥΡΙΖΑ και στα επιχειρήματα της ΝΔ. Οφείλεται και σε μία γενικότερη υποχώρηση των αριστερών ιδεών στην ελληνική κοινωνία. Μέχρι πριν από λίγα χρονια υπήρχε η αίσθηση ότι η Αριστερά κυριαρχεί στη μάχη των ιδεών στα Πανεπιστήμια, στις εκδόσεις, στα Μέσα Ενημερώσεως, στη νεολαία. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Όπως θα έλεγε ο Ιταλός θεωρητικός του μαρξισμού Αντόνιο Γκράμσι, η Αριστερά πρώτα έχασε την κοινωνία των ιδεών και των πολιτών και μετά έχασε την πολιτική εξουσία.

Η ιδεολογική υποχώρηση της Αριστεράς στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια οφείλεται σε πολλούς και ετερόκλητους παράγοντες. Πιστεύω ότι οι κυριώτεροι είναι οι εξής:

Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων που είχε ως επακόλουθο την κατάρρευση και των σχετικών μύθων. Όλοι μάθαμε για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τα προνόμια μιας μικρής ολιγαρχίας κομματικών στελεχών, για την καταδίωξη των κληρικών και της Χριστιανικής Πίστης κ.λπ.

Η συγγραφή τεκμηριωμένων βιβλίων για τις ευθύνες της ελληνικής Αριστεράς στις εμφύλιες συγκρούσεις της περιόδου 1943- 1949.

Η στροφή πολλών Ελλήνων στη μελέτη της Ορθοδοξης Χριστιανικής Παράδοσης, της εκκλησιαστικής Ιστορίας και της πνευματικότητος των Αγίων και των Πατέρων μας.

Η αναζήτηση της εθνικής ταυτότητας και η γνωριμία με το ιστορικό παρελθόν μακρυά από τις διαστρεβλώσεις τύπου «συνωστισμός στη Σμύρνη».

Η ενίσχυση της εθνικής ευαισθησίας και το ενδιαφέρον των Ελλήνων για τα μεγάλα προβλήματα του Έθνους, όπως είναι η πλαστογράφηση της Ιστορίας της Μακεδονίας, η καταπίεση των Βορειοηπειρωτών αδελφών μας, η τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Τα ογκώδη συλλαλητήρια κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών δεν τα συγκρότησαν κάποιοι ακραίοι, όπως δήλωνε η απελθούσα Κυβέρνηση. Το 80% του λαού μας τάχθηκε κατά της Συμφωνίας αυτής, η οποία επιφέρει πολλές αρνητικές συνέπειες.

Η επιτυχία του κοινωνικού φιλελευθερισμού ως οικονομικού παραδείγματος σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.

Τα 4,5 χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία κατεδάφισαν το δήθεν ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς.

Η παρουσία στα ελληνικά Πανεπιστήμια και στα Μ.Μ.Ε. πολλών καταρτισμένων ιστορικών, διεθνολόγων και άλλων επιστημόνων που δεν ανήκουν στην Αριστερά, αλλά αντιθέτως παρέχουν πειστικά επιχειρήματα στον ευρύτερο χώρο της Κεντροδεξιάς.

Μίλησα για ιδεολογική υποχώρηση, όχι όμως για εξαφάνιση. Η Αριστερά θα καταβάλει έντονη προσπάθεια για να επανακτήσει την ιδεολογική κυριαρχία και την πολιτική εξουσία. Εύχομαι να παραμείνει μία μειοψηφική άποψη. Θα την ακούμε, αλλά θα διαφωνούμε δημοκρατικότατα!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 14.7.2019

Κωνσταντῖνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

210 χρόνια συμπληρώνονονται ἐφέτος άπό τήν ὀσιακή κοίμηση τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Γεννήθηκε τό 1749 στή Νάξο (τό κοσμικό ὄνομά του ἦταν Νικόλαος Καλλιβρούτσης) καί ἐκοιμήθη στίς 14 Ἰουλίου 1809 στό κελλί τῶν Σκουρταίων κοντά στίς Καρυές τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Σπούδασε στήν περίφημη Εὑαγγελική Σχολή τῆς Σμύρνης καί ἔμαθε ἄριστα ὅλες τίς μορφές τῆς Ἑλληνικής γλώσσας, ὅπως ἐπίσης τή Θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τίς Φυσικές Ἐπιστῆμες, τά Λατινικά καί τά Γαλλικά. Εἶχε θαυμαστή μνήμη καί σέ πολλά συγγράμματά του, ὅπως τό Συμβουλευτικόν Ἐγχειρίδιον, παραθέτει φράσεις ἀπό Ἀρχαίους συγγραφεῖς καί ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, χωρίς νά χρησιμοποιεῖ βοηθήματα ἀλλά ἀξιοποιῶντας τή μνήμη του. Θεωρεῖται ἐκ τῶν κορυφαίων ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων τῆς περιόδου τῆς Τουρκοκρατίας. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 14 Ἰουλίου.

Πέραν τῶν πολλῶν πνευματικῶν καί ψυχωφελῶν συγγραμμάτων του ὁ Ἅγιος Νικόδημος προσέφερε σημαντική ὑπηρεσία στήν ἐπιβίωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί στή διαφύλαξη τῆς ἐθνικῆς ταυτότητος καί αὐτογνωσίας. Μία πτυχή τῆς ἐθνικῆς προσφορᾶς του εἶναι καί ἡ χρήση ὅλων τῶν μορφῶν τῆς διαχρονικῆς γλώσσας μας. Ὁ Ἅγιος ἔγραφε καί τά Ἑλληνικά τοῦ Ὁμήρου καί τά Ἑλληνικά τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τή δημώδη τῆς ἐποχῆς του. Ἀπέδειξε μέ τήν εὐρυμάθειά του ὅτι ὁ Ἑλληνισμός συνεχίζει τήν ἀδιάκοπη πορεία του μέσα στούς αἰῶνες μέ κύρια ἀπόδειξη τήν ἑνιαία Ἑλληνική γλῶσσα. ¨Η Ἑλληνική εἶναι ἡ ἴδια γλῶσσα ἐπί αἰῶνες. Ἀλλάζει ἡ γραμματική, ἀλλάζουν κάποιες καταλήξεις, ἀλλά οἱ περισσότερες λέξεις καί οἰ ρίζες τῶν λέξεων παραμένουν ἴδιες. Ὁ Ἅγιος ἀποτελεῖ χαρακτηριστικό παράδειγμα τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ καλή γνώση τῆς Ἀρχαίας καί τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἑλληνικῆς βοηθεῖ στήν ὀρθή χρήση καί τῆς καθομιλουμένης.

Ὁ Νάξιος λόγιος καί μοναχός ἀπέδωσε στό Ὅμηρικό Ἡρωικό Ἑξάμετρο τήν εὐαγγελική περικοπή πού ἀναγιγνώσκεται στόν Ἑσπερινό τῆς Ἀγάπης, τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα. Χρησιμοποίησε δηλαδή κατά τρόπο ἔντυπωσιακό τόν γλωσσικό τύπο τῶν Ὁμηρικῶν ἐπῶν γιά νά μεταγλωττίσει τήν περικοπή. Διερωτῶμαι εἰλικρινῶς: Πῶς κατόρθωναν τά φτωχά Ἑλληνόπουλα ἐπί Τουρκοκρατίας, μέ ἕνα τριμμένο ράσο καί ἕνα κερί γιά νά φωτίζονται, χωρίς ἀνέσεις καί Ἠλεκτρονικούς Ὑπολογιστές, καί μάθαιναν ἄριστα ὅλες τίς γλωσσικές μορφές τῆς ἑλληνικῆς ἀπό τόν Ὅμηρο μέχρι τήν ἐποχή τους, ἐνῶ σήμερα πτυχιοῦχοι Πανεπιστημίου δυσκολεύονται νά βάλουν μία δασεῖα ἤ μία περισπωμένη;

