Άρθρα

ΣΧΟΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Οι πρόσφατες δηλώσεις της Υπουργού Παιδείας για τον σκοπό του μαθήματος της Ιστορίας κινούνται προς την ορθή κατεύθυνση και τονίζουν ότι το μάθημα πρέπει να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση και να μην μετατρέπεται σε κοινωνιολογική ανάλυση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και διάφοροι άλλοι δήθεν προοδευτικοί ενοχλήθηκαν. Δεν θέλουν να ακούν για έθνος, εθνική ταυτότητα και εθνική συνείδηση.

Κι όμως το Σύνταγμά της Ελλάδος θεσπίζει σαφώς την ανάγκη καλλιέργειας της εθνικής ταυτότητας. Στο άρθρο 16, 2 ορίζεται ως ένας εκ των στόχων της Παιδείας η ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως. Επίσης στο άρθρο 1 η παράγραφος 3 ορίζει ότι όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και υπάρχουν υπέρ του λαού και του Έθνους. Ο συνταγματικός νομοθέτης προσθέτει και την έννοια του Έθνους, η οποία είναι γεωγραφικά και ιστορικά ευρύτερη από τον λαό, τους υπηκόους. Το Έθνος περιλαμβάνει και τον εκτός συνόρων Ελληνισμό, αλλά και τον σεβασμό προς τους προγόνους μας και προς τα ιδανικά που τούς ενέπνευσαν στους αγώνες τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεν μία προσπάθεια υπερεθνικής συνεργασίας, σε καμία όμως περίπτωση δεν ζητεί την κατάργηση των εθνικών ταυτοτήτων. Αντιθέτως όλα τα επίσημα κείμενά της προβλέπουν τον σεβασμό της εθνικής ταυτότητας των λαών που την συναποτελούν.

Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν δέχεται υποχωρήσεις σε θέματα εθνικής ταυτότητας. Ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν, λίγες ημέρες μετά την εκλογή του, κατέθεσε στεφάνι στο άγαλμα της Ζαν ντ’ Αρκ δηλώνοντας ότι η ιστορία της Γαλλίας δεν αρχίζει με τη Γαλλική Επανάσταση. Οι Ισπανοί, όταν εντάχθηκαν στην Ε.Ε, αποφάσισαν να εισάγουν από τις άλλες χώρες- μέλη μόνον πληκτρολόγια Η/Υ με την περισπωμένη στο γράμμα Ν, ώστε να διαφυλαχθεί η γλώσσα τους ως θεμελιώδες στοιχείο της ταυτότητάς τους.

Οι οπαδοί του μαρξισμού έχουν ακόμη μία ουτοπική προσήλωση στον διεθνισμό, αλλά η Ιστορία τούς διαψεύδει. Τα κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρευσαν, η εθνική ταυτότητα επεβίωσε. Η πρώην Σοβιετική Ένωση διασπάσθηκε σε 16 εθνικά κράτη. Το πρότυπο του σοβιετικού πολίτη απέτυχε. Οι Ρώσοι παραμένουν Ρώσοι, οι Γεωργιανοί Γεωργιανοί και όλοι οι λαοί διατήρησαν τον σεβασμό στην Ιστορία τους, στη γλώσσα τους και στη θρησκεία τους.

Η αναβάπτιση του Ελληνισμού στην Ορθοδοξία μάς εκπαίδευσε ώστε να αγαπούμε την πατρίδα μας και την ιστορία μας σεβόμενοι την κοινωνική αλληλεγγύη και τα δικαιώματα των άλλων. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός αφ’ ενός μεν δίδασκε στους Έλληνες να μιλούν στο σπίτι τους μόνον ελληνικά και όχι ξένες διαλέκτους και αφ’ ετέρου συμβούλευε τους ακροατές του να σέβονται τα δικαιώματα των αθιγγάνων.

Ας διδάξουμε στα παιδιά μας την Ιστορία του Ελληνισμού μακρυά από φανατισμούς και από «συνωστισμούς στη Σμύρνη»!

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 15.9.2019

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Τον Νοέμβριο του 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος κατέταξε επισήμως στη χορεία των Αγίων τον μαρτυρικό Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και τους άλλους κληρικούς που βρήκαν τον θάνατο στα χέρια των Τούρκων.

