Άρθρα

Πέντε χρόνια μετά την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τα Κοινοβούλια των δύο χωρών οι βόρειοι γείτονές μας επιδεικνύουν χαρακτηριστική κωλυσιεργία. Αξιοποιούν τα δώρα που τούς έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπως τη «μακεδονική» γλώσσα, εθνότητα και ταυτότητα, αλλά τηρούν ελάχιστες από τις συμβατικές υποχρεώσεις τους.

Απαντώντας σε ερώτηση της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ρένας Δούρου ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτης εξήγησε ότι δεν έχει αποφασισθεί πότε θα έλθουν για κύρωση στη Βουλή τα τρία συμπληρωματικά Πρωτόκολλα. Υπογράμμισε ότι τα Σκόπια δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους στον τομέα των διαβατηρίων και των πινακίδων των Ι.Χ. αυτοκινήτων. Οι συγκεκριμένες αλλαγές έπρεπε να γίνουν μέσα σε 5 χρόνια, χρόνο υπεραρκετό για μία χώρα με πληθυσμό 2,1 εκατομμυρίων. Κι όμως η γειτονική χώρα βρήκε διάφορες δικαιολογίες για να διατηρήσει εν μέρει  τα παλαιά ταξιδιωτικά έγγραφα. Κάποια γράφουν: Βόρεια Μακεδονία, κάποια άλλα γράφουν: Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Δεν είναι μόνο οι δύο πενταετείς προθεσμίες που δεν τηρήθηκαν, Είναι και οι δύο επιτροπές που έπρεπε να αποφασίσουν μέσα σε μία τριετία: Α. Η Επιτροπή για την αλλαγή των σχολικών βιβλίων. Β. Η Επιτροπή για τα εμπορικά σήματα π.χ. το όνομα Μακεδονικό κρασί ποια χώρα θα το χρησιμοποιεί. Η πρώτη Επιτροπή υπολειτουργεί λόγω απροθυμίας των Σκοπιανών να αλλάξουν τις αναφορές στη «Μεγάλη Μακεδονία»  και τα συναφή. Η δεύτερη, για την ονομασία των προϊόντων, ούτε καν συνεδρίασε λόγω αδιαλλαξίας της άλλης πλευράς.

Δεν είναι μόνον αυτές οι παρασπονδίες. Τα περισσότερα αγάλματα του Φιλίππου και του Μ. Αλεξάνδρου παραμένουν στη θέση τους. Οι εθνικές ομάδες στον χώρο του αθλητισμού γράφουν επάνω στη φανέλα τους σκέτο το όνομα: Μακεδονία. Συνέδρια διοργανώνονται με τίτλο πχ. Macedonia 2025, ενώ και η Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών (MANU) συνεχίζει να ονομάζεται Μακεδονική.

Η μόνη περίπτωση, για την οποία οι γείτονες έχουν κάποια δικαιολογία, είναι η αλλαγή των δημοσίων εγγράφων αποκλειστικά εσωτερικής  χρήσεως. Πρέπει να τα αλλάξουν όταν θα αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. Όλα τα άλλα ήσαν υποχρεωμένοι ήδη να τα έχουν αλλάξει.

Πιστεύω ότι δεν θα δείξουν διάθεση προσαρμογής, ιδίως αν στις εκλογές της 8^ης Μαΐου καταλάβει την πρώτη θέση το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE του Χρίστο Μίτσκοσκι. Ένας λόγος που δεν προσαρμόζονται είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών τους έδωσε την εικόνα μιας Ελλάδος υποχωρητικής, η οποία δεν διαπραγματεύθηκε. Αντιθέτως η Βουλγαρία συνεχίζει να τους απειλεί με Βέτο για την ευρωπαϊκή προοπτική τους προσπαθώντας να υπερασπίσει τη δική της ερμηνεία σε θέματα ιστορικά, εθνολογικά και γλωσσολογικά.

Υποστηρίζουν ορισμένοι ότι μας συμφέρει να δείξουμε κατανόηση απέναντι στις κωλυσιεργίες των γειτόνων για να γίνουν φίλοι μας και για να μην πέσουν στην τουρκική αγκάλη. Το πρόβλημα είναι ότι η τουρκική επιρροή στα Σκόπια δεν ασκείται μόνο μέσω της αμυντικής συμφωνίας που έχει υπογραφεί. Υπάρχει η κρυφή επιρροή που ασκείται μέσω των μουσουλμανικών μειονοτήτων. Αλβανοί, Βόσνιοι Μουσουλμάνοι και Τούρκοι προσεγγίζουν το 40% του συνολικού πληθυσμού. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Όλα τα άλλα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις!