Τά συγγράμματα τοῦ Ἁγίου εἶχαν Πανελλήνια διάδοση καί ἀπήχηση. Ἡ ἐμμονή στήν Ὀρθοδοξία βοηθοῦσε τόν Χριστιανό νά μήν χάσει τή μοναδική ὁδό γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς του, ἀλλά ἐπιπροσθέτως βοηθοῦσε τόν Ἑλληνισμό νά μήν χάνει τά παιδιά του. Ἐπί Τουρκοκρατίας ὅποιος χανόταν γιά τήν Ὀρθοδοξία χανόταν καί γιά τόν Ἑλληνισμό. Ὅποιος ἐξισλαμιζόταν εἴτε βιαίως εἴτε ἐκουσίως ἔλεγαν ὅτι «τούρκεψε». Ἔχασε, δηλαδή, καί τή θρησκευτική καί τήν ἐθνική του ταυτότητα. Οἱ ἐξισλαμισμένοι μετετρέποντο σέ φανατικούς γενιτσάρους καί ἀρνητές τῶν πατρώων παραδόσεων καί ἐχρησιμοποιοῦντο ὡς οἱ σκληρότεροι διῶκτες τῶν Ὀρθοδόξων. Πολλά δεινά ὑπέστη τό Γένος μας ἀπό τό μένος τῶν νεοφωτίστων πού ἐξισλαμίζοντο καί ἤθελαν νά ἀποδείξουν τήν ἀφοσίωσή τους στή νέα θρησκεία καί στήν Ὀθωμανική ἐξουσία.

Tό ἔργο τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, ὅπως καί τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, τοῦ Ἁγίου Μακαρίου Κορίνθου καί ἄλλων κληρικῶν τοῦ 18ου αἰῶνος, ἀφ’ ἑνός μέν βοήθησε τήν Ἐκκλησία νά μήν ἀπολέσει καί ἄλλα παιδιά της, ἀφ΄ ἑτέρου δέ βοήθησε τόν ὑπόδουλο Ἑλληνισμό νά περιορίσει τίς ἐθνικές ἀπώλειες, νά μήν βλέπει τά παιδιά του νά ἐξισλαμίζονται.

Ἡ κορυφαία ἐθνική προσφορά τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου πιστεύω ὅτι εἶναι ἡ συγγραφή τοῦ Νέου Μαρτυρολογίου. Πρόκειται γιά ἕνα βιβλίο, τό ὁποῖο περιλαμβάνει τό συναξάρι (βίο και μαρτύριο) 87 ἀγωνιστικῶν μορφῶν πού προτίμησαν νά θυσιασθοῦν παρά νά ἀλλαξοπιστήσουν. Αὐτοί εἶναι οἱ Νεομάρτυρες, οἱ πρῶτοι ἀντιστασιακοί τῆς δουλείας. Παράλληλα μέ τό Κρυφό Σχολειό καί τούς κλεφταρματολούς, οἱ ταπεινοί αὐτοί ἀγωνιστές τῆς Πίστεως καί τοῦ Γένους, μέ τήν προσευχή τους καί τήν Ὁμολογία τους «εἶμαι Χριστιανός, δέν τουρκεύω» ἄνοιξαν τόν δρόμο γιά τή λευτεριά, στερέωσαν τήν ἑλληνορθόδοξη συνείδηση, ἔδωσαν μαρτυρία Χριστοῦ καί Ἑλλάδος, τόνωσαν τό φρόνημα τῶν ἀδελφῶν τους, μείωσαν καί περιόρισαν τούς ἐξισλαμισμούς. Μέ τό βιβλίο του αὐτό, τό ὁποῖο φέρει ἡμερομηνία 1794, ἀλλά ἐτυπώθη στήν Βενετία τό 1799, ὁ Ἅγιος Νικόδημος τολμᾶ κάτω ἀπό τή μύτη τοῦ κατακτητῆ νά δώσει μήνυμα ἀντιστάσεως, νά καλλιεργήσει ἐλπίδα Ἀναστάσεως ψυχικῆς καί ἐθνικῆς, νά προτείνει καί σέ ἄλλους νά μιμηθοῦν τούς Νεομάρτυρες. Στό προοίμιό του γράφει τά ἑξῆς λόγια πού θά μποροῦσαν νά τοῦ στοιχίσουν βάσανα καί φυλακίσεις δεδομένου ὅτι τό σύγγραμμα διαδόθηκε καί διαβάσθηκε εὐρέως στόν χῶρο τοῦ τουρκοκρατουμένου Ἑλληνισμοῦ: «Κατ’ ἀλήθειαν τοῦτο εἶναι θαῦμα παρόμοιον ὡσάν νά βλέπῃ τινάς (=κάποιος) μέσα εἰς τήν καρδίαν τοῦ χειμῶνος ἐαρινά ἄνθη καί τριαντάφυλλα….. Ἐν τῷ καιρῷ τῆς αἰχμαλωσίας νά βλέπῃ ἐλευθερίαν»!