Οι Μητροπολίτες Ικονίου Προκόπιος, Μοσχονησίων Αμβρόσιος, Κυδωνιών Γρηγόριος και ο Επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος (μαρτύρησε στον Πόντο το 1921) ανήκουν, μαζί με 350 περίπου απλούς κληρικούς, στον μακρύ κατάλογο των εθνοϊερομαρτύρων. Πολλοί από αυτούς σταυρώθηκαν, πεταλώθηκαν, ετάφησαν ζωντανοί και γενικώς υπέφεραν απερίγραπτα μαρτύρια στα χέρια των τακτικών ή ατάκτων Τούρκων ενόπλων.

Η μνήμη τους τιμάται σε όλους τους ναούς μας την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Φέτος, το 2019, αντιστοιχεί στις 8 Σεπτεμβρίου και συμπίπτει με τον εορτασμό του Γενεσίου της Θεοτόκου.

Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης είχε θεολογική και ευρύτερη μόρφωση και φλεγόταν από αγάπη για την Εκκλησία και την Πατρίδα. Ήταν εκφραστής έργω και λόγω της Ελληνορθόδοξης Παράδοσής μας και πίστευε ότι οι Ορθόδοξοι κληρικοί δικαιούνται, αλλά και υποχρεούνται, να εργάζονται για την εθνική αφύπνιση και για την καλλιέργεια του αγνού πατριωτισμού.

Αγωνίσθηκε κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος (1904-1908) ως Μητροπολίτης Δράμας, Ζιχνών και Νευροκοπίου και κυνηγήθηκε από Τούρκους και Βουλγάρους. Όταν οι Οθωμανοί τον έδιωξαν από τη Δράμα ο Γεώργιος Σουρής τον τίμησε με το ακόλουθο τετράστιχο στην εφημερίδα «Ο Ρωμηός»:

Έπαινος και για τον Δράμας

Τον παπά, τον ήρωά μας

Δείχνει στήθος μαχητού

Μπρος στις λόγχες του εχθρού!

Το Πατριαρχείο τον τοποθέτησε στη Σμύρνη και από εκεί ο Χρυσόστομος κατέγραψε τις πρώτες σφαγές και εκτοπίσεις Ελλήνων από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ήταν ο διωγμός του 1914, τον οποίο κατήγγειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τη σχετική Μαύρη Βίβλο του 1919. Οι διωγμοί του 1914 καταδεικνύουν ότι οι Νεότουρκοι, που πήραν την εξουσία από τον Σουλτάνο, ήσαν ρατσιστές και οπαδοί της εξοντώσεως όλων των Χριστιανικών κοινοτήτων. Τα γεγονότα του 1914 απαντούν επίσης σε ορισμένους σύγχρονους ιστορικούς, οι οποίοι δικαιολογούν τα τουρκικά εγκλήματα και λέγουν ότι όσα έγιναν το 1922 (Γενοκτονία και όχι «συνωστισμός») ήταν η απάντηση των Τούρκων στην παρουσία του Ελληνικού Στρατού στη Μικρά Ασία. Όμως ο Στρατός μας αποβιβάσθηκε στη Σμύρνη τον Μάιο του 1919, ενώ οι σφαγές κατά των Ελλήνων άρχισαν πριν από 5 ολόκληρα χρόνια: Το 1914.

Αντίπαλος του Χρυσοστόμου στάθηκε ο Ύπατος Αρμοστής της Ελλάδος στη Σμύρνη, ο μυστηριώδης Αριστείδης Στεργιάδης. Απαγόρευε στους Ιεράρχες να έχουν πατριωτικό λόγο. Το ίδιο επιθυμούν και ορισμένοι μιμητές του Στεργιάδη στην εποχή μας. Τους θυμίζω ότι ο Στεργιάδης διέφυγε με αγγλικό πλοίο, ενώ ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος έμεινε εκεί και θανατώθηκε μαρτυρικώς υπέρ του ποιμνίου του.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 8.9.2019

ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΡΙΖΕΣ ΑΝΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΡΙΖΕΣ ΑΝΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Οι θρησκευτικές γιορτές και τα πανηγύρια του καλοκαιριού αποτελούν μία ευκαιρία για πνευματική αναβάπτιση και για εξαγωγή ελπιδοφόρων συμπερασμάτων.