Αν υποχωρήσουμε μπροστά σε ένα μικρό κράτος τι μηνύματα δίνουμε σε πιο ισχυρούς γείτονες;

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 2.3.2024

Η πρόσφατη ψήφιση του νόμου για μία νέα ερμηνεία στην έννοια του γάμου  προκάλεσε  εύλογα ερωτήματα. Δηλώνω εξ αρχής ότι είμαι αντίθετος με τις προβλέψεις του νέου νόμου και καταθέτω τον προβληματισμό μου.

Ακούσαμε το επιχείρημα ότι η ικανοποίηση των αιτημάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας μάς φέρνει πιο κοντά στους φιλελεύθερους θεσμούς και στα φιλελεύθερα κόμματα της Ευρώπης. Υπάρχει και αντίλογος: Παρατηρώ ότι η συναρχηγός του σκληρού ακροδεξιού κόμματος AfD της Γερμανίας, η Άλις Βάιντελ, είναι δυναμικό μέλος της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ και έχει επιλέξει μία μορφή συμβίωσης με γυναίκα. Το κόμμα της προσφάτως υποστήριξε τον Πούτιν για την υπόθεση Ναβάλνι και κατηγόρησε τη χήρα του Ρώσου ηγέτη της αντιπολίτευσης.

Ακούσαμε το επιχείρημα ότι η ψήφιση του νόμου μάς φέρνει πιο κοντά στους θεσμούς της Δύσης. Εξαρτάται τι εννοούμε με τον όρο Δύση. Πάντως οι σοβαρότεροι μελετητές του Ευρωπαϊκού και γενικότερα του Δυτικού Πολιτισμού, όπως ο Τόμας Έλλιοτ, ο Πώλ Βαλερύ, ο Φιλίπ Νεμό, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κ.ά.  κατέδειξαν ότι αυτός ο πολιτισμός βασίζεται στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, στο Ρωμαϊκό Δίκαιο και στη Χριστιανική διδασκαλία. Είναι προφανές ότι ο νόμος που ψηφίσθηκε προσφάτως δεν έχει έρεισμα σε αυτά τα τρία θεμέλια της Δύσης.

Μήπως είναι δυτικού τύπου δημοκρατία ο άκρατος δικαιωματισμός; Προφανώς όχι. Η καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος καταδικάζεται από το άρθρο 25, παρ. 3, του ισχύοντος Συντάγματος. Δεν είναι λογικό το άτομο διαρκώς να τίθεται υπεράνω του κοινωνικού συνόλου. Το είχε προβλέψει σοφά ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, όταν έλεγε να μείνουμε στο εμείς και όχι στο εγώ.

Πού μπορεί να οδηγήσει ο άκρατος δικαιωματισμός; Πιθανότατα στην υπερβολή της πολιτικής ορθότητας, η οποία ταλαιπωρεί και διχάζει την κοινωνία των ΗΠΑ. Ιδού τί έγραψε στην Καθημερινή της 18.2.2024 ο δημοσιογράφος Αλέξης Παπαχελάς μετά από μία επίσκεψη στις ΗΠΑ:

«… Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό διακρίνεις και κάτι άλλο. Τη μεγάλη ζημιά που έχει γίνει με την υπερβολική πολιτική ορθότητα, που έχει ισοπεδώσει κάθε λογική. Συναντάς μετριοπαθείς ανθρώπους, που είχαν ψηφίσει και τα δύο κόμματα, οι οποίοι είναι κυριολεκτικά «στα κάγκελα» με τις υπερβολές και την ημι-φασιστική νοοτροπία των Ταλιμπάν της woke κουλτούρας»! Το μήνυμα είναι σαφές: Ημι-φασιστική νοοτροπία. Είναι γνωστό ότι η κουλτούρα αυτή, γνωστή και ως κουλτούρα της ακύρωσης, επιδιώκει να καταργήσει τα κείμενα των Αρχαίων Ελλήνων και του Σαίξπηρ από τα αμερικανικά πανεπιστήμια, ως δήθεν ρατσιστικά κείμενα.