Ὁ πλήρης τίτλος τοῦ ἔργου εἶναι: «Νέον Μαρτυρολόγιον, ἤτοι Μαρτύρια τῶν νεοφανῶν μαρτύρων τῶν μετά τήν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατά διαφόρους καιρούς καί τόπους μαρτυρησάντων. Συνταχθέντα ἐκ διαφόρων συγγραφέων καί μετ’ ἐπιμελείας ὅτι πλείστως διορθωθέντα, ἐν οἷς καί ἱκαναί ἀκολουθίαι προσετέθησαν». Ἀπό τόν τίτλο διαπιστώνουμε τρία στοιχεῖα: Πρῶτον, ὅτι ὁ Ἅγιος Νικόδημος δίνει γιά πρώτη φοράν τόν ὁρισμό τοῦ ὅρου «Νεομάρτυρες», λέγοντας ὅτι πρόκειται γιά μάρτυρες τῆς Πίστεως πού θανατώθηκαν μετά τήν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ 1453, ὑπονοῶντας ὅτι οἱ δικαστές καί οἱ δήμιοι ἦσαν Ὀθωμανοί Τοῦρκοι. Δεύτερον, ὅτι πῆρε κάποιους βίους Νεομαρτύρων καί ἀπό παλαιότερα Μαρτυρολόγια (π.χ. τοῦ Ἰωνᾶ τοῦ Καυσοκαλυβίτου). Πάντως προσέθεσε πολλές δικές του συγγραφές, μέ χαρακτηριστικό παράδειγμα τόν Βίο καί τό Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ (+1779). Τρίτον, ὅτι στό τέλος προσθέτει ὁρισμένες Ἀκολουθίες, τίς ὁποῖες συνέταξε ὁ ἴδιος. Πρόκειται γιά τήν Ἀκολουθία τοῦ Νεομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Βυζαντίου τοῦ ἐν Μυτιλήνῃ ἀθλήσαντος καί γιά τήν Ἀκολουθία ὅλων τῶν Νεομαρτύρων. Στήν Ἀκολουθία αὐτή ὁ Ἅγιος τολμᾶ καί προσθέτει τήν εὐχή νά ἐκδιώξει ὁ Θεός τούς ἀλλοθρήσκους κατακτητές ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη!

Ὁ γνήσιος καί μαχητικός πατριωτισμός τοῦ Ναξίου μοναχοῦ καί συγγραφέως ἐκφράσθηκε μέ τρόπο Ὀρθόδοξο Χριστιανικό καί πνευματικό, ἀλλά πάντως σαφέστατο καί λίαν ὠφέλιμο γιά τό Γένος. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀγωνίσθηκε γιά νά διαφυλάξει τήν Πίστη, τή γλῶσσα καί τήν ἐλπίδα γιά ἀπελευθέρωση. Ἐκζητοῦμε τή μεσιτεία Του πρός Κύριον τόν Θεόν γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς μας καί γιά τή διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας καί ἰδιοπροσωπίας.

Άρθρο στην ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ – Ἰούλιος 2019