Εόρτασα την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Ιερά Μονή Αγίου Ιλαρίωνος, στους Προμάχους Αριδαίας. Πίσω μας υψωνόταν η οροσειρά του Βόρα που χωρίζει την πατρίδα μας από το κράτος των Σκοπίων. Είδα πολλά νέα αγόρια και κορίτσια να έρχονται στον Ναό, να διαβάζουν τα αναγνώσματα με πλήρη επίγνωση της ιερότητας του κειμένου, να βοηθούν τους ψάλτες και να συμμετέχουν με χαρά στις Ακολουθίες. Είδα ανθρώπους από τα γύρω χωριά να κάθονται μετά τον Εσπερινό στο υπαίθριο αρχονταρίκι της Μονής και να συζητούν επί ώρες για διάφορα θέματα με τον Πνευματικό της Μονής.

Έζησα την πίστη και την ευλάβεια των Ελλήνων παρακολουθώντας τον Εσπερινό και τη λιτάνευση της εικόνας σε μία αστική ενορία σε προάστιο των Αθηνών. Εντυπωσιακή η συμμετοχή. Και την επόμενη ημέρα πολυάριθμοι ήσαν αυτοί που μετέλαβαν των Αχράντων Μυστηρίων, μικροί και μεγάλοι.

Είχα την ευλογία να ζήσω από κοντά τη λαοθάλασσα που προσήλθε στη Μονή της Παναγίας του Προυσού, στην Ευρυτανία, για την εορτή της Αποδόσεως της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (τα Εννιάμερα που λέει ο λαός μας). Η πίστη των Ελλήνων είναι ζωντανή παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν και καταβάλλουν διάφοροι για να την ξεριζώσουν ή να την χλευάσουν. Είδα με τα μάτια μου εκατοντάδες νέους να έρχονται με τα πόδια περπατώντας πολλά χιλιόμετρα είτε από τον δρόμο του Αγρινίου είτε από τον δρόμο του Καρπενησίου. Η Παναγιά μέσα στη σπηλιά στήριξε τις ελπίδες των αγωνιστών του 1821 και εμψύχωσε τον Γεώργιο Καραϊσκάκη.

Πήρα δυνάμεις και ενίσχυσα την αισιοδοξία μου στο Θέρμο Αιτωλίας συμμετέχοντας στον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Στο ομώνυμο μοναστήρι, το οποίο βρίσκεται ένα χιλιόμετρο μακριά από το σπίτι που γεννήθηκε ο Άγιος (χωριό Μέγα Δένδρο), παρατηρούσα επί ώρες ολόκληρες στον Εσπερινό και στη Θεία Λειτουργία χιλιάδες Ορθοδόξους Χριστιανούς να προσκυνούν το λείψανο του Αγίου και την εικόνα που απεικονίζει το μαρτύριό του (Κολικόντασι Βορείου Ηπείρου, 1779).

Και τότε αναλογίσθηκα ότι δεν πρέπει να μάς καταλαμβάνει απαισιοδοξία για το μέλλον του Ελληνισμού. Μάς ταλαιπώρησε η οικονομική κρίση, αλλά οι ρίζες μας έμειναν αλώβητες και βγάζουν καινούργια κλαδιά. Η συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας σέβεται την Εκκλησία και τους Αγίους, αναζητεί τις ιστορικές ρίζες μας, πιστεύει στη διαχρονική συνέχεια του Έθνους, απορρίπτει τους αποδομητές.

Γράφει σοφά ο Κωστής Παλαμάς στη «Φλογέρα του Βασιλιά»:

«Κοπρίσματα, ανεμορριπές, κλαδέματα, πλημμύρες

Σταλώσανε (σ.σ. περιόρισαν) η λυγίσανε το δέντρο, δεν τ’ αλλάξαν».

Το δέντρο είναι ο Ελληνισμός, ο οποίος αντιμετωπίζει περιπέτειες και ταλαιπωρίες, αλλά διαφυλάσσει την ταυτότητά του.