Αναζητούνται ισορροπίες για να μην καταλήξουμε σε ακρότητες. Ναι στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όχι στον ακραίο δικαιωματισμό. Στη νεώτερη Ελληνική Ιστορία έχουμε κείμενα αναφοράς που αποδεικνύουν ότι μπορούμε να συνδυάσουμε τις παραδοσιακές αξίες με τον σεβασμό στη δημοκρατία και στα πραγματικά δικαιώματα. Αναφέρομαι στα Συντάγματα των τριών Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος του 1821. Ο Ελληνισμός ήδη από τον 19^ο αιώνα είχε επιτύχει συνθέσεις δημιουργικές. Με σεβασμό στην Ορθοδοξία και στην Αρχαία Ελλάδα, αλλά και με επιλεκτική πρόσληψη πολιτικών και κοινωνικών ιδεών από τα ισχυρά τότε φιλελεύθερα κινήματα της Ευρώπης.

Ας προβάλλουμε την ελληνική απάντηση στα σύγχρονα  διλήμματα. Ας ξαναδιαβάσουμε τα ιδρυτικά κείμενα της Ελεύθερης Ελλάδας.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 24.2.2024

Πού οδηγεί ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας; Υπάρχει κίνδυνος να συγκρουσθούν οι δύο κολοσσοί; Μήπως από την Ιστορία του Θουκυδίδη προκύπτει κάποια νομοτελειακή ανάγκη που οδηγεί σε σύγκρουση τις υπερδυνάμεις;

Στα ερωτήματα αυτά απαντούν πειστικά δύο Έλληνες Πανεπιστημιακοί και ειδικοί των Διεθνών Σχέσεων, οι Καθηγητές Αθανάσιος Πλατιάς και  Βασίλειος Τρίγκας. Αφορμή τούς έδωσε ένα πολυδιαβασμένο βιβλίο του Αμερικανού διεθνολόγου Γκράχαμ Άλλισον, ο οποίος μίλησε για την «παγίδα του Θουκυδίδη». Ο καθηγητής του Harvard πιστεύει ότι όπoτε μία υπερδύναμη αισθάνεται ότι απειλείται από μία ανερχόμενη δύναμη τότε αναγκαστικά θα αρχίσει τον πόλεμο. Και δίνει ως παράδειγμα την ανησυχία της Σπάρτης για την άνοδο της Αθηναϊκής ηγεμονίας. Ο Άλλισον διαβάζει με τον δικό του τρόπο τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τον οποίο κατέγραψε και ανέλυσε ο Αλιμούσιος ιστορικός. Ο Θουκυδίδης ήταν ιστορικός και πολιτικός καταγόμενος απο τον Άλιμο της Αττικής. Σήμερα θεωρείται παγκοσμίως ως ο θεμελιωτής της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων.

Στο βιβλίο τους «Αποδομώντας την παγίδα του Θουκυδίδη-Υψηλή Στρατηγική και Γεωπολιτικός Ανταγωνισμός ΗΠΑ- Κίνας»  ο Πλατιάς και ο Τρίγκας απορρίπτουν την άποψη του Άλλισον και ξαναδιαβάζουν σωστά τον Θουκυδίδη. Η αποδόμηση της … παγίδας βασίζεται στα ακόλουθα επιχειρήματα: Πρώτον, ο Άλλισον έκανε λανθασμένη μετάφραση του ελληνικού κειμένου. Δεύτερον, ο Θουκυδίδης δεν θεωρεί νομοτελειακή την κήρυξη πολέμου από την απειλούμενη υπερδύναμη, αλλά μιλά για πολλούς παράγοντες που επηρέασαν τις αποφάσεις Σπαρτιατών και Αθηναίων. Ιδιαιτέρως τονίζει τον ρόλο των ηγετών, όπως ο Περικλής, ο Αρχίδαμος κ.ά. Τρίτον, το 431, όταν άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, δεν ήταν ανερχόμενη η Αθήνα, αλλά ήταν ήδη η πρώτη υπερδύναμη της εποχής. Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας ιστορικός νόμος που να οδηγεί σε πόλεμο δύο υπερδυνάμεις και ουδέποτε ο Θουκυδίδης υπονόησε κάτι τέτοιο.

Στο βιβλίο τους οι Πλατιάς και  Τρίγκας καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ΗΠΑ και Κίνα είναι όντως ανταγωνιστικές, αλλά η κατοχή πυρηνικών όπλων εκατέρωθεν καθιστά απαγορευτικό το κόστος μιας σύγκρουσης (εκτός αν η αποτροπή υπονομευθεί από παράγοντες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη). Επίσης παρατηρούν ότι οι ΗΠΑ προσελκύουν συμμάχους λόγω στρατιωτικής ισχύος, ενώ η Κίνα ελκύει συμμάχους λόγω της αναδυόμενης οικονομίας της.