Άρθρο στην Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 1.9.2019

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΠΑΘΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΠΑΘΟΣ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


φωτο: https://ikk.gr/

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 14 Αυγούστου έφυγε από κοντά μας ο κορυφαίος μελετητής της Νεώτερης Ιστορίας Κωνσταντίνος Σβολόπουλος. Ο εκλιπών διετέλεσε Καθηγητής των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών, Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελετών Χερσονήσου τυ Αίμου. Ορθώς τιμήθηκε από την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας.

Ο Κ. Σβολόπουλος συνέδεσε το ονομά του με τη μελέτη και αξιοποίηση των Αρχείων του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στα μελετήματά του διαπιστώνουμε το ενδιαφέρον του συγγραφέως για τη σύνδεση της ιστορικής ερευνας με την άσκηση Εξωτερικής Πολιτικής. Μελετούσε την Ιστορία χωρίς φοβο και πάθος, με σεβασμό στην εθνική μας ταυτοτητα και στη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού. Αντιτάχθηκε με ήπιο ύφος στην αποδομητική σχολή, η οποία επιχειρεί να αποσυνδέσει τον Ελληνισμό από την Ορθοδοξία και από το ιστορικό παρελθόν.

Κρίνω σκόπιμο να προσθέσω τρεις επισημάνεις στα όσα ελέχθησαν μέχρι τώρα.

Ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος είχε καταλήξει μέσα από τις μελέτες του ότι οι αγώνες του Έθνους ήσαν και είναι άρρηκτα δεμένοι με τους αγώνες και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκκλησίας. Ήταν τακτικός επισκέπτης του Αγίου Όρους. Από το 2012 μέχρι την ημέρα της εκδημίας του ήταν ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία έχει αναλάβει να διοργανώσει 10 επιστημονικά συνέδρια μέχρι το 2021 ώστε να τιμηθούν τα 200 χρόνια από τη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση. Ο Σβολόπουλος συνεργάσθηκε άριστα με κληρικούς και λαϊκούς, μέλη της αρμόδιας Συνοδικής Επιτροπής υπό τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο, πρότεινε αξιόλογους ομιλητές, συνετέλεσε στην έκδοση των Πρακτικών και γενικότερα βοήθησε με το κύρος του ώστε να έχει ευρύτερη απήχηση αυτή η προσπάθεια.

Ο εκλιπών υπήρξε ο κύριος συντάκτης της κριτικής, την οποία άσκησε η Ακαδημία Αθηνών στο σχολικό βιβλίο της Μαρίας Ρεπούση. Βεβαίως έδωσαν τις απόψεις τους και άλλοι Ακαδημαϊκοί, αλλά ο καθ’ ύλην αρμόδιος, ως ειδικός στην Ιστορία των Νεωτέρων Χρόνων, ήταν ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος. Φρόντισε να καταγραφούν τα λάθη και οι παραλείψεις με σοβαρότητα και με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια. Δεν επεδίωξε μία ιδεολογική κριτική στις απόψεις περί «συνωστισμού» και έτσι βοήθησε την ελληνική κοινωνία να διαμορφώσει μία καθαρή εικόνα για τα προβλήματα του εν λόγω σχολικού εγχειριδίου. Σ’ αυτόν οφείλεται κατά μεγάλο μέρος η απόσυρση του βιβλίου από τα σχολεία.

Ο Κ. Σβολόπουλος ανήκε στον ευρύτερο κεντροδεξιό χώρο, αλλά η κρίση του ήταν αντικειμενική. Δεν δίσταζε να προτείνει για βράβευση από την Ακαδημία συγγραφείς από άλλους ιδεολογικούς χώρους, όπως τον Γιώργο Καραμπελιά για το βιβλίο του περί Ρήγα Βελεστινλή.