Επισημαίνουν επίσης ότι: «Σε μια προσπάθεια να αποφύγει την υπό δυσμενείς όρους αντιπαράθεση με τη ναυτική ισχύ των ΗΠΑ ανατολικά (στον Ειρηνικό Ωκεανό) και νότια (Ινδικό Ωκεανό) η Κίνα έχει αναπτύξει μία φιλόδοξη εναλλακτική και ηπειρωτική οδό προς Δυσμάς μέσω της «Πρωτοβουλίας μιας Ζώνης και Ενός Δρόμου», γνωστής στο ευρύτερο κοινό ως νέος δρόμος του μεταξιού (Belt and Road Initiative – BRI).

Για εμάς τους Έλληνες η γενικότερη μελέτη του έργου του Θουκυδίδη θα αποβεί επωφελής, διότι πολλά από τα συμπεράσματα και τα παραδείγματα που προβάλλει παραμένουν επίκαιρα. Στις ΗΠΑ και στην Κίνα διπλωμάτες, καθηγητές και στρατιωτικοί μελετούν με προσοχή τον κορυφαίο ιστορικό.

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη το πολιτικό σύστημα της Σπάρτης αποδείχθηκε πιο σταθερό από το πολιτικό σύστημα της Αθήνας και παρήγαγε διαχρονικά πιο συνετή ηγεσία. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στον Ψυχρό Πόλεμο όπου το αμερικανικό πολιτικό σύστημα αποδείχθηκε ανθεκτικότερο του σοβιετικού. Στη διεθνή πολιτική ο ανταγωνισμός είναι διαρκής και ανελέητος.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 17.2.2024

Ένας Αλβανός Πρωθυπουργός στα Σκόπια, ένας Έλληνας εκλεγμένος Δήμαρχος της Χειμάρρας, φυλακισμένος στην Αλβανία. Αυτή είναι με μία φράση η εικόνα των μειονοτικών ζητημάτων στη βαλκανική γειτονιά μας. Ο Ταλάτ Τζαφέρι, μέλος της πολυπληθούς αλβανικής κοινότητας του κράτους των Σκοπίων, ορίσθηκε υπηρεσιακός  Πρωθυπουργός εν όψει των βουλευτικών εκλογών της 8^ης Μαΐου. Από την άλλη πλευρά ο Φρέντυ Μπελέρης διώκεται άνευ αποδείξεων, απλώς και μόνον επειδή είναι Έλληνας Βορειοηπειρώτης και επειδή παρεμποδίζει τα σχέδια του Πρωθυπουργού Έντι Ράμα για τη Χειμάρρα.

Οι Αλβανοί εκτός Αλβανίας διεκδικούν όσα περισσότερα μπορούν. Στα Σκόπια ζητούν το 50% της εξουσίας και ήδη έχουν καταστήσει επίσημη τη γλώσσα τους. Στο Κόσσοβο αποτελούν την πλειοψηφία και ζητούν να αναγνωρισθούν ως κράτος και από εκείνα τα κράτη (όπως η Ελλάς) που δεν τους έχουν αναγνωρίσει. Αντιθέτως για τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα εντός Αλβανίας, την ελληνική, αρνούνται ακόμη και τα στοιχειώδη δικαιώματα.

Η φυλάκιση του Μπελέρη συνεχίζεται με προκλητικές και νομικά αστήρικτες δικαιολογίες. Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει δηλώσει γραπτώς στην Ευρ. Ένωση ότι όσο διαρκεί η φυλάκιση και η αυθαίρετη δίωξη, η χώρα μας θα εμποδίζει την προενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας. Χρειάζονται όμως και άλλα μέτρα.

Να ζητήσουμε να επαναληφθεί με τρόπο αντικειμενικό και δημοκρατικό η απογραφή εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία. Η απογραφή που έγινε τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2023 καταγγέλθηκε ως μη αντικειμενική. Τα αποτελέσματά της δεν θα αντανακλούν τους πραγματικούς αριθμούς.

Να καταγγείλουμε τη συνεχιζόμενη ρητορική περί Μεγάλης ή «Φυσικής» Αλβανίας, η οποία περιλαμβάνει εδάφη όλων των γειτονικών χωρών.