Εύχομαι οι νεώτεροι ιστορικοί να διδαχθούν από τη μεθοδικότητα και το ήθος του Κ. Σβολόπουλου.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 26.8.2019

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 24 Αυγούστου 1779 στο Κολικόντασι της τουρκοκρατούμενης τότε Βορείου Ηπείρου απαγχονίσθηκε με εντολή του Κουρτ Πασά ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Πατροκοσμάς όπως κατεγράφη στη συνείδηση του λαού μας. Ξεκίνησε από το Μέγα Δένδρο της Αιτωλίας, δίπλα από το Θέρμο, την αρχαία πρωτεύουσα της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Έμαθε γράμματα σε κρυφά και φανερά σχολειά και κατέληξε στο Άγιον Όρος, στη Μονή Φιλοθέου. Με τις ευλογίες των εκάστοτε Οικουμενικών Πατριαρχών εξήλθε από τον Άθωνα τουλάχιστον τρεις φορές και περιόδευσε τα περισσότερα μέρη του Ελληνισμού για να αποτρέψει τους εξισλαμισμούς. Ιδιαιτέρως έντονη παραμένει η μνήμη του στην Ήπειρο και στη Δυτική Μακεδονία. Δίδασκε με τον απλό λόγο του, την ασκητική ζωή του, με τις προφητείες του για την απελευθέρωση του Γένους, με το πάθος του για την κοινωνική δικαιοσύνη, με τον ζήλο του για την Ελληνορθόδοξη Παιδεία. Από τα πρώτα χρόνια μετά το μαρτύριό του αναγνωρίσθηκε ως Άγιος από τον λαό μας και η αγιοκατάταξή του επισημοποιήθηκε το 1961 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο πρώτος βιογράφος του είναι ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο περίφημο «Νέον Μαρτυρολόγιον», το οποίο εξεδόθη το 1799.

Τα σύγχρονα σχολικά βιβλία έχουν την τάση να αγνοούν τον Άγιο Κοσμά ή να τον παρουσιάζουν σαν έναν δυτικού τύπου Διαφωτιστή. Όμως ο Πατροκοσμάς δεν είχε την παραμικρή επιρροή από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, ο οποίος άλλωστε αμφιβητούσε τον Χριστιανισμό. Ο Άγιος Κοσμάς δεν άνοιγε απλώς σχολεία, αλλά τόνιζε ότι το σχολείο είναι προθάλαμος της Εκκλησίας. Η επιτυχημένη προσπάθειά του να σταματήσει τους εξισλαμισμούς βοήθησε την επιβίωση του Έθνους, διότι εκείνη την εποχή όποιος χανόταν για την Ορθοδοξία χανόταν και για τον Ελληνισμό. Ο εξισλαμισμένος τούρκευε, γινόταν φανατικός ανθέλληνας, γι’ αυτό και έχει μείνει ως αρνητική για το Γένος μας έννοια ή λέξη «γενίτσαρος» . Η παιδεία, στην οποία πίστευε ο Άγιος Κοσμάς, δεν ήταν μία απλή κατάρτιση και εκμάθηση τεχνοκρατικών γνώσεων, όπως θα ήθελαν σήμερα ορισμένοι. Αλλά μιλούσε για μία Παιδεία, η οποία πρωτίστως θα δια-μορφώνει ανθρώπους, θα διαπλάθει ανθρωπίνους χαρακτήρες.

Από το σπουδαίο κείμενο «Το Άγιον Όρος και η παιδεία του Γένους μας» , το οποίο συνετάγη και εξεδόθη από την Ιερά Μονή Ιβήρων, πρώτα το 1994 και βελτιωμένο το 2003, παραθέτουμε ορισμένες εύστοχες επισημάνσεις για τις διδαχές του Πατροκοσμά: «… Ανοίξτε σχολεία ελληνικά. Να βάλετε όλοι σας, για να σπουδάζουν όλα τα παιδιά, χωρίς να πληρώνουν. Να μάθουν τα παιδιά την ελληνική γλώσσα, για να ξεσκεπάσουν όλα τα μυστήρια της ζωής και της Εκκλησίας μας, που είναι εκεί κρυμμένα. Από το σχολείον μανθάνομεν το κατά δύναμιν τί είναι Θεός, τί είναι Αγία Τριάς, τί είναι άγγελοι, αρχάγγελοι, τί είναι δαίμονες, τί είναι παράδεισος, τί είναι κόλασις, τί είναι αμαρτία, αρετή. Από το σχολείον μανθάνομεν τί είναι Αγία Κοινωνία, τί είναι Βάπτισμα, τί είναι το Άγιον Ευχέλαιον, ο τέλειος γάμος, τί είναι ψυχή, τί είναι κορμί… το σχολείον ανοίγει τες εκκλησίες, το σχολείον ανοίγει ατ μοναστήρια. Ανίσως και δεν ήτανε σχολεία, πού ήθελα εγώ να μάθω να σας διδάσκω;…. Είναι αληθινός επαναστάτης, ανανεωτής των πάντων. Κρίνει τον πλούσιο που δεν δίνει στον φτωχό. Διοργανώνει δωρεάν παιδεία. Σέβεται τη γυναίκα. Βλέπει ότι την καταπιέζουν. Φανερώνεται πραγματικός υπερασπιστής της. Ρίχνει όλους στο φιλότιμο».

Οι επισημάνσεις αυτές μάς οδηγούν στον προβληματισμό ποια σχέση έχει η Παιδεία του Αγίου Κοσμά με το σύγχρονο σχολείο. Καλό θα ήταν να προβληματισθούμε αν τελικά σήμερα το σχολείο διαμορφώνει ήθος ή απλώς καλλιεργεί την αποστήθιση γνώσεων και αριθμών. Μήπως έχει παραμεληθεί η Ανθρωπιστική Παιδεία χάριν της Τεχνολογικής; Μήπως αυτό βλάπτει την ψυχοσύνθεση των παιδιών, τούς στερεί τα πρότυπα και τα οράματα; Στην εποχή των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και της Ψηφιακής Τεχνολογίας οι νέοι μας χρειάζονται ακόμη περισσότερο τα διδάγματα των Αρχαίων Ελληνικών κειμένων, των Θρησκευτικών και της Ιστορίας. Για να μην απομονωθούν μπροστά στον υπολογιστή. Για να μην γίνουν απαθείς θεατές στην προσπάθεια των αποδομητών να αλλοιώσουν την Ιστορία μας και να αρνηθούν τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού. Για να αντισταθούν στην επικράτηση του υλιστικού συμφέροντος εις βάρος της ανθρωπιάς και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Για να αγωνισθούν ώστε κάθε λαός να διατηρήσει την εθνική του ταυτότητα και την πολιτιστική ιδιοπροσωπεία του, χωρίς να μεταμορφωθεί σε άμορφο χυλό.

Η Ελληνορθόδοξη Παιδεία, την οποία ευαγγελίσθηκε ο Άγιος Κοσμάς, δεν αντιτίθεται στις Θετικές Επιστήμες. Τον 19ο αιώνα στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης, η οποία ιδρύθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο σχολάρχης ήταν Αγιορείτης μοναχός, ο Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός. Ο ίδιος δίδασκε στα παιδιά των Ελλήνων εμπόρων τα Θρησκευτικά, τα Αρχαία Ελληνικά, αλλά και τα Μαθηματικά και τη Φυσική, συγγράφοντας ή μεταφράζοντας μόνος του τα σχετικά εγχειρίδια. Η Ελληνορθόδοξη Παιδεία, για την οποία αγωνίσθηκε και θυσιάσθηκε ο Πατροκοσμάς, είναι πάντοτε επίκαιρη. Όχι μόνο για εμάς τους Έλληνες, αλλά και για την Ευρώπη που αναζητεί την ταυτότητά της. Μετά από τα 4,5 χρόνια αριστερών πειραματισμών στην Παιδεία, αξίζει να ξαναδιαβάσουμε τις διδαχές του Αγίου Κοσμά.

Περίληψη ομιλίας, η οποία παρουσιάσθηκε στο Θέρμο Αιτωλίας στις 21.8.2019

Ο ΖΑΕΦ ΤΙΜΑ ΟΣΟΥΣ ΕΔΡΑΣΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Ο ΖΑΕΦ ΤΙΜΑ ΟΣΟΥΣ ΕΔΡΑΣΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας

φωτο: EPA

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 2 Αυγούστου η Βουλγαρία και τα Σκόπια τίμησαν την εξέγερση των Βουλγάρων ενόπλων εναντίον των Τούρκων, η οποία κατέληξε στην πυρπόληση ελληνικών κωμοπόλεων της Μακεδονίας. Πρόκειται για την εξέγερση της 20ής Ιουλίου 1903, η οποία έμεινε γνωστή ως Ίλιντεν, που σημαίνει στα βουλγαρικά Ημέρα του Προφήτη Ηλία. Λόγω της διαφοράς δεκατριών ημερών μεταξύ Παλαιού και Νέου Ημερολογίου οι γείτονες τιμούν τους πρωταγωνιστές κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου.