Να ενισχύσουμε υλικά και ηθικά τους ομοεθνείς μας στην Αλβανία και να απαιτήσουμε να σταματήσουν οι δικαστικές και πολεοδομικές αυθαιρεσίες στη Χειμάρρα και αλλού.

Για να έλθουμε τώρα στην κατάσταση στα Σκόπια. Είναι πολύ πιθανόν στις εκλογές της 8^ης Μαΐου να εκλεγεί ως πρώτο κόμμα – και να κυβερνήσει με τη στήριξη  αλβανικών κομμάτων- το εθνικιστικό VMRO-DPMNE, το οποίο έχει επισήμως ταχθεί κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αυτοί το λένε φωναχτά. Οι άλλοι που κυβερνούσαν μέχρι σήμερα (Σοσιαλδημοκρατική Ένωση) δεν το έλεγαν αλλά στην πράξη παραβίαζαν τη Συμφωνία.

Για να καταλάβουμε πόσο κακή ή ανύπαρκτη ήταν η διαπραγμάτευση της κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ το 2018, θα θυμίσω ότι η Βουλγαρία πιέζει  σκληρά τα Σκόπια για να εξασφαλίσει αυτά που κατά την κρίση της θίγουν εθνικές και ιστορικές ευαισθησίες.

Υπό την πίεση του βουλγαρικού Βέτο η κυβέρνηση των Σκοπίων προέβη στις 19.7.2022 σε επίσημη δήλωση προς την Ευρ. Ένωση λέγοντας ότι η λεγόμενη «μακεδονική γλώσσα» πήρε την επίσημη μορφή της το 1945 και προήλθε από διαλέκτους που ομιλούνται εντός των σημερινών εδαφικών ορίων του σκοπιανού κράτους. Ουσιαστικά παραδέχθηκαν ότι η γλώσσα τους, την οποία δυστυχώς αναγνώρισε η Συμφωνία των Πρεσπών ως «μακεδονική»,  κατασκευάσθηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς του Τίτο.

Επόμενο εμπόδιο είναι η βουλγαρική απαίτηση να αναγνωρισθεί στο κανονιστικό μέρος του Συντάγματος των Σκοπίων η βουλγαρική εθνότητα ως συστατική ομάδα του κράτους μαζί με τους «Μακεδόνες»  και τους Αλβανούς. Απαιτούνται 80 βουλευτές επί συνόλου 120 για να εγκριθεί η τροποποίηση .

Η Βαλκανική γειτονιά μας παραμένει ασταθής.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 10.2.2024

Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος εξέφρασε με σοβαρά επιχειρήματα την αντίθεσή της στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, το οποίο εισάγει αμφιλεγόμενες απόψεις περί οικογενείας. Η Κυβέρνηση δήλωσε ότι σέβεται και δεν σχολιάζει τις απόψεις της Εκκλησίας. Μέχρι εδώ όλα ήταν αναμενόμενα. Εκείνο που προβληματίζει είναι ο φανατισμός, η ειρωνεία και η ανιστόρητη αντιμετώπιση της Εκκλησίας από μία μερίδα σχολιαστών στα ΜΜΕ. Αντί να απαντήσουν με δικά τους επιχειρήματα κάνουν λόγο για “Αγιατολλάχ” και γενικώς καταφεύγουν στην υπερβολή.

Η Εκκλησία έχει και δικαίωμα και υποχρέωση να τοποθετείται για σοβαρά ζητήματα με βάση το Ευαγγέλιο, τους Πατέρες και τις Οικουμενικές Συνόδους. Το δικαίωμα αυτό προκύπτει από την Ιστορία της πατρίδας μας, από το δημοκρατικό πολίτευμα και από θεσμικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και της Ελλάδος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως Καταστατικό Χάρτη τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, η οποία στο άρθρο 17 θεσμοθετεί τον συστηματικό διάλογο μεταξύ της Ε.Ε. και των Εκκλησιών και άλλων θρησκευτικών ενώσεων. Η Ευρ. Ένωση θεωρεί, λοιπόν, υποχρέωσή της να ακούει τη άποψη της Εκκλησίας και δηλώνει ότι αναγνωρίζει την ταυτότητα και τη συμβολή της. Όσοι αρνούνται στην Εκκλησία να εκφράζει δημοσίως την άποψή της ουσιαστικά αρνούνται θεμελιώδεις θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.

Το Σύνταγμα της Ελλάδος χαρακτηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία ως Επικρατούσα (άρθρο 3). Άλλοι ερμηνεύουν τον όρο ως στατιστική δαπίστωση, δηλ. το θρήσκευμα της συντριπτικής πλειοψηφίας, άλλοι προσδίδουν και μία διάσταση κανονιστική (πχ ορισμένες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας). Όποια ερμηνεία και αν επιλέξουμε, το δικαίωμα της Εκκλησίας να εκφράζει άποψη είναι κατοχυρωμένο, ενισχυμένο και από το άρθρο 13 του Συντάγματος περί θρησκευτικής ελευθερίας.

Εκείνοι που αμέσως ή εμμέσως αμφισβητούν το δικαίωμα της Εκκλησίας να έχει δημόσιο λόγο αγνοούν την Ελληνική Ιστορία. Την ώρα που άρχιζε ο απελευθερωτικός αγώνας του 1821  οι περισσότεροι Αρχιερείς της Πελοποννήσου μαζί με προκρίτους ήσαν φυλακισμένοι στα οθωμανικά μπουντρούμια της Τρίπολης και λίγοι επέζησαν.  Το ελεύθερο Ελληνικό Κράτος ιδρύθηκε από ανθρώπους, οι οποίοι με κάθε τρόπο δήλωναν τον σεβασμό τους στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στους αγώνες της. Η εκδικητικότητα του Σουλτάνου για την έκρηξη της Επαναστάσεως ξέσπασε εις βάρος δεκάδων Επισκόπων, οι οποίοι θανατώθηκαν, με πρώτο τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε᾿. Ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας έπεσε μαχόμενος τον Απρίλιο του 1821 στη Χαλκομάτα. Το Έθνος υποκλίνεται με σεβασμό  στα Ματωμένα Ράσα.

Όσοι αρνούνται το δικαίωμα της Εκκλησίας να παρεμβαίνει στα κοινωνικά δρώμενα αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν ότι από το 1830 μέχρι σήμερα η Εκκλησία έχει παραχωρήσει το 96% της περιουσίας της προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Όλοι θα εκφράζουν γνώμη και δεν θα εκφράζει η Εκκλησία;

Ο αντικληρικαλισμός και η προσπάθεια φίμωσης της Εκκλησίας θυμίζει αρνητικά φορτισμένες προσωπικότητες της Ιστορίας μας. Το 1922 στη Σμύρνη ο Αρμοστής (Πολιτικός Διοικητής) Αριστείδης Στεργιάδης έκανε επιπλήξεις στον Μητροπολίτη Χρυσόστομο, ο οποίος εξέφραζε λόγο πατριωτικό. Όταν μπήκε ο Κεμάλ ο Στεργιάδης έφυγε με αγγλικό πλοίο. Ο  Μητροπολίτης έμεινε εκεί, συνειδητά,  και είχε μαρτυρικό θάνατο. Κάποιοι θαυμάζουν τον Στεργιάδη. Οι περισσότεροι Έλληνες τιμούμε τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης.

Δημοκρατία σημαίνει να ακούμε με σεβασμό όλες τις απόψεις.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 27.1.2024

Εμείς οι Έλληνες είχαμε έναν σοφό παππού, τον Αισχύλο, ο οποίος έλαβε μέρος στους αγώνες κατά των Περσών και κατέγραψε τον παιάνα των Σαλαμινομάχων: Ώ παίδες Ελλήνων ίτε… Για ποια ιδανικά αγωνίσθηκαν τότε οι Έλληνες; Για την πατρίδα, για τις γυναίκες και τα παιδιά (ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας…), για τους ναούς των πατρώων θεών, για τους τάφους των προγόνων. Με αυτές τις αξίες σταμάτησαν την ασιατική απειλή και έσωσαν την Ευρώπη  από ένα τυραννικό καθεστώς.

Εμείς οι Έλληνες είχαμε ένα σοφό δάσκαλο, τον Αριστοτέλη, που δίδαξε πολλά και χρήσιμα  στον Μέγα Αλέξανδρο. Στο έργο του «Αθηναίων Πολιτεία» καταγράφει με ποια κριτήρια η Αθηναϊκή Δημοκρατία των κλασικών χρόνων επέλεγε τους Εννέα Άρχοντες (κεφ. 55). Οι βουλευτές και οι δικαστές πρώτα ρωτούσαν στον υποψήφιο το όνομα του πατέρα του και της μητέρας του. Στη συνέχεια τον ρωτούσαν  αν σέβεται την πατρογονική θρησκεία και αν τιμά τους θεούς της Αθήνας (αν θρησκεύει). Μετά τον ρωτούσαν αν μεταχειρίζεται καλά τους γονείς του και αν πολέμησε υπέρ της πατρίδος.