Φέτος ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ επισκέφθηκε το κράτος των Σκοπίων και μαζί με τον Πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ κατέθεσαν στεφάνια σε δύο ανδριάντες. Πρώτον τίμησαν τον Γκότσε Ντέλτσεφ, ηγετικό στέλεχος της Οργανώσεως Β.Μ.Ρ.Ο. (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση), η οποία οργάνωσε τον ένοπλο αγώνα εναντίων των ελληνικών αναταρτικών ομάδων με στόχο να φύγει η Μακεδονία από τον Οθωμανικό ζυγό και να γίνει βουλγαρική επαρχία. Το δεύτερο πρόσωπο, το οποίο τίμησαν οι δύο ηγέτες, ήταν ο Συντγαματάρχης του Βουλγαρικού Στρατού Κονσταντίν Καβαρνάλιεφ, ο οποίος φονεύθηκε κατά τη μάχη της Δοϊράνης στις 23.6.1913, πολεμώντας εναντίον του Ελληνικου Στρατού (Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος).

Δύο σημεία χρήζουν ιδιαιτέρας προσοχής από την ελληνική πλευρά.

Πρώτον ότι, μετά από ιστορικές διενέξεις και εθνολογικές διαφωνίες, η Βουλγαρία και τα Σκόπια προβαίνουν σε στενότερη συνεργασία και τιμούν δύο προσωπικότητες, οι οποίες ουσιαστικά έδρασαν κατά του Ελληνισμού. Θυμίζω ότι από την ίδρυση του κράτους των Σκοπίων, τον Σεπτέμβριο του 1991, η Βουλγαρία ουδέποτε ανεγνώρισε «Μακεδονικό Έθνος». Μάλιστα κάθε χρόνο στις 24 Μαΐου ο Πρέσβυς των Σκοπίων στη Ρώμη και ο Βούλγαρος ομόλογός του πραγματοποιούν ξεχωριστό τρισάγιο και προσκύνημα στον τάφο του Έλληνος Αγίου Κυρίλλου, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Μεθόδιο επενόησε το πρώτο αλφάβητο των Σλάβων. Οι μεν τον θεωρούν «Μακεδόνα», οι δε Βούλγαρο! Τώρα βλέπουμε μία ξαφνική προσέγγιση των δύο χωρών, χωρίς να έχουν παύσει οι διαφορετικές ερμηνείες των ιστορικών γεγονότων.

Δεύτερον. Αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί ο Ζάεφ αποφάσισε την αναστήλωση του ανδριάντα του Βουλγάρου Συνταγματάρχη, που είχε κατεδαφισθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας το 1966. Για τον Μπορίσοφ η ερμηνεία είναι απλή: Τίμησε έναν στρατιωτικό της πατρίδας του, ο οποίος Βούλγαρος δήλωνε και για τη Βουλγαρία εργάσθηκε. Ο Ζάεφ, όμως, με ποιο σκεπτικό κατέθεσε στεφάνι στον Καβαρνάλιεφ; Θυμίζω ότι η μάχη της Δοϊράνης ακολούθησε τη φονική μάχη Κιλκίς- Λαχανά (19-21 Ιουνίου 1913) και εντάσσεται στην προσπάθεια της Βουλγαρίας να στραφεί εναντίον των πρώην συμμάχων της Ελλήνων και Σέρβων και να διεκδικήσει τη Θεσσαλονίκη.

Πιστεύω ότι ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων φοβάται την ισχυρή αλβανική μειονότητα και έχει αποφασίσει να αναζητήσει ασφάλεια κάτω από τη βουλγαρική ομπρέλλα.