Αυτές οι αρχές και αξίες ενισχύθηκαν όταν ο Ελληνισμός βαπτίσθηκε στην κολυμβήθρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών καλλιεργεί τον σεβασμό στους γονείς και στην πατρίδα τονίζοντας τον σεβασμό στα πραγματικά Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ο τελευταίος αυτοκράτωρ της Ρωμανίας (Βυζαντίου), ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, μία ημέρα πριν από την Άλωση του 1453, κάλεσε τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης να αγωνισθούν για τον Θεό, για την πατρίδα, για τους συγγενείς τους. Πρόσθεσε και για τον βασιλέα, διότι αυτό ήταν τότε το πολίτευμα.

Η παραδοσιακή μορφή οικογένειας κράτησε όρθιο τον Ελληνισμό και στα εύκολα και στα δύσκολα. Στην Τουρκοκρατία η μητέρα είναι εκείνη, η οποία γαλουχεί τα παιδιά της με το όραμα για απελευθέρωση. Οι αγωνιστές του 1821 έμαθαν τα πρώτα γράμματα από την οικογένειά τους ή από έναν καλόγερο (το διηγείται με σαφήνεια ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης).

Τα πρώτα Συντάγματα της Εθνεγερσίας συνδυάζουν τις δημοκρατικές αρχές με την Ορθόδοξη Πίστη και με τον σεβασμό στις παραδοσιακές αξίες του Γένους. Η θρησκευτικότητα και ο σεβασμός στους δύο γονείς, πατέρα και μητέρα, είναι διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού. Δεν ανήκουν σε ιδεολογίες ή σε καθεστώτα. Δεν είναι ούτε συντηρητικές ούτε προοδευτικές ιδέες. Αν απεμπολήσουμε αυτές τις αξίες χανόμαστε. Δεν θα έχουμε μέλλον, διότι θα έχουμε αποκοπεί από το παρελθόν μας.

Τα παλληκάρια της ΕΟΚΑ αγωνίσθηκαν για την Ελευθερία κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας (1955-59) έχοντας φοιτήσει στα Κατηχητικά της  Εκκλησίας της Κύπρου. Ήσαν συντηρητικοί ή προοδευτικοί; Τίποτε από τα δύο. Ήσαν ελεύθεροι άνθρωποι και συνέχισαν την πορεία του Ελληνισμού με τα ίδια ιδανικά που είχαν οι Σαλαμινομάχοι και οι ήρωες του 1821.

Και αν καταργήσουμε – ό μη γένοιτο – αυτές τις αξίες, με ποιες θα τις αντικαταστήσουμε; Μας εγγυάται κάποιος ότι το δήθεν προοδευτικό θα φέρει μία καλύτερη κοινωνία;  Θυμίζω ότι τα καθεστώτα σοβιετικού τύπου χλεύασαν τις παραδοσιακές αξίες και τελικά τί οικοδόμησαν;

Βεβαίως η κοινωνία και η επιστήμη εξελίσσονται, αλλά κάποιες κολώνες πρέπει να μείνουν σταθερές. Γιατί να περιφρονήσουμε τις διαχρονικές αξίες 2500 ετών; Άλλωστε το αιώνιο είναι πάντα επίκαιρο.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 20.1.2024

Αξίζουν συγχαρητήρια στην αρχαιολόγο κ. Αγγελική Κοτταρίδη και στους συνεργάτες της για την ανάδειξη του Ανακτόρου του Φιλίππου Β΄ στις αρχαίες Αιγές (κοντά στη σημερινή Βεργίνα). Δικαίως αποκλήθηκε «ο Παρθενώνας της Μακεδονίας». Εκεί έζησε, αλλά και εκεί δολοφονήθηκε ο Φίλιππος, σπουδαίος πολιτικός και στρατιωτικός νους. Εκεί στέφθηκε βασιλεύς ο γιος του, ο Μέγας Αλέξανδρος.

Στη Μακεδονία και οι πέτρες έχουν φωνή. Μιλούν για την ελληνικότητα της ιστορίας, του χώρου, των προσώπων. Από εκεί ξεκίνησε ο νεαρός Αλέξανδρος για να φέρει το όνομα και τη δόξα του Ελληνισμού μέχρι την Αίγυπτο, την Ινδία, τον Καύκασο. Το θαύμα που δημιούργησε η Μακεδονία, όπως το χαρακτήρισε ο Βρετανός ιστορικός Νίκολας Χάμμοντ, ονομάσθηκε Ελληνιστικός Πολιτισμός. Εκατομμύρια άνθρωποι σε κοντινές αλλά και σε εξωτικές χώρες της Ασίας έμαθαν τα ελληνικά. Δημιουργήθηκαν πολιτισμοί με έντονη ελληνική σφραγίδα. Κτίσθηκαν πόλεις με το όνομα του Αλεξάνδρου. Ιδρύθηκε στη Μέση Ανατολή η Μακεδονική Δεκάπολις. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου γράφει ακόμη και σήμερα το όνομά της στα ελληνικά, όταν εισέρχεσαι στην πόλη. Και στην Ιορδανία οι ξεναγοί μάς δείχνουν τα Γέρασα (Τζέρας) και την Πέτρα με εμφανή τα ίχνη του Αλεξάνδρου και των Επιγόνων του.

Έλληνες και ξένοι ιστορικοί, όπως ο αείμνηστος Σαράντος Καργάκος και ο καθηγητής του Yale Ian Worthington, έχουν αναδείξει τις απαράμιλλες ικανότητες του Φιλίππου και του Μ. Αλεξάνδρου στους τομείς της πολιτικής, της στρατηγικής, της διπλωματίας, της οικονομίας. Ο λαός μας στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας διατήρησε την εθνική του συνείδηση και την ελπίδα για απελευθέρωση διαβάζοντας τη «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου», μία εκλαϊκευμένη διήγηση με ιστορικά και φανταστικά στοιχεία. Η Φυλλάδα γνώρισε  τουλάχιστον 60 εκδόσεις στα χρόνια της δουλείας και έκανε τους υπόδουλους να αισθάνονται υπερήφανοι για την καταγωγή τους και για τον πολιτισμό τους.

Και ενώ στη λαϊκή συνείδηση «ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος» ήλθαν κάποιοι ανιστόρητοι Έλληνες και χάρισαν «μακεδονική»  γλώσσα, εθνότητα και ταυτότητα σε ένα πολυεθνικό γειτονικό κράτος. Η Συμφωνία των Πρεσπών με την υπογραφή της κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ  προσβάλλει την ιστορική αλήθεια και την εθνική αξιοπρέπειά μας. Η Βουλγαρία, για να εξασφαλίσει αυτά που εκείνη θεωρεί σημαντικά έναντι των Σκοπίων, έκανε και συνεχίζει να κάνει πολύ σκληρή διαπραγμάτευση.

Δεν θα εγκαταλείψουμε τον αγώνα. Η ύπαρξη ενός θαυμαστού νέου πόλου ιστορικής γνώσης και πολιτιστικής διπλωματίας στις Αιγές πρέπει να αξιοποιηθεί με κάθε τρόπο. Οι λίθοι κεκράξονται. Ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος απαντούν στους διαστρεβλωτές της Ιστορίας μας. Να καλέσουμε και να ξεναγήσουμε εκεί τους διπλωμάτες όλων των χωρών που υπηρετούν στην πατρίδα μας. Να γίνουν οι Αιγές ένα ανοικτό σχολείο για τα παιδιά μας, ένα Ανοικτό Πανεπιστήμιο για τους νέους.

Με χαρά πληροφορούμαι ότι στη Γ΄ Γυμνασίου, με το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα διδάσκονται από το πρωτότυπο τον «Αλέξανδρο» του Πλουτάρχου. Οι παλαιότερες γενιές μεγαλώσαμε με τον Αρριανό και το έργο του «Αλεξάνδρου Ανάβασις». Σε μία εποχή, κατά την οποία ορισμένοι γειτονικοί λαοί συνεχίζουν να διεκδικούν εδάφη, αλλά και κεφάλαια της Ιστορίας μας, θα απαντήσουμε με όπλα την ιστορική αλήθεια, την εθνική αυτοπεποίθηση, την ψυχραιμία και την πολιτιστική διπλωματία.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 13.1.2024