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 18.8.2019

ΤΙ ΘΑ ΕΛΕΓΕ Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ 2021

ΤΙ ΘΑ ΕΛΕΓΕ Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ 2021 150 150 Kωνσταντίνος Χολέβας


Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Οι γνωστοί αποδομητές της Ιστορίας μας εμφανίσθηκαν πάλι. Τώρα αμφισβητούν την αξία των εορτασμών των 200 ετών από την Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ζητούν να ακυρωθεί η προσπάθεια της κυβερνήσεως, η οποία αποκρυσταλλώνεται στο άρθρο 113 του νόμου για το Επιτελικό Κράτος. Τούς ενοχλεί κάθε συζήτηση για την εθνική μας ταυτότητα. Καλό είναι να τούς απαντήσει μία σπουδαία μορφή των γραμμάτων, που έζησε κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως: Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός.

Στον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» δίνει απαντήσεις για τον χαρακτήρα του Αγώνα. Ήταν αγώνας για Ελευθερία βγαλμένη από τα κόκκαλα των Ελλήνων. Ήταν αγώνας εθνικός και όχι ταξικός. Ήταν αγώνας Χριστιανών Ορθοδόξων που καταπιέσθηκαν επί αιώνες. Ήταν αγώνας με δημοκρατικά και οικουμενικά μηνύματα. Ας θυμηθούμε τους στίχους του Σολωμού:

Σούλθε εμπρός λαμποκοπώντας

Η Θρησκεία μ’ ένα σταυρό

Και το δάχτυλο κινώντας

Που ανεί τον ουρανό. (στροφή 89)

Ο ποιητής υπογραμμίζει και εδώ και σε άλλα σημεία τη δύναμη της Χριστιανικής Πίστης των αγωνιστών. Δεν νοείται εορτασμός του 1821 χωρίς αναφορά στην Ορθόδοξη Πίστη των πρωταγωνιστών.

Ω τρακόσιοι! σηκωθήτε

Και ξανάλθετε σ’ εμάς.

Τα παιδιά σας θέλ’ ιδήτε

Πόσο μοιάζουνε με σας. (στροφή 78)

Η διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού ουδέποτε αμφισβητήθηκε από τους προγόνους μας του 1821. Είχαν επίγνωση ότι συνεχίζουν τις μάχες των Τριακοσίων του Λεωνίδα και γενικότερα τωνΑρχαίων και των Βυζαντινών.

Όλοι κλαύστε, αποθαμένος

Ο αρχηγός της Εκκλησιάς

Κλαύστε, κλαύστε, κρεμασμένος

Ωσάν νάτανε φονιάς. (στροφή 135)

Η θυσία του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ συγκλόνισε τον Ελληνισμό. Πολυάριθμοι κληρικοί και μοναχοί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του Αγώνος. Το 2021 είναι μία ευκαιρία να τιμηθεί η μνήμη τους.

Η Διχόνοια που βαστάει

Ένα σκήπτρο η δολερή

Καθενός χαμογελάει

Πάρτο, λέγοντας, και συ. (στροφή 144)

Ο Σολωμός θυμίζει το μεγάλο ελάττωμα των Ελλήνων και μάς συμβουλεύει να το αποφύγουμε στο μέλλον. Η διχονοια παρ’ ολίγον να καταστρέψει την Επανάσταση του 1821. Και αυτό αξίζει να το τονίσουμε ιδιαιτέρως στις νέες γενιές.

Γκαρδιακά χαροποιήθη

Και του Βάσιγκτον η γη,

Και τα σίδερα ενθυμήθη

Που την έδεναν και αυτή. (στροφή 22)

Η Ελληνική Επανάστση είχε χαρακτήρα οικουμενικό. Έδωσε χαρά στους Αμερικανούς, στη χώρα του Τζωρτζ Ουάσιγκτων, η οποία είχε αγωνισθεί το 1776 κατά των Βρετανών για την ανεξαρτησία της. Αλλά και άλλοι λαοί, πχ στη Λατινική Αμερική, επηρεάσθηκαν δημιουργικά από τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.

Και του Ρήγα σου απεκρίθη

Πολεμόκραχτη η φωνή. (στροφή 18)

Τα δημοκρατικά κηρύγματα του Ρήγα Βελεστινλή αφύπνισαν τους Έλληνες.

Το 2021 ας ξαναδιαβάσουμε τις 158 στροφές του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν».

Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 11.8.2019

Κωνσταντίνος Χολέβας